Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO :2023/102 Esas
KARAR NO:2023/334

DAVA:Yargılamanın Yenilenmesi
DAVA TARİHİ:07/02/2023
KARAR TARİHİ:02/05/2023

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Yargılamanın Yenilenmesini talep eden davacı vekili 01/02/2023 tarihli dilekçesi ile; Mahkemede açılan davanın itirazın iptali davası olup, müvekkilinin acente olduğundan hareketle Ticaret Mahkemesi sıfatını haiz mahkemece davanın görüldüğünü, davanın kabul edildiğini ve kesinlemiş olduğunu, müvekkilinin yargılamanın hiçbir sürecinde dosyadan haberdar olmadığını, yapılan tebligatların usulsüz olduğunu, bu talebin mahkemece kabul edilmediğini, karar kesinleştikten sonra müvekkili ile davacı arasında işçi – işveren ilişkisinin mevcut olduğu acentelik sözleşmesinin muvazaalı olduğu yönünden açtıkları davanın kabul edildiğini ve istinaf mahkemesince de kararın hukuka uygun bulunduğunu, açılan davadaki karar ile davalı oldukları somut davadaki kararın çeliştiğini, müvekkilinin acente gibi bağımsız bir tacir sayılarak karar verildiğini ancak açılan davada acente değil de işçi oldukları yönünde karar verildiğini, yukarıda açıklanan nedenlerle; birbirine açıkça aykırı olan kesinleşmiş iki mahkeme kararı arasında sonrakine öncelik tanınması hukuken zorunluluk arzettiğinden ilk kararı veren mahkemedeki dosyada HMK’nın 375/1-ı maddesi hükmüne göre yargılamanın iadesini, yeni yapılacak yargılamadaki yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesini talep ile yapmış oldukları yargılamanın iadesi taleplerinin kabulüne karar verilmesini talep ettiği görüldü.
Yargılamanın Yenilenmesi davasının davalı vekiline, dava dilekçesi ile tensip tutanağının tebliğ edildiği, 17/03/2023 tarihinde vekaletname sunduğu, duruşmaya katılmadığı, dosyaya yazılı olarak herhangi bir savunma sunmadığı görülmüştür.
DELİLLER VE GEREKÇE;
Dava, HMK.nın 374. ve devamı maddelerine dayanılarak Yargılamanın Yenilenmesi talebine ilişkindir.
HMK.nın 379. maddesi gereğince taraf vekillerine duruşma gün ve saati tebliğ edilmiştir.
Yargılamanın iadesi talebi kim tarafından istenirse istensin, aslında yeni bir dava niteliğindedir. Yargılamanın iadesini isteyen bu talep açısından davacı, kesin hükmün diğer tarafı ise davalıdır.
Yargılamanın yenilenmesini talep eden davacı yanca, Mahkememize devredilen ….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E. sayılı dosyasında, davacı … Servisi A.Ş. ile davalı … arasında imzalanan acentelik sözleşmesi ile davalı …’nın acente-bağımsız tacir kabul edildiği ve dosyanın kesinleştiği, kesinleşmeden sonra, … 1.İş Mahkemesi’nin 11/01/2022 tarih, … K. sayılı dosyasından, davalı … Servisi A.Ş. ile davacı … arasındaki ilişkinin işçi-işveren ilişkisi olduğu ve yargılamanın iadesi talep edilen ….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E. sayılı dosyasına konu acentelik sözleşmenin muvazaalı olduğunun kabul edildiği, bu kararın da İstinaf kararı kesinleştiği; kesinleşen her iki karar arasında çelişki mevcut olduğu nedeni ile HMK.375/1-ı maddesi gereğince, Mahkememize devredilen ….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E. sayılı dosyasından, yargılamanın yenilenmesinin talep edildiği görülmüştür.
Yargılamanın yenilenmesi talep edilen, mahkememize devredilen ….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 07/04/20214 tarih, … E.-… K. sayılı dosyasının incelenmesinde; davacı … Servisi A.Ş. tarafından, davalı … aleyhine açılan davada; davacının, sözleşmeden kaynaklanan alacaklarının tahsilini teminen … 15.İcra Müdürlüğü’nün 2010/… E. sayılı dosyasından başlattığı takipte davalının itirazının iptalini talep ettiği, yargılama neticesinde, davalının, davacı şirkete ait Erdemir acentesinin işlerini davacı adına taraflar arasında imzalanan acentelik sözleşmesi ile vekaleten bağımsız bir tacir sıfatıyla yürüttüğü, vekalet sözleşmesi kapsamında davalının şubede çalışan personele ödemesi gereken maaş ve SGK prim borçlarını ödememesi nedeniyle, sözleşmenin, … 41. Noterliğinin 24/02/2010 tarih 6925 yevmiye numaralı ihtarname ile haklı nedenle fesih edildiği, davacının davalıdan takip tarihi itibariyle alacaklı olduğu anlaşılmakla, davanın kabulü ile davalının … 15.İcra Müdürlüğü’nün 2010/… E. sayılı dosyasına yaptığı itirazın 18.980,71-TL. asıl alacak üzerinden iptali ile takibin 18.980,71-TL. asıl alacak üzerinden, asıl alacağa takip tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte takibin devamına, asıl alacağın %40’ı oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verildiği, kararın, davalı …’ya 16/09/2014 tarihinde Teb Kan.21. maddeye göre, davacı … Servisi A.Ş.’ne 26/08/2014 tarihinde tebliğ edildiği, taraflarca temyiz edilmeyen kararın kesinleştiği anlaşılmıştır.
Davacının davasına dayanak olarak gösterdiği, … 1.İş Mahkemesi’nin 11/01/2022 tarih, … K. sayılı dosyasının celp edilip incelenmesinde; davacı … tarafından, davalı … Servisi A.Ş. aleyhine açılan davada; davacının, iş akdinin feshi sebebiyle ödenmeyen işçilik alacaklarının davalıdan tahsili talebine ilişkin olduğu ve yargılama neticesinde taraflar arasında süresiz olarak imza edildiği anlaşılan 16/05/2003 tarihli “Acentelik Sözleşmesi” nin incelenmesinde; sözleşmenin davalı kargo şirketinin ana faaliyet konusu olan taşımacılık ve diğer işlemlerinin davalı kargo şirketi adına acente tarafından yapılmasını içerdiği, çalışma şekil ve şartlarının ise davalı kargo şirketi tarafından belirlendiği, kargoların çalışma alanı dahilindeki müşterilere davalı şirket nam ve hesabına iletileceği, acentenin kullanacağı evrak ve belgelerin basılı olarak davalı … tarafından temin edileceği, … nam ve hesabına acentenin yapacağı her türlü işlemde bu matbu evrakların kullanılacağı, acentenin fatura ve irsaliyeler ile düzenleyeceği her türlü evrakı davalı … nam ve hesabına düzenleyeceği ve bunları davalıya teslim etmekle yükümlü olacağı, acentenin mekan olarak davalı … tarafından belirlenen yerde …’nun kiracısı sıfatıyla faaliyet gösterdiği, hatta belirlenen mekana ilişkin her türlü işletme ruhsatı ve sair izinlerin … adına düzenlenmiş olacağı, acentenin davalı … tarafından temin edilen demirbaşlar ile faaliyet gösterdiği, acentenin personel seçerken davalı …’nun belirlemiş olduğu kriterleri dikkate almasının zorunlu kılındığı, taşıma ücretlerinin ve indirim oranlarının da davalı tarafından belirlendiği, somut durumda sözleşme içeriğinde acentenin bağımsız olmadığını ve davalı şirkete bağımlı olarak çalıştığını gösteren bir çok benzeri hükmün bulunduğu, esasen davacının da bu şekilde davalı kargo şirketi tarafından şube müdürü olarak istihdam edildiği, davacı üzerinde davalı şirketin denetim hakkının bulunduğu, tüm dosya kapsamında mahkememizce dinlenen tanık beyanlarının da bir bütün halinde değerlendirilmesinden, davalı şirket ile şube müdürleri arasında imzalanan acente sözleşmesinin muvazaalı olduğunun anlaşıldığı, gerçekte şube müdürü olan çalışanlara ve davacıya da acente sıfatı verilmek sureti ile davalı işverenin işyerindeki faaliyetini sürdürdüğü, esasen davacının davalı şirketin işçisi olduğunun anlaşıldığı, taraflar arasındaki iş ilişkisinin … 41. Noterliğinin 24/02/2010 tarih 6925 yevmiye numaralı fesih ihtarı ile 22/02/2010 tarihi itibariyle davalı tarafından sona erdirildiği, fesih bildiriminde personele ödenmesi gereken maaşlar ve bir kısım SGK prim borçlarının ödenmediği şeklinde gerekçelere yer verildiği, ancak ileri sürülen bu fesih sebebinin muvazaalı olan ilişki dikkate alındığında haklı veya geçerli olamayacağı, zira davacının davalının işçisi olduğu ve işverenin sorumluluğunda olan bir takım özel ve kamusal yükümlülüklerin işçiye yüklenemeyeceği, iş akdinin işverene haklı nedenle derhal fesih hakkı veren 4857 sayılı yasanın 25. maddesi kapsamında feshedildiğini davalı yanın ispatlayamadığı, davacının iş akdinin kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanacak şekilde sona erdiği kanaatiyle 28/05/2019 tarihli hesap raporuyla tespit edilen net 17.110,63 TL kıdem tazminatının iş akdinin fesih tarihi olan 22/02/2010 tarihinden itibaren işleyecek ve hesaplanacak en yüksek banka mevduat faiziyle birlikte, brüt 4.144,00 TL ihbar tazminatının dava ve talep artırım tarihlerinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline dair verilen kararın, Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi’nin 11.Hukuk Dairesi’nin 29/06/2022 tarih, 2022/795 E.-2022/1347 K. sayılı kararı ile davalı … A.Ş.’nin istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararı ile kesinleştiği anlaşılmıştır.
Yargılamanın iadesi HMK.nın 374. maddesine göre kesin olarak verilen veya kesinleşmiş olan hükümlere karşı istenebilir.
Yargılamanın iadesi olağanüstü yasa yollarından biridir. Yargılamanın iadesi sebepleri HMK.nın 375. maddesinde sınırlı olarak sayılmıştır. Buna göre;
HMK.nın 375 (1) Aşağıdaki sebeplere dayanılarak yargılamanın iadesi talep edilebilir:
a) Mahkemenin kanuna uygun olarak teşekkül etmemiş olması.
b) Davaya bakması yasak olan yahut hakkındaki ret talebi, merciince kesin olarak kabul edilen hâkimin karar vermiş veya karara katılmış bulunması.
c) Vekil veya temsilci olmayan kimselerin huzuruyla davanın görülmüş ve karara bağlanmış olması.
ç) Yargılama sırasında, aleyhine hüküm verilen tarafın elinde olmayan nedenlerle elde edilemeyen bir belgenin, kararın verilmesinden sonra ele geçirilmiş olması.
d) Karara esas alınan senedin sahteliğine karar verilmiş veya senedin sahte olduğunun mahkeme veya resmî makam önünde ikrar edilmiş olması.
e) İfadesi karara esas alınan tanığın, karardan sonra yalan tanıklık yaptığının sabit olması.
f) Bilirkişi veya tercümanın, hükme esas alınan husus hakkında kasten gerçeğe aykırı beyanda bulunduğunun sabit olması.
g) Lehine karar verilen tarafın, karara esas alınan yemini yalan yere ettiğinin, ikrar veya yazılı delille sabit olması.
ğ) Karara esas alınan bir hükmün, kesinleşmiş başka bir hükümle ortadan kalkmış olması.
h) Lehine karar verilen tarafın, karara tesir eden hileli bir davranışta bulunmuş olması.
ı) Bir dava sonunda verilen hükmün kesinleşmesinden sonra tarafları, konusu ve sebebi aynı olan ikinci davada, öncekine aykırı bir hüküm verilmiş ve bu hükmün de kesinleşmiş olması.
i) Kararın, İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşmenin veya eki protokollerin ihlali suretiyle verildiğinin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kesinleşmiş kararıyla tespit edilmiş olması, sebepleri ile yargılamanın iadesi talep edilebilir.
HMK’nın 377. maddesine göre, (1) Yargılamanın iadesi süresi;
a) Mahkemenin kanuna uygun olarak teşekkül etmemiş olduğunun öğrenildiği,
b) 375 inci maddenin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerinde öngörülen hâllerde, kararın davalıya veya gerçek vekil veya temsilciye tebliğ edildiği; alacaklı veya davalı yerine geçenlerin karardan usulen haberdar olduğu,
c) Yeni belgenin elde edildiği veya hilenin farkına varıldığı,
ç) 375 inci maddenin birinci fıkrasının (d), (e), (f) ve (g) bentlerindeki hâllerde, ceza mahkûmiyetine ilişkin hükmün kesinleştiği veya ceza kovuşturmasına başlanamadığı yahut soruşturmanın sonuçsuz kaldığı,
d) Karara esas alınan ilamın bozularak kesin hüküm şeklinde tamamen ortadan kalkmasından haberdar olunduğu,
e) 375 inci maddenin birinci fıkrasının (i) bendinde yazılı sebepten dolayı, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kesinleşmiş kararının tebliğ edildiği, tarihten itibaren üç ay ve her hâlde iade talebine konu olan hükmün kesinleşmesinden itibaren on yıldır.
(2) 375 inci maddenin birinci fıkrasının (ı) bendinde yazılan sebepten dolayı yargılamanın yenilenmesi süresi ilama ilişkin zamanaşımı süresi kadardır.
