Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2014/374 E. 2018/327 K. 04.04.2018 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. İstanbul Anadolu 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2014/374 Esas
KARAR NO : 2018/327
DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 25/08/2014
KARAR TARİHİ : 04/04/2018
Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesi ile özetle; Müvekkilinin EPDK’nun tanzim ettiği “Dağıtıcı Lisansı” ile akaryakıt sektöründe faaliyet gösterdiğini, davalının maliki olduğu……. İli…..z İlçesi, … Köyü, …. Mevkiinde kain, tapuda….. ada, …. parselde kayıtlı bulunan gayşrimenkul üzerinde müvekkili şirket lehine 06/01/2006 tarihinden geçerli olmak üzere 15 yıl süreli intifa hakkı tesis edildiğini, müvekkili tarafından davalıya 396.000,00-TL ödeme yapıldığını, anılan intifa hakkı kapsamında davalı tarafından gerçekleştirilen akaryakıt istasyonu inşaatı bedelinin de müvekkiline fatura edildiğini, fatura bedeli 330.400,00-TL’nin de müvekkili tarafından davalıya ödendiğini, dağıtıcı ile bayi arasında imzalanan bayilik sözleşmesinin ve buna bağlı olarak intifa/kira sözleşmelerinin 18/09/2010 tarihine kadar 2002/2 sayılı tebliğ uyarınca muafiyetten yararlanabileceğini, taraflar arasında süre gelen ilişki ve müvekkili lehine 06/01/2006 tarih ve 89 yevmiye numarası ile tesis edilen 15 yıl süreli intifa hakkının 03/04/2014 tarihi itibarıyla sonlandırıldığını ve müvekkili tarafından düzenlenen…….. Noterliğinin….. tarih ve….. yevmiye numaralı intifa hakkının tapudan terkini yetkisini içeren vekaletnamenin davalı tarafa gönderilerek davalı tarafın intifa hakkını tapudan terkininin sağlandığını, müvekkili şirket tarafından keşide edilen ……… Noterliğinin ….. tarih ve…..yevmiye numaralı ihtarnamesinin keşide edilerek intifa hakkının süresinden önce sona ermesi nedeniyle muaccel hale gelen; intifa hakkı için davalıya ödenen 396.000,00-TL tutarın, kullanılmayan intifa süresine tekabül eden güncellenmiş değeri karşılığında 324.329,00-TL+KDV’nin, akaryakıt istasyonu inşaatı için davalıya ödenen 330.400,00-TL tutarın, kullanılmayan intifa sürsine tekabül eden güncellenmiş değeri karşılığında 282.380,00-TL+KDV’nin, müvekkilinin cari hesaptan kaynaklanan alacak tutarı olan 3.743,76-TL’nin ödenmesi ihtar edilmiş ise de davalı tarafın söz konusu alacak bedellerini ödemekten imtina ettiğini, bu nedenlerle alacaklarına temerrüt tarihinden itibaren işleyecek avans faizi birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesi ile özetle; davacı tarafın alacak miktarını hesap ederek toplamda 719.660,38-TL alacak davası ileri sürdüğünü, bu nedenle davasını belirsiz alacak şeklinde ileri sürme imkanının bulunmadığını, davanın intifa bedeli ve inşaat bedeli yönünden 5 yılı geçmesi nedeniyle zamanaşımına uğradığını, 18/09/2005 tarihinden sonra ise yapılan sözleşmelerin, süreleri ne olursa olsun, yapıldıkları tarihten itibaren ilk 5 yıllık süre boyunca mufatiyetten yararlanabileceğine, 5 yılı aşan süreler bakımından tebliğde belirtilen muafiyet şartlarının ortadan kalkacağının belirtildiğine, davacının intifa hakkı ve inşaat bedeli kapsamında bir alacağının bulunmadığını, söz konusu sözleşmenin 3. Maddesinde özetle “akaryakıt satış ve servis istasyonunun bulunduğu gayrimenkul üzerinde 25/11/2020 tarihine kadar geçerli o lmak üzere…… lehine intifa hakkı tesis ve tescil edilmiştir” hükmünün mevcut olduğunu, sözleşmenin yapılmasına binaen müvekkili şirkete 30/01/2006 tarihinde 396.000,00-TL ve 19/06/2006 tarihinde ise inşaat bedeli adı altında 330.400,00-TL olmak üzere toplamda 726.400,00-TL ödeme yapıldığını, 25/11/2010 tarihinden sonra muafiyet şartlarının ortadan kalktığını, bu sebeple davacının intifa hakkının da bunun doğal sonucu olarak 25/11/2010 tarihinden itibaren sona erdiğini, buna bağlı bir alacağının mevcut olmadığını, inşaat bedeli yönünden müvekkili şirket ile davacı taraf arasında düzenlenen bayilik akdinde söz konusu yatırımın müvekkili şirket tarafından ödeneceği konusunda herhangi bir hükümün de mevcut olmadığından sebepsiz zenginleşmenin söz konusu olmadığını, intifa bedeli yönünden davacı şirket tarafından 18/09/2010 tarihinde yapılmış olan 2. bayilik sözleşmesi için müvekkili şirkete herhangi bir ödeme yapılmadığını, kabul anlamına gelmemek kaydıyla bir an için davacının inşaat bedeli ve intifa bedelini iade isteyebileceği kabul edilse dahi kullanımın yapıldığı süre ile bakiye süre arasındaki oranın dikkate alınarak hesap yapılması gerektiğini, her ne kadar davacı tarafın intifa hakkı kapsamında davalı tarafından gerçekleştirilen akaryakıt istasyonu inşaatı için bedel ödeme yapmış olsa da, sözleşmenin feshinde davacı tarafın söz konusu ürünleri iade aldığını, ilke gereği talep edilen rakamın fahiş olduğunu, davacı tarafın alacağı olmaması nedeniyle, cari hesaptan kaynaklanan 3.743,76TL alacağının da mevcut olmadığını, davacının davasının kabulü varsayımında dahi müvekkili şirketin davacıdan alacaklı olduğu miktarın hesaplanarak takas ve mahsubu gerektiğini, bu nedenlerle davanın reddine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Taraflar arasındaki sözleşme örneği, EPDK kararları, karşılıklı ihtarlar, celp ve ibraz edilmiş,yapılan işletmenin teknik yönden incelenmesi için Batman Asliye Hukuk mahkemesine talimat yazılarak teknik rapor alınmış ve ayrıca davalı Boaş şirketinin ticari defter ve kayıtları üzerinde mali bilirkişi incelemesi yapılmıştır.
Dosya kapsamına göre davacının ticari defter ve kayıtları üzerinde de mahkememizce atanan bilirkişi vasıtasıyla inceleme yapılmıştır.
Davada zamanaşımı, ikinci sözleşmenin fesih tarihi olan 03/04/2014 tarihinde başlayacaktır, ve 2-10 yıllık zamanaşımına tabidir, dava açıldığı tarihte henüz 2 yıllık zamanaşımı süresi dolmadığından davalının zamanaşımı def’inin reddine karar verilmiştir.
15 yıllık intifa karşılığında davalı şirketin davacı şirkete 30/01/2006 tarihinde 335.593,22 TL. +KDV=396.000,00 TL. Tutarlı fatura kestiği anlaşılmaktadır.Ayrıca 19/06/2006 tarihinde bina betonu, akaryakıt tesisatı, elektrik tesisatı, akaryakıt tankları, idari bina açıklamasıyla 280.000,00 TL.+KDV olmak üzere toplam 330.400,00 TL. tutarlı fatura kestiği, dava konusu kapsamında davacı tarafından bahse konu faturalar karşılığında davalıya 726.400,00 TL. ödeme yapıldığı hususunda ihtilaf yoktur.
Taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin 12.maddesinde; devir sözleşmesi mevcut olup, buna göre taraflar arasındaki uyuşmazlıklarda davacının ticari defter ve kayıtlarının münhasır delil kabul edileceği hüküm altına alınmıştır.
