Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2021/405 Esas
KARAR NO :2022/596

DAVA:Alacak (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan Sebepsiz İktisab Nedeniyle)
DAVA TARİHİ:04/11/2019
KARAR TARİHİ:20/09/2022

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan Sebepsiz İktisab Nedeniyle) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle; tahsil amacıyla davalı … Bankası A.Ş … … Şubesine sunulan, keşidecisi davalı … olan, … seri nolu, 30/05/2018 keşide tarihli 50.000-TL’lik … Bankası’na ait çekin, vadesinde davalı … Bankası A.Ş. tarafından karşı bankaya sorulmadığı için tahsilatın yapılamadığını, davalı bankanın görevi kötüye kullanması, ihmal etmesi ve kusuru yüzünden çekin tahsil edilememiş olması ve bu nedenle kambiyo senedi vasfını kaybetmesi sonucunda müvekkilinin zarara uğradığını, çekin keşidecisi davalı … hakkında sebepsiz zenginleşmeden kaynaklı dava açma hakkına sahip olmakla birlikte zararın davalı bankanın kusuru nedeniyle oluştuğundan müvekkilinin uğradığı zararı davalı bankanın karşılamak zorunda olduğunu, davalı … Bankası A.Ş.’nin 26/07/2018 tarihinde, … 2. ATM’nin … Esas sayılı 29/05/2018 tarihli ara kararı gereğince çek üzerinde tedbir kararı olduğundan işlem yapılamayacağını çeke işleyerek çek yaprağını kendisine iade ettiğini, çekin her halükarda süresinde bankasına ibraz edilmesi gerektiğini, üzerinde tedbir kararı olmasının çekin bankasına ibrazına engel olmadığını, davalı bankanın süresinde çeki bankasına ibraz etmediği için Kambiyo Senetlerine Özgü Yolla takip yapma ve cirantalara başvuru yapma hakkını kaybettiği için …. İcra Müdürlüğü … Esas sayılı dosyası ile Adi Takip yapmak zorunda kaldığını ve davalıların itirazı ile takibin durduğunu, arabuluculuk başvurusu yaptıklarını fakat … dosyadan yaptıkları görüşmelerin sonuçsuz kaldığını iddia ederek, itirazın iptalini, takibin devamını, 50.000-TL alacağının takip tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesi talebi ile dava ettiği görüldü.
Davalı … Bankası A.Ş vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının, müvekkili bankanın ihmal, kusur, görevi kötüye kullanma ve haksız fiil hükümleri çerçevesinde sorumlu olduğunu ve mağduriyetinin giderilmesi gerektiğini iddia etse de haksız fiil sorumluluğunun dört unsuru olan hukuka aykırı fiil, zarar, kusur ve illiyet bağı şartlarının hepsinin oluşmadığı için, dava konusu olayda tazminat koşullarının da oluşmadığını, davacının tacir olduğu dikkate alındığında kendisinden önce gelen ciranta ile arasındaki temel borç ilişkisini ve alacağını ticari defterleri, fatura ve sair belgeler ile ispatlayabilecek durumda olduğundan, davacının zarara uğradığına dair soyut iddiasını açık bir şekilde ortaya koyması ve ispatlaması gerektiğini, davacının kendisinden önce gelen cirantadan çek bedelini tahsil edip edemediğinin bilmediğini, etmediyse temel borç ilişkisine dayalı olarak önceki cirantaya karşı alacak davasını ikame edebileceğini, bunu yapmamasının çelişkili bir durum olduğunu, davacının, çek bedelini Kambiyo senedine mahsus yolla takip edilmesi halinde tahsil edebilen iken müvekkil Banka nedeniyle genel takip yapılması nedeniyle tahsilatın yapılamadığını ispatlamasının gerektiğini, davacının, çek bedelini tahsil edebilmek amacıyla diğer dava ve takip yolları tükenmeden huzurdaki davayı açarak çek bedelini müvekkil Bankadan talep etmesinin haksız olduğunu iddia ederek davanın reddini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesi talebi ile cevap verdiği görüldü.
Davalı … cevap dilekçesinde özetle; dava konusu çeki cirantalardan …’a verdiğini, …’ın da yıkama fabrikası için … Teks. Mak. San. Ve Tic. Ltd. Şti.’ne verdiğini, çekin … Teks. Mak. San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nin kasasından kimliği belirlenemeyen kişiler tarafından çalınıp ciro edilerek piyasada kullanıldığını, … Teks. Mak. San. Ve Tic. Ltd. Şti. yetkilisinin … Cumhuriyet Başsavcılığı … sor.no ile suç duyurusunda bulunduğunu ve … 2. ATM … Esas sayılı dosyası ile çek iptal davası açıldığını, … Teks. Mak. San. Ve Tic. Ltd. Şti. tarafından Davacı …A.Ş.’ne karşı …. ATM … Esas sayılı dosyası ile istirdat davası açıldığını, Savcılık ve dava dosyaları incelendiğinde, dava konusu çekin kaybolması ve davacı şirketin zarara uğratılması ile ilgili hiçbir kusurunun bulunmadığının anlaşılacağını, Basiretli bir tacir gibi işini yaptığını ve Dava konusu çeki ciro yoluyla devrettiğini, sebepsiz zenginleşmenin olmadığını iddia ederek davanın reddi talebi ile cevap verdiği görüldü.
DELİLLER VE GEREKÇE;
…. İcra Dairesinin … Esas sayılı takip dosyası, çek tevdi bordroları, çek aslı ve fotokopisi, dayanılan diğer deliller celp edilip incelenmiş, tüm dosya kapsamı ile yaptırılan inceleme sonucu rapor alınmış ve tüm deliller toplanmıştır.
Mahkememizin 15/12/2020 tarih ve … Esas, … Karar sayılı kararında,”… davanın kabulüne, 1-Davaya konu …. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı icra dosyasında, davalılar-borçlular … … Bankası A.Ş. ve …’ın yaptığı itirazların İPTALİNE, icra takibinin; 50.000,00-TL asıl alacak ve 8.414,39-TL işlemiş faiz, asıl alacağa takip tarihinden itibaren yıllık %19,50 oranında avans faizi ile işletilerek icra takibinin devamına, 2-Alacak tutarının %20’si üzerinden hesaplanan 11.682,87-TL icra inkar tazminatının, davalılar-borçlulardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine…” kararı verildiği,
Kararın davalı … … Bankası A.Ş. vekili ve davalı … vekili tarafından istinaf edildiği, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi’nin, 03/06/2021 tarih, 2021/410 E. ve 2021/701 K. Sayılı ilamıyla, “…1-HMK’nın 355 ve 353/1.a.6. maddesi uyarınca, işin esasına dair istinaf nedenleri incelenmeksizin, ilk derece mahkemesinin istinafa konu kararının kaldırılmasına,2-Yukarıdaki açıklamalar ışığında davanın yeniden görülmesi için dosyanın, kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine…” karar verildiği, İstinaf kaldırma kararı sonrası, mahkememize gelen dosyanın 2021/405 Esas sayıya kaydının yapılarak yargılamaya devam olunduğu anlaşıldı.
İstinaf kaldırma kararından önce, bilirkişiden rapor alınmasına karar verilmiş, Banka Uzmanı … tarafından hazırlanan 06/11/2020 tarihli bilirkişi raporunda;
“… Davalı … Bankası A.Ş., 5411 sayılı Bankacılık Kanunu İle düzenlenen bir güven kuruluşu olup, faaliyet alanı, kuruluş esasları, sahip olduğu yönetim ve iç denetim sistemleri, bağımsız denetime tabi olması ile kamu nezdinde güven uyandıran kuruluş olarak, kendi faaliyet alanlarının gerektirdiği Ölçüde basiret ve özenle faaliyetlerini sürdürmek zorunda olduğu, bankalar Arası Çek Takas sistemi üyesi olan Davalı … Bankası A.Ş.’nin; kendi şubelerine hamilleri (lehtarları) tarafından teslim edilen çekleri kabul etmek ve bu çeklere ilişkin bilgileri elektronik ortamda, ibraz süresi içerisinde, muhatap katılımcı çek bankasına intikal ettirmek üzere çek takas odasına usulüne uygun olarak iletmekle yükümlü olduğu, çekler üzerindeki işlem ve kontrollerde, çek bilgilerinin gönderilmesinde sistem kurallarında belirtilen tüm kuralların uygulanmasında azami dikkat ve özeni göstermek zorunda olduğu, ödemeyi engelleyen diğer kısıtlamaları bulunan çeklerin arkalarına gerekli açıklamayı çekin yasal ibraz süresi içerisinde muhatap katılımcı banka adına yapma sorumluluğu taşıdığı, davalı … Bankası A.Ş.’nin dava konusu 50.000,00 TL tutarındaki çeki ibraz süresi içerisinde çek bankası … Bankası’na sormaması, çek alacaklısı Davacı …A.Ş.’nin hak kaybına neden olduğu, Davacı …A.Ş.’nin takip tarihi 26.04.2019 itibariyle talep edebileceği Asıl Alacağın 50.000,00 TL, işlemiş faiz alacağının 8.414,39 TL ve topla harca esas takip alacağının 58.414,39 TL olduğunun…” sonuç ve mütalaa edildiği görüldü.
Dava, davalı bankaya tahsil için tevdi edilmiş olan ve süresinde ibraz edilmeyip işlem yapılmayarak, kambiyo vasfını yitiren çek nedeniyle, davalı banka yönünden ihmal ve kusura dayalı, diğer davalı keşideci yönünden TTK.732 maddesi uyarınca, sebepsiz zenginleşme hükümleri kapsamında, çek bedelinin davalılardan tahsili istemiyle açılan alacak davasıdır.
Davaya konu … Bankası … Şubesi’ne ait, keşide tarihi 30/05/2018, keşide yeri İstanbul, çek numarası …, çek bedeli 50.000-TL olan çek incelendiğinde, keşidecisinin (davalı) …, hamiline yazılı, 1. Cirantanın (dava dışı) …,2. Cirantanın (dava dışı) …, 3.cirantanın (dava dışı) … Yapı Malzemeleri Hırdavat İç ve Dış Tic.Ltd.Şti., 4.cirantanın (dava dışı …), 5.cirantanın (dava dışı) …, çeki ibraz eden hamilin (davacı) … A.Ş., çekin ibraz tarihinin 26/07/2018 olduğu görülmüştür.
…. İcra Dairesinin … Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davacı tarafından davalılar ve dava dışı çek borçluları aleyhine toplam, 58.414,39-TL. üzerinden ve asıl alacak miktarına takip tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte tahsili amacıyla ilamsız icra takibi yapıldığı, davalıların süresi içerisinde, borca, faize ve fer’ilerine itirazları nedeniyle takibin durdurulduğu anlaşılmıştır.
Mahkememizce toplanan tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde, bilirkişi raporu hüküm kurmaya yeterli ve denetime elverişli olmadığından hükme esas alınmamış olup, mahkememizde, davacının, davaya konu çekin hamili olduğu, davalı …’ın keşideci, olduğu, icra takibine dayanak çekin, süresinde ödeme için ibraz edilmeyerek kambiyo vasfını yitirmesi nedeniyle, TTK.732 maddesi uyarınca, sebepsiz zenginleşme hükümleri ve temel ilişki kapsamında, ilamsız icra takibi başlatıldığı, çekin kambiyo vasfını yitirmesi durumunda alacaklının, sebepsiz zenginleşmeye dayanarak TTK’nun 732. maddesi gereğince keşideci hakkında, temel ilişkiye dayanarak ciranta hakkında dava açabileceği, davacının, dava dilekçesinde, davalı keşideci hakkında sebepsiz zenginleşme,davalı banka hakkında ihmal ve kusura dayalı dava açtığını beyan ettiği, süresinde ibraz edilmeyen çekin, temel ilişki yönünden yazılı delil başlangıcı niteliğinde olduğu, davalı keşideci …’ın tarafından, çek üzerinde mevcut kendi imzasına itirazının olmadığı, TTK’nun 732. maddesi gereğince, ispat yükünün davalı …’da olduğu, dava konusu çek nedeni ile sebepsiz zenginleşmediğini ( örneğin ödeme gibi) ispatlaması gerektiği, davalı keşideci …’ın TTK’nun 732. maddesi gereğince sebepsiz zenginleşmediğini ispat edemediği ve çek bedelinden sorumluluğu bulunduğu; davalı bankaya tahsil için tevdi edilen ve ibraz süresi geçirildiği için çek vasfını kaybeden çek bedelinin davalı bankadan tahsilinin talep edilebilmesi için, çeklerin asıl borçlu/larıdan tahsilinin olanaksız hale gelmiş olması, bu nedenle davacının zararının doğması gerektiği (Yargıtay 11.HD.04/05/2015 tarihli, 2014/15993 E.-2015/4802 K. sayılı ilamı, İstanbul BAM 12.HD.21/12/2017 tarihli, 2017/324 E.-2017/616 K. sayılı kararı) davacının öncelikle temel ilişkiye dayalı takip ve dava haklarını kullanarak çek bedellerinin tahsili için çek borçlu/ları aleyhine tüm hukuki yollar tüketilmeden, doğrudan banka aleyhine açılan iş bu davada zararın doğması şartının henüz gerçekleşmediği kanaati oluştuğundan, davacının davasının davalı … yönünden kabulü ile, 50.000-TL.’nın 26/04/2019 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile iş bu davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, davacının davasının davalı … Bankası A.Ş. yönünden reddine, karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının davalı … yönünden kabulü ile, 50.000-TL.’nın 26/04/2019 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile iş bu davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
2-Davacının davasının davalı … Bankası A.Ş. yönünden reddine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesine göre, alınması gereken 3.415,50-TL. harçtan, peşin alınan 853,88-TL. harcın mahsubu ile geriye kalan 2.561,62-TL. harcın davalı …’dan tahsili ile hazineye irad kaydına,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 9.200-TL.vekalet ücretinin davalı …’dan alınarak davacıya verilmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 9.200-TL. vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı … Bankası A.Ş.’ne verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 44,40-TL. başvurma harcı + 853,88-TL. peşin harç + 800-TL. bilirkişi ücreti + 238,70-TL. tebligat-müzekkere giderleri olmak üzere toplam 1.936,98-TL. yargılama giderinin, 1.903,98-TL.’nın davalı …’dan alınarak davacıya verilmesine, davalı … Bankası A.Ş. için yapılan 33-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
7-Davalı … Bankası A.Ş.’nin yapmış olduğu 38,50-TL. yargılama giderinin davacıdan alınarak davalı … Bankası A.Ş.’ne verilmesine,
8-6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 18/A-(11)-(13) maddesi ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320-TL. arabuluculuk ücretinin tamamının, davalı …’dan tahsiliyle hazineye irat kaydına,
9-Taraflarca yatırılan bakiye gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin, davalı … Bankası vekilinin yüzüne karşı, davalı … vekilinin yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmek üzere mahkememize hitaben yazılmış, mahkememize verilecek ya da başka mahkeme aracılığı ile mahkememize gönderilecek bir dilekçe ile gidilebilecek İSTİNAF yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.20/09/2022

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır