Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2018/963 Esas
KARAR NO : 2020/781 Karar
DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 03/08/2018
KARAR TARİHİ : 10/12/2020
Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Müvekkilinin ———isletmenin elektrik ihtiyacının davalı tarafından karşılanması için —- tarihli —– tedarik başlangıç, tarihli 1 yıl sü reli sözlesmenin akdedildiğini,tahakkuk etmiş tüm faturaların ödendiğini, davalı tarafından gönderilen —-sayılı yazı ile—– tarihi itibariyle vadesi gelmiş —————— ödenmesinin istenildiğini,fatura dayanağı anlaşılmadığından herhangi bir borcun bulunmadığının ihtaren bildirildiğini,yaptıkları araştırma da davalının hizmet verme işlemine —— döneminde son vermesi üzeri ne müvekkiline elektrik verme hizmetinin —— geçtiği öğrendiklerini , müvekkilinin davalının —— döneminde kaldığını,davalının ——istinaden kurulduğunu,ıdavali tarafından müvekkili aleyhine —————-fatura alacağı için takibe geçtiğini,takibe süresi geçtikten sonra itiraz edildiğinden haciz işlemlerinin başlatıldığını, bu sebeple dosya borcunun —– olarak ödendiğini,takibe konu faturanın dayanağı borcun bulunmadığından bahisle takip dosya sına yapılmış olunan ——-ödemenin ödeme tarihinden itibaren isleyecek ticari faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, yargılama giderleriyle ücreti vekaletin davalıya tahmiline karar verilmesini taleple delillerini ibraz etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle: Davacının fatura ödemelerini süresi içinde yapmadığını, ——- son ödeme tarihli faturaların sürelerinde ödenmediğini, bu sebeple fesih işleminini yapılarak ——- tarihinde ——– çıkarıldığını, gec ödediği faturaların gecikme faizini de ödemediğini,sözleşmeyi ihlal ettiğini,taraflar arasında akdedilen sözleşmenin ———— uyarınca sözleşmenin —– tarihinde fesh edildiğini, fesih nedeniyle —-tutarında ceza bedelinin tahakkuk——— uyarınca gecikme cezalarının ve ——- uygulandığını , faturanın ödenmemesi üzerine takip başlatıldığını,takibin kesinleşmesi üzerine borcun tahsili yönünde işlemlerin yapıldığından bahisle haksız acılan davanın reddine,yargılama giderleriyle ücreti vekaletin davacı üzerin de bırakılmasına karar verilmesini taleple delillerini ibraz etmiştir.
İNCELEME ve GEREKÇE : Dava, hukuki niteliği itibari ile davacı tarafça davalıya açılan istirdat davası olduğu görüldü.
———- yazılan müzekkerelere ikmalen cevap verildiği, müzekkere yazı cevaplarının dosya arasına alındığı görüldü.
Dosyamız arasına alınan ———- sayılı icra dosyasının yapılan incelemesinde takibin—- tarihinde takip başlatıldığı ödeme emrinin davalı/borçluya —– tarihinde tebliğ edildiği, davalı borçlu tarafından dosya borcunun ——– tarihinde ödendiği anlaşılmıştır.
İddia, savunma, toplanan deliller, tüm dosya kapsamı ve kurum kayıtları üzerinde mahkememiz tarafından resen seçilen Elektrik Mühendisi bilirkişiye tevdii edilmiş olup, bilirkişi mahkememize hitaben sunmuş olduğu raporunda özetle: Davacının işyerinde kurulu —–sayılı tesisata sözleşme şartlarına göre tahakkuk ettirilen — bedelli takip konusu yapılan faturadan dolayı —- tarihine kadar hesaplanan gecikme faizi—- — toplam takip tutarının asıl alacak+icra ceza sart ve islemiş gecikme faizi+—– olduğu,bu duruma göre davacının —ödeme yapmasının gerektiği, davacı tarafından ——– fazla ödeme yapıldığı, davacının fahiş olan cezai sart faturasından indirim yapılması talebinin mahkeme takdirinde olduğu yönünde mütalaa etmiştir.
Taraf vekillerinin beyan ve itirazları doğrultusunda bilirkişiden ek rapor alınmasına talep edilmiş olup, bilirkişi ek raporunda özetle: Davalının itirazları yönünden “Dağıtımlıdır” başlıklı belge ile göste rllen ve davalı vekilince açıklaması yapılan —– haciz ihbarnamelerinin ve haciz fek bildirimlerinin gönderilmesi suretiyle ——-ödemenin yapıldığı yönündeki açıklamalarının değerlendirilmesinin uzmanlık alanı dışında kaldığı, davacı vekilinin itirazları yönünden ise raporun —–sayfasında liste halinde gösterilen — faturanın davacı ödeme tarihleri ve tutarları gösterilmiş olup yaptığı incelemelerde, —– sırada yer alan faturaların içerisinde gecikme cezası bedellerinin sırasıyla ———– olarak yer aldığı ve fatura aslı ile birlikte ödendiği görülmüş olup raporda sehven maddi hata sonucu “Davalı tarafından davacı adına düzenlenmiş faturalar yukarıda gösterilmiştir. incelenmesinde ——sıradaki fatura hariç diğer faturalar sürelerinde ödenmemiş,gecikme cezası da yansıtılmamıştır.” denildiği,sehven maddi hata sonucu yapılan bu hatayı faturalarda gösterildiği şekilde sürelerinde ödenmeyen faturalar için faturalarda gecikme cezalarının yer aldığı ve davacı tarafından da fatura aslı ile birlikte gecikme cezalarının da ödenmiş olduğu. Ceza-i şart faturası için gecikme cezasının faturanın son ödeme tari-hi ile —– hesaplama tarihinin alınarak belirlendiği ve kapak hesabının yapıldığı —- tarihi itibariyle bu duruma göre davacı tarafından yapılan fazla ödemenin — olduğu. Gecikme cezası—— oluşum tablosu ile sehven maddi hata sonucu hesaplamanın yapıldığı,faturalarda gecikme cezasının yer aldığı,davacı tarafından fatura aslı ile birlikte gecikme cezasıyla ödenmiş olduğu. Takip konusu yapılan faturanın davacının gecikme cezalarıyla birlikte ödemiş olduüu faturaları,faturaların üzerlerinde yazılı son ödeme tarihlerinden sonra ödemiş olmasından ve sözlesme hükümlerinden kaynaklı olduğu,davacının itiraz dilekcelerlndeki açıklamaları itibariyle BK.179.madde ile sözleşme hükümlerine göre ceza-i sart faturasının ta hakkuk ettirilip ettirilemeyeceği ve/veya indirim yapılıp yapılmayacağı hususunun mahkemenin takdirlerinde bulunduğu tespit ve mütalaa edilmiştir.
Bilirkişi raporlarının HMK 280. Maddesi uyarınca taraflara tebliğ edilmiştir.
Dava dilekçesi cevap dilekçesi,aşamalarda aldırılan bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamı ile birlikte yapılan değerlendirmede,davacı ile davalı arasında elektrik alım hizmet sözleşmesi akdedildiği,davalı şirket tarafından faturların süresinde ödenmemesi sebebiyle sözleşmenin feshedildiği,ve taraflar arasında imzalanan elektrik alım-satım sözleşmesinin —-maddesi kapsamında davalının kusuruyla gerçekleştiğinden bahisle fesih nedeniyle ceza bedeli tahakkuk ettirildiği,——– tarihli bilirkişi raporunda dökümü yapıldığı üzere davacı tarafından faturaların gecikmeli de olsa ödendiği,davalı tedarikçi firmanın sözleşme gereği faturların geç ödenmesi sebebiyle gecikme zammı talep edebileceği ancak dava konusu alacağın gecikme zammı olmayıp sözleşmenin feshi sebebiyle davalı tarafça takip konusu yapılan ceza bedeli olduğu anlaşılmaktadır.
Davaya konu uyuşmazlığın çözümünde, cezai şarta ilişkin hükümlerin tartışılıp değerlendirilmesi gerekmektedir.
Cezai şart, borçlunun alacaklıya karşı mevcut bir borcu hiç veya gereği gibi ifa etmemesi halinde ödemeyi vaad ettiği, hukuki işlem ile belirlenmiş ekonomik değeri olan bir edimdir. Cezai şartın amacı, borçluyu borca uygun davranmaya sevketmektir. Cezai şart, asıl alacağı kuvvetlendirme amacı güder. Bu bakımdan cezai şart, kuvvetlendirilecek asıl borcun mevcut olmasını gerektirir. Asıl borç yoksa cezai şart da söz konusu olamaz. Bu niteliği itibariyle cezai şart asıl borca bağlı fer’i bir borçtur. Asıl borç, mevcut ve geçerli ise, cezai şart da borç doğurur. Asıl borç sona ermiş ya da geçersiz doğmuşsa, cezai şart bağımsız bir borç oluşturamaz. Cezai şart, asıl borcun bağlı olduğu şekle tabidir. Asıl borç bir geçerlilik şekline bağlanmışsa, cezai şartın borç doğurabilmesi aynı şekilde kararlaştırılmış bulunmasına bağlıdır. Ancak, geçerlilik şekline bağlı olan bir sözleşme bu şekle uygun olarak yapılmadığı halde, şekle aykırılığı ileri sürmenin dürüstlük kurallarıyla bağdaşmaması nedeniyle dinlenmediği hallerde, sözleşme geçerli sayıldığından, onun fer’i nitelikte olan cezai şart da geçerli sayılacaktır.Davaya konu sözleşmede , ceza koşulu (cezai şart) hükümleri TBK’nun 179/II. (BK. md. 158/II) maddesindeki ifaya ekli ceza koşulu (cezai şart) niteliğinde olduğundan burada bu tür ceza koşulu üzerinde durulması gerekmektedir.TBK’nun 179/II maddesine göre; “ceza borcun belirlenen zaman veya yerde ifa edilmemesi durumu için kararlaştırılmışsa alacaklı, hakkından açıkca feragat etmiş veya ifayı çekincesiz olarak kabul etmiş olmadıkça, asıl borçla birlikte cezanın ifasını da isteyebilir.”Anılan yasa hükmünden de açıkça anlaşılacağı gibi, ifaya eklenen ceza koşulunda, şart gerçekleştiği takdirde alacaklı, hem ifayı hem de cezayı talep edebilecektir. Buna öğretide “taleplerin birleşmesi” veya “toplanması” denmektedir. TBK, “borcun belirlenen zamanda veya yerde ifa edilmemesi” hali için kararlaştırılmış ceza koşulunun, ifaya eklenen ceza koşulu niteliğinde olacağına dair bir karine koymuştur. Bu iki olasılık dışında kalacak eksik ifa hallerinde TBK’nun 179/II. md. değil, 179/I. md. hükmü uygulanacaktır. Zira, Kanun, 179. maddenin ikinci fıkrasında bütün eksik ifa hallerini değil, bunlardan sadece zaman veya yer itibariyle aykırılık teşkil edenlerin ifaya eklenen ceza koşulu olduğunu kabul etmiştir. TBK’nun 179/II. md. hükmü emredici yapıda olmayıp düzenleyici nitelikte olduğundan taraflar, yukarıda belirtilen iki hal dışında kalan eksik ifalarla, bütün ifa etmeme hallerinde de ifa ile birlikte cezai şartın istenebileceğini kararlaştırabilirler.TBK.’nun 179/II. maddesine göre, iki halde alacaklı, ceza koşulunu isteyemez. Eğer alacaklı, ceza koşulunu isteme hakkından açıkça vazgeçmişse artık bu yönde bir talepte bulunamaz. Diğer yandan alacaklı, çekince koymadan ifayı kabul etmiş veya sözleşmeden doğan edimlerini ifa etmeye devam etmişse bu takdirde de ceza koşulunu isteyemez. TBK’nun 179/II. md. uyarınca hem ifayı hem de ceza koşulunu talep edebilmesi için takip eden yılda hizmet vermeden önce ceza koşulu ile ilgili “çekince” (ihtirazi kayıt) bildirmesi ya da bu konuda davacıya noterden bir ihtarname göndermesi gerekir. Çekince için bir şekil şartı getirilmemiştir. Tedarikçi, taahhüde aykırı davranılmış olan yılı takip eden yeni yıldaki ilk fatura ve irsaliyeye koyacağı bir açıklama (şerh) ile bu koşulu yerine getirebilir. Bu şekilde bir çekince (ihtirazi kayıt) konulduktan veya ihtar çekildikten sonra tedarikçi (sağlayıcı) firma, hizmet vermeye (ifaya) devam etse bile önceki yıla ilişkin ceza koşulu alacağını sözleşme zamanaşımı süresi içinde her zaman talep edebilir.Somut olayda davalı tedarikçi firma olan davalı tarafın çekince koymadan ifayı kabul ettiği ve sözleşmeden doğan edimlerini ifa etmeye devam ettiği, davalı tarafça ihtar çekilmediği , ———-kararında da açıklandığı üzere, sözleşme süresi içinde çekince konmadan uzun süre ifaya devam edilmesi üzerine borçluda, “ceza koşulu istenmeyeceği” ne dair haklı bir güven oluşmuş ise oluşan bu haklı güven ve dürüstlük ilkesi nedeniyle önceki yıla veya yıllara ait ceza koşullarının talep edilemeyeceğinin kabulü gerekeceği dolayısıyla davalının dava konusu ceza bedelini talep edemeyeceği kanaatine varıldığından, davacı tarafından ödenen ceza bedelinin istirdatı koşullarının oluştuğu anlaşılmakla davanın kabulüne dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
1-Davacının davasının KABULÜ ile, davacı tarafından —— sayılı dosyasına davacı taraf tarafından yatırılan —- bedelin —— tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
2-Alınması gerekli 1.135,72 TL harcın mahkememiz veznesine yatırılan 283,94 TL peşin harcından mahsubu ile 851,78 TL harcın davalıdan alınarak hazine gelir kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan 41,10 TL ilk masraf, 283,94 TL peşin harç, 97,20 TL posta-tebligat masrafı, 750,00 bilirkişi masrafı olmak üzere toplam 1.172,24 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T uyarınca 4.080,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yatırılan gider avansından kullanılmayan bakiye kısmın davacıya iadesine,
Dair, davalı vekilinin yüzüne karşı, davacının yokluğunda gerekçeli kararın tebliğden itibaren 2 hafta içinde ——- Adliye Mahkemesinde istinaf yolu açık olmak üzere açıkça okunup usulen anlatıldı. 10/12/2020