Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO:2023/185 Esas
KARAR NO:2023/701
DAVA:İstirdat
DAVA TARİHİ:12/03/2023
KARAR TARİHİ:11/10/2023
Mahkememizde görülmekte olan İstirdat davasının yapılan açık yargılamasının sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Davacı vekili mahkememize verdiği dava dilekçesinde özetle; … … Şubesine ait, … seri numaralı, keşidecisi … ve Tic. Ltd. Şti. Olan, 12.02.2023 tarihli, 80.000,00 TL bedelli çekin müvekkili uhdesinde iken kaybolduğunu, … 1. Asliye Ticaret Mahkemesi … E. sayılı dosyası ile Çek İptali ve ödeme yasağı konulması talepli olarak 08.02.2023 tarihinde dava açıldığını, Mahkeme tarafından ödeme yasağı kapsamında ihtiyati tedbir kararı verildiğini, yargılama sırasında davalı tarafça asli müdahil talebinde bulunulduğunu, çek müvekkilinin elinden çıktıktan sonra davalı şirketin beyanına göre … …-… ile faktöring sözleşmesi imzalandığını, müvekkilinin bu kişiyi tanımadığını ve herhangi bir ticari ilişkisi bulunmadığını, müvekkilinin kendi el ürünü ile ciro yapmadığını, açıklanan nedenlerle; dava konusu çekin teminatsız olarak aksi halde asgari uygun görülecek oranda teminat karşılığı ihtiyati tedbir kararı verilerek ödeme yasağı konulmasına, kararın muhatap bankalara bildirilmesine, dava konusu çekin davalıdan istirdadına ve müvekkiline iadesine, yargılama giderlerinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili mahkememize verdiği cevap dilekçesinde özetle; Davalı şirket vekili tarafından dosyaya sunulan cevap dilekçesinde özetle; “Müvekkili şirketin dava konusu çekin yetkili son hamili olduğunu ve çekin bankaya ibraz edildiğini, söz konusu çek ile ilgili … 1. Asliye Ticaret Mahkemesi … E. sayılı dosyası ile ödemeden men kararı verildiğinden banka tarafından çek bedelinin ödenmediğini, müvekkili şirket tarafından … İcra Müdürlüğü’ nün … E. sayılı dosyası ile borçlular aleyhine icra takibi başlatıldığını, müvekkili şirket ile çekteki cirantalardan … …-… arasında faktöring sözleşmesi imzalandığını, dava konusu çekin 06.09.2022 tarihli … tarafından …’a kesilen “yem” konulu faturaya istinaden teslim alındığını, … ile davacı … arasında bir ticari ilişki yaşandığını, davacı yanın; çekin araç torpidosundayken çalındığını veya kaybolduğunu iddia ettiğini ancak iddiasını somutlaştıramadığını, çek üzerindeki imzanın davacıya ait olduğunu, davacının geçmiş tarihte ödediği çeklere ilişkin olarak detaylı araştırma yapılması ve bahse konu çek üzerindeki imza ile ödenen çeklerin tespit edilmesinden sonra birden fazla belgenin karşılaştırılması suretiyle mukayeseli bilirkişi incelemesi yapılmasının talep edildiğini, açıklanan nedenlerle; davanın reddine, davacı hakkında itiraz edilen tutar üzerinden %20 icra inkar tazminatına ve takip konusu alacağın %10’u oranında para cezasına hükmedilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Eldeki dava, çek istirdatı davasıdır.
Bilirkişi tarafından düzenlenen 19/07/2023 tarihli bilirkişi raporuna göre; Dava konusu; … … Şubesine ait … no.lu 12.02.2023 keşide tarihli 80.000,00 TL bedelli çekin dava dışı … ve Tic. Ltd. Şti. tarafından davacı … adına keşide edilmiş olduğu, çekin arka yüzündeki ciro silsilesine göre; davacı … (isim-imza-TCKN), … cirosu ile davalı … A.Ş. ne verilmiş olduğunu, … İcra Dairesi … E. Sayılı dosyası ile davalı şirket tarafından dava konusu 80.000.- TL çek bedeli için 23.02.2023 tarihinde icra takibi başlatılmış olduğunu, davalı faktoring şirketi ile dava dışı … arasında akdedilen Faktoring Sözleşmesi kapsamında; davalı faktoring şirketine temlik edilen fatura borçlusunun davacı … olduğu, fatura karşılığında davalı şirkete teslim edilen dava konusu çekin arka yüzünde fatura borçlusu davacı cirosu ile …’ a verildiği ve bu firma tarafından davalı faktöring şirketine teslim edildiği, buna göre dava konusu çekin faktoring işlemine konu edildiği, böylece faktoring sözleşmesi çerçevesinde dava konusu çekin düzgün ciro silsilesi ile davalı faktöring şirketine ulaştığını, davalı şirketin ticari defter kayıtlarında; dava konusu 12.02.2023 tarihli 80.000,00 TL bedelli çekin ve dava konusu olmayan 15.01.2023 tarihli 80.000,00 TL bedelli çekin 06.09.2022 tarihinde Portföydeki Çekler hesabına giriş kaydının yapılmış olduğu ve çekin keşide tarihinde tahsil edilmesi amacıyla bankaya takasa verilmiş olduğunu, … 1. Asliye Ticaret Mahkemesi … E. sayılı dosyası gereğince çekin banka tarafından herhangi bir işleme tabi tutulmamış olduğunu, Faktoring sözleşmesi çerçevesinde; dava konusu çeke ait faktöring işlemine istinaden, davalı faktöring şirketi tarafından dava dışı … firmasına 06.09.2022 tarihinde 124.080,00 TL ödeme yapılmış olduğunu, davacının çek istirdadı talebi hususunda, davalı factoring şirketinin kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket edip etmediğine ilişkin dosyadaki delillerin nihai takdirin Mahkememize ait olduğu mütalaa edilmişir.
İstanbul Bam 13.Hukuk Dairesinin …. sayılı ilamında “Dava, 6102 sayılı TTK’nın 792. maddesine dayalı çek istirdadı talebine ilişkindir. Bu davada TTK’nın 790. maddesi gereği, ispat yükü çekin yetkili hamili olduğunu ve rızası dışında elinden çıktığını ileri süren davacıya ait olup, davacının davalının kötüniyetle çeki iktisap ettiğini veya iktisapta ağır kusurlu bulunduğunu kanıtlaması gerekir. TTK’nın 790. maddesi gereğince, cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır. Ayrıca TTK’nın 801. maddesi gereğince, çeki ödeyecek muhatap banka için dahi ciro imzalarının geçerliliğinin araştırılması zorunluluk değilken, hamilin bu yönde bir yükümlülüğünün bulunduğu ileri sürülemez. Çeklerde ciranta olan davacının imzasının sahte olması tek başına davalı tarafın, çekleri kötü niyetle iktisap ettiğini ve iktisapta ağır kusurlu olduğunu göstermez. Davalı tarafça çeklerin ticari ilişki kapsamında alacağa karşılık alındığı savunulduğu ve Mahkemece verilen kesin süre içerisinde davacı tarafça, davalı tarafın çekleri iktisabında kötü niyetli veya ağır kusurlu olduğuna dair bir delil sunulmadığı, davacı ile kendisinden önceki cirantanın ticari defterlerin incelenmesinin dosyaya herhangi bir katkısının olmayacağı dosya kapsamından anlaşılmış olmakla; dosya içerisindeki bilgi ve belgelere göre, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığından, mahkemenin gerekçesine göre davacı vekilinin istinaf sebepleri yerinde görülmemiştir. ” gerekçesi ile davacı cirantanın çekteki imzasının sahte olmasının davalının çeki kötü niyetle iktisap ettiğini ve iktisapta ağır kusurlu olduğunu göstermeyeceği belirtilmiştir.
TTK’nın 792. maddesinde, “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790’ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” hükmü düzenlenmiştir.
Çek istirdatı davalarında davacının çekin yetkili hamili olduğunu, çekin rızası hilafına elinden çıktığını ve davalının çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğunu veya iktisapta ağır kusurlu bulunduğunu kanıtlaması gerekmektedir.
Yasal dayanakları ortaya konularak yapılan bu açıklamalardan sonra somut olaya gelindiğinde, dava konusu çeklerin incelenmesinde; ciro silsilesinde görünürde herhangi bir kopukluk olmadığı anlaşılmaktadır. Davacının ciro imzasının sahte olduğu iddiası yönünden, imza davacıya ait olmasa dahi TTK’nın 677. maddesindeki düzenlemeye göre, imzaların istiklali prensibi benimsenmiş olup, ciro imzalarından biri sahte bile olsa, düzgün ciro silsilesine göre çeki iktisap edenin, çeki iktisapta ağır kusurunun bulunduğunun ayrıca kanıtlanması gerekeceğinden imza incelemesi yapılmamıştır. Dava tarihinde yürürlükte bulunan 6102 Sayılı TTK’nın 792. maddesine göre, çek eline geçmiş bulunan yeni hamilin ancak kötüniyetle iktisap etmiş olması veya iktisapta ağır bir kusurunun bulunması halinde çeki iade ile yükümlü olması gerektiği, davacı tarafça, davalı tarafın çekleri iktisabında kötü niyetli veya ağır kusurlu olduğuna dair bir delil sunulmadığı gözetilerek TTK m. 792’deki şartları taşımayan çek istirdatına ilişkin işbu davanın reddine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
KARAR : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın reddine,
2-Alınması gereken 269,85 TL karar ve ilam harcından peşin alınan harcın mahsubu ile artan 1.096,35 TL harcın karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 17.900,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Artan avansın karar kesinleştiğinde ilgilisine iadesine,
Davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı; gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde Mahkememize sunulacak veya gönderilecek dilekçe ile İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.
11/10/2023
Katip …
e-imzalıdır
Hakim …
e-imzalıdır