Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2021/108 Esas
KARAR NO :2022/419

DAVA:İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:15/02/2021
KARAR TARİHİ:07/06/2022

Taraflar arasında görülen davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin hazır yemek üretim, servis ve satışına yönelik faaliyet yürüttüğünü, müşterilerinden teslim almış olduğu bir kısım kıymetli evraklar, şirket farklı lokasyonları arasında kargo firması aracılığıyla nakledildiği sırada … şubesinde 14.09.2020 tarihinde gerçekleştirilen hırsızlık sonrası çalındığını, hırsızlanma olayına konu müvekkilinin yetkili hamil sıfatına haiz bulunduğu çek bilgilerinin, … A.Ş. … Ticari Şubesi … – 42.535,30 TL bedelli – 06.11.2020 keşide tarihli çek aslı, faktoring sözleşmesi, fatura … T.A.Ş. … Şubesi … – 70.000,00 TL bedelli – 02.10.2020 keşide tarihli çekler olduğunu, davaya konu çekin … T.A.Ş’a ait çek olduğunu, çekin müvekkilin müşterisi … San. Ve Tic. A.Ş. tarafından aralarındaki cari hesap kayıtlarına istinaden müşterisi tarafından ciro edilerek müvekkiline teslim edildiğini, çek ciro silsilesinde davacı müvekkilin unvanı bulunmadığını, müvekkili tarafından çekle ilgili zayii nedeniyle iptal davası açıldığını, davaya konu çeklerin davacının rızası dışında elinden çıktığının kabulü bu itibarla rıza dışından elinden çıkan çek yönünden müvekkil firmanın işbu davayı açmakta taraf sıfatı ve hukuki yararı bulunduğunu, çekin iptali için İstanbul 19. Asliye Ticaret Mahkemesi … E. sayılı çek iptal davası açtıklarını, bankanın yazdığı 26.10.2020 tarihli cevabi yazıda; “…söz konusu çekin 02.10.2020 tarihinde takas için ibraz edilmiş olduğu ve mahkeme kararı işlenerek iade gönderildiğinin” bildirildiğini, banka cevabındaki çek görüntüsü incelendiğinde; Müvekkil müşterisi … San. Ve Tic. A.Ş. cirosunun takiben sahte imza ve kaşeler kullanılarak 4 ayrı ciro işlendiği ve nihai olarak işbu davanın davalısı faktoring firmasının cirosunun olduğunu, Sançim firması cirosundan sonra müvekkilinin elinde olması gereken çekin sahte imza ve kaşelerle piyasada dolaşıma verildiğini, takas işlemine koyan davalının faktoring firması olduğunu, 6361 Sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’nun 9/…. maddesine göre “faktoring şirketi Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş fatura ile tevsik edilemeyen alacaklar ile kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde tevsik edilemeyen mal veya hizmet satışına bağlı doğacak alacakları devir alamaz veya tahsilini üstlenemez.” Aynı Kanun’un 9/2 maddesinin yollamasıyla “04.02.2015 tarih ve 29257 Sayılı Faktoring İşlemlerinde Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 5/1. Maddesine göre de kuruluş tarafından müşteriyi yeteri kadar tanıyacak şekilde istihbarat çalışmalarının yapılması, sadece müşterilerin beyanı veya sözlü teyidi ile işlem yapılmaması gerekir.” İstihbarat çalışmasının; Öncelikle ilgili mevzuatta yer alan faturanın tarifi, şekli ve nizamına dair düzenlemeler de dikkate alınarak faturadaki bilgilerin kontrol edilmesi, iç kontrol sisteminin devralınan faturalara dair gerekli istihbarat ve araştırma yapılmasını sağlayacak ve Merkezi Fatura Kaydı Sisteminde bu faturaların mükerrer olmadığının kontrolü tamamlanmaksızın kullandırım yapılamayacak şekilde oluşturulması, müşterilerin mali durumlarının değerlendirilerek bunların itibarı ve işlem geçmişleri de dikkate alınmak suretiyle gerektiğinde fatura borçlusu ve kambiyo senedi veya diğer senedin keşidecisine de başvurularak borcun teyit edilmesini sağlayacak yöntemler geliştirilmesi ve ulaşılabilmesi mümkün olan ilgili veri tabanlarından yararlanılması yoluna gidilmesi hususları dâhil olmak üzere asgari olarak yukarda belirtilen usul ve esasları içerecek şekilde yapılır ve bunların yetersiz kalması durumunda ilave yöntemlere başvurulur. Davalının savunmasında; 6102 Sayılı TTK’nın 792. Maddesine yaparak, faktöring mevzuatına uygun olarak çeki aldığını ve iyiniyetli hamil olduğunu savunma olarak ileri sürebileceğini, davalının davaya konu çeki alırken gerekli istihbarat çalışmasını yapmadığını, çek alacaklısı görünenin mali durumuna, itibar ve özellikle işlem geçmişlerine dair gerek ve yeter değerlendirmeyi gerçekleştirmediği ve yükümlülüklerini yerine getirmediğini, çekin iktisabında ağır kusurlu ve kötü niyetli olduğunu, çalınan ilk çeke ilişkin İstanbul 15. Asliye Ticaret Mahkemesi … E. Sayılı dosyası ile çek iptal davası ikame ettiklerini, yatırılan teminat mukabili bu çek hakkında da ödemeden men yasağı tatbik edildiğini, ancak bu arada yine bu çek de her nasılsa, belli ciro silsilesi sonrası davalıya geçtiğini, ilk çeklerinin huzurdaki çekten farkı nama yazılmış ve çalınmış olduğunu, davalı tarafından bu çek …. İcra Md. … E. Sayılı dosyası ile ihtiyati hacze konu edildiğini, banka hesaplarına işlenen haciz kayıtları üzerine ödenmesi gereği hasıl olduğunu, haksız ve kötü niyetli olarak başlatılan takibe ilişkin…. İcra Hukuk Mahkemesi … E. Sayılı dosyası üzerinden imza itiraz ve davalarının derdest olduğunu, İstanbul 15. Asliye Ticaret Mahkemesi … E. Sayılı dosyası ile çek iptal davasına konu olan çekin ve huzurdaki yargılamaya ve İstanbul 19. Asliye Ticaret Mahkemesi … E. Dosyası ile çek iptal davasına konu çeki de davalıya geçtiğini, her iki çekin … isimli şahsın teslim ettiği, aynı şahıs ile faktoring sözleşmeleri tanzim edildiğini, bu şahsın faktoring sözleşmesine konu ettiği her iki çekinin tarafları, faaliyet alanları birbirinden tamamen farklı olduklarını, her iki çek ayrı ayrı iptal davalarına konu edildiklerini, her ikisinin iptal taleplerinde polis tutanaklarının dosyalarına ibraz edildiğini, davalının çekin rıza dışında elden çıktığını bildiği veya bilebilecek durumda olması gerektiğini, davalının sorumluluklarından olan “istihbarat çalışması yürütme yükümlülüğünün” yasadan kaynaklandığını, vaziyetten haberdar değilse ağır kusurlu haberdar ise kötü niyetli olduğunu, her iki çek cirolarında davalı faktoring firmasından önceki cirantaların aynı olduklarını, bunun hayatın olağan akışına aykırı olduğunu ve davalının kötü niyeti ve/veya ağır ihmalini açıkça ortaya koyduğunu, emsal mahiyetindeki İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 12. HD 2018/1227 E. Ve 2020/321 K. Sayılı 12.03.2020 tarihli kararı da bu tespit ve taleplerini destekler/doğrular mahiyet olduğunu, çeklerde yeterli araştırmayı yapmadan iktisabında kötü niyetli/ağır kusurlu olduğunun kabulü ile dava konusu çekin istirdatına karar verilmesi gerektiğini, … T.A.Ş. … Şubesi … – 70.000,00 TL bedelli – 02.10.2020 keşide tarihli çekin yetkili hamilinin müvekkil firma olduğunun tespiti ile meşru hamil olmayan davalıdan istirdadına, yargılama giderleri ve vekalet ücretlerinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının işbu davayı açmakta hukuki yararı olmadığını, davacı işbu tespit davasını açmakla hukuki yararı olduğunu ispat etmekle Mükellef olduğunu, davacının istirdadını talep ettiği paranın davaya konu çekteki ciranta konumunda olan … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi tarafından ödendiğini, Hukuki Yarar Yokluğundan Reddine karar verilmesini talep ettiklerini, bu hususta Yargıtay Hukuk Genel Kurulu E.2017/688 K.2019/1054 T.10.10.2019 kararı olduğunu, davaya konu çek incelendiğinde ; davacının çekte cirosunun bulunmadığı, icra takibine taraf olmadığı ve çekte alacak hakkına da haiz olmadığını, davacı kendi ödemediği paranın istirdadını talep edemeyeceğini, davacı huzurdaki davaya konu çekte ciro silsilesinde yer almadığından ve kendi ödemediği paranın istirdadını talep edemeyeceğinden istirdat talep etme hakkının da bulunmadığından aktif husumet yokluğu nedeniyle işbu davanın usulden reddi gerektiğini, dava ikame edilmeden önce, davacı tarafından tarafımızla gerçekleştirilen bir arabuluculuk görüşmesi mevcut olmadığından işbu davanın dava şartı yokluğundan usulden reddi gerektiğini, müvekkil davaya konu çeki usul ve yasaya uygun şekilde ciro yoluyla iktisap etmiş olup iyi niyetli son meşru hamil olduğunu, müvekkilinin faktoring usul ve esaslarına ilişkin kanun ve yönetmelikle bağlı olduğunu, kanun hükmü gereğince faktoring işlemlerine esas çeke ilişkin alacağın devralınması için mal veya hizmet alımını gösterir faturanın tevsik edilmesi gerektiğini, müvekkil şirket dava konusu çeke ilişkin alacağı devralırken … ile kendisine ciro eden … … Havalandırma Makina ile aralarındaki ticari ilişkiyi gösterir fatura ile tevsik edildiğini, müvekkilin iyi niyetli son meşru hamil sıfatıyla işbu çeki icra takibine konu etmesinde hiçbir hukuka aykırılık Bulunmamaktadır, müvekkilinin dava konusu çekin usul ve yasaya uygun bir şekilde ciro yoluyla iktisap ettiğini, takip konusu çek vadesinde ve tutarında ödenmediğinden müvekkilince alacağın tahsil için …. İcra Müdürlüğü … E. dosyasından borçlu … Lider Havalandırma, … … Havalandırma Makina, … Reklam Medikal Ürünleri Tekstil İnşaat Sanayi Ticaret Limited Şirketi, … Sanayi Ve Ticaret Anonim Şirketi, … Ticaret İnşaat Malzemeleri Ve Gıda Maddeleri Sanayi Limited Şirketi, … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi Ve … Yapı İnşaat Taahhüt Sanayi Ve Dış Ticaret Limited Şirketi aleyhine kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile icra takibi başlatıldığını, dosya borcunun; takibe konu çekte ciranta konumunda olan borçlu … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi tarafından ödendiğini, çekte cirantalara tatbik edilen tüm hacizler fek edildiğini, takibe dava konusu çekte keşideci konumunda olan … Yapı İnşaat Taahhüt Sanayi Ve Dış Ticaret Limited Şirketi hakkında çek tazminatı yönünden devam ettiğini, davacının kendi ödemediği paranın istirdadını talep ettiği usul ve yasaya aykırı tüm iddiaların ve huzurdaki davanın reddi gerektiğini, müvekkil TTK m. 790 gereği iyi niyetli son meşru hamil olup; müvekkil kanuni yükümlülüklerine uygun hareket etmiş, üzerine düşen özen sorumluluğunu yerine getirdiğini, gerekli araştırmayı yaptıktan sonra çeki devralmış olup takip yetkisine sahip olduğunu, bu hususta müvekkile kusur atfedilemeyeceğini, bu hususta İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. HD E.2018/3405 K.2018/2457 sayılı ilamı olduğunu, davaya konu çekin; PTT Kargo Ve Kurye Gönderileri Hakkında Yönetmelik’in m. 39 kapsamında yasaklı maddelerden sayıldığında dahi huzurdaki davanın reddi gerektiğini, çekin kargo firması tarafından kaybolduğu veya çalındığı iddialarının müvekkile karşı ileri sürülebilmesi mümkün olmadığını, davacının huzurdaki davanın konusu olmayan çeke ilişkin imza itirazlarını işbu davada ileri süremeyeceğini, davacı tarafı ile işbu dava ikame edilmeden önce gerçekleştirdikleri bir arabuluculuk görüşmesi mevcut olmadığından işbu davanın dava şartı yokluğundan usulden reddini, davacı huzurdaki davaya konu çekin ciro silsilesinde yer almadığından, takip borçlusu olmadığından, çekte ve icra dosyasında taraf sıfatı bulunmadığından; icra dosya borcu , çekte ciranta konumunda olan şirket tarafından ödendiğinden ve davacı kendi ödemediği paranın istirdadını talep edemeyeceğinden işbu davanın aktif husumet yokluğundan usulden reddini ve davacı aleyhine %20 den aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesiyle, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı aleyhine hükmedilmesine karar verilmesini talep ettiği anlaşıldı.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Dava çek istirdatı olmadığı takdirde bedelinin tahsili davasıdır.
Dava konusu çek incelendiğinde; … … Şubesine ait … seri nolu,02.10.2020 keşide tarihli, 70.000,00 TL’lik çekin keşidecisinin … İnş.Taah.San Ve Tış Tic.Ltd.Şti, lehdarının … San Ve Tic.Ltd.Şti. olduğu, arka yüzünde sırasıyla lehdar … San Ve Tic.Ltd.Şti., … Tic.İnş.Ltd.Şti., … San.Dış Tic.A.Ş., … Reklam Medikal Ürn.Teks.İnş.san.Tic.Ltd.Şti., …, Sertan Sarıtikin., ve en son davalı … Faktoring olduğu görülmüştür.
Tüm deliller toplandıktan sonra bilirkişiden rapor alınmasına karar verilmiştir.
Mahkememizce alınan 14/03/2022 bilirkişi raporunda sonuç olarak; Davacının 2020 yılına ilişkin tutmakla yükümlü olduğu ticari defterlerinin TTK hükümlerine uygun tutuldukları anlaşılmakla, delil kabiliyetlerinin Sayın Mahkemenin takdirinde olduğu, davalının 2020 yılına ilişkin tutmakla yükümlü olduğu ticari defterlerinin TTK hükümlerine uygun tutuldukları anlaşılmakla, delil kabiliyetlerinin Sayın Mahkemenin takdirinde olduğu, davacı Sardunya tarafından incelemeye sunulan 2020 yılı Sançim hesabına göre; davacının 30.09.2020 tarihinde 165.849,58 TL Sançim şirketinden alacaklı olduğu, davacının dava konusu edilen çeki 01.10.2020 tarihli 58101 yev. no.lu mahsup fişi ile; Dava dışı … Çimento Mad. Beton San. Tic. A.Ş.’den tarafların cari hesap ilişkisine mahsuben; davacıya ait 01.10.2020 tarih, 1268 no.lu tahsilat makbuzu ile, dava konusu edilen; …, … Şb.si, 1263191 banka hesap, 9160030 no.lu, 02.10.2020 vadeli 70.000,00 TL çekin tahsil edilmesi sonrasında davacının Sançim şirketinden 95.849,58 TL alacak bakiyesi kaldığı, davalı … FAKTORİNG A.Ş. tarafından 17.09.2020 tarihinde 70.000,00 TL olan dava konusu çekin devir temlik alındığı, bu tutardan toplamda; 4.272,94 TL masraf ve faktoring hizmet bedeli vs. kesintiler yapıldığı, geriye kalan 65.513,41 TL’nin factoring müşterisi …’e ödendiği, davalı tarafından çekin karşılıksız kalması nedeni ile; takip borçluları … Lider Havalandırma, … … Havalandırma Makina, … Reklam Medikal Ürünleri Tekstil İnşaat Sanayi Ticaret Limited Şirketi, … Sanayi Ve Ticaret Anonim Şirketi, … Ticaret İnşaat Malzemeleri Ve Gıda Maddeleri Sanayi Limited Şirketi, … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi Ve … Yapı İnşaat Taahhüt Sanayi Ve Dış Ticaret Limited Şirketi aleyhine 13/10/2020 tarihinde …. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyası ile 70.000,00 TL asıl alacak, 263,70 TL işlemiş faiz, 7.000,00 TL % 10 karşılıksız çek tazminatı olmak üzere toplam 77.263,70 TL alacağı için kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile icra takibie başlamıştır Dosya borcuna istinaden icra dosyasına alacaklıya verilmek üzere; 1- … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi tarafından 7.000,00 TL çek tazminatına istinaden 9.711,00 TL, 2- … Sanayi Ve Ticaret Anonim Şirketi tarafından 98.006,49 TL ödendiği, davacının dava konusu çeke ilişkin herhangi bir ödemesinin ve çekte cirosunun olmadığı, davalı … Factoring ile dava dışı … arasında 15.09.2020 tarihli Faktoring Sözleşmesi ile, azami 500.000,00 TL limit ile bir factoring sözleşmesi imzalandığı, dava konusu edilen çekin davalı Faktoring şirketi tarafından faktoring müşterisi olan …’in dava dışı …’e kestiği; 15.09.2020 tarih, … no.lu ” Havalandırma İmalatı Montajı, 1673 Adet “açıklaması ile 236.896,80 TL faturaya dayandığı ve bu faturanın 70.000,00 TL tutarının davalı tarafından devir temlik alındığı, ödeme Araçları Tevdi Bordrosu/Ön Ödeme Talimatı ile faktoring müşterisi … tarafından; Dava dışı çek keşidecisi … Yapı İnş. Tahh. San. Ve Dış. Tic. Ltd. Şti.’ne ait … A.Ş., … Şb.si hesabından, 9160030 no.lu, 02.10.2020 vade tarihli, 70.000,00 TL çekin davalı … Factoring’e teslim edildiği, …’in Ziraat Bankası’nın … no.lu hesabına ödenmesinin talep edildiği, dolayısıyla dava konusu edilen çeke ilişkin davalı tarafından yapılan işlemin factoring sözleşmesine ve factoring müşterisi tarafından temlik edilen faturaya dayandığı, olağan factoring işlemi olarak nitelendirilebileceği, davalının söz konusu çeki davacı dışındaki 3. Şahıslardan icra yoluyla tahsil ettiği, davacının söz konusu çeke herhangi bir ödemesinin olmadığı, çekin arkasında davacının cirosu bulunmadığı hususları tespit edilmekle birlikte; davacının istirdat talebinin karşılanıp/karşılanmaması hususunun Hukuki Değerlendirme gerektirdiği, bu hususların takdirinin delillerle doğrudan temas eden Sayın Mahkeme’nize ait olduğu ve davacının ve/veya davalının savları yüce Mahkemece benimsenirse, iş bu davada dermeyan ettiği istem nazara alınarak hüküm kurulmasının ancak yüce yargı makamının takdir sınırları içinde düşünülebileceği mütalaa edildiği anlaşıldı.
Davacı tarafından dava konusu edilen ve müşterisi tarafından verilen çekin kargoda çalındığını iddia ederek çek istirdatı olmadığı takdirde bedelinin iadesini istemiştir.
Davalı çeki faktoring işlemi kapsamında müşterisinden alındığını ve iyiniyetli hamil olunduğu iddia etmiştir.
Bilirkişi tarafından incelenen davalı kayıtları ve belgelerine göre; davalı … Faktorin şirketi ile dava dışı … arasında 500.000,00 TL üzerinden faktoring sözleşmesi imzalandığı, …’in …’e 15.09.2020 tarihinde 236.896,80 TL’lik fatura kestiği, faturanın e fatura olduğu,…’in Sertan sarıtiken’e ciroladığı dava konusu çekin ödeme araçları tevdi bordrosu ile davalıya teslim ediliği anlaşılmıştır.
Bilirkişi tarafından yapılan incelemede davacının dava dışı çekte cirosu bulunan … Sanayi Ve Ticaret Anonim Şirketi ile ticari ilişkisinin varlığı ve dava konusu çekin davacı kayıtlarında olduğu tespit edilmiştir.
Dava konusu çek ile …. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyası ile 70.000,00 TL asıl alacak, 263,70 TL işlemiş faiz, 7.000,00 TL % 10 karşılıksız çek tazminatı olmak üzere toplam 77.263,70 TL alacağı için kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu çek keşidecisi ve çekte cirosu bulunan …, …, … Reklam Medikal Ürünleri Tekstil İnşaat Sanayi Ticaret Limited Şirketi, … Sanayi Ve Ticaret Anonim Şirketi, … Ticaret İnşaat Malzemeleri Ve Gıda Maddeleri Sanayi Limited Şirketi, … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi Ve … Yapı İnşaat Taahhüt Sanayi Ve Dış Ticaret Limited Şirketi aleyhine 13/10/2020 tarihinde takip başlatılmıştır. Takipte 19.10.2020 tarihinde 3.Şahıs mat Alçı tarafından 98.006,49 TL ödeme yapıldığı bu ödemeden 9.711,00 TL’nin borçlu lehdar … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi’ne iade edildiği görülmüştür. Takibin bakiye üzerinden devam ettiği anlaşılmıştır. Ödemenin de … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi adına yapıldığı anlaşılmıştır.
TTK 790. maddesinde; ” Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı taktirde yetkili hamil sayılır.” hükmü düzenlenmiştir.
TTK 792. maddesinde ‘”çek herhangi bir surette hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790’ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür” hükmü düzenlenmiştir.
TTK 801.maddesinde; ” Cirosu kabil bir çeki ödeyecek olan muhatap, cirolar arasında düzenli bir teselsülün var olup olmadığını incelemekle yükümlü ise de, cirantaların imzalarının geçerliliğini araştırmak zorunda değildir.” hükmü düzenlenmiştir.
TTK 687.maddesinde;” Poliçeden dolayı kendisine başvurulan kişi, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi adasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def’ileri başvuran hamile karşı ileri süremez, meğerki hamil, poliçeyi iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun. Alacağın temliki yoluyla yapılan devirlere ilişkin hükümler saklıdır.” hükmü düzenlenmiştir.
6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’nun 9/2. Maddesinde ” Faktoring şirketi kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş fatura ile tevsik edilemeyen alacaklar ile kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde tevsik edilemeyen mal veya hizmet satışına bağlı doğacak alacakları devir alamaz veya tahsilini üstlenemez. Aynı faturaya dayalı birden çok faktoring şirketine yapılan kısmi temliklerin toplam tutarı fatura tutarını aşamaz.” hükmü düzenlenmiştir. 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’nun 9/3. Maddesi’nde; ‘Bir kambiyo senedinin ciro yoluyla faktöring şirketine devri halinde, kambiyo senedinden dolayı kendisine başvurulan kişi, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def’ileri faktöring şirketine karşı ileri süremez; meğer ki faktöring şirketi kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun.’ hükmü düzenlenmiştir.
Davalı tarafın yükümlülüğü 6361 sayılı yasa hükümlerine uygun temliki sağlamak ve çekin ciro silsilesinin TTK 801. maddesine uygunluğunu denetlemektir. Davacı çekte hamil olduğunu iddia etmekte olup çekte kaşe ve imzası bulunmakatadır. TTK 790. maddesindeki ” Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı taktirde yetkili hamil sayılır.” düzenlemesi karşısında ciro silsilesinde bir kopukluk olmadığı bu hali ile ciro silsilesi müteselsil ve birbirini takip ettiğinden, şeklen düzgün olduğu anlaşılmıştır.
Davalı taraf, ciro silsilesi şeklen düzgün olan çeki, dava dışı … ile imzalanan faktoring sözleşmesi, e fatura, ödeme araçları tevdi bordrosu ile teslim aldığından, yasaların kendisine yüklediği yükümlülükleri yerine getirdiği anlaşılmıştır.
TMK 3. maddesinde; “Kanunun iyi niyete hukuki bir sonuç bağladığı durumlarda asıl olan iyi niyettir. Ancak, durumun gereklerine göre kendisinden beklenen özeni göstermeyen kimse iyi niyet iddiasında bulunamaz.”hükmü düzenlenmiştir. Davalı taraf iyi niyetli olduğunu savunmuş olup, davalının kötü niyetli olduğunu kanıtlama yükümlülüğü davacı tarafa aittir.
TTK 687 maddesi” (1) Poliçeden dolayı kendisine başvurulan kişi, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def’ileri başvuran hamile karşı ileri süremez; meğerki, hamil, poliçeyi iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun.(2) Alacağın temliki yoluyla yapılan devirlere ilişkin hükümler saklıdır.” hükmünü içermektedir.
Tüm yasal düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde keşidece ile önceki hamiller arasındaki ilişkilere dayalı def’iler iyiniyetli yasal hamil olan Faktoring şirketine karşı ileri sürülemez, yine çekin rıza dışında elden çıktığından bahisle çek iptali talepli dava açılarak ödeme yasağı tesisine ilişkin dava, hasımsız açıldığından, davalı davanın taraf olmadığından, çeki elinde bulunduranın çekten kaynaklanan haklarına dayanarak çeki bankaya ibrazına, tahsili mümkün olmadığında takip yapmasına engel olmadığından, tek başına hamilin kötü niyetli olduğunu göstermeyeceğinden davacının davasının reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm urulmuştur.
H Ü K Ü M :Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacının davasının reddine,
2-Davalı tarafın kötü niyet tazminat talebinin reddine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesine göre hesap edilen 1.195,43-TL maktu karar ve ilam harcından peşin olarak alınan 80,70-TL harcın mahsubu ile fazlaca 1.114,73-TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
4-Davalı kendini vekille temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T’ye göre belirlenen 5.100,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine,
5-Davacının yapmış olduğu yargılama masraflarının kendi üzerinde bırakılmasına,
6-Taraflarca yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, taraflar vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize verilecek veya başka mahkeme aracılığı ile mahkememize gönderilecek bir dilekçe ile İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.07/06/2022

Katip …
E-imzalıdır

Hakim …
E-imzalıdır