Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 9. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/770 E. 2021/825 K. 09.12.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2021/770 Esas
KARAR NO:2021/825

DAVA : Menfi Tespit
DAVA TARİHİ:08/12/2021
KARAR TARİHİ:09/12/2021

Mahkememize açılan davanın dosya üzerinde yapılan incelemesi sonucunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili Mahkememize verdiği dava dilekçesi ile; Davalı … Belediyesinin görev ve sorumlulukları arasında olan evsel atıkların bertarafı amacıyla Atık Yakma ve Enerji Üretim Tesisinin yapımı için Fen İşleri Daire Başkanlığınca 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında gerçekleştirilen yapım ihalesi sonucu, … ile … … İnş. San. Turz. ve Tic. A.Ş. iş ortaklığı arasında 11.09.2017 tarihinde “… Atık Yakma ve Enerji Üretim Tesisi Yapımı İşine Ait Sözleşme” imzalandığını, bu sözleşmenin 9. maddesine göre işin süresinin 1365 gün olduğunu, süre sonunun 11.06.2021 tarihi olduğunu, ancak … tarafından yapım yüklenicisi İş Ortaklığına verilen dördüncü süre uzatımı ile sözleşmenin süresinin, yapım süresi 31.10.2021 ve işletme süresi 31.10.2022 tarihine kadar uzatıldığını, gelinen aşamada … Fen İşleri Daire Başkanlığınca 15.09.2021 tarihi esas alınarak tesisin yapımına ilişkin kısmi geçici kabul yapıldığını ve 29.11.2021 tarihinde onaylandığını, diğer taraftan söz konusu Atık Yakma ve Enerji Üretim Tesisinin yapım yüklenicisi İş Ortaklığı tarafından inşa yapım sürecinin tamamlanması sonrasında işletilmesi amacıyla … Encümeni tarafından 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu kapsamında 30.01.2019 tarihinde gerçekleştirilen işletme ihalesi sonucu, davalı … Belediye Başkanlığı ile müvekkili davacı …. A.Ş. arasında 19/02/2019 tarihli “Atık Yakma ve Enerji Üretim Tesisinin Enerji İletim Hattının Yapılması, Elektrik Enerjisi Üretimi ve Atık Yakma ve Enerji Üretim Tesisinin İşletilmesi İşi Sözleşmesi” imzalandığını, Sözleşmenin 9. maddesine göre işin süresinin, sözleşme tarihinden itibaren 10 yıl olup, ayrıca sözleşmenin 18. maddesinde şalt ve elektrik iletim ve dağıtım hattı yapım işinin 24 ay içinde tamamlanmasının öngörüldüğünü, buna göre 10 yıllık sözleşme süresinin ilk 2 yılı enerji iletim hattının yapım süresi, sonraki 8 yılı ise tesisin işletme süresi olduğunu, Sözleşmenin 3 ve 5. maddelerine göre, işletme süresince elde edilecek elektrik gelirinden yıllık brüt cironun %30’u işletme bedeli olarak …’ye ödeneceğini, ayrıca 5 ve 19. madde hükümlerine göre, eğer yıllık brüt cironun %30’u muhammen bedel olan 69.987.710,00 TL’nin altında kalırsa, bu durumda muhammen bedel ödeneceğini, … ile müvekkili arasındaki işbu işletme sözleşmesi kapsamında 24 ay yapım süresi öngörülmüş olan şalt ve elektrik iletim ve dağıtım hattı inşaatı müvekkili tarafından zamanında tamamlandığını, ancak … & … tarafından üstlenilen yakma tesisinin yapım inşaat süreci henüz yeni tamamlandığını, … Fen İşleri Daire Başkanlığının 29.11.2021 onay tarihli kısmi geçici kabulü ile tesisin işletme ve elektrik enerjisi üreterek gelir elde aşamasına yeni gelinebildiğini, sonuç olarak taraflar arasındaki 19/02/2019 tarihli sözleşme kapsamında müvekkili şirketin davalı …’ye herhangi bir borcu bulunmadığını, ancak gelinen aşamada …’nin verdiği 30 günlük süre içinde ödeme yapılmadığı takdirde müvekkili şirketin 7.861.633,18 TL miktarlı haksız bir icra takibi ile karşı karşıya kalmamaları için herhangi bir icra takibi başlatılmadan önce işbu menfi tespit davasını açtıklarını belirterek, müvekkili davacı şirketin davalı …’ye 7.861.633,18 TL borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ile dava etmiştir.
Dava; menfi tespit davasıdır.
HMK’nın 115/1. maddesi gereğince Mahkemeler dava şartının mevcut olup olmadığını davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır.
HMK’nın 138.maddesine göre Mahkemeler öncelikle dava şartları ve ilk itirazlar hakkında dosya üzerinde karar verir.
HMK’nın 114/1-c maddesine göre Mahkemenin görevli olması dava şartlarındandır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun 4. maddesine göre, bir davanın ticari dava sayılması için uyuşmazlık konusu işin taraflarının her ikisinin birden ticari işletmesiyle ilgili olmalı ya da tarafların tacir olup olmadıklarına veya işin tarafların ticari işletmesiyle ilgili olup olmamasına bakılmaksızın Türk Ticaret Kanunu veya diğer kanunlarda o davaya Asliye Ticaret Mahkemesinin bakacağı yönünde düzenleme olmalıdır. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun 19/2. maddesi uyarınca, taraflardan biri için ticari iş sayılan bir işin diğeri için de ticari iş sayılması, davanın niteliğini ticari hale getirmeyecektir. Zira, Türk Ticaret Kanunu, kanun gereği ticari dava sayılan davalar haricinde, ticari davayı ticari iş esasına göre değil, ticari işletme esasına göre belirlemiştir. Buna göre işin ticari nitelikte olması davayı ticari dava haline getirmez. Asliye Ticaret Mahkemeleri ile diğer hukuk mahkemeleri arasındaki ilişki görev ilişkisidir.
Davaya konu uyuşmazlık için özel bir düzenleme bulunmadığından davanın Ticaret Mahkemesinde görülebilmesi için tarafların tacir ve dava konusunun tarafların ticari işletmeleriyle ilgili olması gerekir. Davalı … Belediye Başkanlığı tacir olmadığından her iki tarafın tacir olma koşulu gerçekleşmediği anlaşılmaktadır.
Mahkememizin başka bir dosyasında verilen ve davacısının ticari şirket, davalısının … Belediye Başkanlığı olan hakedişten kaynaklanan alacak ve bakiye alacak olarak yapılan ödemenin iadesi davasında verilen hüküm; İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesinin 05/11/2019 tarih ve 2019/1898 esas, 2019/1345 karar sayılı kararıyla; “davalı … Belediye Başkanlığının tacir olmadığından Asliye Hukuk Mahkemesine görevsizlik kararı verilmesi gerekirken esas hakkında hüküm kurulmasının usul, yasa ve dosya kapsamına uygun olmadığı” gerekçesi ile kaldırılmıştır.
Buna göre davanın her iki tarafının tacir olmadığı ve davanın menfi tespit davası olup mutlak ticari dava niteliğinde olmadığı bu nedenle Mahkememizin bu davada görevli olmadığı anlaşıldığından Mahkememizin görevsiz olması nedeniyle davanın usulden reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın Mahkememizin görevsizliği nedeniyle HMK.nun 114/1-c ve 115/2 maddeleri gereğince usulden REDDİNE, Karar kesinleştiğinde ve kesinleşme tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde talep edilmesi halinde dosyanın görevli İSTANBUL ASLİYE HUKUK MAHKEMESİNE gönderilmesine,
2-Kararın kesinleşmesinden itibaren 2 hafta içerisinde dava dosyasının görevli mahkemeye gönderilmesi talep edilmediği taktirde, resen HMK.nın 20.maddesi gereğince davanın açılmamış sayılmasına ve aynı yasanan 331/2.maddesi gereğince yargılama giderleri hakkında karar verilmesine,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde Mahkememize sunulacak veya gönderilecek dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere oybirliği ile karar verildi. 09/12/2021

Başkan …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Katip …
e-imzalıdır