Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2021/397 Esas
KARAR NO :2022/1003

DAVA:Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:18/06/2021
KARAR TARİHİ:13/12/2022

Taraflar arasında görülen davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkil …, …A.Ş.’nin yetkilisi ve hakim ortağı olduğunu, müvekkilin kar edeceği düşüncesi ile maske fabrikası kurmaya karar verdiğini, bu karar neticesinde maske üretimine yarayacak makine arayışına başladığını diğer yandan da …A.Ş.’nin kuruluş işlemlerini başlattığını, bu arayış döneminde tanışmış olduğu … San. Ve Tic. Ltd Şti ile … San A.Ş.’nin Ankara adresinde mükim fabrikasında kullanılmak üzere 1 adet ultrasonik gövde maske makinesi ile 2 adet ultrasona lastik takma gövde makinesi alımı için 15/05/2020 tarihli sözleşme ile maske gövde makinesi için 190.000,00 TL, maske kulak lastiği takma makinaları için adet fiyatı 122.500,00 TL üzerinden sözleşmede belirtilen makine teslim tarihlerinde makinelerin teslimi için anlaştıklarını, davalı şirket tarafından bu üç makineden günlük toplam 200.000 adet maske alınabileceğine dair bilgilendirmeler üzerine sözleşmenin yapıldığını, taraflar arasında yapılan sözleşmeye göre davalı tarafından maske gövde makinesi 27/05/2020 tarihine kadar, maske kulak lastik takma makineleri ise 06/06/2020 tarihine kadar müvekkil şirketin fabrikasına eksiksiz, kusursuz ve hatasız olarak teslim edeceğinin, davalı tarafından sözleşmeye aykırılıkta bulunulduğunu, 27/05/2020 tarihinde teslim edeceğini beyan ettiği maske gövde makinesinin 16/06/2020 tarihinde teslim edildiğini, 06/06/2020 tarihinde teslim edilmesi gereken maske kulak lastiği takma makinelerinin de 15/06/2020 tarihinde tam olarak çalışır vaziyette olmadan teslim edildiğini, diğer maske kulak yapıştırma makinesinin ise tüm arama ve görüşmelere rağmen teslimin gerçekleşmediğini, … 14. Noterliğinin 16/07/2020 tarihli … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile sözleşmeden dönülmesine karar verildiğini, davalı şirkete ihtarname gönderildiğini, teslim edilen makinelerde paslanma ve arızalar yaşandığını, bir süre sonra hiç çalışmamaya başladığını, bilirkişi incelemesi yapılarak arızanın kendileri tarafından olmadığını, imalat hatası olduğunu belirterek davalı şirket banka hesapları ve taşınır taşınmaz malları üzerinde ihtiyati tedbir kararı verilmesini, ayıplı ifa nedeniyle müvekkilinin seçimlik hakları kapsamında müvekkili tarafından tamir ettirilen maske makinesindeki ayıp oranında satış bedelinden, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 20.000 TL indinim yapılmasına karar verilmesini, bu meblağın ticari temerrüt faizi ile birlikte davalıdan alınarak müvekkillerine ödenmesini, geç ve ayıplı teslim neticesinde müvekkili şirketin doğmuş zararın 27/05/2020 ile 01/09/2020 tarihleri arasındaki fiyat ve kar marjları dikkate alınarak bu tarihler arasında oluşmuş zarar nedeniyle davalının makinelerle günlük 200.000 adet maske üretilebileceğine dair beyanı da kapsamında uzman bilirkişilerce hesaplatılmak suretiyle söz konusu makineler zamanında ve sorunsuz olarak teslim edilmiş olsaydı üretilerek satılacak olan maskelerin üretim ve satışının gerçekleşmemesi nedeniyle doğmuş zararın tespitiyle fazlaya ilişkin dava ve talep arttırma hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 30.000 TLnin ticari temerrüt faizi ile birlikte davalıdan alınarak müvekkillerine verilmesini, taraflar arasında akdedilmiş olan 9.maddesi uyarınca 43.500 TL cezai şartın ticari temerrüt faizi ile birlikte davalıdan alınarak müvekkillerine verilmesini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesi talebi ile dava ettikleri anlaşıldı.
Davalı tarafından cevap dilekçesi sunulmadığı görüldü.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Dava, satım sözleşmesine aykırılık nedeniyle ayıp oranında indirim, cezai şart ve kar mahrumiyeti talebine ilişkindir.
Taraflar arasında akdedilen 15.05.2020 tarihli sözleşme incelendiğinde; Satıcının … san Tic Ltd Şti olduğu, alıcının …
olduğu,
1 adet ultrasonik gövde maske makinesi ve 2 adet
ultrasonik lastik takma gövde makinesi
satışı konusunda tarafların anlaştığı, maske gövde makinesi adet fiyatının190.000,00 TL, lastik yapıştırma makinesinin adet fiyatının 122.500,00 TL
olarak kararlaştırıldığı, makinelerin 06.06.2020 tarihinde, maske gövde makinesinin teslim tarihinin ise 27.05.2020 tarihi olarak kararlaştırıldığı, 200.000,00 TL peşin geri kalanın teslimle birlikte ödeneceğinin kararlaştırıldığı, tarafların yükümlülüklerini yerine getirmedikleri takdirde
43.500,00 TL cezai şart ödemeyi kabul ettiklerinin yazılı olduğu görülmüştür.
… Sulh Hukuk Mahkemesinin … D.İş sayılı dosyasından alınan bilirkişi raporunda; ”3 adet dönen mil ve üzerindeki toplam 6 adet konik dişlilerin paslı olduğu, hijyenik ve steril olarak imal edilmesi gereken tıbbi maske üretiminde kullanılan maske malzemelerinin temas ettiği malzemelerin paslanmaz malzemeden imal edilmesi gerektiğinden mevcut mil ve konik dişlilerin uygun olmadığı, mevcut mil ve konik dişlilerin paslanmaz malzeme ile değiştirilmesi gerektiği, mevcut 3 adet milin balanslı çalıştığı ve bu sebeple mevcut durumda hem paslı malzemesi hem de imalat şekli olarak uygun olmadığı, makine rulolarının tahrikinde kullanılan dişli sisteminin 2 adet tahrik aktarma zincirlerinin gerdirme ayarlarının olmadığı, tahrik dişlilerinin senkron ayarlarının yapılmadığı ve senkronları birbirine uyumlu olmadığından imalat sırasında hatalı/fireli üretim yapacağı, Ultrasonik Gövde Maske Makinesinin mevcut haliyle hijyenik ve steril tibbi maske üretim işlevini yerine getirecek durumda olmadığı, tespit edilen eksik ve kusurların imalat hatası olduğu, kullanım hatası olmadığı, dava konusu tespiti yapılan makinenin mevcut haliyle ayıplı imalat olduğunun” mütaala ediliği görülmüştür.
Davacılar tarafından davalıya keşide edilen … 14.Noterliğinin 16.07.2020 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi incelendiğinde; sözleşme kapsamında teslim edilmedi gereken fakat teslim edilmeyen kısımlardan vazgeçildiğinin bildirildiği ayrıca, ayrıca ayıplı olarak teslim edilen maske gövde makinesi indirim yapılmasının, zararların giderilmesinin cezai şartın ödenmesinin ihtar edildiği, ihtarnamenin davalıya 17.07.2020 tarihinde tebliğ ediliği tebliğ mazbatasından anlaşılmıştır.
Taraflarca ileri sürülen tüm deliller toplanmış, dosyadaki mevcut deliler ve tüm dosya kapsamına göre bilirkişiden rapor alınmıştır.
