Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO :2022/572 Esas
KARAR NO:2023/835

DAVA:Banka Teminat Mektubunun Depo Edilmesi
DAVA TARİHİ:25/08/2022
KARAR TARİHİ:14/11/2023

Mahkememizde görülmekte olan Banka Teminat Mektubunun Depo Edilmesi davasının yapılan açık yargılamasının sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle; özel … hizmet alımı işi kapsamında davalı taraf … … Ltd. Şti. tarafından müvekkili genel müdürlüğüne hitaben 09/10/2015 tarihli, … no.lu 374.612,55-TL tutarlı kesin teminat mektubunun süresinin 16/12/2021 tarihinde dolmakta olduğundan davalı taraf bankaya teminat mektubunun süresinin uzatılması, uzatılmadığı takdirde nakde çevrilmesi 14/12/2021 tarihinde elden teslim edilen 14/12/2021 tarihli yazıları ile talep edildiğini, 06/01/2022 tarihli yazıları ile 374.612,55-TL tutarlı kesin teminat mektubunun 47.691,58-TL kısmının nakde çevrilerek … Bankası … Şubesinde bulunan … numaralı hesaplarına aktarılmasını talep ettiklerini, 326.920,97-TL için riskin devam ettiği belirtildiğini, 18/01/2022 tarihli yazıları ile mezkur teminat mektubunun 3.422,64-TL kısmının nakde çevrilerek … Bankası … Şubesinde bulunan … numaralı hesaplarına aktarılmasını talep ettiklerini, 323.498,33-TL için devam ettiğinin belirtildiğini, 28/01/2022 tarihli yazıları ile 14/12/2021 tarihli yazılarından bahisle risk düşümü sonrası yeni tutarın 326.920,97-TL olduğunu ve ivedi olarak ilgi yazı gereğinin yapılması talep edildiğini, muhatap bankanın idarelerinde 10/02/2022 tarih ve … sayı ile kayıtlı yazılarıyla mektubun vadesinin dolduğunu ve lehtar tarafından mektubun süre uzatım talebinin yapılmadığını, mektubun süresinin 16/12/2021 tarihinde dolduğundan 18/12/2021 tarihinde yapılan kısmi tazmin taleplerinin yerine getirilmesinin uygun bulunmadığını belirterek 14/12/2021 tarihinde yapılan taleplerinin iki ay sonra haksız biçimde reddedildiğini, 02/03/2022 tarihli yazıları ile 14/12/2021 tarihli yazımızın … Bankası … Şubesi personeli …’a elden teslim edildiğini belirtilerek talep tarihinde derhal ve gecikmeksizin işlemler yapılması gerektiğinden konunun değerlendirilerek ivedilikle yazı gereğinin yapılması talep edildiğini, muhatap bankanın idarelerinde 22/03/2022 tarih ve … sayı ile kayıtlı yazısıyla; mektubun vadesinin dolduğu ve lehtar tarafından mektubun süre uzatım talebinin yapılmadığını, mektubun süresinin 16/12/2021 tarihinde dolduğundan mektubun hükümsüz hale geldiği belirtilerek taleplerinin hangi tarihte yapıldığına değinilmeksizin talebinin tekrar reddedildiğini, 11/04/2022 tarihli yazı ile teminat mektubu süresinin 16/12/2021 tarihli olduğunu, dolayısıyla sürenin geçmediği ve süre geçmeden tam 2 gün önce talepte bulunulduğunu belirtilerek ilgi yazı gereğinin yapılması talep edildiğini, muhatap bankanın idarelerinde 11/05/2022 tarih ve … sayı ile kayıtlı yazısıyla; “Bu teminat mektubu 16/12/2021 tarihine kadar geçerli olup, bu tarihe kadar elimize geçecek şekilde tarafınızdan yazılı tazmin talebinde bulunulmadığı takdirde hükümsüz olacaktır.” ibaresi bulunduğunu ve süresi içinde tazmin talebinde bulunulmadığını iddia ederek (süre bitiminden 2 gün önce elden teslim edildiğini bildirerek) 01/06/2022 tarihli Genel Müdürlük talimatı gereğince yasal işlemlere başlanıldığını ancak İstanbul Adliyesi Arabuluculuk Bürosuna yapılan arabuluculuk başvurularının Başvuru Dosya No: …Dosya Numarası: 2021/79072 ile anlaşmazlık ile sonuçlandığını belirterek hukuka aykırı şekilde süresi yenilenmeyen ve nakde de çevrilmeyen … no.lu 326.920,97-TL tutarlı (risk düşümü öncesi tutar:374.612,55-TL) teminat mektubu yerine geçmek üzere aynı miktarlı yeni bir teminat mektubu verilmesine, mümkün olmaması halinde aynı miktarın (326.920,97-TL) nakdi teminat olarak … Bankası … Şubesinde bulunan … numaralı hesaba yatırılmasını, davalı tarafların işbu davanın açılmasına sebebiyet verdiğinden yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ile dava ettiği görüldü.
