Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu 1. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2016/206 E. 2019/59 K. 05.03.2019 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. İstanbul Anadolu 1. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO: 2017/234
KARAR NO: 2019/54
DAVA : Marka (Maddi Tazminat İstemli), Marka (Manevi Tazminat İstemli)
DAVA TARİHİ: 21/03/2014
KARAR TARİHİ: 28/02/2019
Mahkememizde görülmekte bulunan Marka (Maddi Tazminat İstemli), Marka (Manevi Tazminat İstemli) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
TALEP: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin —- yılından bu yana ———- ibaresini hem marka, hem de ticaret unvanının kök unsuru olarak kullanmakta olduğunu; davalı … ———— müvekkili şirketin ——markası ile ticaret unvanından doğan haklarını ihlal ettiğinin öğrenilmesi üzerine davalıya ihtarname gönderildiğini, fakat davalının tecavüz teşkil eden eylemlerine devam ettiğini, bunun üzerine Mahkememizin —–D. İş sayılı dosyasıyla delil tespiti yapıldığını ve bu tespit sonucunda bilirkişi raporu hazırlandığını; bu rapordan, davalının, müvekkiline ait —- —— markalarını birebir aynısı olacak şekilde haksız ve hukuka aykırı olarak kullandığının anlaşıldığını; ayrıca davalı yana ait———— alan adlı internet sitelerinde müvekkili şirkete ait ——— markalarının birebir aynısının markasal olarak kullanılmakta olduğunu; davalı yanın kullanımlarının, 556 sayılı KHK’nin 9. ve 61. maddeleri uyarınca marka hakkına tecavüz ve TTK. 55. maddesine göre haksız rekabet teşkil ettiğini; müvekkilinin, 556 Sayılı KHK ve Türk Ticaret Kanunu gereğince, marka/ticaret unvanı hakkı tecavüze uğrayan kimse olarak, diğer taleplerinin yanı sıra, tecavüz nedeniyle uğradığı maddi ve manevi zararın tazminini de talep etme hakkına sahip olduğunu; müvekkilinin, marka ve ticaret unvanı hakkına tecavüz nedeniyle yoksun kaldığı kazancının da bulunduğunu; müvekkilin yoksun kaldığı kazancın, markadan doğan hakka tecavüz edenin, markayı kullanmak suretiyle elde edeceği muhtemel gelire hesap edilmesini talep ettiklerini; özetle, müvekkilinin davalıdan talep etmeye hakkı olduğu tazminat miktarının 556 Sayılı KHK’nin 62, 64, 66 ve 67. maddeleri ve TTK’nin 56. maddesi uyarınca ayrı ayrı hesap ve tespit edilmesini istediklerini belirterek, marka hakkına tecavüzün ve haksız rekabetin tespitine, önlenmesine, davalının ticaret unvanından——- ibaresinin çıkartılmasına, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak şartıyla şimdilik —— TL maddi, —– manevi tazminatın tecavüz tarihinden itibaren ———-kısa vadeli kredilere uyguladığı reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, kararın gazetede ilanına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DAVAYA CEVAP: Davalı davaya cevap dilekçesi sunmamış, 11.04.2017 tarihli celsedeki beyanında; davayı kabul etmediğini, kendilerinin paketlenmiş ürünler üretmediklerini,—– faaliyet gösterdiklerini, davacı tarafın kendilerine neden dava açtığını da anlamadıklarını, zira —— sözcüğünün alt gelir grubuna hitap eden ve sıcak olarak tüketilen yiyecekler anlamında kullanıldığını ve sunduğu başka işyerlerine ait broşürlerde de görüldüğü gibi her yerde bu ürünlere —— adı verildiğini belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Dava; marka ve ticaret unvanına tecavüzün tespiti ve önlenmesi ile maddi ve manevi tazminat davasıdır.
Davacıya ait marka tescil kayıtları dosya içine getirtilmiş, incelendiğinde; ——–numaralı ———-markasının—- sınıflarda —-tarihinde, — numaralı —- markasının ————– sınıflarda —- tarihinde, —- numaralı —- markasının — sınıflarda —- tarihinde,—–numaralı ——- markasının———-. Sınıflarda — tarihinde, —- numaralı —– markası -. sınıfta —- tarihinde, —- numaralı —– markasının –. Sınıfta — tarihinde,—- numaralı — markasının – Sınıfta ——- tarihinde, — numaralı—–markasının —. Sınıfta ——— tarihinde tescil edildiği, davacının ayrıca ——- esas unsurlu ——— numaralı marka başvuruları yaptığı tespit edilmiştir.