Mahkememizce alınana bilirkişi raporunda sonuç olarak; Takdir Sayın Mahkeme’ye ait olmak üzere Sayın Mahkemece belirlenen uyuşmazlık noktaları ve bilirkişi görevlendirmesiyle dosya kapsamı incelendiğinde Davacı, dava dilekçesinde ayıplı ifa edeniyle davacı tarafından tamir ettirilen maske makinesindeki ayıp oranında satış bedelinden şimdilik 20.000TL indirim yapılmasını, bu meblağın ticari temerrüt faizi ile ödenmesini talep etmiş olup bu hususta: Teknik inceleme neticesinde … MEDİKAL SANAYİ A.Ş. İLE … SAN.VE TİC.LTD.ŞTİ ile yapılan sözleşmeye uyulmadığı; makinelerin; zamanında ve tam olarak çalışır vaziyette teslim edilmemeleri, kısa bir sürede makinelerin paslanması arıza çıkarması, alıcı tarafından yapılan bu yatırımdan beklenen gelirin olmaması nedeniyle malın ‘AYIPLI MAL’ olduğunu ortaya çıkardığı, Dava dilekçesinde “ayıp oranında indirim” için istenen 20.000TL.lik indirim oranının, ayıplı mal incelendiğinde uygun olduğu kanaatine varıldığı, Borçlar mevzuatı yönünden değerlendirme neticesinde uyuşmazlık noktası olarak Sayın Mahkemece belirlenen “makine ayıplı ise davacının iddiaları ve davalıdan alacaklı olup olmadığı, alacaklı ise ne miktarda alacaklı olduğu” hususunda: Huzurdaki dava açıklamadan evvel davacılar tarafından davalıya 16.07.2020 tarihinde gönderilen, … 14. Noterliği’nde düzenlenmiş … yevmiye numaralı ihtarnamede davacıların, geç teslim, hiç teslim etmeme ile bununla birlikte teslim edilen mallar açısından ayıp bildiriminde bulunduğu ve sonuç olarak “15.05.2020 tarihli sözleşmeden dönme ve zararların tazmini” yönünde seçimlik hak kullandıklarının görüldüğü, Davacılar tarafından TTK m. 18/3 hükmünce usulüne uygun şekilde noter aracılığıyla yapılan bu ihtarnamedeki bildirimin, TBK m. 223 hükmüne göre satılanı gözden geçirme ve ayıbı bildirme” külfetinin yerine getirilmesi olarak kabul edilebileceği, 3. 16.07.2020 tarihli noter ihtarnamesi ile davacıların, satım sözleşmesinde ayıptan doğan sorumluluk (ayıba karşı tekeffül) kapsamında seçimlik hak olarak, TBK m. 227/I, b.1 hükmünce “sözleşmeden dönme” yönündeki seçimlik hakkını kullandığı; Satım sözleşmesinde ayıptan doğan sorumluluk (ayıba karşı tekeffül) kapsamındaki TBK m. 227 hükmünde “yenilik doğuran hakkın” düzenlendiği; yenilik doğuran hakların özelliklerinden birisinin “Yenilik doğuran hakkın kullanılmasıyla sona erer.” ve “Yenilik doğuran haklar, kullanıldıktan sonra buna ilişkin işlem geri alınamaz.” şeklinde olduğu1; yenilik doğuran hakkın ikinci defa kullanılamayacağı, kullanılmakla tükendiği; TBK m. 227/I hükmünde de açık bir şekilde alıcının, hükümde sayılan seçimlik haklardan “birini” kullanabileceğinin düzenlendiği, Yenilik doğuran hakların sonuç doğurması için “muhatabına varması” gerektiğinden EĞER SAYIN MAHKEMECE 16.07.2020 tarihli noter ihtarnamesinin davalıya tebliğ edildiği sonucuna varılır ise (bu husus, dosya kapsamından anlaşılamamaktadır) bu halde davacıların, ihtarname yoluyla TBK m. 227/I, b.1 hükmündeki “sözleşmeden dönme” yönündeki seçimlik (yenilik doğuran) hakkı kullanmasından ötürü dava dilekçesindeki taleplerden biri olan “ayıp oranında indirim” yönündeki seçimlik hakkın (TBK m. 227/I, b.2), TBK m. 227/I hükmü gereğince kullanılamayacağı; çünkü eğer noter ihtarnamesi davalıya tebliğ edilmiş ise tebliğ ile sözleşmeden dönme yönündeki yenilik doğuran hakkın kullanılarak bu hakkın, hüküm ve sonuç doğuracağı ve sözleşmeyi ortadan kaldıracağı; bu takdirde de davacıların ayıp oranında alacaklı olmadığı kanaatine varılabileceği, ANCAK EĞER SAYIN MAHKEMECE 16.07.2020 tarihli noter ihtarnamesinin davalıya tebliğ edilmediği anlaşılırsa bu halde ise davacıların, dava dilekçesindeki “ayıp oranında indirim” yönündeki seçimlik hakkı (TBK m. 227/I, b.2) kullanabileceğinin kabul edilebileceği, bu halde istenen 20.000TL.lik indirimin yerinde olup olmadığını takdirin, münhasıran Sayın Mahkeme’ye ait olduğu, Davacı, dava dilekçesinde geç ve ayıplı teslim neticesinde davacının doğmuş zararının 27.05.2020 ile 01.09.2020 tarihleri arasındaki fiyat ve kar marjları dikkate alınarak, bu tarihler arasında oluşmuş zarar nedeniyle davalının makinelerle günlük 200.000 adet maske üretilebileceğine dair beyanı kapsamında söz konusu makineler zamanında ve sorunsuz olarak teslim edilmiş olsaydı üretilerek satılacak olan maskelerin üretim ve satışının gerçekleşmemesi nedeniyle doğmuş zararın tespiti ve şimdilik 30.000TL’nin ticari temerrüt faizi ile birlikte ödenmesini talep etmiş olup bu hususta: Mali inceleme neticesinde 2020 ve 2021 yılları ticari defterleri incelemesi sonucunda 2021 yılı yevmiye defteri 1.500.000 adet maske için X 0,45 kuruş kar = 675.000,00 TL zarar 2.000.000 adet maske için X 0,45 kuruş kar = 900.000,00 TL zarar Davacı, dava dilekçesinde sözleşmenin 9. maddesi uyarınca 43.500TL.lik cezai şartın ticari temerrüt faizi ile birlikte ödenmesini talep etmiş olup bu hususta: Borçlar mevzuatı yönünden değerlendirme neticesinde Sözleşmenin 9. maddesinde tarafların yükümlülüklerini yerine getirmemeleri durumunda 43.500TL ceza koşulu (cezai şart) ödeyeceği kararlaştırılmış olduğundan bu hükümde kararlaştırılan ceza koşulu (cezai şartın) türünün, TBK m. 179/I2 hükmü gereğince “ifa yerine eda” türündeki ceza koşulu olduğu, Sözleşmenin 4. maddesinde satılan makinaların 06.06.2020 tarihinde, maske gövde tesliminin ise 27.05.2020 tarihinde teslim edileceği kararlaştırılmış olmasına rağmen yukarıdaki teknik değerlendirme kısmında satılanların zamanında teslim edilmediği yönündeki kanaat kabul edilecek olur ise bu halde TBK m. 179/I hükmünce sözleşmede kararlaştırılan ceza koşulunun talep edebileceği, TBK m. 179/I hükmüne göre “…aksi sözleşmeden anlaşılmadıkça alacaklı, ya borcun ya da cezanın ifasını isteyebilir.” hükmünü takdirin, münhasıran Sayın Mahkeme’ye ait olduğu mütalaa edildiği anlaşıldı.
Dosya kapsamı ve tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde; davacılar tarafından taraflar arasında akdedilen sözleşmeye göre teslim edilmesi gereken 1 adet maske gövde makinesinin ve 1 adet kulak lastiği makinesinin geç teslim edildiğinin, 1 adet kulak lastiği makinesinin hiç teslim edilmediğinin ve ayrıca teslim edilen maske gövde makinesinin ayıplı olduğunun iddia edilerek ayıp oranında bedelde indirim yapılması, kar mahrumiyeti ve cezai şart talep edilmiştir. Davacı … ile davalı arasında 15.05.2020 tarihinde 1 adet ultrasonik gövde maske makinesi ve 2 adet
ultrasonik lastik takma gövde makinesi
satışı konusunda anlaşma imzalandığı, anlaşmaya göre maske gövde makinesi adet fiyatının 190.000,00 TL, lastik yapıştırma makinesinin adet fiyatının 122.500,00 TL olduğu, davalı tarafından davacı şirkete 435.000,00 TL’lik fatura kesildiği, davalı şirket tarafından davacı şirkete fatura kesilmesi ile davacı şirketin de sözleşmeye dahil olduğunun anlaşıldığı, davacı şirket tarafından 100.000,00 TL ödeme yapıldığının bilirkişi incelemesi ile tespit edildiği, diğer davacı tarafında ise 200.000,00 TL peşinat ödemesinin banka havalesi ile yapıldığının sunulan dekonttan anlaşıldığı, davacı şirket tarafından davalıya 120.000,00 TL iade faturasının düzenlendiği, … Sulh Hukuk Mahkemesinin … D.İş sayılı dosyasından alınan bilirkişi raporu ile maske gövde makinesinin imalatında ayıp olduğunun tespit ediliği, mahkememizce alınan bilirkişi raporu ile de teslimin ayıplı olduğu, davacı şirket kayıtlarında 100.000,00 TL ödeme gözüktüğü ve 215.000,00 TL davacı şirketin borçlu olduğu tespit edilmiş ise de peşinat olarak davacı Gökhan Götaş tarafından yapılan 200.000,00 TL’nin de dikkate alınması gerektiği, davalı tarafça bilirkişi raporuna itiraz edilmediği, 1 adet maska lastik yapıştırma makinesinin teslim edildiğinin davalı tarafça ispat edilemediği, taraflar arasında akdedilen sözleşmenin 9. maddesinde tarafların yükümlülüklerine uymaması halinde 43.500 TL cezai şart ödeneceğinin kararlaştırıldığı, davacı tarafından … 14.Noterliğinin 16.07.2020 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile sözleşmeden dönme hakkının kullanıldığı, ihtarnamenin 17.07.2020 tarihinde davalı şirkete tebliğ edildiği, buna göre davacının yalnızca cezai şartı talep edebileceği, değerlendirilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M :Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacıların cezai şart taleplerinin kabulü ile 43.500,00 TL cezai şartın davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
2-Davacıların kar mahrumiyeti ile ayıp oranında satış bedelinden indirim taleplerinin reddine,
3-492 Sayılı Yasa gereğince alınması gereken 2.971,48-TL harçtan peşin alınan 1.596,75-TL harçtan mahsubu ile geriye kalan 1.374,73-TL harcın davalıdan tahsili ile Hazineye irad kaydına,
4-Davacılar vekille temsil olunduğundan, A.A.Ü.T gereğince taktir olunan 9.200,00-TL vekalet ücretinin, davalı taraftan alınarak davacı tarafa verilmesine,
5-Davacılar tarafından başlangıçta yatırılan 59,30-TL başvurma harcı + 1.596,75-TL peşin harç toplamı olan 1.656,05‬-TL’nin davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
6-Davacılar tarafından yapılan 3.000,00-TL bilirkişi ücreti + 183,75-TL tebligat-müzekkere masrafları olmak üzere toplam 3.183,75-TL yargılama giderlerinin kabul ve ret oranına göre % 46,52 (1.481,08-TL) oranında davalıdan alınarak davacılara verilmesine, geriye kalanın kendi üzerinde bırakılmasına,
7-6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 18/A-(11)-(13) maddesi ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin kabul ve ret oranına göre % 46,52 (614,06-TL) oranında, davalıdan tahsiliyle Hazine adına gelir kaydına,
8-6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 18/A-(11)-(13) maddesi ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin kabul ve ret oranına göre % 53,48 (705,94-TL) oranında, davacılardan tahsiliyle Hazine adına gelir kaydına,
9-Karar kesinleştiğinde kullanılmayan gider avansının, yatıran tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalıların yokluğunda gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize verilecek veya başka mahkeme aracılığı ile mahkememize gönderilecek bir dilekçe ile İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.13/12/2022

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır