Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2020/514 Esas
KARAR NO: 2022/873
DAVA: Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 05/10/2020
KARAR TARİHİ: 10/11/2022
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Müvekkili firmanın yerleşik olduğu —– adresinde davalı yetkilisi ——– olunması amacı ile anlaşmaya varıldığını —– tarihinde sözleşme imzalandığını, Sözleşme kapsamında fuar katılım sözleşmesi şartlarına uygun olarak belirlenen katılım bedeli olan —- ödemeyi ——-verilen çekleri vermek sureti ile ——- getirdiğini, müvekkilin sözleşme kapsamında üzerine düşen edimi yerine getirdiğini, Müvekkili tarafından davalı adına düzenlenmek sureti ile verilen çeklerden —— bedelli çek ödemesi gerçekleştiğini,———bedelli çekin ise ödeme günü henüz gelmemiş olup davalı tarafından tahsil amacı ile takasa konulduğunun öğrendiklerini, Davalı tarafından —— fuarı her yıl aynı tarihte yapıldığını, müvekkil ile davalı arasında yapılan sözleşme —– kapsamında olduğunu, davalının —— tarihinde pandemi şartları devam —-rağmen müvekkil firmaya fuarın gerçekleştirilmesinde hiçbir engelin olmayacağı inancı doğurmak sureti ile ikna ederek sözleşme imzalandığını ve ödeme için belirtilen çekleri teslim aldığını, Davalının —– tarihinde sözleşme kapsamında belirtilen —– tarihli fuar çalışmasını pandemi nedeni ile gerçekleştiremeyecekleri bilgisini içeren mail attıklarını, fuarın iptali ile bir sonraki yıl çalışması olan —– tarihinde fuarın gerçekleştirileceği karara alındığının bildirildiğini, ——katılmak istemeyen —– firmalara ise katılım bedelinin —-oranında cezai şart mahsup cedilerek ödemenin iade edileceğini bildirdiklerini—– kesinti yapma talebinin müvekkil tarafından kabul edilmediğini, müvekkili firmanın ——tarihlerinde mailler atmak sureti ile yeni yılda yapılmak istenen —– şimdiden katılım iradesi veremeyeceklerini bildirdiğini, yapılmış olan ödemeler ile ödeme günü gelmemiş çeklerin iadesinin yapılmasının istendiğini, davalıya yapılan ödemeler ve ödeme günü gelmemiş çekleri müvekkile iade etmediğini, İleri sürerek. ifa imkansızlığı doğmuş olmasından kaynaklı sözleşmeden haklı nedenle dönüldüğünden——için yapılmış olan ödemelerin tamamı sebepsiz zenginleşme hükümlerince müvekkil firmaya iadesine, davalıya teslim edilmiş —– için ileri tarihli verilen çeklerin müvekkil firmaya iadesine, bu nedenle açılmış haklı davanın kabulü;rıc. davalıya edimin iadesi yönünde —– tarihli gönderilmiş maillerin gereği olarak edimin müvekkil firmaya iade edilmemiş olması nedeni ile temerrüde düşüldüğünden—tarihinden itibaren yapılmış ödemeler için ticari temerrüt faizi uygulanması ve müvekkile verilmesine, sözleşme tarihi olan — tarihinde pandemi şartları mevcut olmasına rağmen—– yapılacağına dair uyandırılan güven ile ödemenin alınmasından kaynaklanan ve kötü niyetle dava açılmasına sebebiyet veren davalı hakkında HMK 319 maddesinin uygulanmasına karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacının müvekkile ulaşmış herhangi bir sözleşmeden dönme yahut fesih iradesi bulunmadığını, tacirlerin yazılı olarak sözleşmeyi fesh etmesi gerektiğil — davacının müvekkile yöneltmiş olduğu fesih iradesi olmadığından sözleşme ayakta olup sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre herhangi bir bedel iadesi istenmesine imkan olmadığını, müvekkilin fuar ertelenmesi nedeniyle davacıdan —– cezai şart ödeyerek sözleşmeyi feshedilebileceği teklif ettiği yönündeki iddianın doğru olmadığını, davacının sözleşmeyi imzaladığı tarihte tüm fuarlar ertelendiği, hiçbir —– yapılamadığını ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İNCELEME ve GEREKÇE : Dava, hukuki niteliği itibari ile Taraflar arasında imzalanan—- tarihli sözleşmenin fesih koşullarının oluşup oluşmadığı, sözleşmenin feshi sebebi ile davacı tarafça sözleşme kapsamında davalı tarafa ödenen bedeller ile verilen ileri tarihli çekler sebebi ile sebepsiz zenginleşme kapsamında yapılan ödemeler ile verilen çeklerin iadesine koşullarının oluşup oluşmadığı hususlarında ibarettir.