Davalı … … Bankası A.Ş vekilinin cevap dilekçesinde özetle; davacı yanın taleplerinin kabulünün mümkün olmadığını, 2014/… İKN’li ‘Özel … Hizmet Alım İşi’ kapsamında diğer davalı … … tarafından davacıya müvekkili tarafından düzenlenen, “Özel … Hizmet Alımı” işine ait 09/10/2015 tarihli, … numaralı, 374.612,55 TL tutarlı kesin teminat mektubu verildiğini, işbu teminat mektubunun 16/12/2021 tarihinde süresi dolduğunu, süre dolumu öncesinde davacı tarafça mektubun iade koşullarının gerçekleşmediği iddiası ile davacı tarafça 14/12/2021 tarihinde müvekkiline başvurularak teminat mektubunun vadesinin uzatılmasını, aksi takdirde mektubun nakde çevrilmesinin talep edildiğini, işbu talebin kabulü nün mümkün olmadığını, davacı tarafından 14/12/2021 tarihinde müvekkiline iletilen 374.612,55-TL tutarlı mektuba ilişkin süre uzatımı yapılmasını, aksi halde tazmin edilmesini içerikli talepte lehtarın (diğer davalı tarafın) sözleşme hükümlerine aykırılığından bahsedilmediğini, davacı tarafça söz konusu teminat mektubunun vadesinin uzatılması talebinde bulunulduğunu, bu talebin usulüne uygun bir tazmin talebi olarak değerlendirilmesinin mümkün olmadığını, buna göre müvekkili bankanın ise işbu talebi reddetmesinde hukuka aykırılık bulunmadığını, lehtar tarafından yazılı bir talimat verilmedikçe, müvekkili yanca teminat mektubunun vadesinin uzatılmasının da hukuken mümkün olmadığını, buna göre müvekkili açısından davacı tarafça hukuka aykırı bir şekilde akdedilen işbu davanın reddi gerekeceğini, lehtar ile banka arasındaki ilişkinin ise vekalet sözleşmesi olarak nitelendirilmesi sebebiyle, bankanın, lehtarın menfaatini gözetme yükümü bulunduğunu, bu nedenle işbu davanın konusu teminat mektubunun tazmini talebinde, lehtarın teminat mektubu ile garanti edilen sözleşmesel yükümlülüğünü yerine getirmediğinin açıkça belirtilmesi gerekirken, işbu hususa değinilmeden salt teminat mektubunun süresinin bitmesine az bir süre kalmış olması sebebi ile teminat mektubunun süresinin uzatılması talebinin müvekkili yanca kabul edilmemesinde hukuka aykırılığın mevcut olmadığını, belirterek davanın esastan reddini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ile cevap verdiği görüldü.
Davalı … … Ltd Şti’ne usulüne uygun olarak tebligat hazırlandığı ancak davaya cevap vermediği görüldü.
DELİLLER VE GEREKÇE;
Teminat Mektubu fotokopisi, Sözleşme, yazışmalar ve dayanılan diğer deliller celp edilip incelenmiş, tüm dosya kapsamı ile yapılan inceleme sonucu bilirkişi raporu alınmış ve tüm deliller toplanmıştır.
Davacı, davalı banka tarafından düzenlenen, banka teminat mektubunun yerine aynı miktarlı teminat mektubu verilmesi ya da teminat mektubunun para çevrilmesi istemi ile terditli dava açmıştır.
