Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2020/53 Esas
KARAR NO :2023/217

DAVA:Menfi Tespit – İstirdat
DAVA TARİHİ:21/01/2020
KARAR TARİHİ:23/03/2023

Taraflar arasında görülen davanın Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili Mahkememize verdiği dava dilekçesi ile; müvekkili şirketin kurulduğu 25.10.2004 tarihinden beri kamu ve özel sektörde güvenlik hizmeti sağlayan bir şirket olarak faaliyetini sürdürdüğünü, müvekkilinin bu faaliyetinin esnasında güvenlik hizmeti ve şirket iç işlerinde kullanma amaçlı davalı … ve Dış Ticaret Ltd. Şti. ile mal ve hizmet alımı için anlaştığını, anlaşma gereği 2019 Temmuz ayına kadar davalı … ve Dış Ticaret Ltd. Şti.nin müvekkili şirkete mal ve hizmet temin etmeyi taahhüt ettiğini, temin edilecek mal ve hizmetin bedeline karşılık taraflar aralarında yapmış olduğu anlaşma gereği keşide edileceği aylara göre tutarları belirtilen çeklerin, müvekkili şirket tarafından 2019 haziran ayında keşide edilerek davalı şirket … ve Dış Ticaret Ltd. Şti.ne verildiğini, müvekkili tarafından 7 farklı keşide tarihli çek tanzim edildiğini, davalı … ve Dış Ticaret Ltd. Şti. tarafından mal ve hizmetin teslimi beklenirken davalı … ve Dış Ticaret Ltd. Şti.nin 2019 kasım ayına kadar mal ve hizmeti içinde bulunduğu ekonomik zorluklardan ötürü yerine getiremediğini ileri sürerek üzerine düşen mal ve hizmet temin borcunu yerine getirmediğini, 15.11.2019 keşide tarihli 100.000 TL tutarındaki … … Şubesine ait … seri nolu çekin vadesinin yaklaşması üzerine davalı … ve Dış Ticaret Ltd. Şti. ile irtibata geçildiğini ve bu davalı şirketin ekonomik sıkıntılarının devam ettiğini bu sebeple borcunu yerine getiremediğini ve 15.11.2019 keşide tarihli 100.000 TL tutarındaki … … Şubesine ait … seri nolu çekin ödemesinin yapılması halinde mal ve hizmet teminini yerine getirebileceğini bildirmesi üzerine davacı müvekkili şirket gecikmeden ötürü yaşadığı mağduriyetin daha da artmaması ve de çekin vadesinin yaklaşması üzerine haciz riski altında da kalmamak için 15.11.2019 keşide tarihli 100.000 TL tutarındaki … … Şubesine ait … seri nolu çeki ödemek durumunda kaldığını, işbu dava tarihine kadar halen davalı şirketten herhangi bir mal ve hizmet temin edilmediğini ve çeklerin geri alınamadığını, müvekkili şirketin daha önce 15.11.2019 vadeli 100.000 TL çeki mal ve hizmet almamasına rağmen ödemek zorunda kaldığından ve mağduriyet yaşadığından bu defa vadesi henüz gelmemiş ve teminat için ileri tarihli verilen çekler hakkında menfi tespit istemli dava açma zaruriyetinin hasıl olduğunu, dava konusu yapılan çeklerin kötü niyetli ve hukuka aykırı bir şekilde diğer davalı faktoring şirketlerine temlik ederek tahsil yoluna gidilmeye çalışıldığının öğrendiğini, keşidecisi müvekkili şirket olan ve davalı … ve Dış Ticaret Ltd. Şti.’ne mal ve hizmet siparişi için teminat için verilen çeklerden; 15.11.2019 keşide tarihli 100.000 TL tutarındaki … … Şubesine ait … seri nolu çekin davalı …’e temlik edildiğini, davalı … A.Ş.’nin taraflarıyla irtibata geçmesi üzerine öğrenildiğini, bu çekin haciz tehdidi altında ödenmiş olduğunu, dava konusu çeklerin de davalı faktoring şirkete temlik edildiğinin düşünülmekte olup davalı faktoring şirketine de huzurdaki menfi tespit davasını yönelttiklerini, davalılar arasındaki ilişkinin temlik ilişkisi olduğunu, müvekkilinin davalı … ve Dış Ticaret Ltd. Şti.ne karşı haiz olduğu tüm defi ve itirazlarını temlik alan Finansal kuruluşuna da ileri sürebileceğini belirterek dava konusu 31.01.2020 keşide tarihli 60.000 TL tutarındaki … … Şubesine ait … seri nolu çek, 31.01.2020 keşide tarihli 80.000 TL tutarındaki … … Şubesine ait … seri nolu çek, 28.02.2020 keşide tarihli 70.000 TL tutarındaki … … Şubesine ait … seri nolu çek, 28.02.2020 keşide tarihli 60.000 TL tutarındaki … … Şubesine ait A8315193 seri nolu çek, 28.02.2020 keşide tarihli 80.000 TL tutarındaki … … Şubesine ait A8315192 seri nolu çek, 28.02.2020 keşide tarihli 90.000 TL tutarındaki … … Şubesine ait A8315191 seri nolu çeklerden dolayı müvekkilinin davalılara toplam 440.000 TL borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili Mahkememize sunduğu 30/06/2020 tarihli dilekçesi ile; davaya konu edilen çeklerin hepsinin ödenmesi nedeni ile davaya istirdat davası olarak devam ettiklerini belirtmiştir.
Davalı … A.Ş. vekili Mahkememize verdiği cevap dilekçesi ile; 340.000 TL’lik dava değeri açısından müvekkiline karşı açılan davanın, esastan reddinin gerekmekte olduğunu, dava dilekçesinde 440.000 TL bedelli çekler açısından husumetin müvekkiline de yöneltildiğinin beyan edildiğini, davaya konu edilen çeklerden 15.11.2019 keşide tarihli 100.000 TL bedelli çek dışındaki diğer çeklerle müvekkilinin herhangi bir ilgisinin bulunmamakta olduğunu, müvekkilinin hamil sıfatını haiz olmadığı çekler açısından, husumetin müvekkiline de yönetilmesinin hukuki dayanağının bulunmadığını, müvekkilinin hamil sıfatını haiz olduğu ve bankadan tahsil edilen 15.11.2019 keşide tarihli 100.000 TL çekin alınmasını gerektiren faktoring işleminin, 6361 sayılı yasaya uygun şekilde yapıldığını, davacı çeklerin avans çeki olduğunu iddia etmişse de; çek mevcut borçların ödenmesi amacıyla ileri vadeli keşide edilebildiğinden davacının bu iddiasının bağlayıcılığının bulunmamakta olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … ve Dış Tic. Ltd. Şti. vekilinin sunmuş olduğu 25/06/2021 tarihli dilekçesi ile; çeklerin ödeme aracı olduğu göz önüne alındığında davacının çekleri borç karşılığında müvekkiline vermiş olduğunun açıkça ortada olduğunu, davacının mahkemeyi yanıltmayı amaçlamış olmakla birlikte çeklerin davacı şirket kayıtların alınmamış olduğu göz önüne alındığında davacının açıkça kötü niyetli olduğunun anlaşıldığını, Yargıtay kararlarında da belirtildiği üzere davacının çekleri ne için vermiş olduğunun kanıtlaması gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava Menfi Tespit – İstirdat davasıdır.
Taraf delilleri toplanmış, dava konusu çeklerin arkalı-önlü fotokopileri ile ödenmelerine ilişkin dekontlar celp edilmiş ve bilirkişi raporları alınmıştır.
Bilirkişi Meryem Tüfekçi Mahkememize sunduğu 11/06/2021 tarihli raporunda; menfi tespit konusu 440.000 TL tutarlarındaki çeklere ilişkin dosya kapsamında çek görüntülerinin mevcut olmadığını, tarafından çek ciro silsilesi, vadeleri, lehtar, keşideci vb bilgilerin görülmediğini, davacı şirket merkezine 10.06.2021 tarihinde yerinde incelemeye gidildiğini, davacı şirketten menfi tespite konu çeklerin ödemelerinin yapıldığı yevmiye defterlerinin görüntülerine göre davacı ile davalı … arasında bir cari hesap ilişkisinin mevcut olmadığını, taraflar arasında mal-alım satımına konu yazılı bir sözleşmenin bulunmadığını, davaya konu çeklerin davacı şirketin ticari defterlerinde davalı şirkete verildiğine yönelik muhasebe kaydının bulunmadığını, çeklere istinaden yapılan ödemelerin muhasebe kayıtlarının incelenmesi sonucunda bankadan yapılan çıkışların kasa ve ortaklara borçlar hesabı ile çalıştırılıp kapatılmak suretiyle ticari defterlerde kayıt edildiğinin tespit edildiğini, davacı şirketin avans ödemesi olarak verdiğini iddia ettiği çekleri ve bu çeklere karşılık yapmış olduğu ödemelerin usulüne uygun şekilde kendi ticari defterlerinde kaydedilmediğini, diğer bir ifade ile davacı şirketin resmi kayıtlarına almadığı çeklerin davalı şirkete hatır çeki olarak verildiğinin anlaşılmakta olduğunu belirtmiştir.
Bilirkişi Meryem Tüfekçi Mahkememize sunduğu 29/11/2021 tarihli ek raporunda; davaya konu çeklerin davacı şirketin ticari defterlerinde davalı şirkete verildiğine yönelik muhasebe kaydının bulunmadığını, davacı şirketin avans ödemesi olarak verdiğini iddia ettiği çekleri ve bu çeklere karşılık yapmış olduğu ödemelerin usulüne uygun şekilde kendi ticari defterlerinde kaydedilmediğini, davalı … ve Dış Tic. Ltd. Şti.’nin bilirkişi raporuna itirazında çeklerin ödeme aracı olduğu ve avans çeki olarak verildiğinin ispat yükünün davacıya ait olduğunu belirttiği, davacının çekleri ne için verdiğini kanıtlaması gerektiğini beyan etmiş ve bu konuda Mali İncelemede çeklerin avans olarak verildiğine dair ticari defter kayıtlarına rastlanılmadığını belirtmiştir.
Bilirkişiler … Mahkememize sundukları 07/06/2022 tarihli raporunda; dava konusu çeklere karşılık düzenlenen faturaların davacı defter ve kayıtlarında olmadığını, davacı şirketin avans ödemesi olarak verdiğini iddia ettiği çekleri ve bu çeklere karşılık yapmış olduğu ödemelerin usulüne uygun şekilde kendi ticari defter ve kayıtlarına kaydetmediğini, davacı ile davalı arasında yazılı bir sözleşme bulunmadığını, mal ya da hizmetin teslim edildiğine dair bir delil de sunulmadığını, davacının davalı … ve Dış Ticaret Ltd. Şti.ne borcu bulunmadığı sonucuna varılması durumunda davalı Faktoring şirketi de çek bedellerini tahsilini talep edemeyeceğini belirtmişlerdir.
Mahkememizce toplanan tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde; davacı, davalı … ve Dış Tic. Ltd. Şti. ile mal ve hizmet alımı için anlaşma yaptığını, bu davalı tarafından temin edilecek mal ve hizmetlere karşılık; dava konusu 31.01.2020 keşide tarihli 60.000 TL bedelli çek, 31.01.2020 keşide tarihli 80.000 TL bedelli çek, 28.02.2020 keşide tarihli 70.000 TL bedelli çek, 28.02.2020 keşide tarihli 60.000 TL bedelli çek, 28.02.2020 keşide tarihli 80.000 TL bedelli çek, 28.02.2020 keşide tarihli 90.000 TL bedelli çekleri avans olarak bu davalı şirkete verildiğini, ancak bu davalının herhangi bir mal ve hizmet sunmadığını belirterek bu çeklerden dolayı borçlu olmadığının tespitine ve daha sonra bu çeklerin ödenmesi nedeniyle ödenen çek bedellerinin istirdatına karar verilmesini talep etmiştir.
Yerleşik Yargıtay içtihatlarında da belirtildiği üzere çek bir ödeme aracıdır. Çek prensip olarak mevcut bir borcun tahsili amacıyla verilmektedir. Çeklerin avans olarak verildiğini iddia eden davacının bu iddiasını kesin delilerle ispat etmesi gerekmektedir.
Davacı, dava konusu çeklerin davalı … ve Dış Tic. Ltd. Şti.’ne ileride verilecek mal ve hizmet için avans olarak verildiğini iddia etmiş ise de; bu iddiasını kesin delillerle ispatlayamamıştır. Bilirkişi raporlarına göre de, davacı şirketin avans ödemesi olarak verdiğini iddia ettiği çekleri ve bu çeklere karşılık yapmış olduğu ödemeleri usulüne uygun şekilde kendi ticari defter ve kayıtlarına kaydetmediği, taraflar arasında mal-alım satımına konu ve avans çeki verileceğine ilişkin yazılı bir sözleşmenin bulunmadığı anlaşılmıştır. Davacı dava dilekçesinde yemin deliline dayandığından, davacı vekiline dava konusu çeklerin avans olarak verildiğine dair yemin teklifinde bulunup bulunmadığının bildirmesi ve yemin metnini sunması için kesin süre verilmiş, verilen kesin süre içerisinde yemin metni sunulmamıştır. Buna göre davacı, davalı … ve Dış Tic. Ltd. Şti.’ne verilen dava konusu çeklerin ileride verilecek mal ve hizmete karşılık avans olarak verildiği iddiasını ispatlayamadığından bu davalı hakkındaki davanın reddine karar verilmiştir.
Dava dilekçesinde dava konusu çeklerin davalı Faktoring şirketine temlik edildiği düşünülerek davalı … A.Ş.’ye karşı dava açıldığı belirtilmiş ise de; dava konusu çeklerin hiçbirinde davalı … A.Ş.’nin lehtar veya ciranta olarak yer almadığı, dava konusu çeklerin 3.şahıslar tarafından tahsil edildiği anlaşıldığından, davalı … A.Ş.’ye bu davada husumet yöneltilemeyeceğinden, bu davalı hakkındaki davanın husumetten reddine, dava konusu çeklerle ilgili ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verildiğinden, şartlar oluşmadığından davalı … A.Ş.’nin kötü niyet tazminat talebinin reddine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davalı … A.Ş. hakkındaki davanın husumetten reddine,
2-Davalı … ve Dış Tic. Ltd. Şti. hakkındaki davanın reddine,
3-Davalı … A.Ş. nin kötü niyet tazminatı talebinin reddine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesine göre, alınması gereken 179,90 TL harcın peşin alınan 683,10 TL ve 6.831 TL tamamlama harcı toplamı olan 7.514,10 TL harçtan mahsubu ile fazla alınan 7.334,20 TL nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 9.200 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak hakkındaki davanın husumetten reddedilen davalı … A.Ş.’ne verilmesine,
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 64.600 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak hakkındaki davanın esastan reddine karar verilen davalı … ve Dış Tic. Ltd. Şti.’ne verilmesine,
7-Davacının yapmış olduğu yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
8-Davalı … A.Ş. tarafından yapılan 11 TL posta giderinin davacıdan alınarak davalı … A.Ş.’ye verilmesine,
9-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-13.maddesi ve Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesi gereğince Adalet Bakanlığı Bütçesinden Arabulucuya ödenen 1.320 TL ücretin davacıdan tahsiline,
10-Davacı tarafça yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde davacı tarafa iadesine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde Mahkememize sunulacak veya gönderilecek dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 23/03/2023

Başkan …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Katip …
e-imzalıdır