Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu 1. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2017/392 E. 2021/25 K. 18.02.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 1. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2017/392 Esas
KARAR NO: 2021/25
DAVA : Marka Hakkına Tecavüzün ve Haksız Rekabetin Tespiti, Men’i, Ref’i ve Giderilmesi ile Maddi ve Manevi Tazminat
DAVA TARİHİ : 20/06/2016
KARAR TARİHİ : 18/02/2021
Davacı vekili tarafından davalılar aleyhine açılan marka hakkına tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti, men’i, ref’i ve giderilmesi ile maddi ve manevi tazminat davasının yapılan açık yargılama sonucunda;
İSTEM / Davacı vekili dava dilekçesini duruşmada tekrarla; —— markasının müvekkiline ait tanınmış bir marka niteliği taşıdığını, —- beri dünya piyasasında yer aldığını, ——- çok sayıda tescilinin bulunduğunu, —–markasının bugün dünyada en iyi bilinen —— markası haline geldiğini, dünyanın farklı ülkelerinde görülen davalarda müvekkilinin —-markasını taklit eden markaların iptal edildiğini, —— isimli ürün ve —- artması üzerine taklitlerinin çoğaldığını, davalılardan —-firması tarafından üretilen diğer davalı tarafından satış ve dağıtımı yapılan ——— ürününün müvekkilinin marka ve tasarım ambalajları ile ayırt edilemeyecek derecede benzerlik gösterdiğini, — markalı ürünler ile özdeşleşmiş ——- ağırlıklı olduğu bir ambalaj ——- piyasaya sürüldüğünü, müvekkilinin markasının ambalaj görselleri ile tescil edildiğinden söz konusu ambalaj tasarımları üzerinde öncelikli hak sahibi olduğunu, markaların yalnız görsel açıdan değil ses uyumu ve —— açısından da benzerlik gösterdiğini,——— ürününe ilişkin tüketici değerlendirmesinde bu ürün ile ilgili olarak —– —– —-tanımlamasının yapıldığını, davacı ve davalılardan——firmasına ait ürün ambalajlarının genel görünüm açısından benzer olduklarını ve bu benzerliğin iltibasa yol açtığını, bu durumda müvekkilinin markasının tanınmışlığı da göz önüne alındığında, davalıların —- markasının —– haksız avantaj elde eden konumuna düştüklerini, davalıların sınırsız renk ve desen özgürlüğü varken müvekkilinin ürünlerine hakim olan renkleri kullanmasının karışıklığa yol açtığını, davalılara tecavüz eylemlerine son vermeleri için ihtarname gönderildiğini, ancak bu girişimin sonuçsuz kaldığını, davalıların eylemlerinin haksız rekabet niteliğinde olduğunu, bu nedenlerle davalılara ait ürünlerin ambalajlarının davacıya ait ürün ambalajı ile benzer olduğunun ve iltibas yarattığının, marka hakkına tecavüz ve haksız rekabetin tespitine, bu fiillerin menine, refine, durdurulmasına ve tecavüzün giderilmesine, bu amaçla —— ürününün imalatının durdurulmasına, satışının ve ihraç edilmesinin önlenmesine, ürüne —- bulundukları yerlerde ———–konularak imhasına, fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak şartıyla —— maddi ve———– manevi tazminatın dava tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, kararın masrafı davalılardan alınmak şartıyla —– yayınlanan tirajı en yüksek —– ilanına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DAVAYA CEVAP / Davalı————cevap dilekçesini duruşmada tekrarla; davacı tarafın dava dilekçesinde hangi markalara dayandığını açıkça belirtmediğini, HMK uyarınca davacının delillerini tek tek bildirmesi gerektiğini, her ne kadar davanın konusu ambalajlar arasında benzerlik olup olmadığı noktasında toplanmakta ise de davacı tarafın dava dilekçesi ekinde herhangi bir ambalaj örneği sunulmadığını, müvekkilinin —yılından ———— esas unsurlu çok sayıda seri markanın sahibi olduğunu, bu marka adı altında kalite ödülleri aldığını, davaya konu edilen ambalaj tasarımının ——-numaralı tasarım belgesi ile koruma altında olduğunu, bu nedenle marka ve tasarım tescil belgesi kapsamında kalan müvekkiline ait ürünlerin davacı tarafın markalarına tecavüz etmesinin mümkün olmadığını, taraflara ait ürün ambalajları arasında herhangi bir benzerlik de bulunmadığını, ambalaj üzerinde kullanılan —– ——- görsellerinin kimsenin tekeline bırakılamayacağını, ürünlerin piyasaya takdim şekilleri ve sunum şekillerinin farklı olduğunu, bu nedenle haksız rekabetten söz edilemeyeceğini, somut olay açısından maddi ve manevi tazminat koşullarının oluşmadığını, bu nedenlerle açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı —- cevap dilekçesini duruşmada tekrarla; davacının —– ürüne ilişkin dosyaya sunulmuş ve celbi talep edilen bir marka olduğunu, müvekkilinin perakende sektöründe ————– isimli ürünlerin diğer davalı firma tarafından müvekkiline mal alım sözleşmesi uyarınca satıldığını, ürünün üretim ve dağıtımının müvekkili tarafından gerçekleştirilmediğini, müvekkilinin marka hakkına tecavüz sorumluluğunu doğuran bir hal olmadığını,— isimli ürün ile——– arasında bir benzerliğin olmadığını, müvekkilinin ürün almadan önce yaptığı araştırmada ——– isimli ürünün marka ve tasarım tescil belgelerine sahip olduğunun tespit edildiğini ve bu tespit üzerine ilgili sözleşmenin imzalandığını, açıklanan nedenlerle somut olay açısından marka hakkına tecavüz veya haksız rekabetin gerçekleşmediğini, bu sebeplerle açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
D E L İ L L E R V E G E R E K Ç E / Dava, davacı adına tescilli —- markalı —– ambalajının davalı —-tarafından üretilen ve diğer davalı —- satışı yapılan —-isimli —— ambalajında iltibas yaratacak şekilde kullanılması nedeniyle meydana geldiği iddia edilen tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti, men’i, ref’i ve giderilmesi ile maddi ve manevi tazminat talebine ilişkindir. Her ne kadar davalı ——– vekili, davaya konu ürünlerin müvekkili tarafından üretilip dağıtılmadığını, yalnızca satışının yapıldığını belirterek, müvekkilinin sorumluluğunun bulunmadığını iddia etmişse de, başkasına ait sınai mülkiyet hakkına tecavüz teşkil eden bir ürünün ticari amaçla satışının yapılması halinde de hukuki sorumluluk mevcut olacağından, davalı vekilinin husumet itirazları yerinde bulunmamıştır.
Dosyaya —— getirtilmiş olup, incelendiğinde; —- markasının —- numaralı —- tarihinde, —-markasının —- tarihinde, —- markasının — numaralı—- markasının — tarihinde davacı adına; ———- markasının —- tarihinde davalı ———adına tescil edildiği anlaşılmıştır.
Yine ——- incelendiğinde; — numaralı ambalaj deseni isimli tasarımın —tarihinde davalı ——— adına tescil edildiği anlaşılmıştır.
Davacı vekili cevaba cevap dilekçesinde, davalının bu ürün üzerinde———-ibaresi ön planda olan markasını tescilli olduğu şekilde kullanmadığını, ayrıca endüstriyel tasarım başvurusu ile ilgili süresinde itiraz ettiklerini ve inceleme aşamasında olduğunu bildirmiştir.
Dava konusu teknik bilgi gerektirdiğinden Mahkememizce bilirkişi incelemesi yaptırılmış,———-oluşan bilirkişi heyeti —- tarihli raporda; davacı adına tescilli — ibareli şekil markaları ile davalılardan————tarafından üretilen ve piyasaya sürülen ———- ibareli ambalaj görselleri arasında küçük benzerliklerin mevcut olduğu, renklerin birbirine benzer olmasının ve ambalajlar üzerinde ürün görsellerinin kullanılmasının davalının ambalajını davacının ambalajına tecavüz teşkil etmeyeceği, renkleri kullanma tekelinin bir kişiye verilemeyeceği, ürün görselinin kullanılmasının bu tür ürün ambalajları için yaygın bir kullanım şekli olduğu, ayrıca ambalajlar üzerinde bulunan marka yazılarının da farklı şekilde yazıldıkları belirtilerek benzerlik ve karıştırılma ihtimali bulunmadığı yönünde görüş bildirilmiştir.
