Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/142 E. 2023/390 K. 04.05.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO:2022/142 Esas
KARAR NO:2023/390
DAVA: İtirazın İptali (Taşıma Sözleşmesi Kaynaklı)
DAVA TARİHİ:23/02/2022
KARAR TARİHİ:04/05/2023

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Taşıma Sözleşmesi Kaynaklı) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili tarafından——-sigortalanan emtianın yurt dışına taşınması sırasında ıslanarak hasar görmesi üzerine, müvekkilinin sigortalısına 238.103,98 TL hasar ödemesi yaparak haklarına halef olduğunu, hasar bedelinin emtiayı taşıyan şirketin—- olan davalıya tahsili için——- dosyası ile başlatılan ilamsız icra takibinin davalının haksız itirazı üzerine durduğunu, itirazın haksız olduğunu ileri sürerek, itirazın iptali ile takibin devamına, %20’den az olmamak üzere davacı lehine icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; hasarlara ilişkin talebin zamanaşımına uğradığını, hasarının taşıma sebebi ile mi meydana gelip gelmediğinin araştırılması gerektiğini, taşımanın —— şekline göre yapıldığını, satıcı firmanın ancak alıcının uhdesinde olan hasarlı malların bedelini ödemiş olması halinde konu hasarlı mallar için poliçesinden talepte bulunabileceğini, aksi halde ödemenin hatır ödemesi niteliğinde olacağını savunarak, davanın reddine, %20’den az olmamak üzere davalı lehine kötü niyet tazminatına karar verilmesini talep etmiştir.

DELİLLER:Davacı vekili dava dilekçesinde delil olarak; ——– hasar dosyası, sigorta poliçesi, ödeme dekontu, ekspertiz raporu, arabuluculuk tutanakları, keşif, tanık, yemin ve bilirkişi incelemesine dayanmıştır.
Davalı vekili cevap dilekçesi ekinde delil olarak, sigorta poliçesi, ekspertiz raporu, tanık, yemin ve bilirkişi incelemesine dayanmıştır.Davaya konu——-sistemi üzerinden celbedilmiş, incelenmesinde; davacı tarafından davalı aleyhine 07.10.2020 tarihinde spor tekstil ürünlerinin nakliyesi esnasında hasara uğratılmasından kaynaklı ödenen tutarın rücuen tazmini talebiyle asıl alacak ve işlemiş faiz toplamı 261.377,83- TL üzerinden ilamsız takip yapıldığı, ödeme emrinin 02/10/2021 tarihinde tebliğ edildiği, davalı 30/09/2021 tarihinde borca itiraz ettiği görülmüştür.Davacı vekili tarafından ibraz edilen hasar dosyasının incelenmesinde; —— davacının sigortalısı —–emtiasının sigortalandığı, poliçede her türlü pasiyel taşımanın teminat harici tutulduğu, yükleme talimatında teslim şeklinin —- olduğu, 05/02/2021 tarihli ibraname ve temlikname ile ———-yapılan ödeme kadar tüm haklarını ———- devrettiği görülmüştür.Davacı vekili tarafından ibraz edilen —- ait dekontun incelenmesinde; davacının sigortalısı olan ———- hasar ödemesi yaptığı görülmüştür.
Taşıma uzmanı bilirkişi tarafından hazırlanan 31/08/2022 tarihli bilirkişi raporunda;-Davaya konu taşımacığın———-arasında gerçekleşen bir karayolu taşıması esnasında meydana gelen hasar ve ziyaın ———— hükümleri ile çözülmesi gerektiği,
– Davaya konu sevkiyat evraklarına yükleme sırasında, üründe yüklemeden kaynaklı oluşabilecek uygunsuzlukla ilgili bir not düşülmediğinden ürünlerin taşıyıcıya tam ve sağlam teslim edildiği anlaşılmakta olup CMR Konvansiyonunun ilgili maddeleri gereği teslimat sırasında fark edilen hasardan taşıyıcıların CMR m.17/1 gereği sorumluluğu olduğu,
– Dava dışı sigortalı gönderici firmanın hasar oluşumunda bir kusuru olmadığı, dava dışı taşıma şirketlerinin %100 kusurlu olduğu kanaati varıldığı,
– Dava konusu yurtdışı karayolu taşıma işinde hasar ihbarının, CMR Konvansiyonuna göre süresi içinde ve usulüne uygun yapıldığı,
– Poliçe şartları gereği davaya konu taşımacılığın bir parsiyel taşımacılık olması sebebi ile meydana gelen hasarın teminat harici olduğunun tespit edildiği, bu bakımdan davacı şirketin 24.04.2018 tarihinde sigortalısına ödediği 26.529,10 Euro’luk (238.103,98 TL) tazminat ödemesini —— olarak yaptığı kanaatine varıldığı,
-Davaya konu hasar oluşunda dava dışı taşıyıcı şirketlerin ve/veya çalışanlarının kasıtlı hareketlerinden meydana gelmediği kanaati ile CMR m.25 atfı ile m.23/3 gereği brüt hasarlı kg başına 8,33 SDR üzerinden belirlenen sorumluluk limitleri dahilinde sorumlu tutulabilecekleri kanaatine varıldığı,
-Mahkemenin meydana gelen hasarı teminat içinde taktir etmesi durumunda; CMR m.25 atfı ile m.23/3 gereği taşıyıcının sınırlı sorumluluğunun 7.846,61 SDR olduğu, bu tutarın 11.020,49 $ olduğu, 11.020,49 $ / 1,1651$/€= 9.458,83 € belirlendiği, poliçe şartları gereği kaza başına 2.000 € muafiyet tenzili çıktığında; davalının davacıya ödeyeceği tazminat tutarının 7.458,83 € olduğu kanaatine varıldığı, belirtilmiştir.İcra takibi Türk Lirası üzerinden yapıldığından, davacının takip tarihi itibariyle talep edebilecepi asıl alacak ve işlemiş faiz tutarının hesaplanması için kök raporu hazırlayan bilirkişiden ek rapor alınmasına karar verilmiş, 05/12/2022 tarihli ek raporda;
-Davalı—— dava dışı sigortalısı —- firması arasında yapılan oliçede yer alan muafiyet indiriminin davacı —– bağlamayacağı,—- sigortalısına ödediği toplam tutarı davalı—- ve/veya dava dışı———firmasından almaya hak kazanacağı,
-Hasarın CMR m.25 atfı ile m.23/3 gereği taktir edilmesi durumunda; taşıyıcının sınırlı sorumluluk tazmin ödeme tutarı: Asıl alacak: 79.128,35 TL + İşlemiş Faiz:2.308,81-TL toplam 81.437,17 TL,
– Davacı ——- sigortalısına ödeme yaparak sigortalısının haklarına halef olduğu toplam tazminat tutarı asıl alacak 225.064,93 TL + işlemiş Faiz 6.566,96 TL toplam 231.631,89 TL olarak hesaplanmıştır.
Tekstil uzmanı bilirkişi tarafından hazırlanan 06/03/2023 tarihli bilirkişi raporunda;
-Davaya konu CMR senedinde ürünlerin ıslanma ile nakliyatta hasarının %40’ı olduğu,
-Dava konusu taşınan ürünlerin nitelikleri, zararın oluş şekli ıslaklık ve nemin beklemesi olduğu 15 gün nemli bekleyen üründe küf ile birlikte renk değişimi bozulmasının muhtemel olduğu,
-CMR senedinde %40’ının hasarlı olduğu notu düşülen ürünlerin dış kaplaması naylon poşet kaplama olduğu için tamamı zarar görmüş olamayacağı naylon poşetin su geçirgenliğini engelleyebileceği, buna bağlı olarak. Tamamının zarar görmeyeceği,
– Mevcut hasar nedeniyle ürünlerde ıslanmamış nem geçirmeyen kısımların % 60’lık kısmın kullanılabileceği,
-Mevcut hasar nedeniyle ürünlerin tamamının imhasının gerekmediği, kanaatine varılmıştır.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, nakliyat emtia sigorta poliçesi gereği sigortalısına ödeme yapan davacının ödediği bedeli, TTK.nın 1472 maddesi uyarınca, zarardan sorumlu olduğu iddia olunan taşıyıcının sigortacısı olan davalıdan rücuen tahsili için başlatılan icra takibine vaki itirazın davasıdır.
İİK 67/1.maddesine göre “Takip talebine itiraz edilen alacaklı, itirazın tebliği tarihinden itibaren bir sene içinde mahkemeye başvurarak, genel hükümler dairesinde alacağının varlığını ispat suretiyle itirazın iptalini dava edebilir.”Sigortacının halefiyeti, zarar sigortaları ile ilgili genel olarak TTK’nın 1472. maddesiyle düzenlenmiştir. TTK 1472.maddesi uyarınca sigortacının rücu hakkının doğması için, sigortacı ile sigortalı arasında zarar konusunu kapsayan bir sigorta sözleşmesinin mevcut olması, sözleşme kapsamında zararın gerçekleşmesi olması gereklidir. Eğer zarar gören ile sigortacı arasında bir sigorta sözleşmesi yoksa veya sigorta sözleşmesi olmakla birlikte zarar sigorta teminatı kapsamında değilse, ya da zarar üçüncü kişilerin eylemleriyle gerçekleşmeyip bizzat sigortalı tarafından kasten gerçekleştirilmişse, sigortacının tazminat ödeme yükümlülüğü olmadığı için zarar rücu hakkı da olmayacaktır.Dolayısıyla sigortalıya yapılan ödemenin poliçede teminat altına alınmış olan hasara yönelik olması gerekir. Sigortacı poliçe kapsamı dışında kalan hasar için sigortalısına ödeme yaparsa, zarar veren kişilere karşı halefiyet hakkı kazanamayacağından rücu davası açamaz. Ancak uygulamada sigortacılar müşterileri ile iyi ilişkiler kurmak vb.gayelerle poliçe kapsamında olmayan hasarlar için ödeme yapabilmektedirler. Bu durumda ödeme esnasında düzenlenen ibranamede, sigortalı uğradığı zarar nedeniyle zarar verene karşı alacak ve dava hakkını TBK m. 183 vd. madde hükümleri gereğince sigortacıya devredebilir.Davacı tarafından düzenlenen ——– her türlü pasiyel taşımanın teminat dışında bırakılmıştır. Bilirkişi raporunda taşımanın parsiyal taşıma olduğu, davacının sigortalısına yaptığı ödemenin lütuf ödemesi olduğu belirtilmiştir. Ancak davalının sigortalısı olan —- tarihli ibraname ve temlikname ile 238.103,96-TL ödeme tutarında tüm haklarını ———– devretmiş olup, böylece davaya konu taşımaya ilişkin davacı sigortalısının akdi halefi haline gelmiştir.Taşıma konusunda uzman bilirkişiden alınan raporda; davaya konu taşımanın parsiyel taşıma olması nedeniyle teminat dışı olduğu, bu nedenle yapılan ödemenin lütuf ödemesi olduğu, uyuşmazlıkta CMR hükümlerinin uygulanması gerektiği, dava dışı sigortalı gönderici firmanın hasar oluşumunda bir kusuru olmadığı, dava dışı taşıma şirketlerinin %100 kusurlu olduğu, davaya konu hasarın meydana gelmesinde dava dışı taşıyıcı şirketlerin ve/veya çalışanlarının kasıtlı hareketlerinden meydana gelmediği kanaati ile CMR m.25 atfı ile m.23/3 gereği brüt hasarlı kg başına 8,33 SDR üzerinden belirlenen sorumluluk limitleri dahilinde sorumlu tutulabilecekleri, CMR m.25 atfı ile m.23/3 gereği taşıyıcının sınırlı sorumluluğunun 7.846,61 SDR= 9.458,83-€ belirlendiği, poliçe şartları gereği kaza başına 2.000 € muafiyet tenzili çıktığında; davalının davacıya ödeyeceği tazminat tutarının 7.458,83-€(Euro) olduğu kanaatine varılmıştır. Davacı tarafından sigortalısına Türk Lirası üzerinden ödeme yapıldığı, icra takibi “TL” üzerinden yapıldığından, davacının takip tarihi itibariyle talep edebilecepi asıl alacak ve işlemiş faiz tutarının hesaplanması için kök raporu hazırlayan bilirkişiden ek rapor alınmasına karar verilmiş, 05/12/2022 tarihli ek raporda, hasarın CMR m.25 atfı ile m.23/3 gereği taktir edilmesi durumunda; taşıyıcının sınırlı sorumluluk tazmin ödeme tutarı; 79.128,35-TL asıl alacak + 2.308,81-TL işlemiş faiz toplamı 81.437,17 TL olarak hesaplanmıştır.CMR taşıma senedi üzerine düşülen emtianın %40’ının hasarlı kaydı düşülmüştür. Davacı sigorta şirketi tarafından ————– tarihli ekspertiz raporunda;———–gereği emtianın imhasının yapıldığı, öğrenilmiştir. İmha tutanağı ve fotoğraflar talep edilmiş, ancak temin edilememiştir.” şeklinde tespitte bulunulmuş, dolayısıyla taşınan emtianın ne kadarının hasarlı olduğu, tamamının imha edilip edilmediği anlaşılamamıştır. Bu nedenle tekstil uzmanı bilirkişiden rapor alınmasına karar verilmiş, alınan raporda ürünlerin %40’ının hasarlı olduğu geriye kalan ürünlerin imhasının gerekmediği, %60’ının kullanılabileceği belirtilmiştir. Buna göre taşıyıcının sınırlı sorumluğuna göre davacının talep edebileceği alacak miktarı;
-Asıl alacak 79.128,35-TL x 0,40=31.651,35-TL,
-İşlemiş faiz 2.308,81-TL x 0,40=923,52-TL olmak üzere toplamı 32.524,87-TL’dir.
Açıklanan nedenlerle, davaya konu icra takibinde davalının, 31.651,35-TL asıl alacak, 923,52-TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 32.524,87-TL alacak miktarına yaptığı itirazın iptaline, CMR hükümleri doğrultsunda takip sonrası için de %5 faize karar vermek gerekmiştir.
Davacı vekili dava dilekçesinde icra inkar tazminatı talep etmiştir. İİK’nın 67/2.maddesine göre “Bu davada borçlunun itirazının haksızlığına karar verilirse borçlu; takibinde haksız ve kötü niyetli görülürse alacaklı; diğer tarafın talebi üzerine iki tarafın durumuna, davanın ve hükmolunan şeyin tahammülüne göre, red veya hükmolunan meblağın “yüzde yirmisinden” aşağı olmamak üzere, uygun bir tazminatla mahkum edilir.” Buna göre davacı lehine icra inkar tazminatına hükmetmek için İİK 67.maddesindeki itirazın iptaline özgü dava şartlarının yanında, davalının haksız olması, itirazın iptaline karar verilen alacağın likit olması ve davacının talebi gerekir. Davalı lehine kötü niyet tazminatına hükmetmek için reddedilen kısım bakımından davacının takip yapmakta kötü niyetli olduğunun ispatı gerekir. Davanın kabulüne karar verilen kısmı bilirkişi incelemesi sonucu belirlenmiş olup, alacak likit değildir. Bu nedenle davacının icra inkar tazminatı talebinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM : Yukarıda açıklandığı üzere;
DAVANIN KISMEN KABULÜNE, KISMEN REDDİNE,
1————- sayılı dosyası üzerinden yapılan takipte, davalı-borçlunun; 31.651,35-TL asıl alacak, 923,52-TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 32.524,87-TL alacak miktarına yaptığı itirazın iptali ile, takip tarihinden itibaren asıl alacağa işleyecek yıllık %5 faizi ile birlikte takibin devamına, fazlaya ilişkin talebin reddine,
2-Şartları oluşmadığından davacı vekilinin icra inkar tazminatı talebinin reddine,
3-Alınması gereken 2.221,77 TL karar harcının, davacı tarafından yatırılan 3.156,79 TL harçtan mahsubu ile bakiye 935,02 TL’nin davacıya iadesine,
4-Davacı tarafından bilirkişi ve tebligat ücreti olarak yapılan 4.579,50 TL yargılama gideri ile 2.221,77 TL peşin harç, 80,70 TL başvuru harcı toplamı 6.881,97 TL’nin davanın ret ve kabul oranı dikkate alındığında 856,37 TL’sinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine, arta kalan kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
6-Davacı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT göre takdir olunan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
7-Davalı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT göre takdir olunan 35.039,41 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı tarafa verilmesine,
8-Tarafların dava şartı olması nedeniyle başvurdukları ————- dosya no.lu görüşmeler neticesinde belirlenen 1.320,00 TL’nin davanın ret ve kabul oranı dikkate alındığında bakiye 164,26 TL’sinin davalıdan, bakiye 1.155,74 TL’sinin davacıdan alınarak hazineye irat kaydına,
9-Taraflarca yatırılan ancak sarf olunmayan gider avansının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair davacı vekili ve davalı vekilinin yüzüne karşı, verilen gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık süre içerisinde ———– Adliye Mahkemesi’nde İstinaf yasa yolu açık açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı.04/05/2023