Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 9. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/97 E. 2022/882 K. 15.11.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO:2021/12 Esas
KARAR NO :2022/1045

DAVA:Tazminat
DAVA TARİHİ:07/01/2021
KARAR TARİHİ:21/12/2022

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat davasının yapılan açık yargılamasının sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Davacı vekili mahkememize verdiği dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile davalı şirketin aracılık hizmetleri vermek suretiyle çalıştığını, müvekkili şirketin teminatının işlem yapmak istediği varlık türünde; 27.02.2020 valör tarihli … pozisyon ID no ile 1 adet …, vadeli piyasa sözleşmesi için yapılan işlemde, davalıya kaldıraçsız satınalma talimatı verilip satınalma yapıldığında müvekkili şirket yetkilisi ile paylaşılan bilgilerin hiçbirinde 1’e 100 kaldıraç oranı ve lost limit bilgisi yer almazken zarar durumunda x100 zarar ettiği bilgisi kayıp gerçekleştikten sonra yatırım danışmanı tarafından müvekkili şirket ile paylaşıldığını, bu durumu kabul etmenin mümkün olmadığını, zararın tazminini talep için işbu davayı açma zorunluluğunun hasıl olduğunu, davalı şirket ile akdedilen Sermaye Piyasası Faaliyetleri Çerçeve Sözleşmeleri’nde kaldıraçlı alım satım işlemi yapılmasına ilişkin herhangi bir hüküm yer almazken ve şirketin daha öncesinde de yapılan işlemlerinde bir kaldıraçlı işlem mevcut olmamasına rağmen, verilen emirde de kaldıraçlı alım satıma ilişkin hiçbir talimat olmamasına karşın, 100 kaldıraç oranı üzerinden işlem yapıldığını, işlemin yüksek zararla kapatılmasının ardından zarar müvekkili şirket tarafından sorgulandığında ilgili personel tarafından x100 kaldıraçlı işlem yapıldığı bilgisi verildiğini, söz konusu böyle bir durumda kar elde edildiği düşünüldüğünde de müvekkilinin bu durumdan bilgisi olmaması sebebiyle elde edilen karın müvekkilinin bilgisine sunulup sunulmayacağı veya nasıl bir açıklama yapılacağı hususunun da bilinmemekte olduğunu, davalıya … 13. Noterliği’nin …. yevmiye numaralı 20.08.2020 tarihli ihtarnamesinin keşide edildiğini, davalı tarafça … 16. Noterliği’nin … yevmiye numaralı 07.09.2020 tarihli cevabi ihtarnamesinde taraflarına yöneltilen iddiaların hiçbirinin gerçeği yansıtmadığını, … kontratının bir vadeli işlem sözleşmesi olduğunu, niteliği gereği teminat gereksinimi ve kaldıraç ihtiva ettiğini iddia ettiğini ve bu iddiaların kabulünün mümkün olmadığını, şirketin kaldıraçlı işleme ilişkin herhangi bir talimatı bulunmadığı gibi davalı tarafça riske ilişkin hiçbir bildirimde bulunulmadan, emir ve talimat alınmadan işlem yapıldığını, müvekkilini ciddi zarara uğrattığını belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla ve bilirkişi raporları doğrultusunda arttırılmak üzere şimdilik 1.000 TL müvekkilinin uğramış olduğu zararın davalıdan ticari faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili mahkememize verdiği cevap dilekçesinde özetle; müvekkili … Menkul Değerler Anonim Şirketinin 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’na göre 1997 yılından itibaren sermaye piyasalarında aracı kurum olarak faaliyet göstermekte olduğunu, davaya esasen davacı ile müvekkili aracı kurum arasında taraflar arasındaki ilişkiyi genel olarak düzenleyen Sermaye Piyasası Faaliyetleri Çerçeve Sözleşmeleri Genel Hükümler ve Şartları ve davaya esas özel hükümleri içeren Türev Araçların Alım Satımına Aracılık Faaliyeti Özel Şartlar ve Elektronik İşlem Platformu Kullanım Sözleşmesi akdedildiğini, ilgili sermaye piyasası mevzuatı hükümleri uyarınca, davacının gerçekleştirebileceği işlemlere dair risklerin, davacıya bildirildiğini ve Yatırım Hizmet ve Faaliyetleri Genel Risk Bildirim Formu, Türev Araçlar Risk Bildirim Formu, Yurt Dışı Türev Araçlar Risk Bildirim Formu, Yurt Dışı Piyasalarda Gerçekleştirilen İşlemlere İlişkin Risk Bildirim Formu, Pay Piyasasına İlişkin Risk Bildirim Formu, Yatırım Fonlarına İlişkin Risk Bildirim Formu, Özel Sektör Borçlanma Araçlarına İlişkin Risk Bildirim Formu ve Yatırım Kuruluşu Varantları ve Sertifikaları ile Benzer Nitelikteki Sermaye Piyasası Araçlarına İlişkin Risk Bildirim Formunun davacı tarafından okunup, el yazısı ile “okudum, anladım, teslim aldım” beyanı yazılmak suretiyle imzalandığını, bahse konu risk bildirim formlarının, …’ın internet sitesinde de sürekli olarak yayımlanmakta ve yatırımcıların bilgisine sunulmakta olduğunu, davacının, 27 Şubat 2020 tarihinde huzurdaki davaya konu, New York Emtia Borsası’nda işlem gören … kodlu … vadeli işlem sözleşmesinde alım yönlü pozisyon açtığını, borsalarda işlem gören vadeli işlem sözleşmelerinin borsa tarafından standardize edilmiş kontratlar olduğunu, huzurdaki davaya konu … Kontratının standart büyüklüğünün 1… olduğunu, … Kontratındaki her bir pozisyon 100 Troy ons Paladyumu temsil ettiğini, davacının … Kontratında uzun pozisyon açması, davacının “alıcı” olarak vade tarihinde söz konusu Kontratın temsil ettiği 100 …müdüğü altına girmesini ifade ettiğini, vadeli işlemlerin, işlemin iki tarafında bulunan “alıcı” ve “satıcı” konumundaki yatırımcılar arasında gerçekleştirilmekte olduğunu, davacının “alıcı” olarak taraf olduğu … Kontratının “satıcı” tarafı, aynı Kontratta kısa pozisyon sahibi diğer yatırımcı veya yatırımcılar olduğunu, müvekkili aracı kurumun bahse konu işlemlerin tarafı olmadığını, tüm vadeli işlem sözleşmeleri gibi … Kontratında da kontratın vadeli niteliği gereği, davacının pozisyon açarken ve açık pozisyonu portföyünde bulundurduğu süre boyunca, teminat sağlamasının gerekmekte olduğunu, somut olayda, 27 Şubat 2020 tarihinde davacının, kendi talimatı ile bir adet … Kontratında uzun pozisyon açtığını ve pozisyon açabilmek için başlangıçta toplam 25.000 USD tutarında teminat yatırdığını, davacının … Kontratındaki pozisyonu açık kaldığı sürece, davacı, piyasadaki fiyat değişimlerine bağlı olarak pozisyonu üzerinden kar/zarar etmeye devam etmekte olduğunu, bu doğrultuda, davacının, pozisyonları açık kaldığı sürece teminatını yeterli seviyede tutmak ve pozisyon zararına bağlı teminat kaybı nedeniyle teminatının yetersiz hale gelmesi halinde teminat tamamlamakla yükümlü olduğunu, davacının pozisyon açması sonrasında piyasada gerçekleşen fiyat hareketleri neticesinde, davacının … Kontratında zarar ettiğini ve bu zarar nedeniyle teminatını kaybetmesi ve teminat tamamlamaması dolayısıyla, pozisyon kapamanın gerçekleştiğini,d 1:100 kaldıraçlı işlem gerçekleştirilmesi söz konusu olmadığını, davacı ile imzalanan sözleşmelerde ve risk bildirim formlarında hüküm bulunmakta olduğunu, davacının yatırım kararlarının sonuçlarından müvekkili sorumlu tutmasının mümkün olmadığını, somut olayda aracılık fonksiyonunda bulunan müvekkilinin hiçbir kusur ve sorumluluğunun bulunmamakta olduğunu belirterek, davacının kısmi dava açmada hukuki yararı bulunmadığından usul yönünden reddine, davacının haksız davasının esas yönünden reddine ve yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:Dava, sermaye piyasası araçları çerçeve sözleşmesine dayalı olarak açılan tazminat davasıdır.
… 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin … Talimat sayılı dosyasında bilirkişi tarafından düzenlenen 24/08/2021 tarihli bilirkişi raporuna göre; davacının 2020 yılı envanter defterinin açılış tasdikinin süresinde yapıldığını, kapanış tasdikine tabi olmadığını, 2020 yılı yevmiye ve kebir defterinin e-defter olduğu geçerli beratlarının ve durum raporlarının olduğu tespit edildiğini, davacı ticari defterlerinin bu haliyle HMK 222/2 maddesine uygun olduğunun tespit edildiğini, taraflar arasındaki geçerli çerçeve sözleşmesi kapsamında yatırımcının genel müşteri veya profosyenel müşteri olup olmadığının belirlenmesi gerektiğini ancak dosya kapsamında bu tespite dönük bir belge olmadığının görüldüğünü, yatırımcının davaya konu işleminin yurt dışı vadeli işlem sözleşmesi alımı olduğunu, bu sözleşmenin en az bir kontrat olması gerektiğini, bir kontratın ise 100 paladyumu temsil ettiğini, ancak davalının yatırımcıya vadeli işlem sözleşmesi tanımında da yer aldığı üzere fiyat ve miktar bilgisini içerir şekilde, satın aldığı sözleşmenin 100 … içerdiği dolayısı ile satın aldığı sözleşmenin pozisyon büyüklüğünün 1 … fiyatı x100 olduğu bilgisinin verilmediğinin görülmekte olduğunu, davacı ticari defterlerinde davalı hesabına 25.000,00-USD nin yatırıldığını, davalının sunmuş olduğu belgelerden ise davacının davaya konu yurt dışı vadeli işlem sözleşmesi alım-satımı nedeniyle davacı yatırımcının 12.860,00-USD zarar ettiği görüldüğünü belirtmiştir.
… 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin …Talimat sayılı dosyasında bilirkişi tarafından düzenlenen 19/11/2021 tarihli bilirkişi ek raporuna göre; kök raporunda bir değişiklik olmadığını belirtmiştir.
Bilirkişi tarafından düzenlenen 11/04/2022 tarihli bilirkişi raporuna göre; … hesap numaralı … Dış Tic. AŞ: 27.02.2020-23.11.2020 tarihleri arasını gösterir hesap ekstresinin incelenmesi ile 27.02.2020 tarihinde hesaba 25.000-USD teminat yatırıldığını, 28.02.2020 tarihinde “… Bank 272.860 USD üzerinden işlem komisyonu %0,002565” açıklamasıyla 7-USD komisyon kesildiğini, 02.03.2020 tarihinde “… Bank Pozisyon Kapama İşlemi” açıklamasıyla hesaptan 12.860-USD para çekildiğini, kapama işleminden kaynaklı zarar oluştuğunu, 02.03.2020 tarihinde “… bank 272.860 USD üzerinden işlem komisyonu %0,002565” açıklamasıyla 7-USD komisyon kesildiğini, 23.11.2020 tarihinde “yurtdışı türev nakit teminat çekme” açıklamasıyla hesaptan 12.121,28-USD para çekildiğini, 23.11.2020 tarihi itibariyle hesap bakiyesinin 0-USD olduğunu, davalı kayıtlı telefon kayıtlarının incelenmesi ile 8 dk 10 sn süreli 1-adet telefon kaydının bulunduğunu, davalı şirket yetkilisi bayan müşteri temsilcisinin kesilecek 8,57-USD komisyon hakkında bilgi verdiğini, iş bu komisyonun pozisyonun kapatıldığından tekrar kesileceğini ilettiği devamında “20.000-USD değil paladyumun fiyatı şu anda alış 2.730 satış 2.736, 1 sözleşme almak istersem sistem benden başlangıç olarak 25.000-USD teminat istiyor, vade sonu 26 Haziran, eğer isterseniz 25.000-USD param hesapta duruyor, 1 kontrat … işlem yapabilir konumdayız, margin tarafında ben şimdi bunu aldım ama 18.500-USD seviyesine düştüğünde üzerine takviye yapmamız veya pozisyon azaltmamız gerekir, 1 kontrat alayım mı, alın, 2.73490’a 1 kontrat alış emri verdim, uzun pozisyon açtık, ekran görüntüsünü paylaşıyorum, işlem gerçekleşti” görülmekle davacının türev işlem gerçekleştirdiğini, teminat karşılığı kaldıraçlı işlem yaptığının farkında olduğu değerlendirilmiş, davacı ile davalı arasında 28/11/2019 tarihli “Türev Araçlar Risk Bildirim Formu”nun imzalandığı, sözleşmenin kaşe ve imzalı olduğu el yazısı ile “okudum, anladım, tasdik ettim” yazılı olduğu görülmekle V.Risk Bildirimi md.2 “türev araçlar yüksek zararlara da yol açabileceği, aracı kuruluşa yatırdığınız paranın tümünü kaybedileceğinizin” imza altına alındığını, davacı ile davalı arasında 28.11.2019 tarihli “Yurt Dışı Türev Araçlar Risk Bildirim Formu”nun imzalandığı, sözleşmenin kaşe ve imzalı olduğu el yazısı ile “okudum, anladım, tasdik ettim” yazılı olduğu görülmekle V. Risk Bildirimi md.2 “türev araçlar yüksek zararlara da yol açabileceği, aracı kuruluşa yatırdığınız paranın tümünü kaybedileceğinizin” imza altına alındığı görülmekle davacının talep edebileceği zarar meblağının bulunmadığının değerlendirildiğini belirtmiştir.
Bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen 30/10/2022 tarihli bilirkişi raporuna göre; davacı … Dış Tic. A.Ş. tarafından davalı aracı kurum nezdinde “1 kontrat … işlem yapabilir konumdayız, margin tarafında ben şimdi bunu aldım ama 18.500-USD seviyesine düştüğünde üzerine takviye yapmamız veya pozisyon azaltmamız gerekir, 1 kontrat alayım mı, alın, 2.73490’a 1 kontrat alış emri verdim……” şeklindeki beyanı ile icra edilen işlemin mahiyeti itibariyle kaldıraçlı bir işlem olduğunu, 1 adet … x 2.728,60.-USD fiyatı üzerinden oluşan 1 … kontratına (İşlem bedeli 100 Troy ons) onay vermiş olduğunu, davalı nezdindeki 25.000.-USD teminatın bir kontrat için yatırmış olduğunu bilmekte olduğu nazara alındığında davacının uğradığını ileri sürdüğü zararının kendi serbest iradesi ve kararı ile oluşmuş bulunduğunu, işbu gerekçelerden dolayı davalı … A.Ş. den zarar talebinde bulunamayacağı hususunun mahkemenin takdirinde olduğunu belirtmişlerdir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, davacı ve davalı arasında 28.11.2019 tarihinde sermaye piyasası faaliyetleri çerçeve sözleşmesinin imzalandığı, davacının sözleşmenin büyüklüğünün 100 troy ons üzerinden hesaplandığını bilmediğini savunduğu, davacının zararının davalıdan kaynaklı olup olmadığının tespiti için bilirkişilerden raporlar alındığı, alınan 30/10/2022 tarihli bilirkişi heyeti raporunun hüküm kurmaya elverişli olduğu ve hükme esas alındığı, davacıdan vadeli işlem sözleşmesi karşılığında başlangıç teminatı olarak 25.000 USD alındığı, davacı 1 adet paladyumun 2.728,60 USD olduğunu ve bu miktarda riske girdiğini belirtse de talep edilen 25.000 USD’ye itiraz etmediği ve 2.728,60 USD … yatırımı için 25.000 USD teminat yatırmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğu, dosyaya sunulan telefon kayıtları ile davacının türev işlem gerçekleştirdiğinin ve teminat karşılığı kaldıraçlı işlem yaptığının farkında olduğu ve davacının davalı nezdindeki 25.000 USD’yi bir kontrat için yatırmış olduğunu bildiği, imzaladığı risk bildirim formları ile türev araçların yüksek zararlara yol açabileceğini kabul ettiği gözetilerek davaya konu zararın davacının kendi iradesi ile almış olduğu karar ile oluşmuş olduğu kanaati ile açılan davanın reddine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
KARAR : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın reddine,
2-Alınması gereken 80,70 TL karar ve ilam harcından peşin alınan harcın mahsubu ile bakiye 21,4‬0 TL harcın davacıdan alınarak hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 1.000-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davalı tarafından yapılan 1.000-TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-13.maddesi ve Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesi gereğince Adalet Bakanlığı Bütçesinden Arabulucuya ödenen 1.320 TL ücretin tamamının davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,

7-Taraflarca yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde iadesine,
Davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı; gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde Mahkememize sunulacak veya gönderilecek dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.
21/12/2022

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır