Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO:2021/161 Esas
KARAR NO :2022/357

DAVA:İtirazın İptali (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:16/07/2019
KARAR TARİHİ:24/05/2022

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle; taraflar arasındaki acentelik sözleşmesi ile kargo taşımacılığı sözleşme ve işlemlerini acente sıfatı ile yapma edimini üstlendiği ve ancak davalının vadesi geçmiş ve ödenmemiş resmi kurum borçlarının olduğu ve bu borçların davalı acente tarafından ödenmediğinin tespit edildiğini, acentelik sözleşmesinin 8.maddesine göre müvekkili şirketin bu feshetme hakkına ve yetkisine dayanarak haklı nedenlerle feshettiğini, davalının yürütmüş olduğu acentelik faaliyetleri nedeniyle sözleşme ekleri ve taraflar arasında düzenlenen faturalar ve diğer tüm belgelerle müvekkili şirkete 31/01/2013 fesih tarihi itibari ile 82.166,15 TL cari hesap borcu olduğunun tespit edildiğini, ödenmemesi nedeniyle …. İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı dosyası ile yapılan takibe itiraz edildiğini açıklayarak itirazın iptali ile asıl alacak üzerinden %20 inkar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ile dava ettiği görüldü.
Davalıya usulüne uygun tebligat yapıldığı ancak davaya cevap vermediği görüldü.
DELİLLER VE GEREKÇE;
…. İcra Dairesinin … Esas sayılı takip dosyası, taraflar arasında imzalanan Vekâlet ve Acentelik Sözleşmesi, cari hesap ekstresi, ticari defterler, ihtarnameler ve dayanılan diğer deliller celp edilip incelenmiş, tüm dosya kapsamı ile yaptırılan inceleme sonucu rapor alınmış ve tüm deliller toplanmıştır.
… 8.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 16/07/2019 tarih, 2019/… E.-2019/… K. sayılı yetkisizlik kararı ile mahkememize gelen dosyada, 2021/161 Esasına kaydedilerek yargılamaya devam olunmuştur.
…. İcra Dairesinin … Esas sayılı dosyası incelendiğinde; davacının davalıdan, sözleşmeden kaynaklanan “ödenmeyen cari hesap” alacağından, 82.166,15-TL. asıl alacak, ve 33.564,31-TL. işlemiş faiz olmak üzere toplam 115.730,45-TL. ve takip tarihinden itibaren işleyecek yıllık %15 temerrüt faizi ile birlikte tahsili amacıyla ilamsız icra takibi yaptığı, davalının süresi içerisinde, borca, faize ve fer’ilerine itirazı nedeniyle takibin durdurulduğu ve davacı tarafından takibin devamının sağlanması amacıyla İİK. 67. maddesinde belirtilen 1 yıllık hak düşürücü süre içinde, itirazın iptali davasını açtığı anlaşılmıştır.
İhtilaf, davacı alacaklının davalıdan, taraflar arasında imzalanan Acentelik Sözleşmesi’nden kaynaklanan, cari hesap alacağına dayalı takip sebebi itibariyle, alacaklı olup olmadığı, alacaklı ise miktarının tespiti konularından kaynaklanmakta olup, alacak miktarının tespiti için takip dayanağı belgelerin incelenmesi hukuk dışında özel ve teknik bilgiyi gerektiren haller olduğundan 6100 sayılı HMK m.266 gereği mahkemenin tarafların talebi yahut kendiliğinden vereceği karar ile bu hususların bilirkişiye tespit ettirilmesi mümkündür.
Tüm deliller toplandıktan sonra, bilirkişiden rapor alınmasına karar verilmiş, mali müşavir bilirkişi … tarafından hazırlanan 01/01/2022 tarihli bilirkişi raporunda; “…
1.Davacı tarafın dava konusu döneme ait ticari defterlerinin açılış-kapanış tasdiklerinin yasal süresi içinde usulen uygun olarak yapılmış olduğu, davacı ve taraf defterlerinin sahipleri lehine delil olma özelliğini haiz olduğu,
2.Taraflar arasında kurulu 19.11.2012 tarih … yevmiye nolu acentelik sözleşmesine dayalı ticari ilişkinin doğduğu,
3.Taraflar arasında kurulu 19.11.2012 tarih … yevmiye n.olu acentelik sözleşmesinin feshi için davacı tarafından davalıya ….Noterliğinin 05.02.2013 tarihinli,… n.olu ihtarnamesi gönderildiği,gönderilen ihtarnamenin tebliğ mazmatasının 06.02.2013 tarihinde tebliğ edildiği,
4.Davacı şirketin davalı firma ile ilgili hak ediş faturalarını,sarf malzeme faturalarını ve ödemeleri Muhasebe teknik ve usullerine uygun olarak 2011-2012-2013 yılı defter kayıtlarına işlediği eklerde yevmiye kaydı ile detayı verilen tüm faturalardan sonra oluşan 31.12.2013 tarihi itibariyle 82.166,16 TL defter ve kayıtlarında davalıdan alacaklı olduğu,
5.Bu alacağın 2014 yılına devrettiği başkaca ödemenin olmadığı,
6.Huzurdaki dava toplam; 82.166,15 TL cari hesap alacağını,33.564,31 TL yıllık
%15 faizi birlikte talep ettiği, davacı tarafından 22.10.2015 tarihinde ….İcra Müdürlüğünün … dosyası ile icra takibi başlatıldığı, Vekalet sözleşmesinin IX md.sona erme sonuçlarının 2.’inci bendi Sözleşmenin feshi halinde Vekalet Alan’ın fesih tarihine kadar işlemiş alacaklarını ve tahakkuk eden borçları fesih tarihinden itibaren 3(üç) ay içerisinde tespit edilerek belirlenen hizmet bedeli en geç 3 (üç) aylık sürenin sonunda ödeneceğinin yazılı olduğu görülmüştür.
Taraflar arasında kurulu sözleşme içeriklerinde %15 temerrüt faiz oranı görülememiştir. Dolayısıyla da yıllar itibariyle merkez bankası temerrüt faizi oranları göz önünde bulundurularak 08.05.2013 temerrüt tarihinden itibaren icra takip tarihine kadar aşağıdaki hesaplama yapılmıştır.
Anapara 82.166,15
İşlemiş faiz 27.409,16
Toplam 109.575,31 TL
İTİRAZIN İPTALİ ile TAKİBİN DEVAMI gerektiği, icra takip tarihinden sonra asıl alacak için talep edilen %15 yıllık faiz oranının yerindeliğinin Mahkemeniz görev alanı ve takdirinde bulunduğu…” sonuç ve kanaatine ulaşıldığını mütalaa ettiği anlaşıldı.
Acentelik Sözleşmesinin 8-b maddesi gereği, “Acentenin, kendi personelinin maaş ve sosyal haklarını ve/veya personeline ilişkin resmi kurum borçlarını zamanında ve/veya hiç ödememesi/ödeyememesi..” nedeni ile, davacı Taşımacı firma, süreye bağlı olmaksızın haklı nedenle fesih hakkı verdiği ve sözleşmeyi dilediği zaman feshetme hakkına sahip olduğunun imza altına alındığı anlaşılmıştır.
… Vergi Dairesi’nin 09/03/2022 tarih, … sayılı cevabi yazısı ile, davalının “… vergi kimlik numarası ile….21/06/2012-28/02/2013 tarihleri arasından … faal mükellef olup, 05/02/2013 tarihi ve 09/03/2022 tarihi itibariyle davalının … vergi borcunun bulunmadığının…” bildirildiği görüldü.
… Sosyal güvenlik Merkezi’nin 15/02/2022 tarih ve … sayılı cevabi yazısı ile “… kurum kayıtları ve dosya tetkiki sonucu işverenin kuruma 05/02/2013 tarihi itibariyle 3.249,30-TL. borcu bulunduğunun…” bildirildiği görüldü.
Davacının, davalı adına keşide edilen, ….Noterliği’nin 05/02/2013 tarih, … yevmiye ve 07/03/2013 tarih, … yevmiye nolu ihbarnamesi ile, “..Acentelik Sözleşmesinin yenilenmeyeceğinin ve hükümsüz olduğunun…” davalıya ihbar ile tebliğ edildiği görülmüştür.
Yargıtay 11.HD.16/01/2017 tarihli, 2016/2630 E.-2017/258/ K. sayılı kararında vurgulandığı üzere, mahkemece tacir olan taraflara ticari defterleri sunmaları için kesin süre verilmesi halinde, davacı tarafın ticari defterlerini verilen kesin süre içerisinde ibraz etmesine karşın, davalı taraf ticari defterlerini verilen kesin süre içerisinde sunmaz ise, artık, davacı yanca usulüne uygun tutulan ticari defterleri onun (davacının) lehine delil niteliğine haizdir. Davacının icra takibine konu ettiği tutarlar eğer davacının usulüne uygun tutulmuş ticari defterlerinde yer almakta ise (kayıtlı ise) bu durumda davalı tarafın ticari defterlerini ibrazdan kaçınmış olması nedeniyle ispat yükü kendisinde olan tarafın (davacının) ticari defterleri davacı lehine delil olacaktır.
Somut olayda, Mahkememizin 01/02/2022 tarihli duruşmasının 5 nolu ara kararı ile, ”… a)Belirlenecek olan inceleme günü ticari defter ve belgelerini sunması için TTK ‘nun 83 ve HMK ‘nun 219/2 ve 222 maddeleri gereğince kesin süre verildiği , inceleme günü ticari defter ve belgeleri sunmadığı takdirde bunları sunmaktan kaçınmış sayılacağı konusunda meşruhat yazılması suretiyle davalıya tebligat yapılması b) Davalının ticari defter ve belgelerini sunması halinde bunların ve dosya suretinin, mahkememizce görevlendirilecek, bir mali müşavir bilirkişiye tevdi ile davacının iddiası, davalının savunması, davalının ticari defter ve belgeleri ile tüm dosya kapsamına göre davacının davalıdan alacaklı olup olmadığı alacaklı ise ne miktarda olduğu konusunda bilirkişi incelemesi yaptırılması için … Nöbetci Asliye Ticaret Mahkemesine talimat yazılmasına …” dair verilen ara karar istinaden, … 7.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin… Tal. sayılı dosyasından, davalıya çıkarılan meşruhatlı davetiyenin, 19/11/2021 tarihinde tebliğ edildiği ve davalı tarafça inceleme günü defter ve belgelerin ibraz edilmediği görülmüştür.
Mahkememizce toplanan tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde; tüm dosya kapsamına göre alınan bilirkişi raporu hüküm kurmaya yeterli ve denetime elverişli olduğundan, mahkememizde de, taraflar arasında acentelik ve vekalet sözleşmelerinden kaynaklanan ticari ilişki bulunduğu, davacının sözleşmeyi, sözleşmenin 8-b maddesi gereğince haklı nedenle fesih ettiği, davalının verilen kesin süre içerisinde ticari defterlerini inceleme günü sunmadığı, bilirkişi incelemesi ile davacının usulüne uygun tutulmuş, lehine delil olma ve ispat kuvvetine sahip olduğu anlaşılan ticari defter ve kayıtlarında, davalı firma ile ilgili hak ediş faturalarını, sarf malzeme faturalarını ve ödemeleri Muhasebe teknik ve usullerine uygun olarak 2011-2012-2013 yılı defter kayıtlarına işlediği ve tüm faturalardan sonra 31/12/2013 tarihi itibariyle 82.166,16 TL defter ve kayıtlarında davalıdan alacaklı olduğunun tespit edildiği, bu alacağın 2014 yılına devrettiği başkaca ödemenin olmadığı, davacının davaya konu cari hesap alacağına ilişkin, icra ve davaya konu tutar kadar alacaklı olduğunun tespit edildiği, davalı defterlerini sunmayarak davacının ticari defter kayıtlarının HMK’nın 222. maddeye göre lehine delil oluşturup oluşturmadığının tam olarak incelenebilmesine engel olduğundan sunulmayan ticari defterlerinde de davacının alacaklı olduğuna dair kayıtların mevcut olduğu halde sunulmadığının ve bunun sonucunda da davacı incelenen defter kayıtlarının davacı lehine delil oluşturduğu, davacının ticari defter kayıtları
ile alacağın varlığı ispatlandığı (Yargıtay 15. H.D. 13/06/2018 T. 2016/2310 E.- 2017/2537 K.) davalı tarafın icra takibine yaptığı itirazın yerinde olmadığı, kanaati oluştuğundan, sözleşmenin 9/2. Maddesi gereğince, temerrüt tarihi 08/05/2013 olarak alınarak, davacının davasının kısmen kabulü ile davalının …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasından, 82.166,15-TL. asıl alacak, 27.409,16-TL. işlemiş faiz olmak üzere toplam 109.575,31-TL. üzerinden itirazının iptaline, asıl alacağa takip tarihinden itibaren avans faizi uygulanmak suretiyle takibin devamına, fazlaya ilişkin talebin reddine,kabul edilen alacağın likit ve belirlenebilir olması nedeniyle, İİK 67/2. maddesi kapsamında % 20 icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının kısmen kabulü ile davalının …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasından, 82.166,15-TL. asıl alacak, 27.409,16-TL. işlemiş faiz olmak üzere toplam 109.575,31-TL. üzerinden itirazının iptaline, asıl alacağa takip tarihinden itibaren avans faizi uygulanmak suretiyle takibin devamına, fazlaya ilişkin talebin reddine,
2-İtirazın iptaline karar verilen miktarın %20’si olan 21.915,06-TL. icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesine göre, alınması gereken 7.485,08-TL harçtan peşin alınan 824,55-TL harcın mahsubu ile geriye kalan 6.660,53-TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 14.359,65-TL vekalet ücretinin davalı taraftan alınarak davacı tarafa verilmesine,
5-Davacı tarafından başlangıçta yatırılan 44,40-TL başvurma harcı + 824,55-TL peşin harç toplamı olan 868,95-TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 1.000-TL bilirkişi ücreti + 253,50-TL teblgat-müzekkere masrafları olmak üzere toplam 1.253,50-TL yargılama giderlerinin kabul ve ret oranına göre 1.186,81-TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, geriye kalanın kendi üzerinde bırakılmasına,
7-6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 18/A-(11)-(13) maddesi ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320-TL arabuluculuk ücretinin kabul ve ret oranına göre 1.249,77-TL’nin davalıdan alınarak hazineye irad kaydına, geriye kalan 70,23-TL’nin davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
8-Davacı tarafça yatırılan bakiye gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde davacı tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı asilin yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmek üzere mahkememize hitaben yazılmış, mahkememize verilecek ya da başka mahkeme aracılığı ile mahkememize gönderilecek bir dilekçe ile gidilebilecek İSTİNAF yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 24/05/2022

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır