Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO :2022/412 Esas
KARAR NO:2023/711

DAVA:İtirazın İptali
DAVA TARİHİ:09/06/2022
KARAR TARİHİ:12/10/2023

Taraflar arasında görülen davanın Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili Mahkememize verdiği dava dilekçesi ile; müvekkili şirketin … nezdinde kurulan Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) faaliyet gösteren, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu başta olmak üzere ilgili mevzuatın tüm gereklerini yerine getirerek lisans belgesini almış bir yatırım kuruluşu olduğunu, Başbakanlık Sermaye Piyasası Kurulu Başkanlığı’nca … A.Ş.’nin 16.04.2012 tarihinden itibaren İşlem Aracılığı Faaliyeti, Portföy Aracılığı Faaliyeti, Yatırım Danışmanlığı Faaliyeti ve Sınırlı Saklama Hizmetinde bulunmak üzere “GENİŞ YETKİLİ ARACI KURUM” olarak yetkilendirilmesinin uygun görüldüğünü, müvekkili şirket ile davalı arasında 23.08.2021 tarihli Sermaye Piyasası Araçlarının Alım Satımına Aracılık Çerçeve Sözleşmesi akdedildiğini, işbu sözleşmede müvekkili Aracı Kurum “YATIRIM KURULUŞU”, davalının ise “MÜŞTERİ” sıfatıyla yer aldığını, davalının müvekkili şirket ile imzalamış olduğu 23.08.2021 tarihli sözleşme uyarınca … A.Ş. (“…”) nezdinde bulunan Vadeli İşlemler ve Opsiyon Piyasasında (“VİOP”) alım satım işlemleri gerçekleştirmekte olduğunu, müvekkili şirketin, bu işlemlerde sadece Davalının alım satım emirlerini … nezdindeki ilgili piyasaya iletmekte ve gerçekleşen işlemlerden komisyon geliri elde etmekte olduğunu, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri kaldıraç etkisi nedeniyle riskli işlemlerden olduğunu, vadeli işlem sözleşmesi, sözleşmenin taraflarına, standartlaştırılmış miktar ve kalitedeki bir malı, kıymeti veya finansal göstergeyi, belirlenen ileri bir tarihte, bugünden üzerinde anlaşılan fiyattan alma veya satma yükümlülüğü getiren sözleşme olduğunu, opsiyon sözleşmesinin ise, alıcıya ödeyeceği belli bir tutar (opsiyon primi) karşılığında, belirli bir vadeye kadar (veya belirli bir vadede), bugünden belirlenen bir fiyat (kullanım fiyatı) üzerinden opsiyona dayanak teşkil eden bir malı, kıymeti veya finansal göstergeyi satın alma veya satma hakkı tanıyan, satıcıya da alıcının bu sözleşmeden doğan hakkını kullanması durumunda sözleşmeye dayanak teşkil eden malı, kıymeti veya finansal göstergeyi satma veya alma yükümlülüğü getiren sözleşme olduğunu, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinde tarafların …’a sözleşme bedelinin tamamını değil, belirli bir kısmını teminat adı altında ödeyip, sözleşmeye konu varlığın fiyatındaki değişimlere göre teminatlarının değeri arttığında çekme hakkı veya teminat eksildiğinde eksik teminatı tamamlama yükümlülüğü altında olduğunu, müvekkili şirket ve diğer aracı kurumların, yatırımcıların …’un ilgili piyasasına teminatların yatırılmasına veya çekilmesine sadece aracılık ettiklerini, davalının hesap ekstrelerinden anlaşılacağı üzere VİOP nezdinde almış olduğu alım ve satım pozisyonları ve pozisyonların dayanağını oluşturan varlıkların fiyatlarında yaşanan değişimler nedeniyle teminatın tamamını kaybettiğini, kayıpları yatırdığı teminatı aşarak eksi bakiye miktarının – 914.493,89 TL olduğunu, davalıya müteaddit defalar teminat eksiğini tamamlaması çağrısı yapıldığını, ancak davalının bu çağrıların hiçbirine icabet etmediğini, nihayetinde borcunu ödemekten imtina ettiğini, davalının mevcut eksi bakiye ödeme yükümlülüğünü yerine getirmemesi üzerine, ….İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası üzerinden yasal takip başlatıldığını, davalının 17.02.2022 tarihinde bu takibe itiraz ettiğini belirten dilekçesini mezkur icra dosyasına sunduğunu ve icra takibinin, davalının haksız ve kötü niyetli itirazları sebebiyle durduğunu, …’un Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası Genelgesi uyarınca, piyasa nezdindeki takas merkezine karşı sorumlu olan aracı kurum olduğunu, müşterisi eksik kalan teminatı tamamlamasa da müvekkili aracı kurumun bu teminatı tamamlama yükümlülüğü altında olduğunu, …’un ilgili genelgesi uyarınca müşterinin bu teminat borcunu … Vadeli İşlem ve Opsyon Borsası nezdindeki takas merkezine olan ödemeyi müvekkili şirketin gerçekleştirdiğini, müvekkili şirketin sadece …’da gerçekleşmesine aracılık ettiğini, makul bir oranda komisyondan başka bir gelir elde etmediğini, bu işlemlerden dolayı davalının kötü niyetli tavırları nedeniyle 914.493,89 TL tutarında zarara katlandığını, müvekkili aracı kurumun Sermaye Piyasası Kanununa tabi, düzenlenmiş bir sektörde aldığı izin uyarınca faaliyet gösteren ve SPK’nın yakın denetimi altında olan bir şirket olduğunu, tarafların serbest iradeleri ile bir sözleşme akdettiklerini ve bu sözleşme gereğince müvekkili aracı kurumun üzerine düşen edimi eksiksiz ve en iyi şekilde yerine getirdiğini, davalının hiçbir haklı neden göstermeksizin eksi bakiye ifasından kaçındığını, bu durumunun ticari ve ahlaki teamüllere aykırı olduğunu, davalının tüm afakî itirazlarının reddinin gerekmekte olduğunu belirterek, itirazın iptaline, takibin devamına ve %20 icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili Mahkememize verdiği cevap dilekçesi ile; mevcut davanın ticaret mahkemeleri yerine tüketici mahkemelerinde görülmesi gerektiğini, davacı şirketin kusurlu hizmet sunduğunu ve müvekkilinin bu hizmetten dolayı sorumlu olamayacağını, davacı şirketin iddia ettiği gibi sadece işlemlere aracılık etmediğinin kanıtlanacağını, Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ (III-37.1)’ in 19. ve 24 . maddeleri uyarınca müvekkilinin aldığı zarar riskinin kendi anaparası ile sınırlı olduğunu ve başka zarar kalemlerinin müvekkilinin üzerine yüklenemeyeceğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava; İİK.nın 67.maddesi gereğince açılmış itirazın iptali davasıdır.
…. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası celp edilmiş, taraf delilleri toplanmış ve bilirkişi raporu alınmıştır.
…. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davacı tarafından davalı aleyhine 914.494,08 TL asıl alacak ve 19.699,20 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 934.193,28 TL alacak için ilamsız icra takibi yapıldığı, davalı tarafından süresinde itiraz edilmesi neticesinde takibin durduğu ve bu davanın süresi içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.
Bilirkişiler …, Dr. … ve Prof.Dr. … Mahkememize sundukları 26/05/2023 tarihli raporlarında; Davacı aracı kurum nezdindeki Davalıya ait hesaptaki eksi bakiyenin 914.509,64 TL olduğunu, davalının teminat eksiğini aşan hesap borcunun, taraflar arasındaki sözleşme kapsamında, Türk Lirası cinsinden para borcu olduğunu, Borsadaki işlem tekniği olarak bu borcun emir iptali, yeni emir girilmesi vb yollarla sona erdirilmesinin mümkün olmadığını, diğer bir deyişle teminat açığının aşan hesap borcu oluştuktan sonra bunun
nakden ödeme dışında hedge, ters işlem vb işlemlerle kapatılması mümkün olmadığını, nakden ödeme dışardan hesaba nakit girişi şeklinde olabileceği gibi hesaplarındaki varlıkların satışı yoluyla sağlanan bir nakit girişi de olabileceğini, VİOP işlemleri, özel bir emir kabul ve teminat hesaplama sistemine tabi olduğunu, Teminat oranları ve teminat açıkları, … A.Ş. (…) ve … A.Ş. (…) tarafından birlikte çalıştırılan bir elektronik sistem ile gerektiğinde bu
hesaplama için bazı parametreler değiştirilmek suretiyle hesaplanmakta ve her bir müşteri
bakımından sadece aracı kurum tarafından görülebilir şekilde raporlandığını, Bu teminat oranı hesaplamasına ve teminat açığı hesaplamasına aracı kurumun ya da Davalı müşteri gibi aracı kurum müşterilerinin müdahale etmesi mümkün olmadığını, Teminat hesaplamasının herhangi bir dayanak varlık (hisse senedi, yabancı para, altın veya mal) bazında bu varlıkların
kendi piyasalarındaki fiyat hareketleri ve bunun değişim oranları (risk değişimleri) dikkate
alınarak her gün yeniden hesaplandığını, Dolayısıyla oluşan teminat eksiğine ya da
teminat eksiğini aşan hesap açığına Davalı müşterinin herhangi bir şekilde müdahale etmesi, değiştirmesi, kabul etmeyerek ödemeden imtina etmesi teknik olarak mümkün görülmediğini, Öte yandan, Davalı gibi yatırımcıların oluşan teminat eksiğini veya teminat eksiğini aşan hesap açığını kapatmaları ve bunun için teminat tamamlama çağrısı üzerine ödemek zorunda
oldukları tutarı aracı kuruma ödemeleri gerektiğini, Ancak aracı kurumun
teminat eksiğini veya hesap açığını kapatma yükümlülüğü …’a karşı devam ettiğini, Aracı kurum, aracılık fonksiyonuna binaen müşterisinden alacağı parayı …’taki müşteri hesabına aktaracağını, eğer müşterisi aracı kuruma
ödemesi gereken teminat eksiği veya hesap açığı tutarını ödemez ise aracı kurum bu tutarı kendi hesabından …’a yatırmak zorunda olduğunu, Türev işlemler vadeli işlemler olduklarından işlem sonucu vade gününde ortaya çıkan ve ancak vadeye kadar da kâr veya zararı hesaplanabilen sözleşmeler olduğunu, Spot işlemler olmadıklarından bir alış ve satış işlemi ile o anda sonuç doğurma imkânı bulunmadığını, açıklanan çerçevede davalının … A.Ş. Vadeli İşlem ve Opsiyon
Piyasası (VİOP)’ta kendi yaptığı işlemler sonucunda ortaya çıkan teminat eksiğini veya hesap açığını tamamlamamış olması sebebiyle Davacı kurumun …’a Davalı adına ödediği tutarı Davalı Davacıya ödemekle yükümlü olduğunu, davacının kendi karar ve iradesiyle elektronik yollarla gerçekleştirdiği işlemler sonucunda hesabında oluşan 914.509,64 TL hesap bakiyesi açığı (eksi hesap bakiyesi) sebebiyle takip talebinde 914.494,08 TL olarak talep ettiği anapara alacağı için davalı müşteri tarafından davacı aracı kuruma ödenmesine ve davalının itirazının iptaline karar verilmesi gerektiğini belirtmişlerdir.
Mahkememizce toplanan tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde; davacının davalının teminat borcunu …’a ödediği, ödenen tutarın davalıdan tahsili için icra takibi yaptığı, takibe itiraz edilmesi üzerine bu davanın açıldığı, davacı ile davalı arasında Sermaye Piyasası Araçlarının Alım Satımına Aracılık Çerçeve Sözleşmesi, Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Çerçeve Sözleşmesi ve Sermaye Piyasası İşlemleri Genel Çerçeve Sözleşmesinin ve risk bildirim formlarının imzalandığı, 21/12/2021 tarihinde USD’nin TL karşısında ani ve yüksek oranlı değer kaybetmesi sonucunda davacının pozisyonunda teminatını fazlasıyla aşan zararın oluştuğu, davacının kendi yaptığı işlemler sonucunda ortaya çıkan teminat eksiğini veya hesap açığını tamamlamamış olması nedeniyle teminat açığının davacı tarafından …’a ödendiği, Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Çerçeve Sözleşmenin 28.maddesi ve SPK Mevzuatı uyarınca davacı tarafından ödenen teminat açığının davalı müşteri tarafından davacı aracı kuruma ödenmesi gerektiği gözetilerek 914.494,08 TL asıl alacağa ilişkin talebin kabulüne karar verilmiş, icra takibinden önce davalının temerrüde düşürülmediği gözetilerek davacının işlemiş faize ilişkin talebinin reddine karar verilmiş, alacağın likit olduğu gözetilerek kabul edilen tutar üzerinden davacı lehine icra inkar tazminatına hükmedilmiş, davacının icra takibinde kötü niyetli olduğu ispatlanamadığından ret edilen bölüm için davalının kötü niyet tazminatı talebinin reddine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KISMEN KABULÜ İLE, …. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasında; 914.494,08 TL asıl alacak için davalının yaptığı itirazın iptaline, takip tarihinden itibaren asıl alacağa avans faiz uygulanmak suretiyle takibin devamına, fazlaya ilişkin talebinin reddine,
2-Kabul edilen alacağın % 20′ si olan 182.898,82 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Davalının kötü niyet tazminat talebinin reddine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesine göre alınması gereken 62.469,09 TL harçtan peşin alınan 11.282,72 TL harcın mahsubu ile geriye kalan 51.186,37 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
5-Davacı tarafından yatırılan 80,70 TL başvurma harcı ve 11.282,72 TL peşin harç toplamı 11.363,42‬ TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 130.594,35 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince davanın ret edilen kısmına göre hesaplanan 17.900 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-Davacı tarafından yapılan 7.500 TL bilirkişi ücreti ve 173,50 TL tebligat-müzekkere masrafları olmak üzere toplam 7.673,50 TL yargılama giderinin davanın kabul ve ret oranına göre hesaplanan 7.511,69 TL.sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
9-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-13.maddesi ve Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesi gereğince Adalet Bakanlığı Bütçesinden Arabulucuya ödenen 1.560 TL ücretin davanın kabul ve ret oranına göre 1.527,10 TL’sinin davalıdan, kalan 32,9‬0 TL’sinin davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
10-Davacı tarafından yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde Mahkememize sunulacak veya gönderilecek dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.12/10/2023

Başkan …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Katip …
e-imzalıdır