Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 1. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2017/231 Esas
KARAR NO : 2022/46
DAVA : FSEK’ten Kaynaklanan Haklara Tecavüzün Önlenmesi, FSEK 68.Madde Uyarınca Maddi ve Manevi Tazminat
DAVA TARİHİ : 04/03/2014
KARAR TARİHİ : 12/05/2022
Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan davanın yapılan açık yargılaması sonucunda;
İSTEM / Davacı vekili dava dilekçesini duruşmada tekrarla; müvekkilinin ————–yaptığını, —– yazarı ve 5846 sayılı Kanunun 2.maddesi gereğince eser sahibi olduğunu, müvekkiline ait yazılı eserin herhangi bir yazılı izni olmaksızın ve FSEK 52.madde uyarınca da bir sözleşme yapılmaksızın davalı tarafından basıldığını ve dağıtıldığını, davalı şirket tarafından ilgili eserin öncelikle — yılında basıldığını ve daha sonra—- suretiyle yeniden basılarak satışa arz edildiğini, ayrıca davalı —– satış yapıldığını, davalı şirket tarafından —-yayınlanması ile ilgili hiçbir şekilde telif ücreti ödenmediğini, müvekkili tarafından davalıya —— tarihinde —- aracılığı ile ihtarname keşide edildiğini ve bu ihtarnamenin davalıya 28/01/2014 tarihinde tebliğ edildiğini, ancak bu ihtara davalı tarafça cevap verilmediğini, davalının söz konusu eylemleri nedeniyle müvekkilinin maddi ve manevi zarara uğradığını belirterek, öncelikle davacının eserine vaki tecavüzün kaldırılmasına, FSEK 68. maddesi uyarınca üç katı olarak şimdilik 20.000,00 TL tazminatın —– itibaren avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, ——– manevi tazminatın eserin —– itibaren avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DAVAYA CEVAP / Davalı vekili cevap dilekçesini duruşmada tekrarla; davacının ——– müvekkilinin sahibi olduğu—— firmasıyla çıkarmış oldukları ——– yayınlanmış makalelerden ————yayınlama kararı aldıklarını ve bu —- bazı telif eserleri yayınladığını, bu dönemde davacının kendi eseri olan dava konusu—-olarak ——- yayımlatmak istediğini ve bu yönde asistanı aracılığıyla irtibatlı oldukları —- eserinin —- yazılmış halini gönderdiğini—— yapmış oldukları anlaşma çerçevesinde————- telif ücreti anlaşması çerçevesinde basabileceklerini bildirdiklerini ve ———– telif ücreti verildiğini, buna göre eserin kendilerince —– teslim alındığını——- tarafından yayınlattırıldığını, söz konusu eserin müvekkilinden önce başka kimse tarafından basılmadığını, davacı tarafından eserin ———–yazdığını, davacının ——bilmediğini öne sürmesi ve maddi-manevi haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle davayı açmasının tamamen kötü niyetli olduğunu, davacının— yapıldığını, ancak 2014 yılında asla ve kesinlikle—- yapılmadığını, yeniden yayımlanmadığını, davacının dava konusu ————verdiğini ve yayınlattırdığını, davacının gönderdiği ihtarnamenin usulsüz olduğunu, —– önceki —— kullandığını,—— davacının kasten ve kötü niyetli olarak Savcılığa şikayet ederek şirkete polis yoluyla baskın yaptırdığını ve depoda bulunup satışa arz edilmemiş olan—- toplattığını, davacının telif hakkı olarak talep ettiği — teslim aldığını ve buna bağlı olarak da 10 yıl boyunca hiçbir itirazı bulunmadığını, dava konusu taleplerin zamanaşımına uğradığını belirterek, bu nedenlerle açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
D E L İ L L E R V E G E R E K Ç E / Dava, davacıya ait ——“—— davalı tarafça izinsiz olarak basılması ve dağıtılması nedeniyle meydana geldiği iddia edilen tecavüzün durdurulması ile maddi ve manevi zararların tazminine ilişkindir.
Her ne kadar davalı zamanaşımı itirazında bulunmuşsa da, fikir ve sanat eseri sahibinin haklarının ihlali halinde 5846 Sayılı FSEK 68. maddesine dayalı olarak açılan davalardaki zamanaşımı süresi, söz konusu madde uyarınca hükmedilebilecek telif ücretinin niteliği itibariyle taraflar arasında mahkeme kararıyla oluşturulan —– ilişkisi kapsamında değerlendirildiğinden, TBK’nun 146. maddesi (BK’nun 125. maddesi) gereğince 10 yıllık genel zamanaşımına tabi olup, —–dava tarihi arasında geçen sürenin 10 yılın altında olduğu anlaşıldığından zamanaşımı itirazının reddine karar verilmiştir.
Davalının davaya konu —- ilgili aldığı —- ve kayıtları —–ilişkin herhangi bir —– kaydına rastlanmadığı bildirilmiştir. Ancak davalının —- başvurusu sonucu —– numaralı —– aldığı tespit edilmiştir.
Ceza dosyasında yapılan bilirkişi incelemesi —- bulunan iki adet —–numaralı “—————– mevcut olduğu tespit edilmiştir.
——– dosyasında dinlenen davalı tanığı …; kendisinin —- araştırma görevlisi olarak çalışırken davacının aynı bölümde —- olarak görev yaptığını, söz konusu —- aracılığı ile ———- gönderilmek üzere ..—- tarafından iletildiğini, —- kabul edildiğini, ancak daha sonrası ile ilgili bir bilgisi bulunmadığını, davacı ile bir sözleşme yapılıp yapılmadığını, telif ödenip ödenmediğini bilmediğini, bu durumun sadece 2005 yılında gerçekleşen olay olduğunu, davacı ile 2008 yılından beri, yayın evi ile ise—- görüşmediğini, dolayısı ile 2014 yılında gerçekleştiği iddia edilen ——- —— ve bilgisi bulunmadığını beyan etmiştir.
Mahkememiz huzurunda dinlenen davalı ——– arkadaşı———— olarak çalıştığı——— davacı .—–olduğunu, görüştükleri ————ağır davrandığını, ——-olarak —– basamayacaklarını sorduğunu, kendisinin de davalı —- görüştüğünü, ısrarı üzerine telif ücreti ödemeksizin —- aldıklarını, telif ücreti kitap hediye ettiğini, ..—–üzerinden—— olarak kendisine gönderdiğini ve kendisinin de yazıları düzenlediğini, —-, bu sürecin —– olduğunu, daha sonra —– başka baskısı yapılıp yapılmadığını bilmediğini beyan etmiştir.
Mahkememiz huzurunda dinlenen davalı tanığı …; kendisinin ———— bir —- olduğunu, bu şahsın hocasının ——— ile ilgili konuştuklarını, kendisinin de —–görüştüğünü, kendisine herhangi bir telif ödemeden——–basıldığını, telif ücretinin ödenmediğini,—— verildiğini, davalı——– baskısının izinsiz olarak yapılıp yapılmadığını bilmediğini beyan etmiştir.
Davacı tarafından davalı şirket ve —– aleyhine——– olmaksızın——eserinin basılması, dağıtılması sonucunda FSEK 71 ve 75.maddeleri gereğince cezalandırılması ve FSEK 81. maddesi gereğince bandrol yükümlülüğüne aykırı olarak —- için alınmış —- yapmak suretiyle eserde kullanarak evrakta sahtecilik suçundan——- soruşturma sayılı dosyası ile suç duyurusunda bulunulduğu, akabinde haklarında —- sayılı dosyası ile ceza davası açıldığı, Mahkeme tarafından sanık —– mahkumiyetine, ancak hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına, sanığın eser üzerinde başka bir —– suçundan beraatine davalı şirket hakkında tüzel kişi hakkında güvenlik tedbirlerine hükmedilmesine yer olmadığına karar verildiği, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına dair verilen kararın 23/08/2016 tarihinde, beraat kararının ise ——Karar sayılı kararı; ile onanarak kesinleştiği anlaşılmıştır.
Ceza dosyasındaki arama tutanağı incelendiğinde, davalı —— ele geçirildiği, emanete alınan —– bulunmadığı, davacının piyasadan temin ettiği ——— yapıştırılmış olduğu tespit edilmiştir.
Dava konusu teknik bilgi gerektirdiğinden Mahkememizce bilirkişi incelemesi yaptırılmış,——bilirkişi heyeti —— tarihli raporda; davacının dava konusu “——— isimli eserin sahibi bulunduğu ve bu eserin FSEK kapsamında korunan eserlerden olduğu, davalının eserinin eser sahibinden izin almadan ve FSEK 52.madde kapsamında yazılı sözleşme yapmadan yayınladığı, dağıttığı ve satışa sunduğu, davacı tarafın FSEK 68/1 maddesine göre tazminat isteme hakkı bulunabileceği, dosya münderecatından, ——– yapılan—— farklı ——adına düzenlenmiş olsa da farklı tarihlerde —– adet olmak üzere toplam —— alındığı, telif ücretinin——— göre hesaplanması gerektiğinin anlaşıldığı, buna göre —–içerisinde her bir kitabın piyasadaki satış fiyatı 16,20 TL. olarak belirlenmesi sonucu, kitapların toplam satış tutarının —–olarak hesaplandığı, ancak taraflar arasında yazılı bir sözleşme olmadığından telif ücretinin somut olarak belirlenemediği, dolayısıyla piyasa şartları ve emsal hususlar üzerinde ——– yönelik yaklaşık —– ortalaması esas alınarak (—–) davacının talep edebileceği maddi tazminatın 18.225.00 TL. olduğu, ayrıca talep tarihinden dava tarihine kadar geçen süre için 186,05 TL faiz talep edebileceği yönünde görüş bildirilmiştir.
Bu rapora itiraz edilmesi üzerine, Mahkememizce dosyanın mali bilirkişiye tevdi olunarak davalıya ait iş yerinde ticari kayıtları, faturaları ve tüm satış ve ——–üzerinde inceleme yapmak üzere yetki verilerek dava konusu——– tespiti konusunda tarafların iddia ve savunmaları doğrultusunda rapor alınmasına karar verilmiş olup, mali bilirkişi——- tarihli raporda; davalı tarafça ibraz edilen yasal defterlerde dava konusu eserin yayınlandığına —–yapıldığına dair herhangi bir tespitin bulunmadığı, davalı nezdinde yapılan incelemelerde —— geçerliliği bulunmayan —– yapıldığına dair —— tespit edildiği, dava konusu —— —- herhangi bir ——alınmamış olduğu, davacının———ise başkaca—– ait olduğu, dosya kapsamına göre taraflar arasındaki en önemli ihtilafın dava konusu ————– tarihi olduğu, —- ilgili ihtilafın söz konusu —— yapılacak teknik inceleme ile—- belirlenmesi ile giderilebileceği, başka eserler ile ilgili alınan——- tamamının davacı tarafa ait —– eserde kullanıldığının kabulü halinde ilk raporda yapılan tazminat hesaplamasının aynen kabulünün gerekeceği, diğer taraftan dava konusu eserle ilgili davacı tarafça sunulan nüshaların yapılacak inceleme soncunda ilk baskıya ait olduğunun belirlenmesi ve bu durumun kabul edilmesi halinde ise önceki heyet tarafından verilen rapordaki maddi tazminat hesabının kabulünün yapılamayacağı, davalının dava konusu —–davacı ile herhangi bir yazılı sözleşme yapmadığı, FSEK’nun 52. maddesi uyarınca mali haklara dair sözleşme ve tasarrufların yazılı olması ve konuları olan hakların ayrı ayrı gösterilmesinin şart olduğu, davalı —— buna uygun davranmadığı, ,bu itibarla davacının kayıtlarında tespiti yapılan ———– ile ilgili önceki raporda belirlenen veriler üzerinden hesaplama yapılabileceği, söz konusu verilere——- ücretlerine göre ————— ve ikisinin ortalamasının ise ——olabileceğinin hesaplandığını, iş bu tazminata ihtarnamenin tebliği ———– tarihinden itibaren faiz işletilmesi gerektiği, söz konusu tazminata dava tarihine kadar 53,78 TL işlemiş faiz talep edilebileceği yönünde görüş bildirmiştir.
Toplanan deliller, davalının iş yerinde bulunan davaya konu —-, tanık anlatımları, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı ile, davalının davacı tarafça yazılan ve FSEK’nun 2. maddesi uyarınca—— eseri niteliğinde olduğu tespit edilen —————— konusunda davalı ile FSEK’nun 52. maddesinde emredildiği gibi mali haklara dair yazılı bir sözleşme yapmaksızın ————- yaptığının ispatlanamadığı, davalının bu şekilde davacı eser sahibine ait manevi haklardan FSEK’nun 14. maddesindeki umuma arz hakkını, mali haklardan FSEK’nun 22. maddesindeki çoğaltma hakkı, 23. maddesindeki yayma hakkını ihlal ettiği, davacının bu nedenle FSEK’nun 70/1. maddesi uyarınca manevi tazminat ve 68/3. maddesi uyarınca sözleşme bedelinin üç katı kadar maddi tazminat talep edebileceği, —– talebinde bulunmadığı, davalıya ait iş yerinde bulunan—— oldukları, ayrıca davacı tarafça Mahkemeye sunulan—– başka kişilere —- davalı tarafça alınan—— yapıştırılmış oldukları, bu nedenle davalının dava konusu —–olarak —- oluşturduğu resmi olmayan——yazılı olduğu, davaya konu —-niteliğine ve davalı şirket yetkilisinin başka ——– kullanmak suçundan beraat etmiş olmasına göre, ——tamamının —- kullanıldığının kabul edilemeyeceği kanaatine varılmıştır. TMK’nın 6. maddesi uyarınca davacının iddiasını geçerli delillerle ispatlaması gerekir. Zararın varlığına rağmen tutar ispat edilemez ise gerektiğinde TBK’nın 50. ve 51. maddeleri uyarınca hakim uygun tazminatı kendisi belirleyebilir.—- davalı kayıtları üzerinden yapılan inceleme sonucunda — basıldığına ilişkin olarak somut delil bulunmamaktadır. Dava konusu olayda davalı —- ele geçtiği, —- davacı tarafça dosyaya sunulduğu, davalıya ait iş yeri kaydında —– —– dair kayıt bulunduğuna göre, tazminat hesabının ele geçen —– dikkate alınarak belirlenmesi gerektiği, taraflar arasında sözleşme bulunmadığından davacı yazara ödenecek telif tazminatının ne kadar olduğunun da bilinemediği, tüm bu nedenlerle maddi tazminatın Mahkememizce belirlenmesi gerektiği—, kitabın yalnızca toplumun belli bir kesimine hitap edecek—-, davalının kusur derecesine—- manevi tazminatın hakkaniyete uygun olacağı, davacı tarafından telif tazminatı talep edilmesi nedeniyle dava tarihinden —- için taraflar arasında —- sözleşme ilişkisi kurulduğundan, yalnızca muhtemel tecavüzünün önlenmesine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmakla, —–hangi ayda gerçekleştiği tespit edilemediğinden faizin başlangıç tarihi —- kabul edilmek suretiyle, davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M /Yukarıda açıklanan nedenlerle ;
Davanın KISMEN KABULÜNE KISMEN REDDİNE,
Davalının davacıya ait “———- isimli ——-izinsiz basmak nedeniyle mali ve manevi haklarına muhtemel tecavüzlerinin önlenmesine,—– basımını yapmasının yasaklanmasına,
FSEK’ in 68. maddesi uyarınca —-telif bedelinin 3 katı kadar 15.000,00 TL maddi tazminatın —- itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ,
10.000,00 TL manevi tazminatın 01/07/2005 tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ,
Davacının fazlaya ilişkin taleplerinin REDDİNE,
Alınması gereken 1.707,75 TL harçtan peşin alınan 683,10 TL harcın mahsubu ile bakiye 1.024,65 TL harcın davalıdan tahsili ile Hazine’ye gelir kaydına,
Davacı vekiline tecavüzün önlenmesi davası üzerinden —- gereğince takdir olunan —- ücreti vekaletin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davacı vekiline maddi tazminat davasının kabul edilen kısmı üzerinden —–gereğince takdir olunan 7.375,00 TL ücreti vekaletin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davacı vekiline manevi tazminat davasının kabul edilen kısmı üzerinden —– ücreti vekaletin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davalı vekiline maddi tazminat davasının reddedilen kısmı üzerinden —– ücreti vekaletin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
Davalı vekiline manevi tazminat davasının reddedilen kısmı üzerinden —– ücreti vekaletin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
Davacı tarafından yapılan 683,10 TL peşin harç ve 25,20 TL başvurma harcı olmak üzere toplam 708,30 TL harç giderinin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davacı tarafından yapılan 222,90 TL tebligat ve müzekkere masrafları ile 3.000,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 3.222,90 TL yargılama giderinden, davanın kabul ve red oranına göre, (%81) 2.611,00 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, bakiye (%19) 611,90 TL’nin davacı üzerinde bırakılmasına,
Davalı tarafından yapılan 72,50 TL yargılama giderinden, davanın red ve kabul oranına göre, (%19) 14,00 TL’nin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine, bakiye (%81) 58,50 TL’nin davalı üzerinde bırakılmasına,
Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgililere iadesine,
Dair; davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren yasal 2 haftalık süre içersinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup, usulen anlatıldı.