Davalı lehtar ile davacı muhatap arasındaki hizmet alım sözleşmesi kapsamında, dava konusu edilen … Bankası Bayrampaşa Şubesince düzenlenen 09/10/2015 tarihli ve … nolu, 450.000-TL. tutarlı, kesin ve süreli teminat mektubunun verildiği, davacı muhatabın mektubun yenilenmesi ya da tazmini istemi ile davalı bankaya başvurduğu, davalı bankanın muhatabın istemini süresinde talep edilmediği ve davalı lehdarın teminat mektubu ile garanti edilen yükümlülüğünü yerine getirip getirmediğinin açıkça belirtilmediği gerekçesi ile reddettiği anlaşılmaktadır.
Taraflar arasındaki ihtilafın, davalı bankanın iddia ettiği gibi davacı muhatap ile davalı lehtar arasındaki hukuki ilişkide gerçekleşen riziko miktarınca, teminat mektubunun yenilenmesi veya teminat mektubunun nakde çevrilmesi talebinin süresinde talep edilip edilmediği ve davalı yüklenici ile davacı arasındaki riskin gerçekleşip gerçekleşmediği hususunun inceleme konusu yapılıp yapılamayacağı noktasında toplandığı, davaya konu belgelerin incelenmesi hukuk dışında özel ve teknik bilgiyi gerektiren haller olduğundan 6100 sayılı HMK m.266 gereği mahkemenin tarafların talebi yahut kendiliğinden vereceği karar ile bu hususların bilirkişiye tespit ettirilmesi mümkündür.
Tüm deliller toplandıktan sonra, bilirkişiden rapor alınmasına karar verilmiş, bilirkişi Banka Uzmanı … tarafından hazırlanan 05/03/2023 tarihli bilirkişi raporunda; “…Huzurdaki Davada, Davacı İdare tarafından Dava dışı … … Ltd. Şti. arasındaki Sözleşme gereğince, dava dışı Şirkete İhale edilen ÖZEL … HİZMET ALIMI işini taahhüt eden yüklenici … … HİZM.LTD.ŞTİ.’nin 4734 sayılı Kanun ve 4735 sayılı Kanun ile ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerini yerine getirmek üzere vermek zorunda olduğu kesin teminat tutarı 450.000.00 TL olan Kesin ve süreli Teminat Mektubu 09.10.2015 tarihinde düzenlenerek davacıya teslim edildiği,
Davalı banka tarafından 16.12.2020 tarihli yazısı ile “Bu teminat mektubu 16/12/2021 tarihine kadar geçerli olup, bu tarihe kadar elimize geçecek şekilde tarafınızdan yazılı tazmin talebinde bulunulmadığı takdirde hükümsüz olacaktır.” ibaresi bulunduğu,
Vade uzatım konusunda yani vadenin 16.12.2021 tarihine kadar uzatıldığı konusunda taraflar arasında herhangi bir ihtilafın bulunmadığı,
Mektup metninde “yukarıda yazılı tutarı ilk yazılı talebir üzerine derhal ve gecikmeksizin idarenize nakden ve tamamen, talep tarihinden ödeme tarihine kadar geçen günlere ait kanuni filiziyle birlikte ödeyeceğimizi ,Bu teminat mektubu 02.05.2017- tarihine kadar geçerli olup, bu tarihe kadar elimize geçecek şekilde tarafınızdan yazılı tazmin talebinde bulunulmadığı takdirde hükümsüz olacaktır.”yazılı olduğu,
Davacı kurum tarafından 14.12.2021 tarihinde yani vade dolumundan 2 gün önce yazılı olarak tazmin talebinde bulunduğu,
Teminat mektubunun tazmini talebinde, lehtarın teminat mektubu ile garanti edilen sözleşmesel yükümlülüğünü yerine getirip getirmediğinin açıkça belirtilmesi gerekirken, işbu hususa değinilmediği,
Dolayısıyla davacı kurumun … no.lu 326.920,97-TL tutarlı (risk düşümü öncesi tutar:374.612,55 TL) teminat mektubu yerine geçmek üzere aynı miktarlı yeni bir teminat mektubu verilmesi Mümkün olmaması halinde aynı miktarın (326.920,97-TL) nakdi teminat olarak … Bankası … Şubesinde bulunan … nolu hesaplarına yatırılması talebinin nihai kararının Keyfiyeti 6100 sayılı HMK 282 hükmü de gözetilmek kaydıyla ve 6754 sayılı Kanun’un md.3/3 ile HMK md.266/e.2 uyarınca bilcümle hukuki olduğunu…” sonuç ve mütalaa ettiği görüldü.
