Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 1. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2017/446
KARAR NO : 2020/43
DAVA : Endüstriyel Tasarım (Endüstriyel Tasarımın Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan), Faydalı Model Belgesi (Faydalı Model Belgesinin Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 23/12/2016
KARAR TARİHİ : 12/03/2020
Mahkememizde görülmekte bulunan Endüstriyel Tasarım (Endüstriyel Tasarımın Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan), Faydalı Model Belgesi (Faydalı Model Belgesinin Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
TALEP: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının, kurumsal olarak on yıla yakın geçmişi ile özellikle hissedilebilir yüzeyler, destek ürünleri olmak üzere, engellilere ilişkin kabul görmüş standartlar çerçevesinde çeşitli çözümler üreten, bu yönde ürün geliştirme faaliyetleri yürüten bir firma olduğunu, kurucularından ——– ——, söz konusu ürün araştırma geliştirmeleri,———— faydalanabileceği halde yapıldığını, davalı — ile aynı alanda aynı dönemde faaliyetlerine başladığını ve davacının rakibi firmalardan birisi olduğunu, davalı şirkete ait — tescil numaralı faydalı model tescili ile —-tescil numaralı endüstriyel tasarım tescilinin işbu dava ile hükümsüzlüğünün talep edildiğini, uyuşmazlığa konu her iki —– engelliler için üretilen ve görme engellilerin hareket kabiliyetlerini ve erişebilirliğini kolaylaştıran, hissedilebilir yüzey ——- olarak adlandırılan ürünlerle ilişkili olduğunu, söz konusu ürünlerin, yurtdışında uzun yıllardan beridir çeşitli şekillerde kullanılmakta olduğunu, —- kuruluşlarına ait mevcut resmî yapılar, mevcut tüm yol, kaldırım, yaya geçidi, açık ve yeşil alanlar, spor alanları ve benzeri sosyal ve kültürel alt yapı alanları ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılmış ve umuma açık hizmet veren her türlü yapılar bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren sekiz yıl içinde engellilerin erişebilirliğine uygun duruma getirilir.” hükmü uyarınca kullanılmaya başlandığını, —– başvuru tarihli “Uyarı ve yönlendirme amaçlı geliştirilen tekli, hissedebilir yüzeylerde yenilik” başlıklı faydalı model belgesi ile kısaca,— bütünleşik kanatlar ve üstünde yer alan tekli hissedilebilir yüzeyden bahsedildiğinin görüleceğini, hissedilebilir yüzey üzerinde kaymayı önleyici yüzey, altında yer alan — koruma altına alındığının görüleceğini, davacının söz konusu ürünü, davalının başvuru tarihinden önce kullandığını, buna ilişkin belgelerin Mahkemeye ibraz edileceğini, —– Tasarımların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca, yeni ve ayırt edici niteliğe sahip ürünlerin korunacağı, bir tasarımın aynısı, başvuru veya rüçhan tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarımın yeni kabul edileceği, teknik fonksiyonunun gerçekleştirilmesinde, tasarımcıya, tasarıma ilişkin özellik ve unsurlarda hiç bir seçenek özgürlüğü bırakmayan tasarımların koruma kapsamı dışında sayılacağının hüküm altına alındığını, davalı yana ait —— tescil numaralı endüstriyel tasarımı ve resimlerde yer alan ürünlerin, gerek yurtdışında, gerekse de yurtiçinde kullanılmakla birlikte, yenilik özelliğine sahip olmadığı gibi, çeşitli standartlar çerçevesinde özelliği nedeni ile tasarımcıya da seçenek özgürlüğü bırakmayan bir ürün niteliğinde olduğunu, davalı yanın tescil talebinin kötü niyetli olduğunu, söz konusu haksız sınai mülkiyet haklarını, kötüniyetli olarak kullanmakta, bu belgelere dayanarak, diğer firmalara baskı kurmaya çalışmakta olduğunu, davalı yanın —– başvurulardan önce, kullanımda olan, yurtdışında uzun yıllardır satışları yapılan ürünler olduğunu, davacının amacının, ürün türünün adı olan ibareleri tescil edip, kullanımı konusunda tekel olabilmek olduğunu, fakat, faydalı model ve tasarım tescilinden farklı olarak, başvuruların, marka uygulaması uyarınca mutlak tescil engeline takıldığını, söz konusu hususların ve Mahkemenin re’sen yapacağı değerlendirme uyarınca, davalı yan adına —-tescil numaralı endüstriyel tasarım tescilinin hükümsüzlüğünün talep edilmesinin zaruretinin doğduğunu belirtmiş, davalının kötüniyetinin tespiti ile, davalıya ait; —–faydalı model tescilinin hükümsüzlüğünü ve sicilden terkine, —- tescil numaralı endüstriyel tasarım tescilinin hükümsüzlüğünü ve sicilden terkine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DAVAYA CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davalının yenilikçi, üstün kaliteli, sınırsız hizmet anlayışı ile 30 yılı aşkın süredir ticari faaliyetlerini sürdürmekte iken 2003 yılında trafik sektöründe kullanılacak araç ve gereçlerin üretimini ve pazarlamasını yapmaya başladığını, davalının 2010 yılında —– görme engellilerin yaşamlarını kolaylaştıran mevzuata ve standartlara uygun —-ilkelerini temel alan erişebilirlik/erişilebilirlik ve ulaşabilirlik/ulaşılabilirlik ürünlerinin üretimi, pazarlama ve satışını da ticaretine dahil ettiğini, —— —- belgelerine sahip olan ürünlerin üretimini, pazarlamasını, satışını yaptığın ve satış sonrası verdiği destek ve garanti ile öncü kuruluşlardan olduğunu,— sonucunda elde edilen ürünlerini —– Tasarım tescilleri ile koruma altına almakta olduğunu, huzurdaki dava ile ilgisine binaen; — “uyarı ve yönlendirme amaçlı geliştirilen tekli, hissedilebilir yüzeylerde yenilik” başlıklı faydalı model ve —- numaralı endüstriyel tasarımın davalı adına tescilli olduğunu, davacının davalıdan çok sonra sektöre girdiğini, davalının ürünlerini taklit ettiğini ve haksız kazanç elde etme gayreti içinde olduğunu, davalının dünyada ilk kez görme engelliler için hissedilebilir yüzeyleri kendisinin bulduğunu ve tasarladığını hiçbir zaman iddia etmediğini, bu amaca yönelik ürünleri yaptığı—-çalışmaları ile geliştirmiş ve gerek fonksiyonel gerekse görsel yeniliklerle ürünler üretmiş ve piyasaya arz etmiş olduğunu, davacının —– yılında dava konusu edilen ürünlerin kullanıldığı iddiasını ileri sürmekte ise de bu iddianın gerçeğe aykırı olduğunu, bu yerlerde kullanılan ürünlerin kamalı ürün olarak adlandırılan ürünler olduğunu ve 14.03.2014 tarihinden itibaren piyasaya arz edilmiş — süre içerisinde davalı adına —- olarak tescil edilmiş olduğunu, 2014 de tasarım tescili yaptırılan kamalı ürünler ile işbu davanın konusu olan —yaptırılan kendinden —– birbirlerinden farklı olduğunu, davacı tarafın kötü niyetli olduğunu belirtmiş, davacının haksız ve mesnedsiz davasının bütünüyle reddine karar verilmesini talep etmiştir.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Dava konusu uyuşmazlık; davalı adına tescilli—- numaralı endüstriyel tasarımın yenilik özelliğinin bulunup bulunmadığının tespiti ile hükümsüzlüğüne ilişkindir.
Dosyamız içerisine alınan 09/03/2018 tarihli bilirkişi raporunun incelenmesinde; —-“uyarı ve yönlendirme amaçlı geliştirilen tekli,—–buluş başlıklı faydalı model belgesi istemlerinin başvuru tarihi olan 10.02.2015 itibariyle yenilik unsuru taşımadığı” tespit ve görüşlerine yer verildiği anlaşılmıştır.
Yine dosyamız içerisine alınan 01.11.2018 tarihli bilirkişi ek raporunun incelenmesinde ise; “hükümsüzlüğü talep edilen —- tarihi itibari ile koruma şartı olan yenilik ve ayırt edici nitelik özelliklerine sahip olmadığı,—- nolu “uyarı ve—-” buluş başlıklı faydalı model belgesi istemlerinin başvuru tarihi olan 10.02.2015 itibariyle yenilik unsuru taşımadığı” tespit ve görüşlerine yer verildiği görülmüştür.
Dosyamız içerisine alınan29.05.2019 tarihli bilirkişi raporunun incelenmesinden; “dava konusu —- ana isteminin ve iki adet bağımlı isteminin yeni olmadığı ve 551 sayılı KHK md.163 altında hükümsüzlük koşullarının oluştuğunun değerlendirildiği, dava konusu —- numaralı endüstriyel tasarım tesciline ait 1,2 ve 3 üncü tsarımların yeni olmadığının değerlendirildiği” anlaşılmıştır.
Davalı tarafça dosyaya sunulan — tarafından hazırlanmış 07/02/2019 tarihli teknik mütalaa incelendiğinde; 2013 yılı tarihli görselde — unsurun bulunmadığı, bilirkişilerce hazırlanan ana raporda ve ek raporda —unsurun, tarifname ve şekiller baz alınmadan, mülga 551 sayılı KHK’nin 83. Maddesine aykırı bir biçimde yorumlandığından rapordaki değerlendirmelerin hatalı olduğu, F4 referanslı unsurun ise her ne kadar 2013 yılı tarihli görselde vida formu görünse de bahsedilen görseldeki vidanın plastik bir vida olduğu, ile ilgili bir açıklama bulunmadığı, bu nedenle —- numaralı faydalı model belgesinin 1 numaralı isteminde yer alan —- numaralı faydalı model belgesinin 1 numaralı isteminin, faydalı model belgesi verilmesi kriteri olan yenilik kriterini taşıdığı, 1 numaralı istem yenilik kriterini taşıdığından, bu isteme bağlı olan 2 ve 3 numaralı bağımlı istemlerin de yenilik kriteri taşıdığına dair görüş bildirildiği tespit edilmiştir.
Davanın açıldığı tarihte yürürlükte olan, 554 sayılı KHK’nin 3. maddesinde tasarım “ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, doku, malzeme veya esneklik gibi insan duyguları ile algılanan çeşitli unsur ve özelliklerinin oluşturduğu bütünü” olarak tanımlanmış, bu kanun uyarınca tescil edilmiş olması halinde tasarımın tescilli tasarım olarak korunacağı düzenlenmiştir.
Bu yasal düzenlemeler ışığında somut olaya bakıldığında, tasarım tescil kaydı, alınan bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamı ile davalıya ait ——–” tasarımının kenarları pahlı ve köşeleri radyuslu dikdörtgen oranlarda bir yapıya sahip olduğu, alt yüzeyinde dört adet —– yer aldığı, hükümsüzlüğe dayanak olarak gösterilen —-tarihli ürünün benzer biçim ve oranlarda olduğu, aralarındaki tek farkın alt yüzeyde bulunan dübel sayısı olduğu, normal kullanım sırasında görülmeyen bu detayın karşılaştırılan tasarımlara ayırt edicilik sağlamadığı, tasarımların benzer olarak algılandıkları, 2 numaralı tasarımın “—– tasarımı olduğu, daire tabanlı, üstü kesilmiş konik yapıda olduğu, yenilik kırıcı olarak incelenen — tarihli ürün görseli tasarımıyla birlikte her ikisinde de konik yapının üst yüzeyinde dairesel simetrik biçimde dört adet olarak yerleştirilmiş ve kısalarak devam eden yan yana dört çubuğun oluşturduğu bir desen bulunduğu, konik yapının alt yüzeyinde zemine ankrajlanmasını sağlayan dübelin yer aldığı, normal kullanım sırasında görülmeyen bu ögenin diğer tasarımda vida şeklinde dişlere sahip olduğu, karşılaştırılan tasarımlardaki bütün ögelerin benzer biçim ve yerleşimde oldukları, tek farkın görülmeyen —- ögesi olduğu, bu durumun tasarıma ayırt edicilik kazandırmadığı, —- olduğu, üst bölgesinin ters konik yapıda, alt bölgesinin ise — görünümünde olduğu, apartı yere bağlamaya yarayan bağlantı aparatı olan dübelin normal kullanımda görünmeyen bir parça olduğu, birleşik ürünün parçasının birleşik ürüne takıldığında, birleşik ürünün normal kullanımında görünür durumda olması ve parçanın görünür durumda olan özelliklerinin yenilik ve ayırt edicilik şartlarını karşılaması gerektiği, bu nedenle 3 numaralı tasarımın normal kullanıcı tarafından görülmesi mümkün olmadığından tasarıma yenilik ve ayırt edicilik özelliği katmadığı, tüm bu nedenlerle davalıya ait faydalı modelin yenilik ve ayırt edicilik özelliği bulunmadığından hükümsüzlük koşullarının mevcut olduğu anlaşılmıştır.
Faydalı modelin hükümsüzlüğü talebiyle ilgili dava tarihinde yürürlükte olan 551 sayılı KHK uyarınca incelenmesi gerekir. 551 sayılı KHK’nin 154. maddesinde, aynı KHK’nun 156. maddesi uyarınca yeni olan ve sanayiye uygulanabilen buluşların, faydalı model verilerek korunacakları düzenlenmiştir. 551 sayılı KHK’nin 156. maddesinde ise, faydalı model başvurusuna konu olan buluşun, başvuru tarihinden önce, Türkiye içinde vaya dünyada herkesin ulaşabileceği şekilde yazılı olarak veya bir başka yolla açıklanmış veya yöresel veya ülke çapında kullanılmış olması halinde yeni olarak kabul edilemeyeceği belirtilmiştir.
551 sayılı KHK’nin 165. maddesine göre, —- maddede belirtilen şartları taşımaması halinde zarar gören kişiler veya menfaati olanlar,—- veya faydalı model belgesi isteme hakkına sahip kişiler tarafından faydalı modelin hükümsüzlüğünü talep edilebilir.
Alınan bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamı iledavalıya ait faydalı modelin biri bağımsız, ikisi bağımlı olmak üzere üç istemden oluşan “uyarı ve yönlendirme amaçlı geliştirilen tekli, hissedilebilir yüzeylerde yenilik” buluş başlıklı faydalı model olduğu, —, —- olarak sıralanan kanatlardan meydana gelen—- özelliğini koruma altına aldığı, bilirkişilerce internet sitesi üzerinde yapılan araştırmada 24 Eylül 2013 tarihli arşiv görüntülerinde benzerlik gösteren ürünlerin yayınlandıkları, bu görüntülerde davalıya ait faydalı modelin1 numaralı bağımsız isteminde tanımlanan özelliklerin mevcut olduğu, bu nedenle 1 numaralı istemin yenlik özelliğinin bulunmadığı, yine —- yapılı ve kanatlara sahip —– özelliklerinin de bu üründe mevcut olduğu, bu nedenle 2 numaralı istemin de başvuru tarihinde yenilik unsuru taşımadığı, 3 numaralı istemde ise — çıkmamasını —- sahip olması özelliğinin koruma altına alındığı,— tarihli üründe bu özelliğin de mevcut olduğu, bu nedenle 3 numaralı istemin de başvuru tarihinde yenilik özelliğinin mevcut olmadığı, her ne kadar davalı tarafça dosyaya sunulan uzman görüşü bilirkişi raporlarından farklı bir kanaat içermekteyse de, bir faydalı modelin yenilik özelliğinin mevcut olup olmadığının istemlere göre belirlenmesi gerektiği, davalıya ait faydalı modelin 1 numaralı isteminde —- kaç adet kanat olduğuna dair bir sınırlama bulunmadığı, davalı tarafın rapora yaptığı itirazlar ve uzman görüşünde yer alan hususların davaya konu faydalı modelin istemlerinde bu şekilde tanımlanmamış oldukları, ana istemin yalnızca kanatlardan ve bu kanatların simetrik ve ardışık olmasını tanımladığı, içeriğe başkaca yapısal unsurların dahil edilmediği, bilirkişilerce incelenen dava dışı ürünlere ait görsellerin de geniş ve genel kanat kavramı içine girdikleri, tüm bu nedenlerle davalıya ait faydalı modelin başvuru tarihinde yenilik özelliğine sahip olmadığı sonucuna varılmıştır.
Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamı ile davalıya ait—- numaralı endüstriyel tasarım için hükümsüzlük koşullarının mevcut olduğu anlaşılmakla, davanın kabulüne dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:
1-Davanın KABULÜNE,
Davalı adına tescilli —- numaralı faydalı modelin HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE VE SİCİLDEN TERKİNİNE,
Davalı adına tescilli—– numaralı endüstriyel tasarımın HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE VE SİCİLDEN TERKİNİNE,
2- 54,40 TL karar ve ilam harcı tayini ile peşin alınan 29,20 TL harcın mahsubu ile bakiye 25,00 TL harcın davalıdan tahsiline,
3- Davacı yararına faydalı modelin hükümsüzlüğü davasıyla ilgili karar tarihinde yürürlükte bulunan —- gereğince 4.910,00 TL vekalet ücreti takdiri ile davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,
Davacı yararına endüstriyel tasarımın hükümsüzlüğü davasıyla ilgili karar tarihinde yürürlükte bulunan— Tarifesi gereğince 4.910,00 TL vekalet ücreti takdiri ile davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,
4- Davacı tarafından yapıldığı anlaşılan 29,20 TL başvurma harcı, 29,20 TL peşin harç, 4,30 TL vekalet harcı, 3.000,00 TL bilirkişi ücreti , 360,00 TL tebligat, müzekkere masrafı olmak üzere toplam 3.423,00TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Davalı tarafından yapılan masrafların üzerinde bırakılmasına,
Taraflarca yatırılan gider avanslarından kullanılmayan miktarların karar kesinleştiğinde ve istek halinde taraflara iadesine,
Dair; davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren yasal 2 haftalık süre içersinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup, usulen anlatıldı.