Taraflara ait ——–kayıtları dosya içine getirtilmiş, incelendiğinde davacı şirketin ticaret siciline ———- tarihinde tescil edildiği, o tarihten bu yana ticaret unvanında——– ibaresinin yer aldığı, davalının ise —– tarihinde işletmesini ——- kaydettirdiği, ticaret unvanında— ibaresinin yer aldığı tespit edilmiştir.
İstanbul Anadolu 2. FSHHM’nin——- D.İş sayılı dosyası incelendiğinde, davacının davalı aleyhine tespit talep ettiği, yapılan tepit sonucu alınan bilirkişi raporunda, aleyhine tespit istenenin tespit isteyene ait ve ağırlıklı olarak ——— sınıfta tescilli —– markasını —. Sınıfta yer alan yiyecek, içecek sağlanması hizmetlerinde kullandığı, aleyhine tespit istenenin markayı iş yeri tabelasında, alış veriş fişlerinde, personel kıyafetlerinde, menülerinde, ıslak mendillerinde, ambalaj poşetlerinde——– şeklinde kullandığı belirtilmiştir.
İstanbul 2. FSHHM’nin—– Esas sayılı dosyası incelendiğinde, davalıya ait —– tarihli ve —– numaralı——– numaralı—- markalarının 556 sayılı KHK’nin 7,8,35 ve 42. maddeleri uyarınca hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine karar verilmesi talebiyle dava açıldığı, yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne, markaların hükümsüzlüğüne karar verildiği, kararın istinaf yargı yoluna gidilmeden kesinleştiği, ——Karar sayılı kararla hükümsüzlüğüne karar verilen —–numaralı ve—– numaralı markaların başvuru tarihlerinin —–tescil tarihlerinin ise——-olduğu tespit edilmiştir.
Davanın çözümü teknik bilgi gerektirdiğinden tarafların delilleri toplandıktan sonra dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmış, dosyamız içerisine alınan —– tarihli bilirkişi raporunda; davacı ile aynı veya benzer ürünleri sunan davalının, ———– tescil numaralı ——— şeklinde markayı kullanmasının, ortalama tüketicide, işletmeler arasında bağlantı bulunduğu intibaını uyandırabileceği; bu nedenle davalı kullanımlarının, 556 sayılı KHK’nın 61 ve 9/1-b maddeleri uyarınca, davacı markalarına tecavüz niteliğinde olduğu, davalının, davacı adına tescilli ——- ibarelerini internet ortamında (alan adında ve web sitesi içeriğinde), ticari etki doğuracak biçimde ve meşru bir bağlantı olmaksızın kullandığı; davalının bu kullanımlarının 556 sayılı KHK’nin 9/2-e anlamında marka hakkına tecavüz niteliğinde olduğu, alıcının, bir ürünü satın alırken, birinin ürünü yerine diğerinin ürününü almak tehlikesi var ise (iltibas), haksız rekabetin şartlarının oluştuğunun kabul edildiği; buna göre davalının, davacı adına tescilli ———– markalarını kullanması iltibas tehlikesi doğurabileceğinden, davalının kullanımların haksız rekabet niteliğinde olduğu, davacı, KHK ve TTK hükümlerinden kaynaklanan birden fazla talep hakkı bulunsa da, bu durumda taleplerin yığılmasından değil, yarışmasından söz edileceği; bu nedenle davacının talebi doğrultusunda hem KHK, hem de TTK’nun ilgili hükümlerine göre hesaplama yapılabilmesi mümkün olsa da, davacı lehine KHK ve TTK uyarınca hesaplanan tazminatlardan yalnızca birine hükmedilebileceği, davacının ticaret unvanından kaynaklı önceye dayalı hakkı ve ayrıca davalının ——— ibaresini markasal kullanımları dikkate alındığında, davalının ———- şeklindeki ticaret unvanındaki——-” ibaresinin, ticari dürüstlüğe aykırılık taşıdığı gerekçesiyle, TTK’nun 52. maddesi uyarınca silinmesine karar verilebileceği, davacının 556 Sayılı KHK ve Türk Ticaret Kanunu gereğince, marka/ticaret unvanı hakkı tecavüze uğrayan kimse, diğer taleplerinin yanı sına, tecavüz nedeniyle uğradığı maddi ve manevi zararın tazminini de talep etme hakkına sahip olduğunu; müvekkilinin, marka ve ticaret unvanı hakkına tecavüz nedeniyle yoksun kaldığı kazancının da bulunduğunu; müvekkilin yoksun kaldığı kazancın, markadan doğan hakka tecavüz edenin, markayı kullanmak suretiyle elde edeceği muhtemel gelire hesap edilmesini beyan ve talep ettiklerini; özetle, davacının davalıdan talep etmeye hakkı olduğu tazminat miktarının 556 Sayılı KHK’nin 62, 64, 66 ve 67. maddeleri ve TTK’nin 56. maddesi uyarınca ayrı ayrı hesap ve tespit edilmesini talep etmiş ise de, bu tespitin yapılabilmesi için her iki tarafın ticari defter ve belgelerinin incelenmesi gerektiği, fakat dosya münderecatında hesaplamaya mesnet teşkil edecek nitelikte ve nicelikte bilgi ve belge yer almadığından, belirtilen konularda herhangi bir tespitin yapılamadığına dair tespit ve görüşlere yer verilmiştir.
Yine dosyamız içerisine alınan —- tarihli bilirkişi ek raporunda ise; davacı tarafından sunulan belge ve bilgilere göre, 556 sayılı KHK ‘nin 66/c maddesinde yer alan; marka hakkına tecavüz edenin, markayı bir lisans anlaşması ile hukuka uygun şekilde kullanılması halinde ödemesi gereken lisans bedeline göre” hükmü esas alınarak davacı tarafından talep edilebilecek maddi tazminat tutarının —- TL olabileeği sonuç ve kanaatine vardıklarını beyan etmişlerdir.
Dosyamız içerisine celbedilen ——– tarihli bilirkişi ikinci ek raporunda ise; ———–dönemi için lisans bedeli olarak davacı tarafından talep edilebilecek maddi tazminat tutarının ——- TL olabileceği beyan edilmiştir.
Dosyamız içerisine celbedilen 22.06.2018 tarihli bilirkişi üçüncü ek raporunda; “İstanbul Anadolu 2. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin ——– tarih ve —- Esas,—– Karar sayılı ilamı ile, davalıya ait —- numaralı ———– numaralı——— markalarının hükümsüzlüğüne karar verildiği ve süresinde istinaf başvurusunda bulunulmaması üzerine, ilgili kararın 08.09.2017 tarihinde kesinleştiği; bu karar ile birlikte, davalı adına kayıtlı bir marka kalmadığından, davalının kullanımlarının, tescilli markaların koruma kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği konusunda bir inceleme yapılamadığı, davacının —– ibareli markası sicilde tescilli olduğu sürece, bu markanın dikkate alınmasının zorunlu olduğu; ayrıca huzurdaki davanın, İstanbul Anadolu 2. Fikri ve Smai Haklar Hukuk Mahkemesinin—— D. İş sayılı dosyasına dayalı olarak açıldığından ve bu davada —— tarihinde davalıya ait iş yerinde keşif yapıldığından, davalının cins isim savunması dikkate alınsa dahi,—- ibaresinin —- tarihinde cins isim olarak kullanıldığını göstermeyen hiçbir delilinin somut olay bakımından bir öneminin bulunmadığı; davalının sunduğu tarihsiz ve ne zaman basıldığı belli olmayan broşürlerin, ——ibaresinin —— itibariyle cins isim olarak kullanıldığını göstermediği tespit ve görüşlerine yer verilmiştir.
Davacı vekili—— tarihli ıslah dilekçesi ile;——TL maddi tazminat talebini ıslah ederek———-TL’ye maddi tazminat talep ettiklerini beyan etmiş, eksik harcı da yatırmıştır.
Marka hakkına tecavüz konusu, dava açıldığı tarihte yürürlükte olan 556 sayılı KHK’nin 9. ve 61. maddelerinde düzenlenmiştir. 556 sayılı KHK’nin 9/1-b. maddesinde, tescilli marka ile aynı veya benzer olan ve tescilli markanın kapsadığı mal ve/veya hizmetlerin aynı veya benzeri mal ve /veya hizmetleri kapsayan ve bu nedenle halk tarafından, işaret ile tescilli marka arasında ilişkilendirme ihtimali de dahil, karıştırılma ihtimali bulunan herhangi bir işaretin kullanılmasının marka sahibi tarafından önlenmesinin talep edilebileceği düzenlenmiştir. Yine 556 sayılı KHK’nin 9/1-e maddesinde de markanın internet ortamında ticari etki yaratacak biçimde alan adı, yönlendirici kod, anahtar sözcük veya benzeri biçimlerde kullanılması da 61. maddesi uyarınca markaya tecavüz hali olarak sayılmıştır.
Bu yasal düzenlemeler ışığında somut olay değerlendirildiğinde, davalının yiyecek ve içecek sağlanması hizmeti sunduğu iş yerinin işletme adında, iş evrakında, iş yerindeki eşyalar ve personel giysileri üzerinde ve ———- alan adlı internet sitelerinde ve iş evrakı üzerinde kullandığı——- ibaresinin, davacı adına ağırlıklı olarak ———.sınıflarda tescilli ———- markaları ile birebir aynı olduğu, davalının kullandığı markada yer alan —– ibaresinin ayırt edici özelliğinin bulunmadığı, markaların ortalama tüketiciye hitap etmesi nedeniyle tarafların markalarının karıştırılma ihtimali bulunduğu, ——— ibaresinin cins belirten bir ibare olduğuna dair delil bulunmadığı gibi, böyle bir durum mevcutsa bile bu durumun davacının davranışlarından kaynaklandığına dair delil ve iddia bulunmadığı, davalının aleyhine delil tespiti yapıldığı—– tarihinden sonra marka tescili yaptırarak, daha sonra İstanbul Anadolu 2. FSHHM’nin ——– Karar sayılı ilamı ile hükümsüzlüklerine karar verilen ———– ve —- numaralı———-markalarını tescil ettirdiği, bu şekilde davacının marka haklarına tecavüzün ve haksız rekabetin gerçekleştiği, davacının maddi ve manevi tazminat talep etme hakkı bulunduğu sonucuna varılmıştır.
Yine TTK’nun 52/1. maddesi uyarınca ticaret unvanının, ticari dürüstlüğe aykırı olarak bir başkası tarafından kullanılması halinde hak sahibinin, bu durumun tespitini, yasaklanmasını, haksız kullanılan ticaret unvanının silinmesini talep edebilir. Davalının kendisinden daha önce——- tescil edilen ve aynı alanda ticari faaliyette bulunduğu davacı şirketin ticaret unvanının çekirdek unsuru olan —- ibaresine kendi unvanında aynen yer vermesinin davacının ticaret unvanına tecavüz niteliğinde olduğu ve—— ibaresinin davalının ticaret unvanından terkin edilmesi gerektiği anlaşılmıştır.
Davacının 556 sayılı KHK’nin 66/2-c maddesi uyarınca lisans bedeline göre tazminat hesaplanmasını talep ettiği anlaşılmakla, tarafların ticari defter ve kayıtlarını dosya içine sunmaları talep edilmiş, her iki taraf da ticari kayıtların iş yerlerinde incelenmesini talep ettiklerinden, iş yerlerinde bilirkişi tarafından inceleme yapılmış, davacı taraf ayrıca örnek lisans sözleşmelerini de dosyaya sunmuştur.
Maddi tazminata ilişkin alınan bilirkişi ek raporunda davacının sunduğu lisans sözleşmelerindeki lisans bedellerinin ortalamasına göre hesaplama yapıldığından bu rapora itibar edilmemiştir. Her ne kadar ——— tarihli bilirkişi ikinci ek raporunda; ———- dönemi için lisans bedeli olarak davacı tarafından talep edilebilecek maddi tazminat tutarının —– olabileceği belirtilmişse de, bilirkişi raporunda, lisans bedeli hesaplanırken davacının ve davalının ihlalin yapıldığı yıldaki cirolarının, daha önce alınan ve mahkememizce itibar edilmeyen ek raporda hesaplanan —–ile toplanmak suretiyle bulunan miktarın ortalaması göz önüne alınarak, buna göre davalının ödemesi gereken lisans bedeli belirlenmiş, davacı tarafça rapora itiraz edilmemiştir. Lisans bedeli hesaplanırken sadece marka hakkı sahibinin cirosu, elde ettiği kazancın değil, davalının cirosu, üretim ve satış kapasitesi, satabileceği ürün miktarı da nazara alınarak davalının ticari iş ve işlem hacmine uygun bir bedelin belirlenmesi gerekmektedir. Davalının tecavüze konu olan —— tarihinden dava tarihi olan ——–tarihine kadar elde ettiği ciroya göre hesaplanan tazminat tutarının fahiş olduğu anlaşılmıştır. Bu itibarla, mahkememizce somut olayın özelliklerine, davalının cirosuna, üretim ve satış kapasitesine, elde ettiği gelire göre ödemesi gerekli, hakkaniyete ve menfaatler dengesine uygun, makul bir miktarın lisans bedeli olarak tespiti ile hüküm altına alınması gerektiğinden, TBK’nun 50/2. maddesi uyarınca —–TL maddi tazminat ve olayın özelliklerine, tarafların ticari hacimlerine ve göre —– TL manevi tazminata hükmedilmesi gerektiği sonucuna varılarak, davanın kısmen kabulüne, davalının ——– alan adlı internet sitelerinde ve iş evrakında ——- ibaresini kullanmak suretiyle davacının —— esas unsurlu markalarına ve ticaret ünvanına tecavüz ettiğinin ve haksız rekabette bulunduğunun tespitine, marka hakkına tecavüz ve haksız rekabetin men’ ine ve ref’ ine, davalının işyeri tabelalarından , işletme adından, iş evrakından, broşürlerinden, menülerinden, ilan , reklam ve kataloglarından, her türlü belge ve tanıtım materyallerinden , çalışan kıyafetlerinden, internet sitelerinden ——– ibarelerinin çıkartılmasına, silinmesine, silinemeyecek halde ise imha edilmelerine,———- adan adlarının iptaline, davalının ticaret ünvanından —- ibaresinin terkinine,10.000,00 TL maddi ve 5.000,00 TL manevi olmak üzere toplam 15.000,00 TL tazminatın davalının tecavüz tarihi olan 21.02.2014 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, davacının fazlaya ilişkin 10.064,41 TL maddi ve 5.000,00 TL manevi tazminat taleplerinin reddine, karar kesinleştiğinde hükmün özetinin masrafı davalıdan alınmak suretiyle —– yayın yapan tirajı en yüksek gazetede bir kez ilanına karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile;
-Davalının———alan adlı internet sitelerinde ve iş evrakında — ibaresini kullanmak suretiyle davacının —– esas unsurlu markalarına ve ticaret ünvanına tecavüz ettiğinin ve haksız rekabette bulunduğunun tespitine,
-Marka hakkına tecavüz ve haksız rekabetin men’ ine ve ref’ ine,
-Davalının işyeri tabelalarından , işletme adından, iş evrakından, broşürlerinden, menülerinden, ilan , reklam ve kataloglarından, her türlü belge ve tanıtım materyallerinden , çalışan kıyafetlerinden, internet sitelerinden ——- ibarelerinin çıkartılmasına, silinmesine, silinemeyecek halde ise imha edilmelerine,
————— adlarının iptaline,
-Davalının ticaret ünvanından ——- ibaresinin terkinine,
-10.000,00 TL maddi ve 5.000,00 TL manevi olmak üzere toplam 15.000,00 TL tazminatın davalının tecavüz tarihi olan 21.02.2014 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
-Davacının fazlaya ilişkin 10.064,41 TL maddi ve 5.000,00 TL manevi tazminat taleplerinin reddine,
-Karar kesinleştiğinde hükmün özetinin masrafı davalıdan alınmak suretiyle —— yayın yapan tirajı en yüksek gazetede bir kez ilanına,
2- 1.024,65 TL karar ve ilam harcı tayini ile peşin alınan 341,55 TL ve ıslah ile alınan 171,88 TL harcın mahsubu ile bakiye 511,22 TL harcın davalıdan tahsiline,
3- Davacı yararına “tecavüz ve haksız rekabet yönünden” karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 3.931,00 TL vekalet ücreti takdiri ile davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,
Davacı yararına “maddi tazminat yönünden” karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 3.931,00 TL vekalet ücreti takdiri ile davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,
Davacı yararına “manevi tazminat yönünden” karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 3.931,00 TL vekalet ücreti takdiri ile davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,
Davalı yararına “red olunan maddi tazminat yönünden” karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 3.931,00 TL vekalet ücreti takdiri ile davacıdan alınarak, davalıya verilmesine,
Davalı yararına “red olunan manevi tazminat yönünden” karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 3.931,00 TL vekalet ücreti takdiri ile davacıdan alınarak, davalıya verilmesine,
4- Davacı tarafından yapıldığı anlaşılan 25,20 TL başvurma harcı, 341,55 TL peşin harç, 3,80 TL vekalet harcı, 171,88 TL ıslah harcı, 3.000,00 TL bilirkişi ücreti, 261,90 TL tebligat, müzekkere masrafı olmak üzere toplam 3.804,33 TL yargılama giderinin kabul ve red oranları gözönüne alınarak 1.902,17 TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, kalanın davacı üzerinde bırakılmasına,
Davalı tarafından yapıldığı anlaşılan 1.000,00 TL yargılama giderinin kabul ve red oranları gözönüne alınarak 500,00 TL’sinin davacıdan alınarak, davalıya verilmesine, kalanın davalı üzerinde bırakılmasına,
Taraflarca yatırılan gider avanslarından kullanılmayan miktarların karar kesinleştiğinde ve istek halinde taraflara iadesine,
Dair; davacı vekili ile davalı vekilinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup, usulen anlatıldı. 28/02/2019