Teminat mektubu, borçlunun alacaklıya karşı üzerine aldığı bir edimi yerine getirmemesi halinde, belirli bir miktar parayı alacaklının ilk talebinde ona derhal ödemeyi kabul ve taahhüt ettiğine dair banka tarafından verilen teminattır.
İlk talepte ödeme kayıtlı teminat mektuplarının ayırıcı özelliği, mektup metninde, lehtarın edimini garanti eden bankanın, teminat mektubunda belirtilen riskin meydana gelmesi, bir başka deyişle garanti kapsamında yer alan edimin hiç ya da tamamı ile yerine getirilmemesi sebebiyle muhatabın tazmin talebinin gerçekleşmesi halinde, protesto düzenlenmesine, mahkeme kararına, herhangi bir ihtar ya da ihbara, lehtarın yazılı ya da sözlü onayına ihtiyaç duyulmaksızın, ayrıca talebin hukukiliği araştırılmaksızın, tazmin talebinin kabulünü engelleyen def’iler ileri sürülmeksizin, lehtar ile muhatap arasındaki hukuki ilişki münasebetiyle ortaya çıkan uyuşmazlık dikkate alınmaksızın, muhataba veya temsilcisine, teminat mektubunda açık bir süre belirtilmediği takdirde derhal ve gecikmeksizin, teminat mektubu bedelini talep tarihi ile ödeme tarihi arasında geçen süre için işleyecek gecikme faizi ile birlikte nakden ve tamamen ödeyeceği şeklindeki taahhütlerine veya aynı anlama gelen benzer ifadelerine yer verilmesidir.
Somut olayda, davalı banka tarafından, davacı idareye hitaben tanzim edilen 09/10/2015 tarihli teminat mektubunda, “…yüklenici … Hizm. Ltd. Şti ‘ nin; 4734 sayılı kanun ile ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerini yerine getirmek üzere vermek zorunda olduğu kesin teminat mektubu tutarı 450.000-TL.’nı … Bankası A.Ş. garanti ettiğinden, yüklenici taahhüdünü anılan kanunlar ile ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine göre kısmen veya tamamen yerine getirmediği taktirde, protesto çekmeye, hüküm ve adı geçenin geçenin iznini almaya gerek kalmaksızın ve … Hizm.Ltd.Şti. İle idareniz arasında ortaya çıkacak her hangi bir uyuşmazlık ve bunun akıbeti ve kanuni sonuçları dikkate alınmaksızın, yukarıda yazılı tutarı, ilk yazılı talebiniz üzerine derhal ve gecikmesizin idarenize nakden ve tamamen, talep tarihinden ödeme tarihine kadar geçen sürelere ait kanuni faizi ile birlikte ödeneceğini…. beyan ve taahhüt ettikleri… bu teminat mektubu 02/05/2017 tarihine kadar geçerli olup, bu tarihe kadar elimize geçecek şekilde tarafınızdan yazılı tazmin talebinde bulunulmadığı takdirde hükümsüz olacağı…” ibarelerinin yer aldığı, iş bu teminat mektubunun, 26/10/2020 ve 10/11/2020 tarihlerinde kısmen tazmin edildiği, 16/12/2020 tarihinde, davalı idareye hitaben, “ … Hizm.Ltd.Şti. lehine verdiğimiz, 09/10/2015 tarihli … seri nolu ve 413.055,49-TL. tutarındaki teminat mektubumuzun vadesi, diğer hususlar aynı kalmak şartıyla 16/12/2021 tarihine kadar uzatıldığı, bu teminat mektubu 16/12/2021 tarihine kadar geçerli olup, bu tarihe kadar elimize geçecek şekilde tarafınızdan yazılı tazmin talebinde bulunulmadığı takdirde hükümsüz olacağı…” ibareleri ile vadenin 16/12/2021 tarihine kadar uzatıldığı, düzenlenen bu ibareleri taşıyan teminat mektubunun, Yargıtay’ın yerleşmiş içtihatları ile garanti sözleşmesi olarak kabul edildiği, dava konusu kesin teminat mektubunun “ilk talepte ödeme kayıtlı teminat mektubu” vasfında olduğu ve teminat mektubunda yer alan “…yüklenici; taahhüdünü anılan Kanunlar ile ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine göre kısmen veya tamamen yerine getirmediği takdirde…” ibaresinin bir şart oluşturmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Mahkememizce toplanan tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde; tüm dosya kapsamına göre alınan bilirkişi raporu, hukuki değerlendirme mahkememize ait olmak kaydıyla, hüküm kurmaya yeterli ve denetime elverişli olduğundan, mahkememizde de, davacı ile davalılardan yüklenici … Hizm.Ltd.Şti. arasında imzalanan, 01/10/2014 tarihli sözleşmenin 11. Maddesi gereğince, davacı idareye verilmek üzere davalı banka Bayrampaşa Şubesi tarafından düzenlenen, 09/10/2015 tarihli ve … nolu, 450.000-TL. tutarlı, kesin teminat mektubunun, 02/05/2017 tarihine kadar geçerli olduğu, iş bu teminat mektubunun vadesinin davalı banka tarafından, 16/12/2021 tarihine kadar uzatıldığı; 14/12/2021 tarihinde davacı yanca, “..iade koşulları gerçekleşmediğinden, davaya konu teminat mektubunun vadesinin en az bir yıl uzatılması … vade uzatımının yapılmaması halinde teminat mektubunun nakde çevrilerek söz konusu tutarın … nolu hesaba yatırılmasının..” talep edildiği, davalı bankanın bila tarihli yazı ile davacının 14/12/2021 tarihli yazısını ilgi tutarak,”… teminat mektubunun vadesinin dolmuş olması ve lehdar tarafından mektubun süre uzatımının yapılmaması…” nedeniyle tazmin talebinin yerine getirilmediği anlaşılmış ise de, ilk yazılı talepte ödeme kayıtlı teminat mektuplarının özelliğinin, garantör bankanın muhataba, tazmin talebi karşısında bu talebi derhal yerine getirmeyi ve yerine getirirken riskin gerçekleşip gerçekleşmediği hususunda esasa dair bir inceleme yaparak ödeme yapmaktan kaçınamayacağı yükümlülüğünü getirmekte olup, davacının, davaya konu teminat mektubunun vade tarihinden iki gün önce, yani süresi içerisinde 14/12/2021 tarihinde, iade koşulları gerçekleşmediğinden, teminat mektubunun vadesinin uzatılması ve uzatılmaması durumunda nakde çevrilerek verilen Iban numarasına ödenmesinin talep edildiği, davalı banka tarafından, her ne kadar teminat mektubu ile ilgili talebe olumsuz cevap verilmiş ise de, davalı bankanın ve davalı yüklenicinin dava konusu teminat mektubu tutarı kadar sorumlulukları bulunduğu anlaşıldığından davacının terditli taleplerinden teminat mektubunun tazmini talebinin kabulü ile 326.920,97-TL.’nın davalılardan (… BAM 3. HD.,19/10/2020 T., 2020/200 E.-2020/1142 K. sayılı ilamı) tahsili ile davacıya verilmesine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının terditli taleplerinden teminat mektubunun tazmini talebinin kabulü ile 326.920,97-TL. ‘nin davalılardan tahsili ile davacıya verilmesine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesine göre, alınması gereken 22.331,97-TL. harçtan, peşin alınan 5.583-TL. harcın mahsubu ile geriye kalan 16.748,97-TL. harcın davalılardan tahsili ile hazineye irad kaydına,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 51.038,15-TL. vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 80,70-TL. başvurma harcı + 5.583-TL. peşin harç + 2.000-TL. bilirkişi + 724-TL. tebligat-müzekkere giderleri olmak üzere toplam 8.387,70-TL. yargılama giderlerinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
5-6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 18/A-(11)-(13) maddesi ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.600-TL. arabuluculuk ücretinin tamamının, davalılardan tahsiliyle hazineye irat kaydına,
6-Davacı tarafından yatırılan bakiye gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde davacı tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin ve Davalı banka vekilinin yüzüne karşı, diğer davalının yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmek üzere mahkememize hitaben yazılmış, mahkememize verilecek ya da başka mahkeme aracılığı ile mahkememize gönderilecek bir dilekçe ile gidilebilecek İSTİNAF yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 14/11/2023

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır