Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO:2020/520 Esas
KARAR NO:2022/1073

DAVA:Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:05/10/2020
KARAR TARİHİ:27/12/2022

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin davalı şirketten olan kur farkı alacağına ilişkin zorunlu arabuluculuk kapsamında arabuluculuğa başvuru yapılmış olduğunu, … dosya numaralı Arabuluculuk Son Tutanağı ile taraflar arasında anlaşma sağlanamadığını, taraflar arasında Pvc Kapı kanatları ve kasası konusunda ticari alım satım ilişkisi nedeni ile 30/07/2018 tarihli “satış sözleşmesi” başlıklı sözleşme imzalandığından, kapı üretimi yapan müvekkili şirketin, davalı şirkete 443 adet PVC kapı kanatları ve kasası temin etme, karşılığında davalı şirket tarafından 159.480-TL ödenmesi konusunda anlaşma sağlandığını, davalıya satışı yapılan ve ödemesi hususunda da anlaşılan kapıların teslim edildiğini, sözleşmeye konu malların teslimi akabinde 05/10/2018 tarihinde davalı şirket tarafından müvekkili şirkete 150.000-TL, 05/11/2018 tarihlerinde de 9.480-TL EFT yolu ödeme gerçekleştirildiğinin, bahse konu satışa ilişkin faturalarda ihraç kayıtlı olarak keşide edilerek davalı şirket muhasebe kayıtlarına teslim edildiğini, ilgili faturalara yönelik ödemeler davalı tarafından yapılmış olup, ödeme tarihi ile sözleşme tarihi arasında, kur farkından dolayı bakiye borç kaldığı anlaşılmış bakiye borç için davalı firmaya kur farkı faturası keşide edilerek tebliğ edildiğini, taraflar arasında akdedilen 30/07/2018 tarihli sözleşmenin 2.3 numaralı maddesinde yer alan “sözleşme tarihindeki dolar kuru ile ödeme tarihindeki dolar kuru oranı %5i geçtiği takdirde satıcı firma fiyat farkı faturası kesebilecektir.” şeklindeki hükmü gereğince müvekkili şirket tarafından 01/12/2018 tarihinde kur farkına ilişkin 44.358,56-TL bedelli A … sıra numaralı fatura kesildiğini, Merkez Bankası döviz efektif satış kuru USD Birim fiyatı sözleşme tarihindeki değerinin 4.893 olduğunu, ilk ödemenin gerçekleştiği 05/10/2018 tarihinde 6.165 ve ikinci ödemenin gerçekleştiği 05/11/2018 tarihinde ise 5.456-TL olduğunu, 4.893 TL’nin %5’inin 244,65 TL olduğunu, 4.893+244,65= 5.137,65 TL yaptığını, ilk ödeme tarihinde doların 5,465 TL, ikinci ödeme tarihinde ise 5.456 TL olduğundan sözleşmede bahsi geçen %5lik oranı geçtiğini, dolayısıyla müvekkili şirketçe kur farkı faturası sözleşme hükümlerine göre usule uygun olarak kesildiğini, … 7. Noterliğinin … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile davalı şirketten kur farkından dolayı kesilen faturanın ödenmesi talep edilmiş ise de davalı şirketçe … 17. Noterliği’nin … yevmiye numaralı ihtarı ile faturayı kabul etmedikleri ve iade ettiklerine dair cevap verdiğini, davalı şirket ile müvekkili şirket arasında akdedilen sözleşmenin 2.3 maddesinde kur farkının istenebileceğinin açıkça belirtildiğini, müvekkili şirketçe yurt dışı satışlarda ve ihraç kayıtlı kesilecek olan faturalar için sözleşmeye dayalı olarak kur farkı talebi ticari hayatın gereklerinden olduğunu, yukarıda açıklanan nedenlerle; yasaya ve sözleşmeye uygun olarak tanzim edilen faturaya dayanan kur farkı alacağının ihtar tarihinden itibaren ticari temerrüt faizi ile birlikte davalı taraftan alınarak müvekkiline ödenmesine karar verilmesini, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ile dava ettiği görüldü.
Davalı vekilinin cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafın, 30/07/2018 tarihli satış sözleşme ile müvekkil şirketin … (…) projesine ait PVC kapı kanatları ve kasası malzeme temini ve süpervizörlük desteği hizmeti hizmetini üstlendiğini, sözleşme bedeli TL olarak tespit edilmiş olup, KDV hariç 159.480.00-TL olduğunu, sözleşmenin 2.3’ncü maddesinde; “sözleşme tarihindeki dolar kuru ile ödeme tarihindeki dolar kuru %5’i geçtiği takdirde, satıcı firma fiyat farkı kesebilecektir, alıcı firma bu faturayı ödemeyi kabul eder.” denilmekte olduğunu, ancak, davacı tarafından kur farkı faturası olarak düzenlenen faturada kur farkının ne şekilde hesaplandığına ilişkin hiçbir açıklama olmadığını, sözleşmeye göre, sözleşme tarihindeki dolar kuru ile ödeme tarihindeki kurun %5’e kadar artışı halinde kur farkının düzenleyemeyeceği, bir başka anlatımla %5’e kadar olan kur artışları için sözleşmede bir artış öngörülemediğini, ancak bu oranın sözleşmeye göre kur farkından bahsedilebileceği, davacı tarafından sözleşmenin ilgili maddesi hükmüne aykırı olarak; sözleşme tarihi ile ödeme tarihleri arasındaki kur farkının %5’e kadar olan kısmı için kur farkı talep edilmemesi gerekirken, artış oranının tamamı için kur farkı talep edildiğini, bu nedenle sözleşme hükmüne aykırı şekilde yapılan ve açıklanmayan kur farkı faturası kabul edilmediğini, müvekkili şirket kayıtları incelendiğinde, davacıya 03/10/2018 tarihinde 150.000-TL ve bakiye 9.480-TL ise 02/11/2018 tarihinde ödendiğinin görüleceğini, sözleşme bedelinin ödendiği tarihteki kur esas alındığında ve sözleşme tarihindeki kura %5 oranındaki artış eklendiğinde 5.13765-TL üzerindeki kur farkı 5.456,00-5.138=0,32 TL olduğunu, sözleşme tarihinde TL sözleşme bedelinin USD karşılığı 32.593,50- USD olduğunu, bu durumda dahi; kur farkı olarak sözleşmeye göre ödenmesi gereken tutar – kesinlikle davacı tarafın iddialarını kabul anlamına gelmemek kaydı ile 10.429,92- TL olduğunun görüldüğünü, davacı tarafından talep edilen kur farkının 44.359,56 TL olduğu görüldüğünde, kur farkının sözleşmeye aykırı şekilde hesaplandığının açıkça görüldüğü, yukarıda açıklanan nedenlerle; sözleşmeye aykırı olarak hesaplanan kur farkına itiraz edilmiş olup, bu nedenle davacının haksız davasının reddi gerekmekte ve talep olunmakta olduğunu, delillerin toplanarak haksız ve hukuki mesnetten yoksun davanın reddini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ile cevap verdiği görüldü.
DELİLLER VE GEREKÇE;
Taraflar arasında imzalanan 30/07/2018 tarihli Satış Sözleşmesi, faturalar, ihtarname, cari hesap, ticari defter ve belgeler ve dayanılan diğer deliller celp edilip incelenmiş, tüm dosya kapsamı ile yaptırılan inceleme sonucu bilirkişi raporu alınmış ve tüm deliller toplanmıştır.
Dava, kur kaybı alacağının tahsiline ilişkindir.
İhtilaf, taraflar arasında imzalanan satış sözleşmesine istinaden, davacının davalıdan kur farkı alacağını talep edip edemeyeceği, talep edebilecekse, miktarının tespiti konularından kaynaklanmakta olup, dava dayanağı belgelerin incelenmesi hukuk dışında özel ve teknik bilgiyi gerektiren haller olduğundan 6100 sayılı HMK m.266 gereği mahkemenin tarafların talebi yahut kendiliğinden vereceği karar ile bu hususların bilirkişiye tespit ettirilmesi mümkündür.
… 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Talimat sayılı dosyasından davacının ticari defterlerinin incelenmesi ile alınan, bilirkişi Mali Müşavir … tarafından hazırlanan, 21/06/2021 tarihli bilirkişi raporunda; “…Davacının 2018 yılı yevmiye, kebir ve envanter defterinin açılış tasdiklerinin, kapanış tasdikine tabi yevmiye defterinin kapanış tasdikinin süresinde yapıldığı, defter kayıtlarının birbirini doğruluğu görülmüştür. Davacı 2018 yılı ticari defterinin HMK 222/2 uygun olduğu tespit edilmiştir.
Davaya konu sözleşme tarihi 30.07.2018′ de TCMB USD döviz satış kuru 4,8938-TL dir. Sözleşme bedeli 159.480,00-TL’ nin USD karşılığı ise 32.588,17-USD dir (159.480,00/4,8938=32.588,17). Kur farkı hesabı yapılırken; sözleşme tarihindeki kura %5 ilave edilerek ödeme tarihlerindeki kur ile karşılaştırılacaktır. Ödeme tarihindeki kurun yüksek olması durumunda, artış %5′ i geçmiş olacak ve geçen kısım için kur farkı faturası kesilebilecektir. Çünkü %5′ e kadar olan artış için kur farkı kesilmeyeceği sözleşme ile hüküm altına alınmıştır. Ödeme tarihindeki kur ile sözleşme tarihindeki kura %5 ilave edilmiş kur arasındaki fark ise %5 artışın üzerindeki artış olacak ve kur farkı hesabında birim tutar olarak esas alınacaktır. Kur farkı hesabında birim miktarı ise yapılan ödeme tutarının sözleşme tarihindeki kura bölünmesi ile bulunacaktır. Bulunan birim miktar ile birim tutarın çarpımı da kur farkı tutarını verecektir.
Bu esaslar ile yapılan hesaplamaya göre davacının, 03.10.2018 itibarı ile 27.585,93-TL ve 02.11.2018 itibarı ile 639,26-TL olmak üzere toplam 28.225,19-TL kur farkı tutarı ve 5.080,53-TL %18 KDV’ si olmak üzere davalıdan KDV dahil toplam 33.305,72-TL kur farkı alacağı olacağı hesap edilmiştir…” sonuç ve mütalaa edildiği görüldü.
Tüm deliller toplandıktan sonra, bilirkişiden talimat dosyasından alınan bilirkişi raporu da değerlendirilerek, davalı defterlerinin incelenmesi ile rapor alınmasına karar verilmiş,bilirkişiler Sözleşme Uzman Prof.Dr. … ve Mali Müşavir … tarafından hazırlanan 19/04/2022 tarihli bilirkişi raporunda; “…
1-Yukarıdaki açıklanan nedenlerle davacının KDV dahil kur farkı alacağı oluştuğu,
2-Davalı tarafın dava konusu döneme ait ticari defterlerinin açılış-kapanış tasdiklerinin yasal süresi içinde usulden uygun olarak yapılmış olduğu,
3-Davacının düzenlemiş olduğu … nolu 44.358,56 TL kur farkı faturasının davalı Siyah Kalem Müh.A.Ş’nin defter ve kayıtlarında olmadığı,
4-Toplam düzenlenecek olan kur fark faturası 31.474,93+553+5+5,765,02 TL(32.027,92*%18 KDV =5.765,02) 37.792,96 TL olarak hesaplandığı,
5-14/12/2018 tarihli ihtarnamesinin davalıya tebliğ edildiği tarihten 3 gün sonraki tarih (temerrüt tarihinden) itibaren işleyecek temerrüt faizi; dosyada tebliğ mazbatasının talep edildiği ancak dosyaya gelmemesi sebebiyle dosyaya verilen sürenin bitmesinden ötürü işlemiş faiz hesaplanamadığı…” sonuç ve mütalaa edildiği görüldü.
Davacı vekilinin itirazlarının değerlendirilerek, ek rapor alınmasına ilişkin karar verilmiş, 16/11/2022 tarihli Bilirkişi ek raporunda; ” …
1-Kök rapordaki görüşümüzü değiştirecek bir husus görülmediği; toplam düzenlenecek olan kur fark faturası 31.474,93+553+%18 KDV (5.765,02 TL)=37.792,96 olarak hesaplanmıştır.
2-Temerrüt tarihinden dava tarihine kadar; 37.792,96 TL anapara+12.549,07 TL temerrüt faizi=50.342,93 tutarın davacıya ödenmesinin yerinde olduğu…” sonuç ve mütalaa edildiği görüldü.
Taraflar arasında imzalanan 30/07/2018 tarihli Satış Sözleşmenin, 2.3 nolu maddesi, “Sözleşme tarihindeki dolar kuru ile ödeme tarihindeki dolar kuru oranı %5’i geçtiği takdirde, satıcı firma fiyat farkı faturası kesebilecektir. Alıcı firma bu faturayı ödemeyi kabul eder.” hükmünü ihtiva ettiği, davacı yanca davalıya … 7.Noterliği’nin 14/12/2018 tarih, … yevmiye nolu ihtarnamesini ve ekinde kur farkı fatura aslını keşide ettiği, ihtarnamenin 20/12/2018 tarihinde davalıya tebliğ edildiği görülmüştür.
Mahkememizce toplanan tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde; tüm dosya kapsamına göre alınan 19/04/2022 tarihli kök ve 16/11/2022 tarihli ek bilirkişi raporları hüküm kurmaya yeterli ve denetime elverişli olduğundan, mahkememizde de, taraflar arasında satış sözleşmesinden kaynaklı ticari ilişki bulunduğu, davacı tarafından, sözleşme kapsamında belirlenen ürünlerin davalıya teslim edildiği, davalı yanca sözleşmede belirtilen tutarların davacıya ödendiği, davacıya ödeme tarihleri itibariyle, davacının davalıdan sözleşmenin 2.3.maddesi gereğince, bilirkişiler tarafından hesaplanan tutar kadar kur farkı alacağını talep edebileceği, kanaati oluştuğundan, davacının davasının kısmen kabulü ile, 37.792,96-TL.’nın, 24/12/2018 temerrüt tarihinden itibaren işleyecek ticari temerrüt faizi ile birlikte, davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacın davasının kısmen kabulü ile, 37.792,96-TL.’nın, 24/12/2018 temerrüt tarihinden itibaren işleyecek ticari temerrüt faizi ile birlikte, davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesine göre, alınması gereken 2.581,63-TL. harçtan peşin alınan 757,54-TL. harcın mahsubu ile geriye kalan 1.824,09-TL. harcın davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 9.200-TL. vekalet ücretinin davalı taraftan alınarak davacı tarafa verilmesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 6.565,60-TL. vekalet ücretinin davacı taraftan alınarak davalı tarafa verilmesine,
5-Davacı tarafından başlangıçta yatırılan 54,40-TL. başvurma harcı + 757,54-TL. peşin harç toplamı olan 811,94-TL.’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 2.750-TL. bilirkişi ücreti + 234,25-TL. tebligat-müzekkere masrafları olmak üzere toplam 2.984,25-TL. yargılama giderlerinin kabul ve ret oranına göre 2.542,54-TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, geriye kalanın kendi üzerinde bırakılmasına,
7-6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 18/A-(11)-(13) maddesi ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320-TL. arabuluculuk ücretinin kabul ve ret oranına göre 1.124,62-TL.’nın davalıdan, 195,38-TL.’nın davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
8-Davacı tarafından yatırılan bakiye gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde davacı tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmek üzere mahkememize hitaben yazılmış, mahkememize verilecek ya da başka mahkeme aracılığı ile mahkememize gönderilecek bir dilekçe ile gidilebilecek İSTİNAF yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 27/12/2022

Katip
¸e-imzalıdır

Hakim
¸e-imzalıdır

¸Bu evrak 5070 sayılı Yasa gereğince elektronik olarak imzalanmıştır.