Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 1. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2015/91 Esas
KARAR NO: 2020/231
DAVA : Faydalı Modele Tecavüzün Durdurulması ile Maddi ve Manevi Tazminat
KARŞI DAVA : Faydalı Model Belgesinin Hükümsüzlüğü
DAVA TARİHİ : 12/05/2015
KARŞI DAVA
TARİHİ : 02/11/2015
KARAR TARİHİ : 03/12/2020
Taraflar arasında görülen dava ve karşı davanın yapılan açık yargılaması sonucunda;
İSTEM / Davacı-karşı davalı vekili dava dilekçesini duruşmada tekrarla; müvekkil firmanın — yılından beri hizmet vermekte olduğunu, —yılında sağlık sektöründe —– markası ile kısa zamanda adını duyurduğunu, —- kapalı alanı ile kaliteden ödün vermeden yasalar, kanunlar ve yönetmelikler doğrultusunda en iyi şekilde ticari faaliyet gösterdiğini, ——- markası ile bu markaya konu kendi tasarımları ve bunların imalatını yaptıkları ürünlerinin hem yurt içinde, hem de yurt dışında satış ve pazarlama faaliyetlerini gerçekleştirdiğini, davalı firmanın ise ürünlerinde müvekkili tarafından —– olarak tescil edilmiş bulunan ——geliştirmesinin, davalı şirkete ait —- —- karyolalarında taklit edilerek kullanıldığını, oysa ki bu faydalı model geliştirmesinin müvekkili şirketin başvurusu ile —- tescil numarası ile —- tarihinde—-yıl süre ile faydalı model koruması altına alındığını, bu sebeplerle ——– dosyasıyla tecavüzün tespitinin istendiğini ve dosyada bilirkişi marifetiyle tecavüzün sabit bulunduğunu, müvekkil şirket ile aynı alanda faaliyet gösteren aynı ürün ve hizmeti sunan davalı şirketin anılan aparatları kullanmasının müvekkil şirkete ait olan faydalı model hakkına tecavüz niteliğinde olduğunu ve aynı zamanda müvekkili şirket aleyhine haksız rekabet oluşturduğunu, davalı firmanın ürünleri kataloglarında ve internet sitesinde bulundurmamasına rağmen ——-ihalelerine girerek kendi ürünleriymiş havası yaratarak sattığını, davalı firma tarafından, müvekkilinin büyük emeklerle tasarımını yapıp, faydalı model koruması altında tescillettirdiği üretim ve satışını yaptığı adı geçen ürünü, izni olmaksızın tüketici nezdinde karışıklığa ve iltibasa meydan verebilecek surette taklit ederek piyasaya sürdüğünü, dava konusu ürünler karşılaştırıldığında bilinçlendirilmiş kullanıcının dahi ayırt etmekte zorlanacağı ve bu nedenle iltibasa meydan verecek nitelikte benzer olarak yapılmış, üretilmiş ve piyasaya sürülmüş ürünler olduğunun görüleceğini, bu nedenlerle davalının müvekkilinin faydalı model haklarına haksız tecavüzlerinin durdurulmasına, fazlaya dair haklar saklı kalmak kaydıyla şimdilik —- maddi ve —–manevi tazminatın ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, anılan faydalı modeli üretmeye yarayan araçlara el konulmasına ve imhasına, davalı aleyhine verilecek hükmün masrafları davalı tarafından karşılanmak kaydıyla —– genelinde ilanına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DAVAYA CEVAP VE KARŞI DAVA / Davalı-karşı davacı vekili cevap ve karşı dava dilekçesini duruşmada tekrarla; müvekkili şirketin — yılında kurulduğunu ve merkezinin —– bulunduğunu, imalat sektöründe faaliyet gösterdiğini, —- farklı konularda üretim faaliyetlerinde bulunduğunu, taraflar arasında—-yılından bu yana husumet yer aldığını, davacı tarafından müvekkili aleyhine —–sayılı dosyalarında yapılan faydalı modele tecavüz şikayeti sonucunda takipsizlik kararı verildiğini, savcılık dosyalarında alınan rapora göre ——sayılı faydalı modele tecavüz teşkil etmediğini kesin olarak teyit ettiğini, müvekkilinin dava konusu —–sayılı faydalı modele tecavüz etmediğini,—— dosyasında alınan rapora itibar edilemeyeceğini, dava konusu faydalı modelin yeni olmadığını, kötü niyetli olarak tescil edildiğini, bu sebeplerle açılan davanın reddine, davalıya ait ——numaralı faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
D E L İ L L E R V E G E R E K Ç E / Asıl dava davacı-karşı davalıya ait —–numaralı faydalı modelin davalı-karşı davacı tarafça taklit edilmek suretiyle kullanıldığı iddiası ile açılan tecavüzün tespiti ve durdurulması ile maddi ve manevi tazminat davası olup, karşı dava ise davacı-karşı davalıya ait ——numaralı faydalı model belgesinin yenilik vasfını haiz olmadığı iddiası ile açılan hükümsüzlük davasıdır.
Dosyaya—-getirtilmiş olup, incelendiğinde; ——–buluş başlıklı faydalı model belgesinin —– tarihinde davacı adına tescil edildiği anlaşılmıştır.
Davacı tarafından davalı aleyhine —— dosyası ile talep edilen delil tespitinde alınan —-tarihli raporda; tespite konu—- marka iki adet hastane yatağının her ikisinin de, tespite konu —- numaralı faydalı model belgesinin hem birinci isteminin, hem de ikinci isteminin koruma kapsamında olduğu belirtilmiştir.
Taraflar delillerini sunduktan sonra, dava konusu teknik bilgi gerektirdiğinden Mahkememizce bilirkişi incelemesi yaptırılmış, bilirkişile—— oluşan bilirkişi heyeti — tarihli raporda; davacı-karşı davalıya ait —- numaralı faydalı model belgesinin istemlerinin başvuru tarihi itibariyle yenilik içerdiği, bu nedenle hükümsüzlük koşullarının gerçekleşmediği, değişik iş dosyasına konu davalı-karşı davacıya ait hasta yataklarının davacı-karşı davalıya ait —- numaralı faydalı model belgesinin koruma kapsamında kalıp kalmadığının değerlendirilemediği yönünde görüş bildirilmiştir.
Mahkememizce aynı bilirkişi heyetinden davalıya ait yatak ürünün bizzat incelenerek rapor düzenlemesi görevi verilmiş, yapılan inceleme sonucunda düzenledikleri —-tarihli ek raporda; incelenen —– seri numaralı — motorlu yatağın davacı-karşı davalıya ait—–numaralı faydalı model belgesinin koruma kapsamında kaldığı yönünde görüş bildirilmiştir.
——talimat yazılarak davalının faydalı model hakkına tecavüz ederek elde ettiği kazanç seçeneğine göre maddi tazminat hesabı yapılması yönünde rapor alınmasına karar verilmiş olup, —- sayılı dosyasından alınan —tarihli raporda; davalının dava konusu ürün ile ilgili olarak —– bedel ile sattığı ve bu bedel üzerinden gelir tablosu kayıtlarına göre herhangi bir kazancının olmadığı belirtilmiştir.
Mahkememizce aynı bilirkişi heyetinden ek rapor alınması yönünde —– sayılı dosyasında alınan — tarihli ek raporda; davalının dava konusu ürün ile ilgili olarak—- adet ürünü —–bedel ile sattığı ve bu bedel üzerinden gelir tablosu kayıtlarına göre herhangi bir kazancının olmadığı belirtilmiştir.
Yine Mahkememizce tarafların itirazları doğrultusunda aynı bilirkişi heyetinden ek rapor alınması yönünde—- dosyasında alınan —tarihli ek raporda; davalı-karşı davacıya ait ——— değişik model hastane karyolası sunulduğu, bunlardan —–olduğu ve trendelenburg özelliğe sahip olduğu, ancak dava konusu patentin trendelenburg özelliğine sahip — motorlu hastane karyolalarını kapsadığı, diğer ürün olan —– modelinin ise dosya içeriğinde mevcut bilirkişi raporuna göre patentin koruma kapsamında olduğu, ancak —- ibaresi bulunduğu,—modeli ürünün hem davalıya ait —– hem de—- portalında yapılan incelemelerde — motorlu ve trendelenburg özelliklerini taşıdığı, bu nedenle—-model hastane yatağının davacı-karşı davalı şirkete ait dava konusu patent belgesinin sağladığı haklara tecavüz olup olmadığının incelenmesi ve değerlendirilmesinde söz konusu patent belgesinde istemlerde açıklanan ve korunan unsurların her birinin karşılaştırılması gerektiği, web sayfalarında ve portallarda mevcut resim ve teknik özellikleri ile patent belgesinin sağladığı haklara tecavüz olup olmadığının incelenemeyeceği ve değerlendirilemeyeceği yönünde görüş bildirilmiştir.
——Talimat sayılı dosyasında mali bilirkişiden işletme giderlerinin de mahsup edilerek hesaplama yapılması yönünde alınan —- havale tarihli ek raporda; davalının dava konusu ürünlerle ilgili olarak—- bedelle sattığı ve bu bedel üzerinden gelir tablosu kalemlerinden işletme giderleri mahsup edildiğinde — zarar ettiği, işletmemin net satışlarının — olduğu, satışların maliyetinin — olduğu, brüt satış karı veya zararının — olduğu, bu veriler ışığında işletmenin brüt satış karlılık oranının %25,75 olduğu belirtilmiştir.
Mahkememizce yeni bir bilirkişi heyetinden rapor alınmasına karar verilmiş olup, —–tarihli raporda; davacıya ait —numaralı faydalı model tescili yönünden yenilik unsurunu taşımadığı, davalının kullanımlarının, davacının —- numaralı faydalı model belgesinin yenilikten yoksun olması sebebiyle tecavüz şartlarının oluşmadığı, davalı-karşı davacının haksız rekabette bulunmasının kabul edilmesi halinde davacının ——– maddi zarar olarak davalı-karşı davacıdan talep edebileceği yönünde görüş bildirilmiştir.
Dava açıldığı tarihte yürürlükte olan 551 sayılı KHK’nin 154. maddesinde, faydalı model yeni olan ve sanayiye uygulanabilen buluş olarak tanımlanmıştır.
551 sayılı KHK’nin 156. maddesinde yenilik özelliği; başvuru tarihinden önce, —– içinde veya dünyada herkesin ulaşabileceği şekilde yazılı olarak veya bir başka şekilde açıklanmamış veya yöresel veya ülke çapında kullanılmamış olması olarak tanımlanmıştır.
551 sayılı KHK’nin 165/1-a maddesinde faydalı modelin yenilik özelliğinin bulunmaması halinde hükümsüzlüğüne karar verilebileceği belirtilmiştir.
551 sayılı KHK’nı 166. maddesinde, faydalı model belgelerine ilişkin açık bir hüküm bulunmadığı ve faydalı model belgelerinin özelliği ile çelişmediği takdirde, patentler için öngörülen hükümlerin, faydalı model belgeleri için de uygulanacağı belirtilmiştir. Bu hüküm uyarınca uygulanması gereken 551 sayılı KHK’nin 83/1. maddesine göre patent başvurusu veya patentten doğan korumanın kapsamı istem veya istemler ile belirlenir. İstem veya istemler tarifname ve resimler ele alınarak yorumlanır.
83/3. maddesine göre, istem veya istemler, kullanılan kelimelerle sınırlı olarak yorumlanamaz. Bununla beraber, patent başvurusu veya patentten doğan koruma kapsamının tespitinde istem veya istemler, buluşu yapan tarafından düşünülen fakat istem veya istemlerle talep edilmeyen, buna karşılık ilgili teknik alanda uzman bir kişi tarafından tarifname ve resimlerin yorumlanması ile ortaya çıkacak özellikleri kapsayacak şekilde kabul edilemez.
Bu yasal düzenlemeler ışığında somut olaya bakıldığında, davacı-karşı davalıya ait ———şeklinde, ——– şeklinde açıklandıkları görülmüştür.
Alınan —– tarihli raporda faydalı modelin yenilik unsuru taşıyıp taşımadığına ilişkin —-ürünü incelenmiş, davacı-karşı davaşıya ait ——ile bu üründe yer alan mekanizmanın , mekanizmayı oluşturan parçaların ve çalışma prensibinin bire bir aynı olmadığı, amörtisörün güç iletim koluna bağlantı şekli ve parçalarının birbirlerinden farklı olduğu, trendelenburg hareketinin yapılabilmesi için ——ürününde farklı bir çözüm getirildiği belirtilmiştir. Ancak ——- küçük buluşlar niteliğinde olduklarından, farklı bir çözümle bile aynı sonuç elde ediliyorsa yenilik özelliğinin mevcut olduğuna dair görüşe itibar edilmemiş ve davalı-karşı davacı tarafça dosyaya sunulan hukuki mütalaa da dikkate alınarak yeniden bu konuda rapor alınması gerekmiştir.
Davalı-karşı davacı tarafça dosyaya sunulan —–tarihli teknik mütalaada, davaya konu faydalı model belgesinin araştırma ve inceleme olmaksızın başvuru sahibinin beyanına dayanarak tescil edildiği, ilgili belgenin hükümsüzlük incelemesine ilişkin dava dosyasında —– ürününe dair daha eski tarihli kanıt niteliğindeki kılavuzun teknik içeriğinin yeniliği ortadan kaldırıcı nitelikte olduğundan hükümsüzlük koşullarını karşıladığı, davacı-karşı davalıya ait ———- dava konusu —–istemlerinde çalışma prensibinin yazılı olmamasına rağmen bilirkişiler tarafından bu hususun dikkate alındığı, diğer yandan dava dosyasında yer alan bilirkişi raporları incelendiğinde, ilgili raporların faydalı modelin bağımsız isteminin kapsamını hükümsüzlük analizi için ve ihlal analizi için farklı biçimde ele aldığının görüldüğü, özellikle yenilik incelemesi için koruma kapsamında yer almayan çalışma prensibine ilişkin özelliklerin kapsama dahil olarak kabul edilmek suretiyle yeniliğin tesis edilmesi sağlanırken, ihlal değerlendirilmesinde çalışma prensibinin bir yana bırakılarak, sadece üç motorlu yapının ihlal için yeterli addedildiği, alınan bilirkişi raporlarında bu nedenle hatalı sonuca ulaşıldığı, daha eski tarihl—– belgelerinin de — — —- numaralı faydalı modelin ana isteminin yeniliğini ortadan kaldırdıkları ve hükümsüzlük koşullarını karşıladıkları yönünde görüş bildirilmiştir.
Alınan —-tarihli bilirkişi raporu ile, —– tarihinde, dava konusu faydalı modelin yayınlanmasından önce yayınlandığı, üç motoru bulunduğu, ——sağladığı, güç iletim kolunun her ikisinde de mevcut olduğu, aynı ve benzer parçaların aynı amaç için kullanıldığı, güç iletim kolunun her iki teknik çizimde de var olmasına karşılık, işlevleri aynı olmakla beraber, farklı usul ve yöntem ile konumlandıkları, ancak——- Y numaralı ————- ürününde de mevcut olduğu, aynı teknik soruna, aynı teknik uygulanarak çözüm sağladıkları, bu farklılığın —– koruma kapsamına yer almamasından dolayı davacı-karşı davalıya ait faydalı modelin yenilik özelliğinin mevcut olmadığı anlaşılmıştır.
Toplanan deliller, bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamı ile, davacı-karşı davalının TR —–Y numaralı faydalı modeline davalı-karşı davacı tarafça tecavüz edildiği iddia edilmişse de, faydalı modelin —- yılında yayınlanmış —-kılavuzunda yer alan ürün ile aynı teknik soruna aynı çözümü getirdiği, yalnızca güç iletim kollarının farklı usul ve yöntemle konumlandıkları, güç iletim kolunun konumu ve çalışma usulünün faydalı modelin istemlerinde yer almadığı, yalnızca güç iletim kolunun mevcut olduğunun açıklandığı, faydalı modelin koruma kapsamının istemlerle belirlenmesi gerektiği, bu farklılığın davacı-karşı davalıya ait faydalı modelin koruma kapsamında olduğunun kabul edilemeyeceği, faydalı modelin yenilik unsuru taşımadığı, bu nedenle davacı-karşı davalının ——yılından bu yana üretilen ve kullanılan bu ürün üzerinde hak iddia edemeyeceği, davalı-karşı davacının ürünü aynı teknik özelliklere sahip olsa bile faydalı modele tecavüzün söz konusu olmayacağı anlaşılmakla, asıl davanın reddine, karşı davanın kabulüne dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M /Yukarıda açıklanan nedenlerle ;
Asıl davanın REDDİNE,
Asıl davada alınması gereken 54,40 TL harçtan peşin alınan 683,10 TL harcın mahsubu ile bakiye 628,70 TL harcın isteği halinde ve karar kesinleştiğinde davacı-karşı davalıya iadesine,
Asıl davada davalı-karşı davacı vekiline tecavüzün durdurulması davası üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davacı-karşı davalıdan tahsili ile davalı-karşı davacıya ödenmesine,
Asıl davada davalı-karşı davacı vekiline maddi tazminat davası üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davacı-karşı davalıdan tahsili ile davalı-karşı davacıya ödenmesine,
Asıl davada davalı-karşı davacı vekiline manevi tazminat davası üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davacı-karşı davalıdan tahsili ile davalı-karşı davacıya ödenmesine,
Davacı-karşı davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
Karşı davanın KABULÜNE,
Davacı-karşı davalı adına tescilli—- numaralı —–buluş başlıklı faydalı modelin HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE VE SİCİLDEN TERKİNİNE,
Karşı davada alınması gereken 54,40 TL harçtan peşin alınan 27,70 TL harcın mahsubu ile bakiye 26,70 TL davacı-karşı davalıdan tahsili ile Hazine’ye gelir kaydına,
Karşı davada davalı-karşı davacı vekiline Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 5.900,00 TL vekalet ücretinin davacı-karşı davalıdan tahsili ile davalı-karşı davacıya ödenmesine,
Karşı dava yönünden davalı-karşı davacı tarafından yapılan 55,40 TL harç, 1.638,00 TL tebligat ve müzekkere masrafları ile bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 1.693,40 TL yargılama giderinin davacı-karşı davalıdan tahsili ile davalı-karşı davacıya ödenmesine,
Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgililere iadesine,
Dair; davacı-karşı davalı vekili ile davalı-karşı davacı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren yasal 2 haftalık süre içersinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup, usulen anlatıldı. 03/12/2020