Bu rapora davacı tarafça itiraz edilmesi üzerine, Mahkememizce yeni bir bilirkişi heyetinden rapor alınmasına karar verilmiş olup, ———– oluşan bilirkişi heyeti —- tarihli raporda; davalılar tarafından üretilen ——– ibareli ürün ambalajlarının davacı ambalajlarına ——— yönünden genel görünümü ve muhtelif unsurları itibariyle benzerlik gösterdiği, ortalama dikkati haiz tüketicilerin en azından bir kısmının taraflara ait ambalajlarda bulunan ayrıntılardaki farka rağmen ambalaj kompozisyonlarındaki benzerlik nedeniyle —— raflarında yan yana yer alan davacı ve davalı ürünlerini birbirine karıştırma ihtimali bulunduğu yönünde görüş bildirmiştir.
Mahkememizce davalılar ——– ürünleri ile ilgili tazminat hesaplaması yapılması yönünde ———- tarihleri arasındaki ticari defter ve belgelerinin incelenmesi için muhasip bilirkişiden rapor alınmasına karar verilmiş, ayrıca davacıya ait —— ürünlerin satışını davacı adına gerçekleştirdiği bildirilen————— tarihleri arasındaki ticari defter ve belgelerin yerinde incelenmesi içine muhasip bir bilirkişiye yerinde inceleme yetkisi verilmesi yönünde ——– yazılarak davalıların ve davacının dava konusu ürünlerle ilgili elde ettikleri net kazancın tespiti yönünde rapor alınmasına karar verilmiş ise de, —- tarafından —- adresine taşınması nedeniyle talimatın iade edildiği, akabinde bu şirketin defterlerinin—————- adresinde incelenmesi yönünde Mahkememizin — tarihli ara kararının oluşturulduğu, ayrıca yine Mahkememizin ——— ticari defter ve belgelerinin —- olduğu anlaşıldığından ——— talimat yazılmasına karar verildiği anlaşılmıştır. Davacı vekili maddi tazminatın dava tarihinde yürürlükte olan 556 sayılı KHK’nin 66/c maddesi uyarınca lisans bedeli üzerinden hesaplanmasını talep etmiş olduğundan, lisans bedelinin belirlenmesi için tarafların ticari kayıtlarının incelenmesine karar verilmiştir.
———– sayılı dosyasında —- ticari defter ve belgelerinin incelenmesi sonucunda——- tarafından düzenlenen ——- mahkemece belirlenen dönem içinde —- markalı ürünlerin satışından toplam ———- gelir elde ettiği belirtilmiştir.
Mahkememizce —– tarihli raporda; davalı —— tarihleri arasında dava konusu üründen — sattığı ve bu satıştan — net ciro elde ettiği, davacının— markası ile yapmış olduğu brüt satış karının —- olduğu, bu kar üzerinden —hakkı bedelinin —- olduğu yönünde görüş bildirilmiştir
Mahkememizce taraf vekillerinin itirazları da incelenerek, ayrıca dava dışı ———- satışından elde ettiği gelirin de denetime elverişli şekilde raporda belirtilmesi, davalı şirketler ile davacı şirketin ciroları birlikte değerlendirilerek, marka hakkı sahibinin cirosu, elde ettiği kazancı ile birlikte davalıların ciroları, üretim ve satış kapasitesi, satabileceği ürün miktarı da nazara alınarak, davalıların ticari iş ve işlem hacmine uygun şekilde lisans bedelinin belirlenmesi için aynı mali bilirkişiden ek rapor alınmasına karar verilmiş olup, bilirkişi —– tarihli ek raporda; davalı —- ticari defterlerin hazır edilmediği, dava dışı —— defter ve belgeleri üzerinde yapılan incelemede — ürünlerin — dönemini kapsayan satışlarının — dava konusu ürünü sattığı, dava dışı ———– dönemde bu faturaların örnekleme yolu ile yüksek tutarda —- adedi dava dışı ———- programında takip edildiği ve adet, tutar olarak herhangi bir sonuç tespit edilemediği, dava dışı ——- defter ve belgeleri üzerinde yapılan incelemede davalının talep edilen dönemde dava konusu üründen —adet sattığı, bu satışlardan satış yapılan mağaza ve ürünün türüne göre koli ya da adet olarak satıldığı ve –markalı ürünlerin satışından —- net ciro elde ettiği, dava dışı —- markası ile yapmış olduğu brüt satış karının ——olduğu, dava konusu üründe karlılık oranının ———– olduğu belirtilmiştir.
Marka hakkına tecavüz konusu, dava açıldığı tarihte yürürlükte olan 556 sayılı KHK’nin 9. ve 61. maddelerinde düzenlenmiştir. 556 sayılı KHK’nin 9/1-b. maddesinde, tescilli marka ile aynı veya benzer olan ve tescilli markanın kapsadığı mal ve/veya hizmetlerin aynı veya benzeri mal ve /veya hizmetleri kapsayan ve bu nedenle halk tarafından, işaret ile tescilli marka arasında ilişkilendirme ihtimali de dahil, karıştırılma ihtimali bulunan herhangi bir işaretin kullanılmasının marka sahibi tarafından önlenmesinin talep edilebileceği düzenlenmiştir.
Bu yasal düzenleme ışığında somut olaya bakıldığında, taraflara ait marka tescil kayıtları, davalı —-şirketi adına tescilli ambalaj tasarımı, bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamı ile; davacının markasının — ibaresinden oluştuğu, davalı ——– olduğu, davalı—- ibaresinin büyük harfle, — ibarelerinin ise daha——- içinde yer aldığı elips şeklinin altına yazıldığı, davacının markalarının ———– için tescilli oldukları, davalının markalarının —- tescil kapsamında —- ürünlerinin de bulunduğu, davalının markasını ürün ambalajı üzerinde tescilli olduğu şekilden farklı olarak ——— ibaresini ön plana çıkartacak şekilde kullandığı,— ibaresinin ise daha az göze batacak şekilde küçük harflerle yazıldığı, davalının markasında yer alan—- ibaresinin son harfinin —- ibaresi ile birleştirildiği, bu şekilde —- ibaresinin elde edildiği, bu ibarenin telaffuzunun davacının —- markası ile işitsel olarak benzer olduğu, davalı—————-numaralı ambalaj —-isimli tasarımın davacının itirazı üzerine hükümsüz kılındığı, hükümsüzlük kararının tescil tarihinden itibaren etki doğurması nedeniyle davalının bu ambalajla ilgili endüstriyel tasarım hakkına dayanamayacağı, davacının ambalajlarında ——— bu renkler arasında —–geçişlerin kullanıldığı, davalının ürün ambalajlarının da benzer renkleri içerdiği, davacının tasarımında —– geçişlerin ürün ismi altında kompozisyonun altına doğru ilerlediği, davalının tasarımında ise —– geçişin— ürün ismi altında yer aldığı, davacının tasarımında —- büyük harf kompozisyonun solunda görece büyük sağına doğru küçülerek —- olarak yer aldığı, davalının tasarımında ise ürün ismi olan —- ibaresinin, davacı tarafa ait marka ile —- benzerlik gösteren —— büyük harfle olmak üzere kompozisyon üzerinde tabana göre paralel olarak —–yer aldığı, her iki tasarımda da marka isimlerini oluşturan karakterlerin —–ile dışında ———- kullanıldığı, her iki tasarımda da ürün içeriği olan ————- kullanıldığı, davacının tasarımında kompozisyonun ürün isminin sağında, davalının tasarımlarında ise birinde sağında, diğerinde solunda kullanıldığı, her iki tarafın tasarımlarında da ———–yer aldığı, davacının tasarımında marka isminin altında ve—– altında kullanıldığı, davalının tasarımlarının birinde—–altında, diğerinde ise kompozisyonun altında kullanıldığı, bu küçük farklılıkların küçük ayrıntılar olduğu ve davalının kullandığı ambalaj tasarımları ile davacının tasarımı arasında karıştırılmaya neden olacak derecede benzerlik bulunduğu, davacının tescilli markalarının bir kısmının bu renk ve ambalaj görsellerinden oluştuğu —————- her iki tarafın ürün ambalajlarının —– ürününe ait olması nedeniyle yan yana aynı stantta satışa sunulacakları ve çocuklar dahil ortalama tüketici grubuna hitap ettikleri düşünüldüğünde karıştırılma ihtimalinin mevcut olduğu, her ne kadar ilk alınan raporda benzerlikler aynı şekilde tespit edilmesine rağmen farklı gerekçelerle davalının kullandığı ürün ambalajlarının davacının markaları ve ambalajları ile benzer olmadığına dair görüş