HMK’nın 379. maddesinde, (1) Yargılamanın iadesi talebi üzerine mahkeme, tarafları davet edip dinledikten sonra;
a) Talebin kanuni süre içinde yapılmış olup olmadığını,
b) Yargılamanın iadesi yoluyla kaldırılması istenen hükmün kesin olarak verilmiş veya kesinleşmiş olup olmadığını,
c) İleri sürülen yargılamanın iadesi sebebinin kanunda yazılı sebeplerden olup olmadığını kendiliğinden inceler.
(2) Bu koşullardan biri eksik ise hâkim davayı esasa girmeden reddeder, hükmü mevcuttur.
Somut olayda yargılamanın yenilenmesi talebinde bulunulan temyiz edilmeksizin kesinleşmiş mahkememize devredilen ….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 07/04/2014 tarih, … E.-… K. sayılı dosyasında, davalı olan (yargılamanın yenilenmesini talep eden davacı) …’nın davaya konu, taraflar arasında imzalanan acentelik sözleşmesi kapsamında, acente-bağımsız tacir olarak kabul edildiği, ancak … 1.İş Mahkemesi’nin 11/01/2022 tarih, … K. sayılı dosyasında, davacı (yargılamanın yenilenmesini talep eden davacı) … ile davalı … Servisi A.Ş. arasında imzalanan iş bu aynı konu acentelik sözleşmesinin muvazaalı olduğunun ve davacının işçi, davalı … Servisi A.Ş.’nin işveren olduğu, taraflar arasındaki ilişkinin iş akdinden kaynaklandığının tespit edildiği, bu kararın 29/06/2022 tarihli İstinaf kararı ile kesinleştiği, tarafları, konusu ve dava sebebi aynı olan, her iki kesinleşmiş karar arasında çelişki olduğu, yargılamanın iadesi talebinde ileri sürülen bu sebebin, HMK 375/1-ı maddesinde belirtilen yargılamanın yenilenmesi nedeni olduğu anlaşılmakla; yargılanmanın yenilenmesi davasının davacısının (….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E, sayılı davasında davalı) yargılamanın yenilenmesi talebinin kabulü ile, ….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 07/04/2014 tarih, … E.-… K. sayılı kararının 6100 sayılı HMK’nın 375/1-ı ve 380. maddeleri gereğince iptali ile; taraflar arasındaki ilişkinin iş akdinden kaynaklandığı, görevli mahkemenin, 25/10/2017 tarihinde yayınlanarak yürürlüğe giren, 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu gereği, İş Mahkemeleri olduğu, görev itirazının yargılamanın her aşamasında ileri sürülebileceği gibi mahkemece de re’sen nazara alınarak yargılamanın her aşamasında görevsizlik kararı verilebileceği, TTK 4. Ve 5.maddesi gereğince davaya bakma görevi Mahkememize ait olmayıp, 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 5. Maddesi gereğince davanın İstanbul İş Mahkemesi’nde görülmesi gerektiğinden, mahkememizin görevsizliğine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Yargılanmanın yenilenmesi davasının davacısının (….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E, sayılı davasında davalı) yargılamanın yenilenmesi talebinin kabulü ile, ….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 07/04/2014 tarih, … E.-… K. sayılı kararının 6100 sayılı HMK’nın 375/1-ı ve 380. maddeleri gereğince iptali ile;
2-Davanın Mahkememizin görevsizliği nedeniyle HMK.nun 114/1-c ve 115/2 maddeleri gereğince usulden reddine,
3-Kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde Mahkememize başvurularak dilekçe verilmesi halinde dosyanın bu davaya bakmakla görevli İSTANBUL NÖBETÇİ İŞ MAHKEMESİNE GÖNDERİLMESİNE,
4-HMK’ nun 331/2 maddesi gereğince görevsizlik kararından sonra davaya bir başka mahkemede devam edilmesi halinde yargılama giderlerine o mahkemenin hükmedeceği, gönderme kararından sonra davaya bir başka mahkemede devam edilmemiş ise talep üzerine davanın açıldığı mahkemenin dosya üzerinden bu durumu tespit ile davacıyı yargılama giderlerini ödemeye mahkum edeceği ön görüldüğünden yargılama giderleri konusunda bu aşamada bir karar verilmesine yer olmadığına
5-Süresi içinde gönderilmesi için başvurulmaması halinde davanın açılmamış sayılmasına karar verileceği hususunun ihtarına,
Dair, Yargılanmanın yenilenmesini talep eden davacı vekili (Mahkememize devredilen …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı davasında davalı) vekilinin yüzüne karşı, Yargılanmanın yenilenmesi davasının davalısının ( Mahkememize devredilen ….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E, sayılı davasında davacısının) yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmek üzere mahkememize hitaben yazılmış, mahkememize verilecek ya da başka mahkeme aracılığı ile mahkememize gönderilecek bir dilekçe ile gidilebilecek İSTİNAF yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.02/05/2023

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır