Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2020/627 Esas
KARAR NO:2022/781

DAVA:İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:19/11/2020
KARAR TARİHİ:26/10/2022

Mahkememizde görülmekte olan davanın yapılan açık yargılamasının sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP : Davacı vekili mahkememize verdiği dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin “… Mah. … Cad. No:23 …/ İstanbul” adresinde kumaş ticareti yaptığınığı, 17/10/2018 tarihinde saat 07:45 dolaylarında işyerinin kepenkletini açarak içeri girdiğinde işyerinin çelik kasasının yerde olduğunu gördüğünü, yaptığı incelemede hırsızların yan işyerinden müvekkilinin asma kat penceresinden içeri girdiğini, para kasasının kilidini kırdığını ve aynı yolla işyerinde ayrılmış olduklarını tespit ettiğini, hırsızların kasadan 61.000,00 TL, 2600,00 USD, 1500.00 EURO para 17 adet tam altın, 27 Adet çeyrek altın kasada bulunan çek ve bonoları çaldıklarını, hırsızlık olayı ile ilgili … CBS … Soruşturma sayılı dosyası ile soruşturmasının devam ettiğini, çalınan bu çek ve bonolarla ilgili … 5. Asliye Ticaret Mahkemesi … Esas sayılı dosyası ile iptal davası açıldığını, mahkemece tedbir kararı verilerek ödemeden men kararı verildiğini, ayrıca … 5. Asliye Ticaret Mahkemesi … Esas sayılı dosyasından taraflarına istirdat davası açılması için süre verildiğinden dolayı işbu davayı açma zaruriyeti doğduğunu, dava konusu çekin elektronik takas ortamında davalı tarafından ibraz edilmiş olup, … 5. Asliye Ticaret Mahkemesi … Esas sayılı dosyasından verilen ödeme yasağı kararından dolayı çek bedeli davaya ödenmemiş olup çeki elinde bulunduranın davalı olduğunu, müvekkilinin elinden hırsızlık yoluyla alınan bu çekin davalının elinde bulunduğuna ilişkin banka cevap yazılarının mevcut olduğunu, davalı banka hiçbir soruşturma yapmadan doğrudan çeki aldığını, kendisine düşen yükümlüğünü yerine getirmediğini, Bankacılık Kanunu’ndan kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmediğini, hukuka aykırı bir şekilde elinde bulundurduğunu, davalının kötüniyetli olduğunu, davanın kabulüne, dava konusu çekin davalıdan istirdadına ve müvekkile iadesine, davalı tarafından çekin tahsil edilmesi halinde çek bedelinin ve çeke bağlı olarak tahsil edilen ferilerin davalıdan tahsiline müvekkilline verilmesine, çekle ilgili tüm ilgilileri de kapsayacak şekilde dava sonuna kadar dava konusu çekle ilgili icra takibi yapılmamasına ve çek ile ilgili açılmış takip varise de takibin durdurulmasına ilişkin tedbir kararı verilmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı … A.Ş. vekili mahkememize verdiği cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafın davaya konu çeki müvekkili bankadan istirdadını talep ettiğini, ancak dava konusu çekin müvekkili banka tarafından “… A.Ş.’nin … A.Ş. nezdindeki 8667 nolu hesabına bedeli tahsil edilmek üzere … A.Ş. adına vekaleten … A.Ş.” kaşesi vurularak alındığını, çek üzerinde hak sahibi olmamış müvekkili bankaya karşı istirdat davası açılamayacağını, çek istirdat davasının ancak çek hamiline karşı yöneltilebileceğini, Mahkemenin taraflar arasında dava konusu hakkın esası hakkında bir karar verebilmesi için, bu kişilerin o davada gerçekten davacı ve davalı sıfatlarına sahip olmaları gerektiğini, bir davada taraf olarak gösterilen kişilerin, taraf ve dava ehliyetine ve davayı takip yetkisine sahip olsalar bile, taraflardan birinin o davada gerçekten davacı ve davalı sıfatı yoksa, davanın esası hakkında bir karar verilemeyeceğini, davanın, sıfat yokluğundan reddedileceğini belirterek, davanın pasif husumet yokluğundan reddini, Mahkeme aksi kanaatteyse davanın esastan reddine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:Eldeki dava, çekin istirdatı istemine ilişkindir.
Bilirkişi Meryem TÜFEKÇİ tarafından düzenlenen tarihli bilirkişi raporuna göre; davacı vekilinin dosya kapsamına sunmuş olduğu 09.03.2022 tarihli dilekçesinde, müvekkilinin şahıs olduğu ticari defter tutmadığı ve yapılacak olan incelemeye defter sunmayacağını beyan ettiği Vergi Usul Kanumu’nun 177. Ve 178. maddesine göre şahıs işletmelerinin işletme defteri tutma zorunluluğunun bulunduğu, Davalı … Factoring A.Ş.’nin 2018-2019-2020 yıllarına ait ibraz ettiği ticari defterlerinin açılış tasdiklerinin zamanında ve usulüne uygun olarak yaptırılmış olduğu, defterlerin birbirini teyit eder şekilde tutulduğu, kayıtların düzenli ve yasalara uygun tutulduğu, ticari defterlerin HMK 222 maddesi uyarınca sahibi lehine delil vasfına haiz olduğu, davacı …’n dava konusu çeki dava dışı şirketlerden aldığına dair tahsilat Makbuzunu dosya kapsamına ibraz etmediği, kendinden önceki cirantalarla ticari defterlerinde ticari ilişkinin mevcut olup olmadığı hususunda tespit yapılamadığı ancak Davacının dosya kapsamına kendinden önceki cirantaya düzenlediği fatura suretini ibraz ettiği, Dosya kapsamında dava konusu çekin … C.B.S. 11.06.2019 tarih … numaralı dosyasında Davacı … tarafından … Mahallesi … Cad. No:23 … İstanbul adresinde 17.10.2018 tarihinde yaşanan hırsızlık nedeni ile davaya konu çekinde olduğu hırsızlık yaşandığını belirtmiş, evrak bilgilerini paylaştığı ve bu bilgiler içerisinde iş bu davaya konu çek bilgilerinin de açıkça yer aldığı, Davaya konu çeklerin Davacının kendisinden sonraki cirantalar oları … İnş. Metal Plas. San. Tic. Ltd. ve … Lojistik İnş. Ltd. ile ticari ilişki hususunda tespit yapılamadığı, Faktöringe konu İncelememe sunulan 17.10.2018 tarihli, 141.600,00 TL (KDV Dahil) tutarlı faturanın mevcut olduğu, faturanın açık fatura olarak tanzim edildiği, diğer bir ifade ilgili fatura ödemesinin faturanın düzenlendiği anda ödemeyip sonradan ödeyecek olduğu, faktöring işlemine konu faturaların üzerinde “alacağın tamamen veya kısmen temlik edildiğine dair” ibare mevcut olduğu, zorunlu uygulama çerçevesinde bu ibarenin yer aldığı bir etiketin (sticker) alacağı kısmen veya tamamen temlik edilen fatura üzerinde mevcut olmadığı, faturaya konu ürünlerin Dava Dışı … İnş. Metal Plas, San. Tic. Ltd. şirketine teslimine ilişkin irsaliye, mal teslim evrakının dosyaya sunulmadığı ve Davalı … faktöringin bu husustaki incelemesini tam olarak yerine getirmediği, Davalı … Faktöring ve Dava Dışı … Lojistik arasında gerçekleştirilen Faktöring işleminin yukarıda ayrıntılı olarak yer verildiği şekilde -Takdiri sayın Mahkemeye ait olmak üzere; Davalı … Faktöring A.Ş. ile Dava Dışı … Lojistik arasında yapılan faktöring işlemlerinin 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktöring Ve Finansman Şirketleri Yasasının 38. maddesi, Faktöring İşlemlerinde Uygulanacak Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 5. maddesi ve yasa maddesinde atıf yapılan BDDK Yönetmeliklerinde yer alan faktöring kurallarına mevzuatına uygun olarak gerçekleştirilmediği hususunda ve Davacı …’in alacak talebinin nihai Takdiri Sayın mahkemenize ait olduğu mütalaa edilmiştir.
Yargıtay 19. Hukuk Dairesi 2016/5795 E.,2017/2504 K., 28/03/2017 tarihli ilamında “Mahkemece, yapılan yargılama, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davaya konu çekin birleşen dosya davacısı elinde iken çalındığı, çalınan çeklere ilişkin zayi ve iptal davası açıldığı, dava konusu çekin bankaya ibraz edilmesi üzerine ödemeden men yasağı kararı verildiğinin çekin arkasına şerh edildiği, ancak davalı tarafça çekin icra takibine konulduğu, birleşen dosya davacısı olan … Ltd. Şti. ile asıl dava davacısı dava konusu çekte lehtar ciranta olan Hüseyin Kılıç arasında ticari ilişki bulunduğu, dava konusu çekin birleşen dosya davacısı olan … Ltd. Şti. defterlerinde kayıtlı olduğu, dava konusu çekin davalı faktoring şirketi tarafından dava dışı Akare Elektrik Taah. İşleri … Ltd. Şti.’den temlik alındığı, faktoring işlemine dayanak olan irsaliyeli faturalarda teslim eden/alan imzası bulunmadığından yapılan işlemin hukuka uygun bulunmadığı gerekçesiyle davanın ve birleşen davanın kabulüne, dava konusu çek nedeniyle davacı ve birleşen dosya davacısının borçlu olmadığının tespitine, dava konusu çekin ve varsa ödeme miktarının istirdatına, İstanbul 36. İcra Müdürlüğü’nün 2012/2153 sayılı takip dosyasında takibinin durdurulmasına ve icra takibinin iptaline, kötüniyet tazminatı isteğinin reddine karar verilmiş, hüküm asıl ve birleşen dosya davalısı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Asıl dava ve birleşen davanın davacıları dava konusu çekin çalındığını ve bu nedenle borçlu olmadıklarını ileri sürerek, menfi tespit ve istirdat talebinde bulunmuşlardır.
Davalı faktoring şirketinin dava konusu çeki dava dışı Akare Elektronik… Ltd. Şti ile arasındaki faktoring sözleşmesi çerçevesinde temlik almış olduğu ve temlik işleminin gerek sözleşme gerekse dava tarihinde yürürlükte bulunan 10/10/2006 tarihli Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmeliğin 22/2 maddesi hükmüne uygun bulunduğu, başka bir anlatımla çekte mündemiç alacağın, faktoring sözleşmesinin tarafı olan Akare Eletronik Ltd. Şti ile ondan önceki ciranta Marka… Ltd. Şti. arasındaki satış ilişkisinden kaynaklandığının fatura ile belgelendirilmiş olduğu dosya içeriğinden anlaşılmaktadır.
Yine dava tarihinde yürürlükte bulunan 6762 sayılı TTK’nun 704. maddesine göre ” Çek, herhangi bir surette hamilinin elinden çıkmış bulunursa ister hamile yazılı bir çek bahis mevzu olsun ister ciro suretiyle nakledilebilen bir çek bahis mevzuu olup da hamil hakkını 702. maddeye göre ispat etsin çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle mükelleftir.”
Bu açıklamalar karşısında somut olayın değerlendirilmesine gelince, yukarıda sözü edilen yönetmelik hükmü çerçevesinde gerçekleştirilen faktoring işleminde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığı gibi 6762 sayılı TTK’nun 704. maddesinde öngörülen koşulların da somut olayda gerçekleştiği ispat edilememiştir.Faktoring işlemine ve temlike konu edilen dava konusu çekteki ciro silsilesinin düzgün olduğu ve çekin ilgili yönetmeliğin 22/2 maddesine uygun şekilde temlik edilmiş bulunduğu ve esasen birleşen dosya davacısı … Dış. Tic. Ltd.Şti’nin çekte herhangi bir sıfatının da bulunmadığı dosya içeriğinden anlaşıldığından asıl davanın esastan birleşen davanın ise husumet yönünden ayrı ayrı reddine karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve somut olaya uygun düşmeyen gerekçelerle yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.” gerekçesi ile çekte mündemiç alacağın, satış ilişkisinden kaynaklandığının fatura ile belgelendirilmiş olmasının ve ciro silsilesinin düzgün olmasının yeterli olduğu tespit edilmiş, ilk derece mahkemesinin faktoring işlemine dayanak olan irsaliyeli faturalarda teslim eden/alan imzası bulunmadığından verdiği davanın kabulü kararını bozmuştur.
Eldeki dava yönünden de davalı faktoring şirketinin dava konusu çeki bedelini tevsik edici faturaya dayanarak temlik aldığı, davalı faktoring şirketi fatura ibrazını arayarak üzerine düşen yükümlülüğü yerine getirdiğinden ve davacı tarafça davalının kötü niyetli veya çekin iktisabında ağır kusurlu olduğu kanıtlanamadığı gözetilerek davanın reddine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
KARAR : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın reddine,
2-Alınması gereken 80,70 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 54,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 26,30 TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 2.500 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Tarafta iradi değişiklik yapıldığından taraf olmaktan çıkarılan … A.Ş lehine hükmedilen 2.500 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak … A.Ş.’ye verilmesine,
6-Davacı tarafça yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı; gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde Mahkememize sunulacak veya gönderilecek dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.
26/10/2022

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır