Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2022/305
KARAR NO : 2023/612
DAVA : Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 19/04/2022
KARAR TARİHİ : 06/07/2023
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: — tarafından Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası ile teminat altına alınan davacıya ait —- İli,—-İlçesi, —-Köyünde müvekkiline ait tarlaya ekilen buğday üründe kuraklık hasarı oluştuğu, hasarın açık olmasına rağmen—- eksperi tarafından buğday ürünü için kuraklığa bağlı verim kaybı bulunmadığı yönünde % 0 oranında kuraklık verim kaybı tespiti yapıldığı, buna karşılık —İlçe Hasar Komisyonu’nca buğday ürünü için %50 kuraklık hasar oranlarının tespit edildiği, Sigortalı müvekkilinin kuraklık hasar oranının hatalı belirlenmesi nedeniyle 20.832,00 TL hasar tazminatının ödenmesi amacıyla 08.11.2021 tarihinde davalı şirkete başvurulduğu, ancak davalı tarafça cevaben tazminata esas verim kaybı edilmemiştir savunması yapılarak ödeme yapılmadığı, Meteoroloji Kuraklık Haritasına göre — Bölgelerinin bir kısmı haricinde — genelinde kuraklık yaşandığı, İlçe Tarım ve Orman Müdürlüklerinin —– adına verim tespit çalışmaları Doğal Afetlerde Hasar Tespit çalışmaları, Biçerdöver Kontrolleri ve verim ve dane kaybı tespit çalışmalarından ve bu çalışmada kullanılan yöntem ve metodolojilerinden,—-Eksperleri verim tespit çalışması ayrıntılarından bahisle kurum kapasitelerinin karşılaştırıldığı, —- eksperlerinin davalı şirketle olan bağları ve hasar tespit çalışmalarının denetime kapalı olması nedeniyle tespit ettikleri verim kayıplarına itibar edilemeyeceği, —- verilerinin bölgede yaşanılan kuraklığın —tarafından be-lirlenen orandan daha yüksel olduğuna delalet ettiği, —-Ticaret Borsasındaki rayiç ürün fiyatı esas alınırsa hasar tarihindeki ürün fiyatının 2,45 TL/kg olarak dikkate alınması gerektiği hususlarından bahisle; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla hasar bedelinin poliçe limitleri dâhilinde muhatap şirketin temerrüt tarihinden itibaren avans faiziyle birlikte tahsiline, her türlü başvuru, yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yüklenmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacı–numaralı Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigorta Poliçesinin sigortalısı olduğu, Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigorta Poliçesi, Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Genel Şartları ile Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Tarife ve Talimatları ile birlikte hüküm ifade ettiği, Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortasında, köyün eşik verim değeri, köyün ortalama veriminin yüzde 70’i alınarak belirlenmekte olduğu, köyün ortalama verimin ise, ürün bazında — tarafından ilan edilen son 7 yıldaki en yüksek 5 yılın ortalaması temel alınarak hesaplanan verimi ifade ettiği, Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Genel Şartları B.3. maddesi uyarınca verim tespitlerinin —- tarafından belirlenen referans parsellerde gerçekleştirildiği, Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Genel Şartları uyarınca hasar tazminatlarında referans parsellerde —– eksperinin belirlediği verimin esas alındığı, —-adına görevlendirilen eksperlerin yaptığı tespitler dışında yapılacak verim tespitlerinin dikkate alınamayacağı, Ekspertiz çalışmaları, sulanmayan, kuru tarım yapılan referans parsellerde gözlem ve verim tespiti yapılarak köy bazında yürütülmekte ve bu çalışmalar ile inceleme yapılan köyde üretilen, poliçeye konu üründeki gerçekleşmiş ortalama verimin bulunduğu, hedef ürün için eksperler tarafından yapılan saha çalışmalarında, o köyde sulama yapılmayan, doğru ekim metoduyla ekilmiş, yabancı ot mücadelesi yapılmış ve köyün genel yapısını temsil edebilecek parsellerin belirlendiği ve uydu sistemi üzerinden koordinatlarıyla kaydedildiği, daha sonra köyü temsil eden bu parsellerde olgunlaşmanın gerçekleşip dane nem oranının hasat uygunluğuna geldiği hasat döneminde, örnekleme metoduyla başaklar alınarak, bu başakların danelenmesi ve tartılması ile verim tespitlerinin yapıldığı, Bu kapsamda Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası ile belirlenen ürünlerin köy genelinde doğrudan neden olacağı verim kaybı, tespit edilen köyün eşik verim değeri kadarının teminat altına alındığı, poliçenin ilgili yılı için köyün gerçekleşen verim ortalamasının, köyün eşik verim değerinin altında kalması durumunda köyde bulunan tüm sigortalı üreticiler tazminat almaya hak kazanmakta olduğu, parsele özgü verim kayıplarının dikkate alınmadığı, 2021 yılında—-ili —-ilçesi — köyünde buğday ürününde gerçekleşen verim ortalaması eşik verim değerinin üzerinde olduğundan hasar tazminatı tahakkuk etmediği, 2021 yılında — köyünde belirlenen parsellerde yapılan gözlem ve incelemeler neticesinde gerçekleşen verim ortalamasının 289 kg/da olduğu tespit edilmiştir. —-köyünde yapılan incelemeler, alınan örnekler ve ortalama verim hesabına mesnet değerler ekli eksper raporunda belirtildiği, yapılan incelemeler; tarih ve koordinat bilgisi içeren fotoğraflarla kayıt altına alınmış olduğu, —– köyü için ilan edilen ve poliçede belirtilen eşik verim değeri 224 kg/da olduğu, köyün gerçekleşen verim ortalaması köyün eşik verim değerinden yüksek olduğundan herhangi bir hasar tazminatı tahakkuk etmediğini, davacının, eksperlerin yaptığı tespitler yerine il/ilçe hasar tespit komisyonları veya il/ilçe Tarım ve Orman Müdürlüklerinin belirlediği hasar oranlarının kabul edilmesi gerektiği iddiasının mevzuata aykırı olduğu, Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Genel Şartlarında hasar tazminatının hesaplanmasına referans parsellerde —- eksperinin belirlediği verimin esas alınacağı, —adına görevlendirilen eksperlerin yaptığı tespitler dışında yapılacak verim tespitlerinin dikkate alınmayacağı hususunun düzenlenmiş olduğu, sadece tarım sigortaları mevzuatında değil, sigortacılık mevzuatında da risk inceleme ve hasarın miktarını, nedenlerini ve niteliklerini belirlemek üzere uzmanlıkları teyit ve tespit edilmiş olan bağımsızlıkları ve tarafsızlıkları kanun ve yönetmeliklerle düzenlenen eksperlerin görevlendirileceği hususunun düzenlendiği, sigorta eksperlerinin yetkin, tarafsız ve bağımsız kişiler olduğu, eksperler tarafından yapılan işlemlerin, rapor ve fotoğraflarla kayıt altına alınmış olduğu, davacının haksız ithamlarının aksine tarih ile koordinat bilgisi içeren fotoğraflarla referans parsellerin gözlem ve verim incelemelerinin kayıt altına alınmış olduğu, İlçe Hasar Tespit Komisyonları/ Tarım ve Orman Müdürlüklerinin tarım sigortaları kapsamında hasar inceleme yetkisi bulunmadığı, söz konusu kurumların poliçe teminatı kapsamında inceleme yapmadıkları, İlçe Tarım Müdürlükleri tarafından yapılan incelemelerin, sigorta poliçesine konu arazi üzerinde hasarın meydana geldiğini göstermemekte olduğu, söz konusu kurumların yaptıkları tespitlerin birçok amacı olduğu, bunlardan birinin de 2090 sayılı Kanun’da sayılan nedenlerle zarar gören çiftçi ve kooperatiflerin zarar ve ziyanlarının mahiyetini, hasar oranlarını ve tutarlarını, kredi kuruluşlarından kredi kullanıp kullanamayacağını, diğer varlık ve gelirlerini tespit etmek amacıyla yapıldığı, poliçe teminatı kapsamında inceleme içermeyen tutanakların peşinen kabulü yoluna gidilmesinin sigorta hukuku ilkelerine ve poliçe hükümlerine aykırı olduğu, salt meteoroloji verilerinin tarım alanlarında kuraklık yaşandığını göstermemekte olduğu, Dava dilekçesinde kuraklığa kanıt olarak meteoroloji genel müdürlüğü tarafından yayınlanmış olan “meteorolojik kuraklık haritası” kullanıldığı, bu haritanın iki özelliği bakımından yanlış olduğu ve Köy bazlı kuraklık verim sigortası kapsamındaki poliçeler için veri teşkil edemeyeceği, İlgili haritanın meteorolojik kuraklık haritası olduğu, meteorolojik kuraklık ile tarımsal kuraklık kavramlarının farklı şeyler olduğu, Meteorolojik kuraklığın, belirli bir zaman periyoduna meydana gelen ait normallerden (genellikle en az 30 yıllık) sapma olarak tanımlandığı, bu tanımlamaların genellikle bölgesel ve tahminen bölgesel klimatolojinin tam olarak anlaşılması temeline oturduğu, normal olarak meteorolojik ölçümler kuraklığı ifade etmede başta gelen göstergeler olduğu, devam eden bir meteorolojik kuraklık olayının hızlı bir şekilde kuvvetlenebileceği veya aniden sona erebileceği, kuraklık periyotlarının genellikle, belirlenen eşik değerlerinin altında yağışlı olan günlerin sayısı olarak tanımlandığı, Tarımsal kuraklığın ise: bitkinin kök bölgesinde, büyüyüp gelişmesi için yeterli nem bulunmaması durumu olarak ifade edildiği, büyüme periyodu boyunca, belirli bir bitkinin suya ihtiyaç duyduğu belirli bir kritik döneminde yeterli toprak nemi olmadığı zaman tarımsal kuraklık meydana geleceği, tarımsal kuraklığın meteorolojik kuraklıktan sonra ve hidrolojik kuraklıktan önce ortaya çıkan tipik bir durum olduğu, tarımsal kuraklığın, toprağın derinlikleri doymuş halde olsa bile ürün verimlerini ciddi oranda düşürebileceği, yüksek sıcaklıklar, düşük nispi nem ve kurutucu rüzgarlar yağış azlığının etkilerinin katlanmasına sebep olacağı, meteorolojik kuraklık olması durumunda tarımsal kuraklığın da olduğu anlamına gelmeyeceği, ikisinin birbirinden faklı kavramlar olduğu, tarımsal kuraklığın meteorolojik kuraklığın uzun süre devam etmesinden sonra ortaya çıkabileceği, meteorolojik kuraklık durumunun tarımsal kuraklığa etkisi olabilmesi için ortada ürün olması gerektiği, başka bir ifade ile tarımsal kuraklık olabilmesi için ürünün yetiştirildiği dönem içerisindeki yağış durumunun önem kazandığı, dava dilekçesindeki meteorolojik kuraklık haritasının bu özeliğin dikkate alınarak değerlendirilmesi gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İNCELEME ve GEREKÇE : Dava, hukuki niteliği itibari ile Davacıya ait ——köyünde bulunan tarlada yörede meydana gelen kuraklık nedeniyle buğday ürününde meydana gelen zarar bedelini davalı taraftan tazminine ilişkindir. Çevre Şehircilik il Müdürlüğüne, — Davalı sigorta şirketine ve— İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü’ne yazılan müzekkerelere cevap verildiği, müzekkere yazı cevaplarının dosya arasına alındığı görüldü.
Davada aktif ve pasif taraf husumetinin sağlandığı anlaşılmış olup taraflar arasında bu hususta çekişme yoktur.
7155 sayılı Kanun’un 20. Maddesi ile eklenen 5/A maddesi uyarınca arabuluculuk başvurusunda bulunulmuştur. arabuluculuk son tutanağında icra dosya borcunun ödenmesi hususunda anlaşmaya varılamadığına ilişkin arabuluculuk son tutanağı dosya arasına alınmıştır.
Dosya Ziraat Mühendisi Bilirkişiye tevdi edilerek aldırılan bilirkişi raporunda özetle ; Dosya kapsamında yapılan inceleme ve yapılan değerlendirmeler ışığında; taraflar arasındaki uyuşmazlığın; dava konusu sigortalı buğday tarlasının bulunduğu—ilçesi, —Köyünde kuruda yetiştirilen buğday ürününde kuraklığa bağlı verim kaybı nedeniyle köyün gerçekleşen verim ortalamasının, köyün eşik verim değerinin altında kalıp kalmadığı noktasında önem kazandığını, —Devlet Destekli Kuraklık Verim Sigortası Köy Bazında Kuraklık Gözlem-Verim Tespit Raporunda; 2021 yılı köy bazlı kuraklık verim sigortası kapsamında belirlenen köy verim değeri köy eşik verim değerinden yüksek veya eşit olup tazminata esas verim kaybı bulunmamaktadır.” şeklinde tespit yapıldığını, —- Kaymakamlığı Tarım ve Orman İlçe Müdürlüğü İlçe Tahkim Komisyonu Raporunda 2020/2021 Üretim sezonunda —-Köyünde buğday ürününde % 50 verim kaybı meydana geldiğinin belirtildiğini, İlgili mevzuat ve poliçe hükümleri gereğince; sadece —- eksperleri Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Poliçesi kapsamında tazminat hesabına yönelik verim tespiti yapmaya yetkili olup, eksperler dışında yapılan verim tespitleri tazminat hesabında dikkate alınmadığını, —-Kaymakamlığı Tarım ve Orman İlçe Müdürlüğü İlçe Tahkim Komisyonu verim tespit çalışmaları tazminat hesabı dışındaki amaçlar için yapılmadığını,—- Köyü için— Devlet Destekli Kuraklık Verim Sigortası Köy Bazında Kuraklık Gözlem-Verim Tespit Raporunun poliçe, Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Genel Şartlar – 2021 ve Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Tarife Ve Talimatlar – 2021 hükümlerine uyumlu olarak düzenlenmiş olduğu, raporun hazırlanmasında bilimsel bir metodolojinin kullanılmış olduğu, rapor verileri ve görsellerin kendi içinde tutarlı olduğunun değerlendirildiğini, davacı tarafça, dava dosyasına sunulan tüm bilgi ve belgeler incelendiğinde; bu verilere dayanarak—- Köyünde 2020/2021 üretim sezonunda kuraklık yaşandığı ve bunun buğday ürününde de verim kaybına neden olduğu anlaşılmakla birlikte, bu verim kaybının; Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Poliçesi hükümlerine göre tazminata esas verim kaybı oranına ulaştığına dair bilimsel bir kanıya varılamadığını, belirtilen nedenlerden dolayı davalının davacıya tazminat ödeme sorumluluğunun bulunmadığı kanaatine varıldığını, davacı taraf vekilinin poliçede de belirtilen ürün birim fiyatına ve diğer poliçe hükümlerine—- mevzuatına (—- eksperlerinin tarafsız olmadığı) itirazları değerlendirilmesi hususunun mahkemenin takdirinde olduğunu belirten raporunu mahkememize sunmuştur.
Dava dilekçesi, cevap dilekçesi, 21.05.2023 tarihli bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamıyla birlikte yapılan değerlendirmede, davacı ile davalı arasında Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası poliçesi düzenlenerek, davacıya ait —-bulunan tarlaya ekilen buğday ürününün teminat altına alındığı, davacıya ait buğday ürününün kuraklığa bağlı hasar gördüğü, davacı tarafça davalıya hasar tazminatının ödenmesi için başvuruda bulunulduğu, tazminata esas verim kaybının tespit edilememesi sebebiyle talebin reddine karar verildiği, bunun üzerine davacı tarafça mahkememizde tazminat talepli dava açıldığı, yargılama sırasında aldırılan 21.05.2023 tarihli denetime elverişli bilirkişi raporuna göre, ürünlerin bulunduğu —-Köyü için düzenlenen Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası köy bazında Kuraklık Gözlem- Verim Tespit Raporu incelendiğinde, 5 adet referans parsel belirlendiği, Gözlem-Verim çalışmalarının bu 5 parsel üzerinden yapıldığı, verimi olumsuz etkileyecek hastalık, zararlı ve yabancı ot ya da herhangi bir hasarın görülmediğinin raporlandığı, verim tespit raporunun tarife ve talimatlar hükümlerine uyumlu olarak düzenlendiği, rapor verilerinin ve görsellerin tutarsızlık içermediği, her ne kadar — genelinde — bir kısmı haricinde yoğun bir kuraklı yaşandığı, 2020-2021 yılı üretim dönemini kapsayan meteorolojik kuraklık haritasında belirtilmiş ise de, verim azalışının tazminat hesaplamasında esas alınan eşik değerin (köyün ortalama veriminin %70’i ) altına düşmediğinin önem arz ettiği, — Köyü için düzenlenen Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası köy bazında Kuraklık Gözlem- Verim Tespit Raporunda belirlenen köy verim değerinin köy eşik verim değerinden yüksek veya eşit olduğu, tazminata esas verim kaybının bulunmadığının belirtildiği, ayrıca —– İlçesi Hasar Tespit Komisyonu kararında 2020-2021 üretim sezonunda—– Köyü’nde %50 verim kaybının meydana geldiğinin belirlendiği, dolayısıyla poliçe hükümlerine göre, verim kaybının tazminata esas verim kaybı oranına ulaşmadığı, dolayısıyla davalının tazminat sorumluluğunun bulunmadığı anlaşıldığından davanın reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
1-Davacının davasının reddine,
2-Harçlar kanunu gereğince alınması gereken 99,20-TL eksik harcın davacıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiginden A.A.Ü.T göre hesaplanan 100,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
5- Fazla yatan gider avansı ile delil avansı var ise karar kesinleştikten sonra istek halinde yatıran taraflara iadesine,
6-Dava şartı olan arabuluculuk görüşmeleri neticesinde —- Arabulucuk Başvuru Nolu dosyada taktir olunan 1.320,00-TL ücretin davacıdan tahsili ile hazineye irad kaydına, Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğden itibaren 2 hafta içinde —-Bölge Adliye Mahkemesinde istinaf yolu açık olmak üzere açıkça okunup usulen anlatıldı.