bildirilmişse de, davalının pek çok renk seçeneği mevcut olmasına rağmen aynı renkleri kullanması, ambalaj üzerinde ———— içine dalan ————— kullanılmış olması, —– markasının tescilli olduğu şekilden farklı olarak, davacının markası ile fonetik benzerliği olan ——– ibaresini ön plana çıkartarak kullanması nedeniyle ilk bilirkişi raporundaki görüşe itibar edilemeyeceği, bu nedenle davalı —– davalı —-perakende satışını yaptığı——— ambalajlarının davacının marka haklarına tecavüz ve haksız rekabet teşkil ettiği, davacının bu nedenle tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti ve önlenmesinin yanı sıra maddi ve manevi tazminat talep edebileceği, muhasip bilirkişiler tarafından tespit edilen taraflara ait cirolar dikkate alındığından her ne kadar lisans bedeli doğru şekilde hesaplanmamışsa da, lisans bedeli üzerinden hesaplanacak maddi tazminatın her durumda talep edilen —— daha fazla olacağı, mahkememizce taleple bağlı kalınarak —— maddi tazminata hükmedilmesi gerektiği ve davalıların davaya konu tecavüz teşkil eden ambalajları kullanma şekilleri, süreleri, davalı ———ambalajlarını davacının marka ve ambalajlarına yaklaştırma çabası ile hareket etmesi nedeniyle kusur dereceleri, tarafların ciroları dikkate alındığında talep edilen ——- manevi tazminatın da hakkaniyete uygun olduğu anlaşılmakla, davanın kabulüne dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M /Yukarıda açıklanan nedenlerle ;
Davanın KABULÜNE,
Davalıların üretimini ve satışını yaptıkları —— ambalajlarının davacıya ait ———— ambalajları ile iltibasa neden olacak derecede benzer olduklarının, davalıların bu şekilde davacının markadan ve ambalaj tasarımlarından kaynaklanan haklarına tecavüz ettiklerinin ve haksız rekabette bulunduklarının tespitine,
Markaya ve ambalaj tasarımlarına tecavüzün ve haksız rekabetin men’ine ve ref’ine, tecavüzün giderilmesine, bu amaçla—— ürününde kullanılan ambalajın davalılar tarafından üretilmesinin durdurulmasına, bu ambalajın kullanıldığı ürünlerin satışının ve ihraç edilmesinin önlenmesine,——yapımında kullanılan klişe, kalıp ve araçlara ——– alanlar da dahil bulundukları her yerde el konulmasına ve toplatılmasına, karar kesinleştiğinde masrafı davalılardan alınarak imhalarına,
— maddi ve —— manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak, davacıya verilmesine,
Karar kesinleştiğinde masrafı davalılardan alınmak şartıyla hüküm özetinin ——yayınlanan—- gazeteden birinde bir kez ilanına,
Alınması gereken 751,40 TL harçtan peşin alınan 187,90 TL harcın mahsubu ile bakiye 563,50 TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile Hazine’ye gelir kaydına,
Davacı vekiline markaya tecavüz ve haksız rekabetin tespiti, men’i, ref’i ve giderilmesi davası üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davacı vekiline maddi tazminat davası üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 1.000,00 TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davacı vekiline manevi tazminat davası üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davacı tarafından yapılan 217,10 TL harç ve 8.664,30 TL tebligat, müzekkere, talimat ve bilirkişi masrafları olmak üzere toplam 8.881,40 TL yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davalılar tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerilerinde bırakılmasına,
Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgililere iadesine,
Dair; taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren yasal 2 haftalık süre içersinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup, usulen anlatıldı. 18/02/2021