Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2018/1339 Esas
KARAR NO : 2021/571 Karar
DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 09/11/2018
KARAR TARİHİ: 01/07/2021
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Müvekkili davalı —- bulunan pazarlamacısı—- tutarında—- Tarihinde davalıya sipariş vermiş olduğunu, siparişlerin bedeli olarak davalıya her biri —– meblağlı —- adet seneti teslim etmiş olduğunu, satıcı sipariş edilen malların bir kısmını göndermiş davacı da senetleri vadesinde — ödemiştir. Davalı — etmesine rağmen sadece — göndermiş olduğunu, ödenen toplam tutarları — olan senetlerin karşılığı eksik mal gönderildiği gibi henüz ödenmemiş bulunan son iki adet senet bedelsiz kaldığı halde müvekkile iade edilmediğini, davalıya bildirerek gönderilmeyen mallara ait bedelsiz kalan senetlerin iadesi istenmiş davalı yan senetleri iade etmemiş, ihtara verdiği cevapta; malların büyük bölümümün gönderilip teslim edildiğini ancak, bir yıl önce kendilerine davacı tarafından ciro edilerek verildiğini iddia ettiklerini —– tutarındaki — şirketine ait çekin zayi olması nedeniyle tahsil edilemediğini bu çek bedelinin cari hesaplarına alacak olarak işlendiğini ve zayi olan çekle ilgili mahkemeden iptal kararı aldıklarını belirterek, bu çekten dolayı—— hesapta davacının kendilerine borçlu gözüktüğünden senetleri iade etmeyeceklerini ve mal da göndermeyeceklerini bildirdiklerini, davalının müvekkile ciranta sıfatıyla başvuru hakkı bulunmamakta olduğunu, davalı iptal kararı ile sadece çek keşideci —–başvurabileceğini, davalı senet bedeli malların gönderilmediğini kabul ettiğini, müvekkilin davalıdan kalan senet bedelleri olan— borcu bulunmadığından bedelsiz kalan iki adet senet ile müvekkil — ödediğini sadece — mal almış bulunduğundan fazladan ödenen — iadesini, bedelsiz kalan senetler; Alacaklısı– keşidecisi—- düzenleme—- vade tarihli, — tanzim————- bedelli bir adet senettir. İİK 72/2 maddesinde yer alan ;” icra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerin alacağın yüzde on beşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibini durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir” tedbiren icranın durdurulması karar verilmesini beyan ederek muhtemel icra takibinin durdu rulmast için ihtiyati tedbir verilmesine, teslim alınan mallara karşılık davalıya fazladan ödenen —–dava tarihinden itibaren ticari faiz ile birlikte davalı taraftan haksız icra takibine geçilmesi halinde %20 aşağı olmamak üzere kötüniyet tazminatının davalıdan alınmasını talep ve beyan ettiği görülmüştür.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle: Davacının borcuna mukabil ciro edip müvekkil şirkete verdiği — ait—bedelli — seri numaralı keşideci——olan çek zayi olduğunu , çekin iptali zamanında —— dava açılmış ve mahkeme ——– tarihli ilamı ile çekin iptaline karar verilmiş olduğunu —- tarihinde kararın kesinleştiğini, 6102 Sayılı TTK 652/1 maddesi ile iptal kararı üzerine hak sahibi hakkını senetsiz olarak ileri sürebileceği gibi yeni senet de isteyebildiğim, iptal olan çek bedeli cari hesaba mahkeme ilamı doğrultusunda alacağı olduğunu işlenmiş ve davacı cari hesaptan ——– kaldığını, çek iptal kararı ihbarı üzerine —- muhatabına rücu etmesi gerektiğini” beyan ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İNCELEME ve GEREKÇE : Dava, hukuki niteliği itibari ile Alacaklısının davalı şirket keşidecisinin davacı olduğu — vade tarihli — tanzim tarihli —– senet hakkında davacının borçlu olmadığının tespiti amacıyla açtığı menfi tespit davası ile davalıya fazla ödediğini iddia ettiği —- iadesi amacıyla açılan istirdat davası olduğu görüldü.
————– yazılan müzekkerelere ikmalen cevap verildiği, müzekkere yazı cevaplarının dosya arasına alındığı görüldü.
Taraflar tacir olup delil olarak ticari defterlere dayanıldığından, davacı şirket ——- olduğu tespit edilmekle davacının TTK 83-85.maddeleri ile HMK 222.maddesi uyarınca davacı tarafın ——— yıllarına ilişkin tüm yasal ticari defterleri üzerinde —— Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesine talimat yazılarak resen seçilen mali müşavir bilirkişi incelemesi yapılmasına, karar verilmiş olup, talimat mahkemesince aldırılan —— tarihli bilirkişi raporunda özetle: Davacı tarafın Resmi Defter ve dayanak belgeleri, tarafların iddia ve savunmaları, dosyaya ibraz edilen belgeler üzerinde araştırma, inceleme, hesaplama ve değerlendirmeler yapılarak, yukarıda arz olunan tespit ve incelemeler neticesinde, ilgili mevzuat gereği; Davacı tarafından sunulan —— yılına ait Yevmiye Defteri ve Defter-i Kebir defterlerinin, usulüne uygun düzenlendiği, kanuni süresi içinde açılış ve yevmiye defterlerinin kapanış tasdiklerinin yapıldığı, delil teşkil etme özelliği taşıdığı, görüldüğü, taraflar arasında —– inceleme dönemlerinde ticari bir ilişkinin var olduğu, Ticari ilişkiye istinaden, davacı yevmiye defteri ve kayıtları incelendiğinde; —- tarihli itibariyle; Davalının, Davacıya —- Borç bakiyesinden; davacı tarafından davalıya verilen senetlerden karşılığı ödenmeyen — tutarlı ve —- tutarlı olmak üzere —toplam tutarındaki– adet senedin mahsup edilmesi gerektiği tespit edildiğinden; —- tarihli itibariyle; Davalının, Davacıya —- borçlu olduğu; alacaklısının davalı şirket, keşidecisinin davacı olduğu — tanzim tarihli —- bedelli senet ile — tanzim tarihli —- bedelli senet hakkında davacı Davacı —– borçlu olmadığı; ayrıca davacının davalıya —- tutarında fazla ödeme yaptığı, yönünde mütalaa etmiştir.
Taraflar tacir olup delil olarak ticari defterlere dayanıldığından, davalı tarafın TTK 83-85.maddeleri ile HMK 222.maddesi uyarınca tüm yasal ticari defterleri üzerinde mali müşavir bilirkişi aracılığı ile inceleme yapılmasına karar verilmiş olup, bilirkişi mahkememize hitaben hazırlamış olduğu —- tarihli raporunda özetle: Davalı tarafın incelenen ———— ticari defterlerinin açılış ve kapanış onaylarının yasal süresi içerisinde yaptırılmış olduğu, kanuna göre eksiksiz ve usulüne uygun olarak tutulduğu, defter kayıtlarının birbirini doğruladığı, davalı tarafın ——– yıllarına ait ticari defterlerinin incelenmesinde; davalının davacıdan ticari defter kayıtlarına göre dava tarihi itibarıyla ——- alacaklı olduğu, Ticari defterlere kayıt tarihi dava tarihinden sonra olmasına rağmen işlem tarihi dava tarihinden önce olduğu için hesaba katılması gereken kayıtlarla birlikte davalının davacıdan dava tarihi itibarıyla — alacaklı olduğu, davacı tarafın —– yıllarına ait ticari defterleri üzerinde Mahkemenizce talimat ile yaptırılan bilirkişi incelemesi neticesinde dosyaya sunulan—- teslim tarihli bilirkişi raporunda; davacının davalıdan ticari defter kayıtlarına göre dava tarihi itibanyla—— alacaklı olduğunun, davacı tarafından davalıya verilen senetlerden karşılığı ödenmeyen ve davacının ticari defterlerine bu durum işlenmeyen toplam tutaarı — olan — adet senet mahsup edildiğinde davacının davalıdan dava tarihi itibarıyla—- alacaklı olduğunun tespit edildiği, davacının ticari defter kayıtları ile davalının ticari defter kayıtları arasında dava tarihi itibarıyla ——-fark bulunduğu, tarafların ticari defterleri arasındaki farkın Dava Tarihi İtibarıyla Tarafların Ticari Defter Kayıtları Arasındaki Fark” başlıklı bölümde detaylı bir şekilde açıklandığı, Genel Değerlendirme” başlıklı bölümde açıklandığı üzere; davacı tarafından davalıya ciro edilerek ödeme olarak verilen ancak davalı tarafından kaybedildiği için mahkeme tarafından iptaline karar verilen —- bedelli çek ile davacı tarafından keşide edilerek davalıya ödeme olarak verilen ancak vadesinde ödenmeyen toplam — bedelli — adet bononun davacı tarafın ticari defterlerinde ödeme olarak kayıth olduğu, yani davacının ticari defterlerinde söz konusu çek ve bonoların Ödenmiş gibi kayıtlı olduğu, mahkeme kararı ile iptaline karar verilen çek ve ödenmeyen— adet bono ile ilgili davacı tarafından ticari defterlerine kayıt yapılmamış olduğu, sadece bu kayıtlar ters kayıt ile düzeltildiğinde bile ticari defterlerine göre davalıdan— alacaklı olan davacının,—— borçlu duruma geleceği, dava konusu bonolardan dolayı davacının borçlu olup olmadığı konusundaki hukuki değerlendirmenin mahkemenin takdirinde olduğu, davacı tarafın davalıya borçlu olmadığının tespiti ile teslim alınan mallara karşılık davalıya fazladan ödenen — dava tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte davalıdan alınmasına, bedelsiz kalan toplam — bedelli iki adet senedin iadesine karar verilmesini istediği, harca esas değeri —– olarak gösterdiği, yönünde mütalaa etmiştir.
Talimat mahkemesince davacı şirketin defter incelemesinde bilirkişi tarafından davalı şirketin nevi değişikliği öncesi ——hesaplarının incelenmediği anlaşılmış olup, ek rapor hazırlanmak üzere—- talimat yazılmasına talimat evrakına —tarihli davalının defterlerinin incelendiği bilirkişi raporunun—- göre ek rapor hazırlanmasının istenilmesine karar verilmiş olup, Talimat mahkemesince aldırılan —- tarihli ek raporda özetle: Tespit ve incelemeler neticesinde, — Davalının Davacıya Borcu—-Davacının Davalıya Borcu—– Farkı Olduğu, tespit edilmekle; farkın sebebinin aşağıda detaylandırdığım kayıtların taraf defterlerinde olmamasından kaynaklandığı tespit edilmiştir. Buna göre; —–İtibariyle Davalının Davacıya —-Davacı nakit ödemes—-Davalı Deft.de —- İtibariyle Davacının Davalıdan Alacak Bakiyesi—- Davacının davalıya düzenlediği fiyat farkı ft.sı —– Davalı — Davalı —Müşteriye İade— Daval— — Davalı Deft.de —– Davalı Deft.de — Karşılıksız, —– —Protesto Masrafı Yansıtması—– — Yansıtması ,— nolu Takip Masraf —- Davacı defterlerinde Olması gereken Davalının davacıdan Alacağı, tespit edilmekle, alacaklısının davalı şirket, keşidecisinin davacı olduğu —- vade tarihli — bedelli senet ile —- vade tarihli —- bedelli senet hakkında davacı Davacı —- borçlu olduğu yönünde mütalaa etmiştir.
Bilirkişi tarafından hazırlanan raporun açık anlaşılır ve denetime elverişli olmadığı anlaşıldığından, dosyanın yeni bir Mali Müşavir bilirkişiye tevdii ile, dava konusu uyuşmazlık hususunda ayrıntılı rapor aldırılmasının istenilmesine, karar verilmiş olup, mali müşavir mahkememize hitaben hazırlamış olduğu —- tarihli raporunda özetle: Davaya dayanak olan —- Sayılı dosyasında —- takip tarihi itibari ile davacının davalı taraftan kendi yasal defterlerine göre — alacaklı olduğu, Davalı defterlerinde ise —– davalı tarafın alacaklı olduğu, taraflar arasında ki hesap farkının —-olduğu, Farklılığın davaya konu edilen senetlerin ödenmemesi ——— çek ile birlikte rapor içeriğinde ayrıntısı veriien—— hesap farklılığından kaynaklandığı, rapor içeriğinde iş bu davaya dayanak takibe konu senetlerin —— haricinde ki hususların haricinde tarafımızca yapılan hesaplamalar neticesinde davacının davalı taraftan—–alacağı olduğunun belirlendiği, rapor içeriğinde ve yukarıda da belirtildiği üzere taraflar arasında iş bu davada ki mutabakatsızlığın davalının zayi belgesi aldığı —- bedelli —- seri numaralı keşideci———çekinin davacı aleyhine sonuç doflurup dojturmavacafiına ilişkin Savın Mahkemenin Hukuki takdirine göre değerlendirmesi gerekeceği, yapılan açıklama ve değerlendirmeler nazara alındığında davacının—— alacağı olduğu göz önüne alındığında; iş bu davaya konu ettiği menfi tespit ile ilgili olarak yapılan değerlendirmeye göre davacının davalı tarafın takibe konu ettiği — vadeli— olmak üzere toplam —– senet ile ilgili davacıdan mal almadığının kabul edilmesi gerektiği, Bu itibarla bu davaya dayanak takibe konu —— diğer masraflardan dolayı davalı tarafa borçlu olmadığının kabulünün gerekeceği, diğer taraftan davalı tarafça alınan zayi kararının davacı aleyhine sonuç doğuracağının mahkeme tarafından kabul edilmesi halinde ise davacının davaya dayanak olan takip ile ilgili davalı tarafa ——— dosyasında borçlu olacağının kabulünün gerekeceği, davacının kötü niyet tazminatı talebinin takdir ve değerlendirmesinin mahkemeye ait olduğu, görüş ve kanaatine varılmıştır.
Bilirkişi raporlarının HMK 280. Maddesi uyarınca usulüne uygun taraflara tebliğ edilmiştir.
Dava dilekçesi, Cevap dilekçesi, dosyaya sunulu evraklar,——— tarihli bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı ile birlikte yapılan değerlendirmede; Davacı ile davalı arasında mal alım satımına yönelik cari hesap ilişkisi olduğu, davacının, davalıya —- değerinde boya ve sair emtia ile ilgili sipariş verdiği ve buna ilişkin her biri —- senet teslim ettiği, davalının sipariş edilen malların bir kısmını gönderdiği, davacı tarafça — adet senede ilişkin ödeme yapıldığı, fakat davalı tarafça yalnızca — karşılığı mal gönderildiği, davalıya fazladan ödenen— bedelin tahsili ile bedelsiz kalan — değerinde senedin iadesi talebi ile mahkememizde dava açtığı, tarafların —- değerlendirilmek sureti ile ticari defterleri üzerinde yapılan incelemede, davacı tarafın davalı taraftan — alacaklı olduğu, davalı defterlerinde ise —— tarafın alacaklı gözüktüğü, taraflar arasındaki mutabakatsızlığın davalının zayi belgesi aldığı—- Şubesi’ne ait —— seri numaralı çekten kaynaklandığı, söz konusu çekin davacı tarafça cari hesap ilişkisine istinaden davalı tarafa verildiği, fakat çekin ——Sayılı ilamı ile zayiine karar verildiği, her ne kadar davacı taraf zayi olan işbu çek sebebiyle sorumlu olmadığını, zayi olan çek bedeli için cirantaya başvurulamayacağını beyan etmiş ise de, söz konusu beyana itibar edilemeyeceği, zira zayi olan çek ile ilgili yetkili hamilin hem keşideciye hem cirantaya başvurmasında yasal bir engel bulunmadığı, dolayısıyla söz konusu çekten davacının da sorumlu olduğu dikkate alındığında ve taraflar arasındaki cari hesap ilişkisinin bir bütün olarak değerlendirildiğinde, davacının davaya konu takip ile ilgili davalıya borçlu olacağı kanaatine varıldığından, davanın reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gereken 59.30 TL karar harcına karşılık peşin alınan 110,36 TL peşin harcından mahsubu ile bakiye 51,06 TL harcın davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T uyarınca 4.080,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı tarafa iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğden itibaren 2 hafta içinde ——– Adliye Mahkemesinde istinaf yolu açık olmak üzere açıkça okunup usulen anlatıldı. 01/07/2021