Dosya kapsamına göre;davacı ile davalı arasında ilk olarak 25/11/2005 tarihinde “Bayilik ve işletmecilik sözleşmesi” imzalandığı söz konusu sözleşmeye göre davacı taraf lehine 25/11/2020 tarihine kadar akaryakıt satış ve servis istasyonu bulunduğu gayrimenkul üzerinde intifa hakkı tesis ve tescil edildiği anlaşılmıştır.18/09/2010 tarihinde atarflar arasında ikinci bir bayilik sözleşmesi daha yapıldığı anlaşılmaktadır.15 yıllık intifa bedeli için davacının davalıya 396.000,00 TL. ödediği,bayilik sözleşmesinin ilk yapıldığı tarihle fesih tarihi arasında yaklaşık 8 yıl 3 aylık bir zaman geçtiği husunda herhangi bir ihtilaf yoktur.Yine aynı akaryakıt istasyonun inşaatı ve kurulumunu için davacının davalıya 330.400,00 TL. ödediği hususunda ihtilaf yoktur, İntifa tesis edilirken tarafların belirlediği süre 15 senedir.Davacı bu süre boyunca yatırımını yaptığı tesiste akaryakıt bayisine sahip olacacağını bekleyerek ticari ilişkiye girmiştir.İntifa hakkı için ödemiş odluğu bedel 15 yıllık süre nazara alınarak belirlenmiş bir bedeldir.Bu nedenle 15 yıllık inifa bedelini peşin olarak tahsil eden davalının kullanılmayan intifa süresine ilişkin bedeli iade etmesi gerekmektedir.
Mahkememizce atanan sektör bilirkişisi tarafından denkleştirici adalet yönetimine göre yapılan hesaplamada ödenen paranın farklı döviz kurlarına ve altın fiyatına göre karşılıkları bulunarak yine TÜFE’ye göre güncelleme yapılarak ortalaması alınmak suretiyle güncellenmiş bedelin hesaplandığı ve bu hesaplamaya göre, bu nedelin aradan geçen süre ve enflasyonist akonomi dikkate alınarak denkleştirici adalet ilkesine göre güncellemesi sonucu ortalama uyarlama ölçütleri karşılığının 366.321,994 TL. olduğu anlaşılmaktadır.5 yılı aşkın süre de sözleşmeden beklenen amaç gerçekleşmiş olduğundan davacı şirketin istasyon inşaatı için ödediği tutarı geri isteyemeyeceği kanaatine varılmıştır.Kaldı ki, davalı tarafından inşaatın yıkıldığı,sözleşmenin feshinden sonra kullanılmadığı ve hatta başka bir şnşaat yapıldığı anlaşılmaktadır.Dolayısıyla davalı, davacının yatırımlarından istifa yoluyla ticaretine devam etmemiş olmakla, davacıya yatırım bedellerini iade etmesine gerek olmadığı kanaatine varılmış, taraflar arasoındaki cari hesap ilişkisine göre davacının 3.743,76 TL. alacağı olduğu tespit edilmekle, bu alacak miktarının tahsiline karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile 366.321,94 TL intifa bedeli alacağı ile 3.743,76 TL cari hesap alacağının temerrüt tarihi olan 01/07/2014 tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemlerin REDDİNE,
2-Alınması gereken 25.279,19-TL karar harcına karşılık peşin alınan 12.290,05-TL’nin mahsubu ile bakiye 12.989,14-TL’nin davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
3-Davacı tarafından sarf olunan 3.000,00-TL bilirkişi ücreti, 1.695,00-TL tebligat, müzekkere giderinin davanın kabul edilen kısmına isabet eden 2.414,28-TL ile 12.290,05-TL harç toplamı 14.704,33-TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davalı tarafından sarf olunan 1.000,00-TL bilirkişi ücretinin davanın reddedilen kısmına isabet eden 485,78-TL’sinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5- Davacı lehine AAÜT uyarınca taktir olunan 28.153,94-TL nisbi vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Davalı lehine AAÜT uyarınca taktir olunan 26.925,68-TL nisbi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
7-Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının yatıran tarafa iadesine,
Dair, davacı vekili ile davalı vekilinin yüzlerine karşı , kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde İstinaf yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.04/04/2018