Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 9. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/488 E. 2022/288 K. 26.04.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO:2021/512 Esas
KARAR NO :2022/259

DAVA:Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ:17/08/2021
KARAR TARİHİ:13/04/2022

Mahkememize açılan itirazın iptali davasının yapılan açık yargılaması sonucunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili Mahkememize verdiği dava dilekçesi ile; Müvekkili firmanın … Şirketi yetkilisi …, 12.08.2021 tarihinde mali müşavir ve muhasebecisi olan …’ndan teslim aldığını bir kısım ticari defter, alış satış faturaları tahsilat makbuzları çekleri ve firmaya ait kaşelerini kaybetmiş olduğunu ya da çaldırmış olduğunu, müvekkili firma yetkilisi, olay günü sabah saatlerinde … Mah. 59. Sk. No:76 K:2 D:5 …/… adresinde faaliyet gösteren muhasebecisinden 2018, 2019, 2020 ve 2021 yıllarına ait Yevmiye – Kebir- Envanter Defterleri – alış satış faturaları, tahsilat makbuzları çekleri ile firmaya ait kaşeleri bir çantaya koyup metrobüs ile firma merkezinin bulunduğu …’ya doğru hareket etmiş olduğunu ancak çok kalabalık olan metrobüsten ineceği zaman çantasının yerinde olmadığını fark ettiğini, aynı gün … Polis Merkezi’ne giden firma yetkilisi, durumu kolluk görevlilerine izah etmiş ve içinde evrakları bulunan çantasının kayıp olduğunu çalınmış olabileceğini ihbar ettiğini, kolluk tarafından belge ve defterlerin zayi olduğuna dair müvekkili firma yetkilisine ekte sundukları kayıp belgesinin verilmiş olduğunu, kayıp/hırsızlık nedeniyle 2018, 2019, 2020 ve 2021 yıllarına ait yevmiye, kebir ve envanter defterleri ile aynı yıllara ait alış satış faturaları, tahsilat makbuzları çekleri ile firmaya ait kaşeyi vb. bir kısım ticari belgelerin zayi olduğunu, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “Belgelerin saklanması, saklama süresi” başlıklı 82.maddesinde “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir.” şeklinde düzenlemenin yer almakta olduğunu, yukarıda açıklanan nedenlerle, zayi belgesi verilmesine karar verilmesini talep ile dava ettikleri görüldü.
Dava, TTK’nın 82/7. maddesi gereğince açılan zayi belgesi istemine ilişkindir.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesinin 2021/2309 Esas, 2021/1924 Karar, 30/12/2021tarihli ilamında “Somut olayda davacı tarafça, karar defterinin kaybolduğu veya çalındığından şüphelenildiğindan bahisle zayi belgesi verilmesi talep edilmiş isede, tacirin TTK 82/7. maddeden yararlanabilmesi için bir taraftan defterin korunması amacıyla gereken dikkat ve ihtimamı göstermiş bulunması, diğer taraftan da ziyaa uğramanın onun iradesi dışında elinde olmayan bir nedenle meydana gelmiş olması gerekmektedir. Tacirin defter ve belgelerini muhafazada gerekli dikkat ve özeni göstermesi gerekir. Davacı tarafça, zayi belgesi verilmesi istenilen defterin ne şekilde ve ne zaman zayi olduğuna dair somut bir iddia ve kanıt dahi sunulmamıştır. Davacı şirketin talep konusu karar defterinin saklanmasında gerekli dikkat ve özeni göstermediği ve basiretli tacir gibi davranmadığı anlaşılmakla, somut olayda TTK. 82 maddesinde düzenlenen şartların oluşmadığı anlaşılmıştır.
Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına ve davacının gerekli dikkat ve özeni gösterdiğinin kanıtlanmamış bulunmasına göre, mahkemenin kabul ve gerekçesine göre davacı vekilinin aksi yöndeki istinaf sebepleri yerinde görülmemiştir.” gerekçesi ile tacirin defter ve belgelerini muhafazada gerekli dikkat ve özeni göstermemesi halinde TTK. 82 maddesinde düzenlenen şartların oluşmadığı belirtilmiştir.
6102 sayılı TTK’nun 82/ 7. Maddesinde ; ” bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler ; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde ziyaa uğrarsa, tacir ziyaı öğrendiği tarihten itibaren 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yerdeki mahkemeden zayii belgesi verilmesini isteyebileceği” düzenlenmiştir.
TTK’nın 82/7. maddesinde, zayi belgesi verilmesini gerektirecek zayi olma durumları sınırlı olarak sayılmamış ise de tacirin zayi belgesi isteyebilmesi için, defterlerin zayi olmasında kusur ve sorumluluğunun bulunmaması, tedbirli bir tacir gibi davranmasına rağmen zayi olayına engel olamamış durumda olması gerekir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, tacirin TTK ‘nun 82 ve devamı maddelerinden yararlanabilmesi için ticari defter ve kayıtlarının korunması amacıyla gereken dikkat ve özeni göstermiş bulunması ve ziyaa uğramanın onun iradesi dışında meydana gelmesi gerektiği, davacının zayi belgesi verilmesini istediği belgelerin metrobüste kaybolduğunu beyan ettiği, bu durumun davacının bu belgelerin saklanmasında gerekli dikkat ve özeni göstermediği ve basiretli bir tacir gibi davranmadığı hususunu kanıtladığı gözetilerek davanın reddine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gereken 80,70 harcın peşin alınan harçtan mahsubu ile bakiye 21,40 TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Davacı vekilinin yüzüne karşı; gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde Mahkememize sunulacak veya gönderilecek dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 13/04/2022

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır