Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2014/999 E. 2019/1263 K. 28.11.2019 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2014/999 Esas
KARAR NO: 2019/1263
DAVA : Tazminat (Haksız Fiilden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 16/09/2014
KARAR TARİHİ: 28/11/2019
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Haksız Fiilden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: davalılar arasında 07/10/2011 tarihinde toplam —- hatta bir adet otobüs için teklif verilerek hasılat paylaşımına dayalı hat kiralama işi sözleşmesi yapıldığını, müvekkilinin davalı kooperatife 26/05/2012 tarihinde 2.300,00 TL sermaye payı ödemek suretiyle – hatta —pay alarak ortak olduğunu, aynı tarihte kooperatif yönetim kurulu üyeleriyle anlaşamadığından kooperatiften ayrılmak için başvuruda bulunduğunu, genel kurul toplantısında — payın ve müvekkilin ödediği 2.300,00 TL sermaye payının müvekkile iadesine karar verildiğini, müvekkilinin kararın uygulanması için diğer davalıyla yapılan kira sözleşmesine uygun olarak hat paylarının kendisine devredilmesini davalı kooperatif yönetim kurulu başkanından talep ettiğini, davalı kooperatifin talep üzerine müvekkilinin sermaye payını ve – hat payından – bölgesindeki – hat payını ve- bölgesindeki – hat payını diğer davalının da onayını alarak müvekkiline iade ettiğini, – bölgesinde kalan – hat payının kendisine iade edilmediğini iddia ederek; davalılar tarafından müvekkiline devredilmeyen – bölgesindeki – hat payından hak edilmiş ve hak edilecek işletme ve reklam gelirleri üzerine ihtiyati haciz konulmasını ve karar gereğince davalı tooperatife ödenecek bu gelirlerin vadeli hesaba yatırılmasını, fazlaya dair hakları saklı kalmak üzere davalı tarafından yapılan – tarihli —— 7.maddesinde alınan karar gereği müvekkile devredilmeyen — (- Bölgesi) — hat payının müvekkile devrine ve bu —- hat payının işletilmesinden elde edilen aylık işletme ve reklam gelirlerinin devir kararının alındığı tarihten itibaren işleyecek temerrüt avans faiziyle birlikte davalılar tarafından müvekkiline müştereken ve müteselsilen ödenmesini, devir talebinin kabul edilmemesi halinde fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla – hat payından — tarihinden dava tarihine kadar elde edilmiş reklam ve işletme gelirlerinin işlemiş avans temerrüt faiziyle, dava tarihinden itibaren de davalılar arasında yapılan kira sözleşmesinin sona erme tarihi olan —- tarihine kadar elde edilecek reklam ve işletme gelirinin dava tarihinden itibaren işleyecek avans temerrüt faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini, yargılama giderleri ve vekalet ücretini davalılara yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA :Davalı ——, vekilinin cevap dilekçesinde, özetle, dava dilekçesinde müvekkilinin adresinin yanlış yazıldığını, müvekkilinin aleyhine açılan davadan 14/02/2013 tarihinde haberdar olduğunu, yetkili Mahkemenin Anadolu Mahkemeleri olduğunu, davanın haksız fiilden kaynaklanmadığını, davacının kooperatiften alacağı bulunduğuna dair iddiadan kaynaklandığını, dosyanın İstanbul Anadolu Mahkemelerine gönderilmesine karar verilmesini, ihtiyati haciz talebinin hukuken haklı yanı bulunmadığını, haczin kaldırılmasının gerektiğini iddia ederek; dosyanın yetkili İstanbul Anadolu Mahkemelerine gönderilmesini, İhtiyati Haciz talebinin kaldırılmasını, davanın reddini talep ve beyan etmiştir.
Davalı——- vekilinin cevap dilekçesinde, özetle; taraflar arasında imzalanan yetki sözleşmesi uyarınca davanın İstanbul Asliye Ticarete gönderilmesini, davacı tarafın hat kiralama işi sözleşmelerinin tarafı olmadığını, sözleşme tarafı kooperatif üyesi olarak haksız taleplerde bulunduğunu, davacının – tarihli kira sözleşmesinde ve – tarihli temlik sözleşmesinden sonra — tarihinde sözleşme tarafı kooperatife üye olduğunu belirttiğini, davacının sözleşmenin tarafı olmaması, sözleşme tarihinde kooperatifin üyesi dahi olmaması sebebiyle davalı müvekkil … ile herhangi bir hukuki bağı bulunmadığını, kooperatif şirketleri yapısı gereği birçok ortaktan oluştuğunu, ilgili sözleşme ortaklarla değil kooperatif ile akdedildiğini, diğer davalı —– hat kiralama sözleşmelerinin akdedilmesi aşamasında kullandığı kredilerin teminatı ve geri ödemesi amacıyla hat kiralama sözleşmesinden kaynaklanan hak ve alacaklarını—– Şubesi’ne temlik ettiğini, temlikname gereği devir yasağının bulunduğunu, sözleşme devirlerinin temlik alacağının sona erdirildiği sözleşmelere ilişkin gerçekleştirildiğini, dava konusu devri talep edilen —- adet aracın işletme hakkına ilişkin sözleşmeler açısından temlik işlemi geçerliliğini sürdürdüğünü ve devir yasağının devam ettiğini, hak ediş ödemesi yapılmış reklam ve işletme gelirlerinin taraflarından tahsili talebi ile devamla yapılacak ödemelerin davacıya yapılması talebinin hukuken geçersiz talepler olduğunu, kabul edilemeyeceğini, kooperatif üyesi ile kooperatif arasındaki hat payı devri ve iadesi hususlarındaki uyuşmazlıkların müvekkil şirketi hukuken bağlamadığını, davacı ile müvekkil şirket arasında dava konusu paylara ilişkin herhangi hukuki bir bağ bulunmadığını savunarak; davanın İstanbul Asliye Ticaret Mahkemelerinde ikame edilmesi gerektiğinden mahkemenin yetkisizliğine, ihtiyati haciz kararının kaldırılmasını, davanın müvekkil açısından davanın reddini, davanın esastan reddini, yargılama giderleri ve vekalet ücretini davacı taraftan tahmil edilmesini talep ve beyan etmiştir.
İNCELEME ve GEREKÇE :
Dava, kooperatif genel kurulunda alınan karara dayalı olarak otobüs hat devirlerinin yapılması ve tazminat istemine ilişkindir.
Davacı, davalı kooperatifin —-.- tarihli genel kurulunda alınan – nolu kararın 7.maddesinde toplam – hat payının verilmesinin kararlaştırıldığını, — hattın devrinin yapıldığını, ancak – hattın devrinin yapılmadığını, bu nedenle — hat payının devrine ve genel kurul karar tarihinden itibaren bu hatlarla ilgili işletme ve reklam gelirlerinin avans faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsilini; mahkemece devir talebinin kabul edilmemesi halinde – hat payından — tarihinden dava tarihine kadar elde edilmiş reklam ve işletme gelirlerinin işlemiş avans temerrüt faiziyle, dava tarihinden itibaren de davalılar arasında yapılan kira sözleşmesinin sona erme tarihi olan — tarihine kadar elde edilecek reklam ve işletme gelirinin dava tarihinden itibaren işleyecek avans temerrüt faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsilini talep etmektedir.
Davalı …’nin “Somut olayda davalı olarak husumetlerinin bulunmadığı” beyanıyla husumet itirazında bulundukları görülmüş ise de; davaya konu edilen otobüs hatlarına ilişkin kiralama sözleşmelerinin her iki davalı arasında yapılmış olduğu ve bu nedenle bu davalının da sorumluluk durumunun tartışılmasının gerekebileceği anlaşıldığından, husumet itirazı yerinde görülmemiştir.
Tarafların bildirdiği deliller toplandıktan sonra, tarafların defter ve belgeleri üzerinde mali müşavir bilirkişi — aracılığıyla inceleme yaptırılmıştır. Dosyaya sunulan — tarihli mali bilirkişi raporunda; “Sayın Mahkemenin — tarihli kararı uyanca, tarafların beyanları ve dosyada mevcut bilgi ve belgelerin incelenmesi neticesinde;
1. Davalı kooperatifin — tarih – no’lu Yönetim Kurulu kararında; davalı Kooperatif ortaklığı için müracaat eden davacı şirketin – pay (Hat) – adedi— bölgesi, – adedi —- bölgesi olmak üzere ortaklığa alınması ana sözleşme gereği sermaye payı olan 2.300,00 TL’nin bankaya yatırılmasına oy birliği ile karar verildiği,
2. Davacı şirket tarafından davalı kooperatifi adına düzenlenen —– tarihli dilekçesinden ise, davacının, davalı kooperatif bünyesindeki – adet pay ve hat – adedi – bölgesi, – adedi – bölgesi utmak üzere hisseleriyle kooperatif ortaklığından ayrılmak istediklerinin bildirildiği, nitekim davalı kooperatifin — tarih – no’lu Yönetim Kurulu kararında; hatların davacıya iadesi ve yatırmış olduğu — TL’lik sermaye payının davacıya geri ödenmesine oy birliği ile karar verildiği,
3. Davalı kooperatifin — tarihli Genel Kurul Tutanağında da, davacı şirketin — adet pay karşılık – adet – bölgesi,- adet — bölgesi olmak üzere hisselerinden dolayı kooperatif ortaklığından ayrılması kararının genel kurul oyuna sunulduğu ve oy birliği ile kooperatif ortaklığından ayrılmasına karar verildiği,
4. — tarihli yazısı ekinde sunulan, davalı—- tarafından- Bölgesinde işletilmekte olan – aracın — yıllarındaki gelirlerinin toplam tutarının — TL olduğu, Sonuç ve kanaatine varıldığı.” değerlendirmelerine yer verilmiştir.
Tarafların rapora itirazı ve mahkememizde de raporun tarafların iddia ve savunmalarının yeterince değerlendirilmediği kanaati oluştuğundan, bu defa mali müşavir (—), sorumluluk hukuku uzmanı (-) ve taşımacılık uzmanından (—) oluşan yeni bilirkişi heyetinden rapor alınmıştır. Dosyaya sunulan – tarihli bilirkişi heyeti raporunda;
“Davacının — yılına ilişkin ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerinin zamanında yapıldığı, incelenen ticari defterler uyarınca davalı kooperatife ait devredilen herhangi bir borç alacak bakiyesine rastlanılmadığı,
—- Kiralama İşi Sözleşmesi’nin bir tarafta —-. ile diğer tarafta —-arasında akdedilmiş olduğu, Sözleşme konusu işin— bölgesinde rotasyonlu – hatta- adet otobüs kapsamında toplu taşıma yapmak üzere, rotasyonlu – hatta bir adet otobüs için teklif verilerek hasılat paylaşımına dayalı hat kiralama işi.’ olduğu,
Dava dosyasında bulunan bilgi ve belgeler, davacının defter ve belgelerinin incelenmesi, Sayın Mahkemece heyetimize verilen görev ile sınırlı olarak mezkûr surette tahakkuk eden değerlendirme neticesinde; Davalı Kooperatifin genel kurul toplantısı sonrası yeni yönetimi seçilmiş; yeni yönetimin almış olduğu — tarih, — sayılı kararı sonrası kooperatif adresi—- olarak değişmiş, — tarihinde söz konusu adrese gidilmiş, ancak, yeni yönetim eski yönetimden henüz mali belge ve bilgileri fiziki ve soft ortamda (bilgisayar ortamında) temin edemediğini beyan ederek davalı kooperatife ait defter ibraz edemediğinden incelenemediği
Ancak, İstanbul -.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin — Esas sayılı dava dosyasında davacısı bu davadaki şirketin ortağı olan kooperatif üyesi — yer aldığı dosyada —- plakalı araca ait olan ayrıştırılmış giderlerle — otobüs için verilen Kayyım Raporundaki bilgilere ilişkin —- yılları mali tabloları – ortamda tevdi edildiği,
Davacı şirketin tarafın incelenen defter kayıtlarında, dava konusu – (-) hatlı otobüse ilişkin gider ödemesine rastlanmadığı, dosya kapsamında da münhasıran bu araçlar için yapılan EK-3 tablosunda detaylandırılan giderlerin bulunmadığı,
Davalı Kooperatif tarafından— (- Bölgesinde) işletilen dava konusu – (-) adet hatlı otobüsün, davacının dava dilekçesinde talep ettiği — tarihinden başlamak üzere dava dosyasındaki mevcut celp edilen bilgilerin yer aldığı en son tarih olarak — aralığındaki – yılda (- ayda) elde edilen toplam brüt 22.933.847,54 TL gelirden (hak edişten), hesaplama şekli ve tekniği raporun “—” bölümünde açıklanan gider/ödemelerin bu hak edişten temlik edilen araç ve hat kredi geri ödeme bedeli 11.635.522 TL, Akaryakıt Gideri 9.560.203,95 TL, Bakım Onarım Giderleri 991.186,75 TL, Kasko sigorta giderleri 703.348,76 TL, İşçilik Giderleri 2.247.856,08 TL olmak üzere toplam 25.138.117,55 TL yapılan Nakit çıkışı sonrasında geriye 2.204.270,02 TL zarar ( nakit açığı) kaldığı, dolayısıyla huzurdaki dava kapsamında davacı şirkete ödenebilecek pozitif bir gelirin bulunmadığı kanaatlerine ulaşıldığı.” değerlendirmelerine yer verilmiştir. Anılan rapor içeriğinde rakamsal verilerin tablolar halinde ayrıntılı analizlerinin yapıldığı ve raporun bu yönüyle denetime elverişli olduğu anlaşıldığından, rapor hükümde dikkate alınmıştır.
— tarihli celsede mahkememizce, “Davacının mahkememizde terditli olarak talep ve davası kapsamında dava konusu — hattın davacıya devrine karar verilmesi yönündeki isteminin kısmi-belirsiz alacak davası ve talebi niteliği taşımayacağı, bu kapsamda davacı vekilinin 26.05.2015 tarihli izahat dilekçesinde kendisi tarafından da belirtilen her bir hattın davalı cevapları kapsamında sözleşme değeri 622.854,00 TL olmakla bu tutar üzerinden —- hat için belirlenen toplam 6.851.394,00 TL üzerinden Harçlar Kanunu uyarınca belirlenen 117.004,68 TL yatırılması gereken harçtan, davacının dava açarken yatırdığı 5.123,25 TL harcın mahsubu ile bakiye 111.881,43 TL harcın bir aylık kesin sürede depo edilip makbuzunun ibrazı için davacı vekiline kesin süre tanınmasına, aksi halde terditli dava talebi yönünden Harçlar Kanunu’nun 28-32.maddeleri uyarınca işlemden kaldırılacağı, dava dilekçesindeki diğer talepler yönünden davaya devam olunacağının davacı vekiline ihtarına” denilerek huzurda bulunan davacı vekiline ihtarat yapılarak, sonuçları hatırlatılmıştır.
Davacı vekiline belirlenen eksik harcı yatırması için verilen kesin sürede eksik harcın ikmal edilmemesi üzerine —- tarihli celsede; “Önceki ara karar doğrultusunda harç ikmali sağlanmadığı anlaşılmakla, dava konusu —- adet hattın devrinin istemi yönündeki dava ve talebin Harçlar Kanunu 28-32.maddeler ve HMK 150.maddesi uyarınca işlemden kaldırılmasına, davanın bunun dışındaki terditli talepler yönünden devamına karar verilmiştir. Davacı tarafça davanın işlemden kaldırılan kısmı ile ilgili yenileme talebi bulunmadığından, nihai kararla birlikte işlemden kaldırılan bölümle ilgili olarak davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Davacının “—- hat payının devrine ilişkin” talebiyle ilgili dava bölümünün (yukarıda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere) işlemden kaldırılması ve yenileme yapılmaması üzerine açılmamış sayılması ile; davacı tarafın ikinci talepleri olan “—- (— Bölgesi) – kattın; — tarihinde davalılar arasında yapılan kira sözleşmesinin sona erme tarihi olan — tarihine kadar geçecek süreçteki fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla (şimdilik) 300.000 TL tutarındaki işletme ve reklam gelirlerinin hak edildiği tarihten itibaren işleyecek temerrüt faiziyle davalılardan müteselsilen alınarak kendilerine verilmesi” ile ilgili olarak davaya devam edildiği görülmüştür.
Davacının, davalı kooperatife üye olduğu, üyelik bedeli olarak 2.300,00 TL’yi bu davalıya ödediği, davacı kooperatife üye olmadan önce davaya konu hatlarında içinde olduğu hatlar yönünden bankaya ödeme temliklerinin verilmiş olduğu, davacının hat paylarını temlikli bir şekilde kabul ettiği, akabinde davacının kooperatiften istifası nedeniyle istifanın davalı kooperatifin —- tarih ve —- nolu kararıyla “Hatların kendisine iadesi ve yatırmış olduğu 2.300,00 TL’lik sermaye payının ödenmesine” karar verildiği, hatlardan — tanesinin davacıya devrinin yapıldığı, —- hattın ise devrinin yapılmaması üzerine davacı tarafından bu davanın ikame edildiği, —- hat payının devrine ilişkin talebin (yukarıda açıklandığı üzere) işlemden kaldırılması ve akabinde davanın o kısım yönünden açılmamış sayılması ile davacının diğer terditli taleplerinin incelendiği; yukarıda zikredilen davalı kooperatif yönetim kurulu kararı ve genel kurul onayı ile, davacıya verilmesi gereken —- hat payının verilmemesinin hukuka aykırı olduğu ve davacının bu hatlara ilişkin oluşan pozitif değer varsa isteme hakkına sahip olduğu, mahkememizce kurumlarla yapılan yazışmalar sonucunda gelir ve gidere ilişkin tüm veriler toplandıktan sonra yaptırılan bilirkişi incelemeleri ile —– adet otobüs hattına ilişkin zorunlu giderler düşüldükten sonra davacı şirkete ödenebilecek pozitif bir gelirin bulunmadığı anlaşıldığından, davacının terditli diğer taleplerinin reddine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
1-Davacının “—– hat payının devrine ilişkin açmış olduğu davada gerekli harçların verilen kesin süre içerisinde yatırılmamış olması nedeniyle mahkememizin —- tarihli celsesinde dosyanın bu talep yönünden işlemden kaldırıldığı, davacı tarafından dosyanın yenilenmediği” anlaşıldığından davacının bu yöndeki davasının AÇILMAMIŞ SAYILMASINA,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT esaslarına göre belirlenen 2.725,00-TL vekalet harcının davacıdan alınıp kendisini vekille temsil ettiren davalıya verilmesine,
3-Davacının diğer taleplerinin reddine,
4-Davanın reddedilen kısın yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT esaslarına göre belirlenen 23.950,00-TL vekalet harcının davacıdan alınıp kendisini vekille temsil ettiren davalıya verilmesine,
5-Alınması gereken 44,40-TL maktu harcın ve davanın reddedilen kısmı yönünden 44,40 TL peşin harç toplamı 88,80 TL harcın davacı tarafından yatırılan 5.123,25-TL peşin harçtan mahsubu ile bakiye 5.034,45 TL’nin davacı tarafa iadesine,
6-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
7-Davalı …tarafından yapılan 50,00 TL yargılama giderinin davacı taraftan tahsili ile bu davalıya ödenmesine,
8-Taraflarca yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine,
Gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde istinaf yolu açık olmak üzere davacı vekili ile her iki davalı vekilinin yüzlerine karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.28/11/2019