Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2020/176 E. 2023/63 K. 19.01.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2020/176 Esas
KARAR NO: 2023/63
DAVA: Tazminat (Sigorta Ödemesine Dayanan Rücuen)
DAVA TARİHİ : 26/03/2020
KARAR TARİHİ: 19/01/2023
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Sigorta Ödemesine Dayanan Rücuen) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Müvekkili —- sigortacılık işi ile iştigal ettiğini, müşterisi —— numaralı —- başlangıç, ——- bitiş tarihli ———- emtianın nakliyesi esnasında maruz kalabileceği hasar, zarar ve ziyana karşı teminat altına alındığını,——-unvanlı dava dışı alıcıya, müşterileri —— tarafından —– tarafından—– cinsi emtia satıldığını, – satılan emtianın —- —-üzerinden taşınması işinin 1. davalı —— üstlendiğini, —- araçla gerçekleştirildiğini, 2. davalı——taşıma işinde emtianın maruz kalabileceği hasar, zarar, ziyana ve konvansiyonundan kaynaklanan sorumluluklarına karşı teminat altına aldığına, emtianın ——- tarihinde alıcı firma tesisine vardığında yapılan incelemede taşınan emtianın bir kısmının dorse içerisine devrilmesi sonucu ezilmek, çizilmek ve kırılmak suretiyle hasarlandığını ve —- emtianın eksik olduğunun tespit edildiğini, yapılan ekspertiz incelemesi neticesinde toplam —– olarak tespit edildiğini, —— tarihinde ödeme yapıldığını, böylelikle sigortalının haklarına halef olduklarını ve kanuni halef sıfatını kazandıkları ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla——– uyarınca dava tarihinden itibaren işleyecek % 5 faiz ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılara yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Aktif husumete sigorta poliçesi şartlarını tespit edemediklerinden, davacının sigortalı haklarına halef olması için gereken, sigortalının zarara uğradığı, sigortalıya yapılan tazminat ödemesi ve geçerli poliçe varlığının ispatı gerektiğini, davacının taraf sigortalıları——— tanzim ettiğini beyan ettiğini, o halde kanun gereği davacı tarafın sigortalılarından kaynaklı halefiyet hakkını elde edebilmesi için sigortalıların zarara uğraması gerektiğini, sigortalılar ——— işbu taşıma nezdinde zarara uğradığının davacı tarafından ispatlanması gerektiği stesinde yer alan mal faturası incelendiğinde anlaşılacağı üzere, —–adına mal faturası düzenlediğinin görüleceğini, diğer sigortalı —— mal faturasına rastlanmadığını, aynı hususun diğer sigortalı içinde geçerli olduğunu, ——-mal faturası neticesinde taşınan malın bedelini tahsil etmişlerse yük üzerinde mülkiyet hakkı ve bu nedenle oluşan zarara katlanma yükümlülüğü bulunmadığından, yük üzerinde korunacak herhangi bir menfaati de kalmadığını, dolayısıyla sigortacıya geçen bir halefiyet hakkı da olmayacağını, mal bedelinin sigortalı ———— ödenmiş olması halinde, davacı tarafından sigortalılara yapılan ödemenin davacı tarafından sigortalıya yapılan ödemenin (nitekim davacı tarafından yapılan sigorta ödemesi sigortalıya değil müvekkili şirkete yapılmıştır) sebepsiz zenginleşmeye yol açacak olup lütuf ödemesi niteliğini taşıyacağını, yasaya aykırılık teşkil eden bu durumda da davacı sigorta şirketinin rücu hakkı bulunmayacağını, bu bakımdan söz konusu satış bedelinin sigortalılara ödenip ödenmediğinin kanıtı için, sigortalıların ticari defterlerinin incelenmesi gerekti davacı sigorta şirketi sigorta poliçesini sunmadığından sözleşmede hangi klozlara yer verildiğinin bilinmesine imkan olmadığını, eğer ortada geçerli bir sözleşme yoksa husumet eksikliğinden usulden reddi gerektiğini, ———- kaydı olduğu, iki teslim şeklinde satıcının zarara katlanma yükümlülüğü olmadığını, —– teslim şeklinde malları satıcının işletmesinde teslim alındığı andan itibaren malla ilgili tüm risk ve masrafların alıcının sorumluluğunda olduğunu, —— şeklinde ise, yükleme limanında mallar nakliyeciye teslim edildikten sonra malla ilgili tüm risk ve masrafların alıcının sorumluluğunda olduğunu, her iki sigortalının yükü içinde malların hukuki sahibinin alıcı olduğunu, işbu davada davacı ne sigortalısının zarara uğradığını, ne de neden sigorta tazminat ödemesini sigortalıya değil de müvekkiline—— yaptığını açıklayabilmiş olduğunu, müvekkili şirketin dava konusu taşımada taşıyan sıfatı bulunmadığını, taşıyan olarak kaşesinin —— senedi bulunmadığını, CMR üzerinde fiili taşıyan kaşesi bulunan ——olduğunu, işbu davaya konu taleplerin zamanaşımına maruz kaldığını, varlığı iddia olunan hasardan müvekkili şirketin sorumlu olmadığını, davacı tarafından dosyaya sunulan ekspertiz raporu incelendiğinde nakliye aracının——– tarihinde alıcı firma tesisine vardığını, emtianın buraya tahliyesi esnasında yapılan kontrollerde—– parçanın ——- içerisinde devrilmesi sonucu hasarlandığı, —– eksik olduğu ———- düşülerek tespit edilmiştir dendiğini, ayrıca bir takım afaki ve soyut ifadelere yer verildiği, —— eksi nedeni olarak “taşıma sırasında oluştuğu bilinmekle birlikte nasıl ve hangi aşamada oluştuğu net olarak tespit edilmemiştir” notu inü, somut bilgi ve belgeye dayanmadan ekspertiz raporu oluşturulamayacağını, ekspertiz raporunda da belirtildiği üzere satışa konu emtia satıcı firmaların ——– tesislerinde yüklendiğini, bu halde ne yükün ambalajlamasından ne de yüklenmesinin müvekkili şirketçe yapılmadığını, işbu davaya uygulanacak CMR Konvansiyonu ilgili mevzuatı göz önüne alındığında, “sözleşmeden, durumun gereğinden veya ticari teamülden aksi anlaşılmadıkça; gönderen eşyayı, taşıma güvenliğine uygun biçimde araca koyarak, istifleyerek, bağlayarak, sabitleyerek yüklemek ve aynı şekilde boşaltmak zorundadır.” Maddesi kapsamında göndericinin sorumluluğunun açık şekilde belirtildiğini, paketleme veya ambalajlama sonucu ve sonrasında da araca yüklenen emtiada hasar meydana gelmişse bundan ancak göndericinin sorumlu olacağını, iddia edilen zarardan her türlü fiili taşıyan———– olduğunu, sigortacının tek taraflı ve kendi talepleri doğrultusunda yaptırmış olduğu ekspertiz raporunun taşıyanı bağlamadığım, haşar bildiriminin CMR. konvansiyonu uyarınca yasal süresi içerisinde usulüne uygun olarak yapılmadığını, meydana geldiği iddia edilen hasara ilişkin taşıma senetlerinde (CMR) hiçbir surette hasar şerhi düşülmediğini, sorumluluğu kabul anlamına gelmemek üzere müvekkili şirketin taşıyıcı sorumluluğunun CMR madde 23/3 gereğince sınırlı sorumluluk kapsamında tespiti gerektiğini iddia ederek davanın reddini talep etmiştir.
İNCELEME ve GEREKÇE : Dava, hukuki niteliği itibari ile davacı sigorta şirketinin davaya konu emtianın taşınması sırasında uğradığı hasar sebebiyle poliçe kapsamında sigortalılarına ödediği bedelin davalılardan rücuna ilişkindir.
Davacı sigorta şirketine yazılan müzekkerelere cevap verildiği, müzekkere yazı cevaplarının dosya arasına alındığı görüldü.
Davada aktif ve pasif taraf husumetinin sağlandığı anlaşılmış olup taraflar arasında bu hususta çekişme yoktur.
7155 sayılı Kanun’un 20. Maddesi ile eklenen 5/A maddesi uyarınca arabuluculuk başvurusunda bulunulmuştur. arabuluculuk son tutanağında icra dosya borcunun ödenmesi hususunda anlaşmaya varılamadığına ilişkin arabuluculuk son tutanağı dosya arasına alınmıştır.
Dosya Taşıma Uzmanı, Sigorta Uzmanı ve Tekstil Mühendisi Bilirkişilere tevdi edilerek aldırılan bilirkişi raporunda özetle ; Dosya üzerinde davacının iddiaları, davalının savunmaları ve dosyaya sunulan tüm belge ve deliller değerlendirilmek suretiyle yapılan inceleme ve değerlendirme sonunda ; İncelenen ekspertiz raporunda; —- Hasarlı emtia bedeli——–Hasarlı emtia bedeli —–emtia bedeli——olarak hesaplandığı, Talep edilen hasar tutarının —- olduğu, belirlenen tazminat miktarının——olarak hesaplandığı tespit edildiği, Hasar miktarları hesaplanırken faturalarda belirtilen değerlerin baz alındığı, fiyatların piyasa emsal değerlerinde olduğu tespit edilmiştir. —— markalı olduğu ve fiyatlarının marka göz önüne alınarak piyasa emsal değerlerinde olduğunun tespit edildiği, Dosya içerisinde bulunan görsellerden hasarlı ürünlerin geri kazanım ——- imkanı bulunmadığı, bu bakımdan sovtaj hesaplanamayacağı kanaatine varıldığı, davacı tarafından —- firmasına ödenmiş olan —-ödeme yapıldığı, Davalı ——- dava dışı hasarlanan ürün üzerinde hak sahibi —— adına kabul ettiği hasar ödemesini bu firmanın kendi nezdindeki hesabına alacak kaydettiği, Davacı sigorta şirketinin hak sahibi adına davalı şirkete yapmış olduğu ödeme ile halefiyet hakkı kazandığı, —nolu davalı ——rücuen kendisinden rücuen talep edilen tazminat tutarından, düzenlemiş olduğu poliçe kapsamında muafiyet tutarı düşüldükten sonra kalan kısım olan —-ödemesi gerekeceği, Poliçe şatları gereği, davacı —– davalı ——-kendi ödemiş olduğu tazminat tutarından —nolu davalıdan poliçe muafiyeti nedeniyle tazmin edemediği —– talep edemeyeceği, sonuç ve kanaatlerine ulaşıldığını belirten raporunu mahkememize sunmuşlardır.
Dosya Taşıma Uzmanı, Sigorta Uzmanı ve Tekstil Mühendisi Bilirkişilere tevdi edilerek aldırılan —— tarihli ek bilirkişi raporunda özetle ; İncelenen bilgi ve belgelerden, hasarlı emtiaların davalılardan —-firmasının akdi taşıyıcı, dava dışı —— fiili taşıyıcı olduğu taşıma organizasyonunda hasarlandığının tespit edildiği, CMR Konvansiyonu gereği taşıyıcı, malın teslim alınıp teslim edilmesine geçen zaman dilimi içinde oluşan hasarlardan tamamen sorumlu olduğundan, dava konusu emtiaların taşımanın hangi masının sorumluluk açısından bir önemi bulunmadığı dolayısıyla sorumluluğun taşıyıcıda olacağı, TTK 1472’nci madde gereği şartları tam oluşan halefiyet nedeniyle davacının ödemiş olduğu tazminatı —- nolu davalı —— rücuen kendisinden rücuen talep edilen tazminat tutarından düzenlemiş olduğu poliçe kapsamında muafiyet tutarı düşüldükten sonra kalan kısım olan —– talep edebileceği, Poliçe şatları gereği, davacı—- davalı——– kendi ödemiş olduğu tazminat tutarından ——— nolu davalıdan poliçe muafiyeti nedeniyle tazmin edemediği —–talep edemeyeceği sonuç ve kanaatlerini bildirir ek raporlarını mahkememize sunmuşlardır.
Dosya Taşıma Uzmanı, Sigorta Uzmanı ve Tekstil Mühendisi Bilirkişilere tevdi edilerek aldırılan —– ek bilirkişi raporunda özetle ; Davaya konu taşımada davacı tarafından düzenlenen——-poliçesinin geçerli bir poliçe olduğu, bu bağlamda davacının kanuni halefiyet şartlarına haiz olduğu, İncelenen bilgi ve belgelerden, hasarlı emtiaların davalılardan —-firmasının akdi taşıyıcı, dava dışı —– firmasının füili taşıyıcı olduğu taşıma organizasyonunda hasarlandığının tespit edildiği, CMR Konvansiyonu gereği taşıyıcı, malın teslim alınıp teslim edilmesine geçen zaman de oluşan hasarlardan tamamen sorumlu olduğundan, dava konusu emtiaların taşımanın hangi aşamasında hasarlanmasının sorumluluk açısından bir önemi bulunmadığı dolayısıyla sorumluluğun taşıyıcıda olacağı, TTK 1472’nci madde gereği şartları tam oluşan halefiyet nedeniyle davacının ödemiş olduğu tazminatı — nolu davalı —- rücuen kendisinden rücuen talep edilen tazminat tutarından, düzenlemiş olduğu poliçe kapsamında muafiyet tutarı düşüldükten sonra kalan kısım olan —–talep edebileceği, Poliçe şatları gereği, davacı—-, davalı—- kendi ödemiş olduğu tazminat tutarından —-nolu davalıdan poliçe muafiyeti nedeniyle tazmin edemediği ———- talep edemeyeceği, görüş ve kanaatini bildirir raporunu mahkememize sunmuştur.
Dosya Taşıma Uzmanı, Sigorta Uzmanı ve Tekstil Mühendisi Bilirkişilere tevdi edilerek aldırılan —- tarihli ek bilirkişi raporunda özetle ; Davaya konu taşımada davacı tarafından düzenlenen ——-poliçesinin geçerli bir poliçe olduğu, bu bağlamda davacının kanuni halefiyet şartlarına haiz olduğu, Ek raporumuzda; incelenen bilgi ve belgelerden, hasarlı emtiaların davalılardan—– firmasının akdi taşıyıcı, dava dışı—— firmasının fiili taşıyıcı olduğu taşıma organizasyonunda hasarlandığının tespit edildiği, CMR Konvansiyonu gereği taşıyıcı, malın teslim alınıp teslim edilmesine geçen zaman dilimi içinde oluşan hasarlardan tamamen sorumlu olduğundan, dava konusu emtiaların taşımanın hangi aşamasında hasarlanmasının sorumluluk açısından bir önemi bulunmadığı dolayısıyla sorumluluğun taşıyıcıda olacağı, Davalı taşıyıcının CMR Konvansiyonunca belirlenen sorumluluk sınırlarının emtia bazında hesap edilmesi sonucunda, dekoratif eşya grubunda gerçek zarar tutarının sorumluluk sınırı altında kalması nedeniyle gerçek zarar tutarının, eksik olan tekstil ürünlerinde gerçek zarar tutarının sorumluluk sınırının üstünde kalması nedeniyle, sorumluluk sınırının geçerli olacağı, sonuç itibarıyla toplamda davalı taşıyıcının, —- tutarında zararı tazminle yükümlü tutulabileceği, TTK 1472’nci madde gereği şartları tam oluşan halefiyet nedeniyle davacının ödemiş olduğu tazminat tutarından, —–kısmını davalılardan müştereken ve müteselsilen rücuen talep edebileceği, sonuç ve görüşlerine ulaşıldığını belirten raporunu mahkememize sunmuşlardır.
Bilirkişi raporları usulüne uygun şekilde taraflara tebliğ edilmiştir.
Dava dilekçesi cevap dilekçesi aşamalarda aldırılan bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamı ile birlikte yapılan değerlendirmede; Davalı—– kendisine taşınmak üzere teslim edilen iki farklı firmaya ait ürünler için davacı sigorta şirketi nezdinde—– imzaladığı,— davalının———– taşıma işini organize ettiği, dava dışı sigortalılara ait olan ama kendi zilyedinde bulunan emtiayı sigorta kapsamına aldırdığı, dolayısıyla— nolu davalının sigorta ettiren olduğu , sigortalıların da yükleri —– tarafından taşınan dava dışı —— olduğu, ilgili Poliçenin—– sayfasının rücu maddesi kısmında açık bir şekilde; “İşbu poliçe sigorta ettirenin geçerli bir —- olması şartıyla düzenlenmiştir.” maddesi gereğince davalılardan sigorta ettiren —- diğer davalı———–poliçesinin varlığı dosya kapsamında da görülmüş olmakla, bu şart açısından poliçenin geçerli olduğu, rücu şartlarının devamında; “Sigortacının sigorta ettirenin —– rücu hakkı saklıdır. —–teminatına girmeyen hasarlarda sigorta ettirene rücu yolu açıktır” şeklindeki sözleşme hükmünce, somut olayda davacının, davalılardan olan — sigortacısı —– rücu edebileceği, teminata girmeyen hususlarda ise huzurdaki davada davalı sigorta ettiren ——- rücu yolunun açık olduğunun sözleşme ile belirlendiği,Taraflar arasında imzalanan sözleşmeye göre rücu şartlarının oluştuğu, öte yandan devamında;——- muafiyet tutarı sigorta ettirene rücu edilmeyecektir.” şartı mevcut olduğundan muafiyet miktarının rücu edilemeyeceğinin belirtildiği, davacının, davalılardan sorumluluk sigortası düzenleyen —– rücu edebilme hakkı olduğu taşımada meydana gelen hasardan CMR konvansiyonu gereği —– nolu davalının sorumlu olduğu——- hem mal sigortasını yaptıran hem de akdi taşıyan olduğu,,hasarın yolun bozukluğu sebebiyle oluşan sarsıntı neticesinde dağılma sebebiyle oluştuğu, ürünlerin zarar gördüğü ve hasarın meydana geldiği,davalı logitrana CMR Konvansiyonu hükümleri gereğince sorumluluk limitleri de hesap edilerek dava dışı alıcılar adına bir hasar ödemesinin yapıldığıyapılan bu hasar ödemesinin—– tarafından dava dışı alıcı firmanın cari hesabına alacak olarak kaydedildiği,her ne kadar davaya konu taşımaların ——–şeklinde gerçekleştirildiği ve her iki teslim şeklinde de satıcıların sorumlulukları bulunmuyor ise de, bu durum sigorta poliçesinin varlığını ve sigorta örüntüsünü ortadan kaldırmadığı,Davacının TTM 1472 gereği sigortalısının haklarına halef olabilmesi için sigortalının zarara uğradığının sigortalıya yapılan tazminat ödemesinin ve geçerli bir sigorta poliçesinin varlığını ispatlaması gerektiği,dosyaya sunulu ekspertiz raporlarından ve hasar fotoğraflarından ambalajlamada herhangi bir kusurun olmadığı,hasar gören ürünlerin ezilmek kırılmak ve çizilmek suretiyle zarar gördüğü,belirlenen hasar tutarının kadri maruf olduğu,davacı tarafça davalı ———- ödeme yapıldığı, TTK 1472’nci madde gereği şartları tam oluşan halefiyet nedeniyle davacının ödemiş olduğu tazminatı, — nolu davalı —— de kendisinden talep edilen tazminat tutarından, düzenlemiş olduğu poliçe kapsamında muafiyet tutarı düşüldükten sonra kalan kısım olan—– talep edebileceği,Poliçe şartları gereği davacı ——, her iki davalıdan da poliçe muafiyeti —–talep edemeyeceği, dolayısıyla her iki davalının —- bedel üzerinden sorumlu oldukları kanaatine varılmakla davanın kısmen kabulüne dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
1-Davacının davasının KISMEN KABUL KISMEN REDDİ İLE ——dava tarihinden itibaren işleyecek yıllık %5 faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine ;
2-Harçlar kanunu gereğince kabul edilen değer üzerinden alınması gereken toplam ——- harçtan daha önceden ödenen toplam 1.402,78-TL harç düşüldükten sonra eksik kalan 4.197,23-TL harcın davalılardan müştereken müteselsilen alınarak hazineye irad kaydına,
3-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiginden A.A.Ü.T (madde-13 Üçüncü Kısım) göre hesaplanan 13.117,00-TL nisbi vekalet ücretinin davalılardan müştereken müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
4-Davalılar kendisini vekil ile temsil ettirdiginden A.A.Ü.T göre vekalet ücreti red edilen miktarı geçemeyeceğinden 159,54-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan; 54,40-TL Başvuru Harcı, 1.402,78-TL Peşin/nisbi Harcı, olmak üzere toplam 1.457,18TL harcın davalılardan müştereken müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, ,
6-Davacı tarafından yapılan; 2.250,00-TL Bilirkişi ücreti, 126,90-TL Tebligat, Posta ve diğer masraflar, olmak üzere toplam 2.376,90-TL yargılama giderinin kabul red oranı dikkate alınarak 2.372,28-TL lik kısmanın davalılardan müştereken müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, bakiye yargılama giderinin ise Davacı üzerinde bırakılmasına,
7- Fazla yatan gider avansı ile delil avansı var ise karar kesinleştikten sonra istek halinde yatıran taraflara İADESİNE,
8-Dava şartı olan arabuluculuk görüşmeleri neticesinde ———Nolu dosyada taktir olunan 1.360,00-TL ücretin kısmen kabul kısmen red oranı dikkate alınarak 1.357,36 TL’lik kısmın davalılardan müştereken ve müteselsilen, 2,64 TL’nin davacıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğden itibaren 2 hafta içinde ——- Adliye Mahkemesinde istinaf yolu açık olmak üzere açıkça okunup usulen anlatıldı. 19/01/2023