Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2017/395 Esas
KARAR NO: 2020/253
DAVA : Alacak (Bankacılık İşlemlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 04/04/2017
KARAR TARİHİ : 23/06/2020
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Bankacılık İşlemlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: “-Müvekkili bankanın ———- müşterilerinden davalı ile akdedilen ——- istinaden davalının lehine kredi tesis edilerek kullandırıldığını,——-imzalamış bulunan davalının müvekkil bankaya karşı——— ferilerinden sorumlu bulunduğunu, davalı lehine verillen —– adet toplam——- bedelli çek yapraklarının halen iade edilmediğini ve meri olduğunu, davalı firmanın imzalayarak müvekkili bankaya tevdi ettikleri bankacılık hesap sözleşmeleri uyarınca ellerinde bulunan ——- adet çek yapraklarının, müvekkili banka şubelerine teslim edilmesi veya —– adet çek yapraklarından kaynaklanan gayrinakdi riskleri olan —– ise, nakden ve defaten müvekkili bankaya —- saat içerisinde faiz verilmeyecek bir hesapta bloke edilmesi için ilgililere ——Noterliği’nin ————– yevmiye numarası ile ihtar keşide edildiğini, ancak borçlulara yapılan ihtara rağmen bu güne kadar çek yapraklarından kaynaklanan gayrinakdi risk bedellerinin depo edilmediği gibi, çek yapraklarının iade de edilmediğini, ———– uyarınca çek yapraklarından kaynaklanan gayrinakdi risk bedellerine ilişkin depo talep etme haklarının bulunduğunu, fazlaya ilişkin her türlü dava ve talep haklan ve çek yaprak bedellerinin tazmin edilerek gayri nakdi risklerinin nakdi riske dönmesi halinde ödenen bedel üzerinden ve ödenen bedele tazmin tarihinden tahsil tarihine kadar işleyecek yıllık % 28,08 temerrüt faiz oranından işleyecek temerrüt faizi ve faizin %5 gider vergisi ile birlikte davayı alacak davasına dönüştürme haklan saklı kalmak kaydı ile ———- yapraklarından kaynaklanan gayri nakdi risk bedellerinin davalı tarafından, davacı müvekkili banka nezdinde açılacak faiz getirmeyen bir hesapta depo edilmesine, karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, müvekkilinin davacı bankaya ödemekle yükümlü olduğu çek yaprak bedellerinden dolayı her hangi bir borcu bulunmadığını, davalının bir dönem ekonomik sıkıntılardan dolayı bazı çeklerinin karşılıksız işlem görmüş olduğunu, ancak kendisinden alacaklı olan Şahıslara/şirketlerle anlaşma sağlanarak karşılıksız işlem gören çeklerin geri alınarak davacı bankaya teslim edildiğini, davacı bankanın yetkili hamillerine ödemek zorunda kaldığı çek yaprak bedelleri de davacı bankaya tüm ferileri ile birlikte ödendiğini, hali hazırda davacı bankaya iade edilmemiş olan çeklerle ilgili olarak yetkili hamillerle görüşmelerin devam ettiğini, karşılıksız işlem göre çekler davacı bankaya iade edileceğini, akabinde de davacı bankaya herhangi bir risk olmadığının ortaya çıkacağını, Davacının çek depo talebinin açıklamalar dikkate alındığında işbu davaya açmakta hukuki menfaati olmadığını, davalının ekonomik sıkıntıyı aşmaya çalıştığını ve süreçte davacı bankanın da her hangi bir zararı olmadığını, ———- adet çekin, davacı bankaya iade edildiğini, iade edilmemiş çeklerden dolayı da bankanın her hangi bir zararı yada riski olmadığını davacı bankanın depo talebinde bulunması ve açılan davada hukuki menfaati bulunmadığını, belirtilen nedenlerle, davanın reddine, karar verilmesini talep etmiştir.
İNCELEME ve GEREKÇE : Dava, hukuki niteliği itibari ile karşılıksız çek riskinden kaynaklanan bedelin depo edilmesi istemine ilişkindir.
Bilindiği üzere, 5941 Sayılı Kanunun’un 3. maddesinde bankalarca verilen çek defterlerinden kullanılıp karşılıksız kalan her bir çek yaprağı için bankanın ödemek zorunda olduğu zorunlu karşılık tutarları düzenlenmiş olup aynı madde uyarınca bu hususun, hesap sahibi ile muhatap banka arasında çek defterinin teslimi sırasında yapılmış dönülemeyecek nitelikte bir gayri nakdi kredi sözleşmesi hükmünde olduğuna değinilmiştir.
Eldeki davada, davacı banka davalıya çek kredisi tahsis etmiş, çek karnesi vermiştir. Çeklerin bir kısmı karşılıksız çıkınca davacı banka çeklerin iade edilmesi aksi halde sorumluluk tutarının depo edilmesi için iş bu davayı açmıştır.—— tarihi itibariyle karşılıksız kalan her bir çek için yasal sorumluluk tutarı ——–
Davacı bankaya müzekkere yazılarak çek karnelerine dair belgeler celb edilmiş, davalının çek kredisi hesabı ile banka kayıtlarının incelenmesi için bankacı bilirkişiden rapor alınmıştır.
Bankacı bilirkişi ——- tarihli bilirkişi raporunda; ” Davacı banka —— adet çekin iade edilmediğini ileri sürmüşse de dava tarihi itibariyle ——– adet çekin iade edilmediğini, dava tarihinden sonra bunlardan —- tanesinin daha iade edildiği ve ———- tanesinin iade edilmemiş olduğu ” yönünde bilirkişi raporu düzenlemiştir.
Davacı yanın itirazları ve davalı yanın bir kısım çekleri daha iade ettiği yönündeki beyanı, davacı Bankadan gelen yazı cevabı doğrultusunda aynı bilirkişiden ek rapor alınmış olup; bilirkişi ek raporunda; ”Kök raporun düzenlendiği tarihten sonra üç adet çekin karşılıksız işlem görmesinden sonra davacı bankaya iade edildiği ve toplamda ——— tanesinin iade edilmemiş olduğu ” düzenlenmiştir.
Her iki tarafın bilirkişi kök raporuna itirazları gözetilerek yeni bir rapor alınması amacıyla Mahkememiz yargılama aşamasında yeni bir bankacı bilirkişiye dosya tevdi edilmiş olup bilirkişi raporunda özetle, davacı bankanın dava tarihi itibariyle davalıdan çek yaprağı garanti bedeli yükümlülüğü; davacı banka tarafından sunulan, ekstre kayıtlarına göre, ——– çek riskinin ; — Adet’den; ————– olan tutarı taraflar arasındaki sözleşmenin açık hükmü karşısında, depo bedeli olarak yatırması gerektiğini, ayrıca, dava tarihinden sonra, bankanın güncel kayıtlarına göre, İade/İptal ve Tahsilat ile, —– Adet çek yaprağı konusuz kaldığını, kalan (mer’i) çek yaprakları; —– Kayıtlarına göre; —————– olarak belirlendiğini, 3 adet çek yaprağı banka kaynağından ödenerek, çek hamilleri tarafından tanzim edilerek, nakit kredi borcuna dönüştüğünü mütalaa etmiştir.
Bilirkişi raporu HMK 280. Maddesi uyarınca taraflara tebliğ edilmiştir. ———— tarihli bilirkişi raporu yeterli, denetlenebilir, her bir çekin iade edildiği tarihi açık bir biçimde düzenler biçimde olduğundan ve hüküm kurmaya elverişli olduğundan itibar edilerek hükme esas alınmıştır.
Toplanan deliller, dava dilekçesi, cevap dilekçesi, banka kayıtları, bilirkişi raporları bir bütün olarak değerlendirildiğinde; ——— numaralı mevduat hesabı kapsamında davacı banka tarafından davalı yana ——- tarihinde —– adet çek yaprağı verildiği,—— tarihli ihtarname ile davacı Banka’nın —— adet çekin iade edilmediğini beyan ettiği, —— dava tarihinde ——– adet çek yaprağının davacı Bankaya iade edilmediğinin yapılan bilirkişi incelemesi neticesinde sabit olduğu, dava konusu——-adet çek yaprağından— adedinin dava tarihinde iade edilmiş olduğu anlaşılmakla—— adet çek yaprağı yönünden davanın reddine, karar verilmiştir.( Reddedilen kısım — adet çek yaprağı ——– depo bedeli ——– yönünden davalı lehine vekalet ücreti hesaplanmıştır.)
Dava konusu —- adet çek yaprağından —- adet çek yaprağının dava tarihinden sonra yargılama süresi içinde davacıya iade edildiği —— tarihli bilirkişi raporundan her bir çekin iade tarihi ayrı ayrı tespit edildiğinden anlaşılmakla iade edilen —- adet çek yapraklarıyla ilgili dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir. Yargıtay——– Hukuk Dairesi’nin ———————–Sayılı emsal içtihadında belirtildiği üzere; ”Dava dilekçesinde karşılıksız kalması riskinden doğan bedelin depo edilmesini talep ettiği —- çekten ——- adedinin iade edildiği anlaşılmakla, ———–adet çekin davacıya iade edildiği tarih belirlenerek, davanın konusuz kalıp kalmadığı değerlendirilerek buna göre yargılama giderleri ve vekalet ücreti takdiri gerekirken bu konuda araştırma yapılmaksızın redde karar verilmesi doğru görülmemiştir.”şeklindedir. 6100 sayılı HMK’nun 331. Maddesine göre esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilen hallerde hakim tarafların haklılık durumuna göre yargılama giderlerine hükmeder. Vekalet ücreti de yargılama giderlerindendir. Dosyaya sunulan bilirkişi raporu ve banka kayıtları karşısında, dava tarihinde——- adet çekin iade edilmediğinin sabit olduğu, davalı tarafın işbu davanın açılmasına sebebiyet verdiği ve yargılama esnasında davalı yanca ——— adet çekin iade edildiği sabit olduğundan, çeklerin iade edilmesi nedeniyle davanın konusuz kalmasına karar verilmiş,d avalı aleyhine, konusuz kalan kısım yönünden yargılama giderine hükmedilmiştir. Somut olayda da dava tarihinden sonra iade edilen — adet çek yaprağı—————- yönünden yönünden davacı lehine vekalet ücreti ve yargılama gideri hesaplanmıştır.
Dava konusu —– adet çek yaprağından — adet çek yaprağının davacı tarafa iade edilmediği anlaşıldığından; 3167 sayılı çek kanunun 10. Maddesi uyarınca —- adet çek yaprağı garanti bedeli karşılığı ————- davacı banka nezdinde faiz getirmeyen bir hesapta depo edilmesine,tazmin edilmeyen bu çeklerin ibrazı halinde alacaklı davacı banka tarafından yasal sorumluluk miktarlarının ödenmesi halinde ödenen miktara, ödeme tarihinden itibaren tahsiline kadar yıllık %28,08 temerrüt faizi ve faizin % 5 gider vergisi uygulanmasına karar verilmekle aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
DAVANIN KISMEN KABUL KISMEN REDDİ İLE;
1-Dava konusu ——- adet çek yaprağından — adedinin dava tarihinde iade edilmiş olduğu anlaşılmakla — adet çek yaprağı yönünden davanın reddine,
2-Dava konusu —- adet çek yaprağından —– adet çek yaprağının dava tarihinden sonra yargılama süresi içinde davacıya iade edildiği anlaşılmakla iade edilen —- adet çek yapraklarıyla ilgili dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına,
3-Dava konusu — adet çek yaprağından — adet çek yaprağının davacı tarafa iade edilmediği anlaşıldığından; 3167 sayılı çek kanunun 10. Maddesi uyarınca — adet çek yaprağı garanti bedeli karşılığı ——– davacı banka nezdinde faiz getirmeyen bir hesapta depo edilmesine ,
Tazmin edilmeyen bu çeklerin ibrazı halinde alacaklı davacı banka tarafından yasal sorumluluk miktarlarının ödenmesi halinde ödenen miktara, ödeme tarihinden itibaren tahsiline kadar yıllık %28,08 temerrüt faizi ve faizin % 5 gider vergisi uygulanmasına,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi uyarınca alınması gerekli ——– davacı tarafından peşin yatırılan ——— mahsubu ile ——- davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
5-Davacı tarafından yapılan—– bilirkişi gideri,— tebligat ve posta gideri olmak üzere toplam —– davanın kabul edilen kısmına isabet eden — — harç gideri toplamı olan ——– yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Karar tarihinde yürürlükte A.A.Ü.T.uyarınca 5.922,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Red edilen kısım yönünden ; Karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. uyarınca 3.400,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-Davacı tarafça yatırılan kullanılmayan bakiye kısmının karar kesinleştiğinde davacı tarafa iadesine,
Dair taraf vekillerinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde —————– Adliye Mahkemesinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup, usulen anlatıldı. 23/06/2020