————- —- yazılan müzekkerelere cevap verildiği, müzekkere yazı cevaplarının dosya arasına alındığı görüldü.
Davada aktif ve pasif taraf husumetinin sağlandığı anlaşılmış olup taraflar arasında bu hususta çekişme yoktur.
7155 sayılı Kanun’un 20. Maddesi ile eklenen 5/A maddesi uyarınca arabuluculuk başvurusunda bulunulmuştur. arabuluculuk son tutanağında icra dosya borcunun ödenmesi hususunda anlaşmaya varılamadığına ilişkin arabuluculuk son tutanağı dosya arasına alınmıştır.
Dosya Mali Müşavir ve Nitelikli Hesaplamalar Uzmanı bilirkişiye tevdi edilerek aldırılan bilirkişi raporunda özetle ; Davacı şirket ticari defter kayıtlarına göre, davacı şirketin dava tarihi olan —- tarihi itibariyle davalı şirketten —- alacaklı durumda bulunduğu, Davalı şirket ticari defter kayıtlarına göre, davalı şirketin dava tarihi olan —- tarihi itibariyle davacı şirkete—- borçlu durumda bulunduğu, Davacı tarafından davalı adına keşide edilmiş bulunulan —– toplam tutarı olan —- davacı banka hesaplarından tahsil edilmiş olduğu, —- tutarlı çek hakkında ödeme yasağı konumunda olduğu, —– ——- ibraz edildiği ve karşılıksız olarak işlem gördüğü, Mücbir sebep sayılan salgın hastalık, sözleşme kurulduğu sırada bilinmekle beraber, geçici mahiyet arz ettiğinden, ortaya çıkan mücbir sebebin sözleşme kurulduktan sonra ifaya engel olduğu, bununla beraber sözleşme kesin vadeli sözleşme mahiyetinde olduğundan, ortaya çıkan mücbir sebebin sürekli imkansızlık hali olarak kabul edilmesi gerektiği, Sözleşmede, fuarın ertelenmesi, bildirim ve cezai şart ile ilgili hükümler bulunmakla beraber mücbir sebep hallerinde, sözleşmeyi sona erdirmek için, —— fuara katılmama iradesini ortaya koymasının yeterli görüldüğü, ifasının imkansızlaşması halinde, cezai şart ile ilgili unsurların da oluşmadığının kabul edildiği, mevcut durumda, davalının tahsil ettiği, —– davacıya iade etmesi gerektiği, henüz tahsil etmediği,—– bedelli çek ile ilgili ise bir alacak hakkının kalmadığı, sonuç ve kanaatine varıldığına ilişkin raporlarını mahkememize sunmuştur.
Dosya Mali Müşavir ve Nitelikli Hesaplamalar Uzmanı bilirkişiye tevdi edilerek aldırılan ek bilirkişi raporunda özetle ; Mahkeme tarafından da, pandemi salgınının mücbir sebep olarak kabulü halinde, taraflar arasında sözleşmenin kurulduğu—- tarihinde, her ne kadar pandemi süreci başlamışsa da, bu sürecin ne kadar süreceği, —– kadar devam edip etmeyeceği, sözleşmenin kurulduğu tarihte bilinemediği, bununla beraber salgın hastalıkların yapısı itibarıyla geçici mahiyet arz ettiği, Dosya içerisindeki belgelerden —— tarihine ertelendiği, fuarların genelde yılın aynı aylarında düzenlendiğinden ertelenen tarihin, —– özelinde —– içerisinde kabul edilebileceği, fakat her yılın belirlenen tarihleri arasında düzenlenen, katılan firmalara ve ziyaretçilere ilan edilen sektörel —– ilgili daha sonradan —– yerine getirilse dahi, sözleşmede belirlenen tarihlerde —- ya da yeni tarihlerdeki devam eden pandemi sebebiyle —— değişmesiyle, alacaklının sözleşme ile ilgili elde etmek isteyeceği menfaate ulaşamayabileceğinden taraflar arasındaki sözleşmenin de kesin vadeli sözleşme mahiyetinde addedilebileceği, Bu bakımdan,—– geçici olsa dahi, dava konusu sözleşme bakımından, ortaya çıkan mücbir sebebin sürekli imkansızlık hali olarak kabul edilebileceği, bu durumda taraflar arasındaki sözleşmedeki doğal afet hallerinde edim borcunun ifasını erteleyen sözleşme hükümlerinin tatbik edilemeyebileceği, ayrıca davacının —— iradesini, fuardan önce ortaya koyduğu, bu bakımdan da ertelemeye ilişkin hükmün tatbik edilemeyeceği düşünülmekle beraber, Covid 19 salgınının mücbir sebep, geçici ifa imkansızlığı, kesin ifa imkansızlığı ya da aşırı ifa güçlüğü olduğuna dair, sözleşme özelinde kat-i bağlayıcı emsal bir karar olmadığından, nihai takdirinin mahkemede olduğu, sonuç ve kanaatini bildirir raporunu mahkememize sunmuşlardır.
Dava dilekçesi, cevap dilekçesi, dosyaya celp edilen evraklar —— tarihli ek rapor ve tüm dosya kapsamıyla birlikte yapılan değerlendirmede; davacı ile davalı arasında —- tarihinde gerçekleştirilecek—— — olunması amacıyla fuar katılım sözleşmesi imzalandığı, davacı tarafça ——- bedeli olarak—– ödeme yapıldığı, —— çekin ise ödeme gününün gelmemiş olduğu, sözleşme kapsamında belirtilen —– çalışmasının pandemi nedeniyle gerçekleştirilemediği, —— gerçekleştirilmeyeceği hususunun davacı tarafa iletildiği, bu sebeple davacının ödenen bedellerin tahsili ve —— bedelli çek bakımından borçlu olmadığının tespitine yönelik mahkememizde dava açtığı, davalının ise sözleşmeden fesih yada dönme iradesinin kendilerine iletilmediğinden bahisle davacının iş bu taleplerde bulunamayacağı savunmasını ileri sürdüğü, taraflar arasındaki uyuşmazlığın pandeminin ifa imkansızlığı sayılıp sayılmayacağı davacının sözleşme bedelini sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre talep edip etmeyeceği noktalarında toplandığı, taraflar arasındaki sözleşmenin kurulduğu ——- tarihinde her ne kadar pandemi süreci başlamış ise de; bu sürecin ne kadar süreceği, ——– kapsayıp kapsamayacağı hususunun bilinmediği, sonradan ortaya çıkan bu durumun sözleşme kurulduktan sonra ifaya engel olduğu sektörlere ait fuar organizasyonların yılın belirli dönemlerinde düzenlendiğinden taraflar arasındaki sözleşmenin kesin vadeli sözleşme niteliğinde olduğu —— süreci geçici de olsa ne zaman biteceği belli olmadığından, ortaya çıkan bu durumun sürekli imkansızlık hali olarak kabul edilmesi gerektiği, mücbir sebep olarak kabul edilen bu durumda, sözleşmeyi sona erdirmek için katılımcının fuara katılmama iradesini ortaya koymasının kafi olduğu, mevcut durumda davalının dava konusu üç çeki de tahsil ettiği —— sebepsiz zenginleşme hükmü kapsamında davacıya iade etmesi gerektiği, dava tarihinde henüz tahsil etmediği ——–çek bakımından ise, alacak hakkının kalmadığının kabulünün gerektiği dolayısıyla davacının bu çekten dolayı borçlu olmadığı anlaşılmakla, davanın kabulüne dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
1-Davacının davasının KABULÜ İLE —– bedelin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine
Davacının——— bedelli çek ile ilgili davalıya BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİNE
2-Harçlar kanunu gereğince dava değeri üzerinden alınması gereken toplam 3.096,15-TL harçtan daha önceden ödenen toplam 774,05-TL harç düşüldükten sonra eksik kalan 2.322,10-TL harcın davalıdan alınarak hazineye irad kaydına,
3-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiginden A.A.Ü.T (madde-13 İkinci Kısım İkinci Bülüm) göre hesaplanan 9.200,00-TL maktu vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan; 54,40-TL Başvuru Harcı, 774,05-TL Peşin/nisbi Harcı, 1.500,00-TL Bilirkişi ücreti, 379,34-TL Tebligat, Posta ve diğer masraflar, olmak üzere toplam 2.707,79TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, ,
5-Fazla yatan gider avansı ile delil avansı var ise karar kesinleştikten sonra yatıran taraflara iadesine,
6-Dava şartı olan arabuluculuk görüşmeleri neticesinde ——– dosyada taktir olunan 1.320,00-TL ücretin davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğden itibaren 2 hafta içinde——- Adliye Mahkemesinde istinaf yolu açık olmak üzere açıkça okunup usulen anlatıldı. 10/11/2022