Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/511 Esas
KARAR NO : 2022/64

DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 26/06/2018
KARAR TARİHİ : 08/02/2022

Taraflar arasında görülen davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesi ile özetle; davacının toplu yemek üretimi ve satışı yapan bir şirket olduğunu, mahkememizin 2018/592 Esas sayılı dosya davalısı … ile arasındaki açık hesap ilişkisi kapsamında …’ya toplam 200.000 TL bedelli çekler keşide edip verdiğini, …’nın bu çekleri (2018/699 Esas, tefrik sonrası 2019/60 Esas noyu alan dosya davalıları) faktoring firmalarına verdiğini ve taahhüt ettiği karşılığı malları teslim etmediğini, tüm bu nedenlerle mahkememizin 2018/592 esas sayılı dosya davalısı … ile birleşen mahkememizin (2018/699 Esas) tefrik sonrası 2019/60 Esas noyu alan dosya davalıları faktoring firmalarına 183.555,64 TL borçlu olmadığının tespitine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesi talebi ile dava ettikleri anlaşıldı.
CEVAP :
Davalı … A.Ş vekili cevap dilekçesinde özetle; Dava konusu çekin, davalı şirkete … Ltd. Şti ile imzalanan faktoring sözleşmesi nedeniyle ciro yoluyla geçtiğini, çek üzerindeki ciro silsilesinin düzgün olduğunu, son hamil olan davalı şirketin kanuna göre iyi niyetli yetkili hamil konumunda olduğunu, davalı şirkete kötü niyet veya ağır kusur yüklenmesinin mümkün olmadığını, davalı şirketin basiretli davrandığını, çeki araştırma yaparak tevdi aldığını, davacı ile lehtar arasındaki ilişkilerden kendilerinin sorumlu olmadığını, bu nedenlerle davanın reddine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesi talebi ile cevap verdikleri anlaşıldı.
Davalı … A.Ş vekili cevap dilekçesinde özetle; Dava dışı … Ltd. Şti ile davalı şirket arasında yapılan faktoring işlemi çerçevesinde kendilerine 2 adet çek ciro edildiğini, dava konusu çeklerin takas bankası aracılığıyla tahsil edildiğini, davalı şirketin BDDK’nın kararlarına ve yürürlükte bulunan yasa hükümlerine aykırı hareket etmediğini, çek lehtarı ve keşideci arasındaki mevcut durumun TTK’nın 687/1 maddesi gereğince iyi niyetli çek hamiline karşı ileri sürülemeyeceğini, davalı şirketin devraldığı alacaklardan dolayı tüm hukuki sorumluluklarını yerine getirdiğini, dava konusu çekin yasal mevzuat ve usullere uygun bir araştırma yapılarak faturaya dayalı olarak teslim alındığını, tüm bu nedenlerle davanın reddine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesi talebi ile cevap verdikleri anlaşıldı.
Davalı …A.Ş vekili cevap dilekçesinde özetle; Davalı şirket ile mahkememizin 2018/592 Esas sayılı dosya davalısı … arasında 18/05/2017 tarihli faktoring sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşme uyarınca düzenlenen 3 adet faturaya karşılık çekin alındığını, dolayısıyla açılan davada herhangi bir sorumluluklarının bulunmadığını, tüm bu nedenlerle davanın reddine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesi talebi ile cevap verdikleri anlaşıldı.
… Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 21/02/2019 tarih, .. Esas ve … karar sayılı kararı ile “Esasa ilişkin ise; dava konusu çeklerin teslimi taahhüt edilen mallar karşılığı mahkememizin 2018/592 Esas sayılı dosya davalısı …’ya verilip verilmediği, böyle ise …’in çekler karşılığı malları teslim edip etmediği, bağlı olarak malların teslim edilmemiş olması halinde davacının, …’ya, bağlı olarak davalı faktoring firmalarına yönelik menfi tespit talebinin yerinde bulunup bulunmadığı hususlarında toplandığı tespit edilmiştir. Tüm davalı … firmalarının adreslerinin … olduğu, … Mahkemelerini yetkili kılan bir hususun varlığı iddia edilmediği gibi ortaya konulmadığı, davacı ve davalı firmalar arasında doğrudan akdi ilişkinin bulunmadığı, bu nedenle yetkili mahkemenin HMK’nın 6. Maddesi gereğince davalıların yerleşim yeri mahkemesi olan İstanbul mahkemeleri olduğu, davalıların yetki itirazının haklı olduğu kabul edilmekle, davanın mahkememizin yetkisizliği sebebiyle usul yönünden reddine” şeklinde karar verdiği görüldü.
Dosyanın Mahkememize tevzi edildiği, 2019/511 Esas sıra numarasına kaydı yapılarak yargılamaya devam olunduğu görüldü.
DELİLLER VE GEREKÇE:
Mahkememizce yapılan yargılama, beyanlar, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre dava; ticari ilişki nedeniyle verilen çeklerin bedelsiz kaldığı iddiasına dayalı menfi tespit davasıdır.
Dava konusu, … Bankası T.A.O. Sanayi … Şubesi, seri no: 0014528, keşide tarihi: 29.06.2018, keşide yeri: …, miktar: 50.000,00-TL, olan çekin keşidecisinin davacı, lehtarının ise … olduğu arka yüzünde … cirosu ile davalı Tam Foktoring’e devredildiği görülmüştür.
Dava konusu, … Bankası T.A.O. Sanayi … Şubesi, seri no: 0014529, keşide tarihi: 27.07.2018, keşide yeri: …, miktar: 50.000,00-TL, olan çekin keşidecisinin davacı lehtarının ise … olduğu arka yüzünde … cirosunundan sonra … San. Tic. Ltd. Şti.cirosu ile davalı …’e devredildiği görülmüştür.
Dava konusu, … Bankası T.A.O. Sanayi … Şubesi, seri no: 0014530, keşide tarihi: 17.08.2018, keşide yeri: …, miktar: 50.000,00-TL, olan çekin keşidecisinin davacı lehtarının ise … olduğu arka yüzünde … cirosunundan sonra … San. Tic. Ltd. Şti.cirosu ile davalı … Faktoring’e devredildiği görülmüştür.
Dava konusu, … Bankası T.A.O. Sanayi … Şubesi, seri no: 0014531, keşide tarihi: 31.08.2018, keşide yeri: …, miktar: 50.000,00-TL, olan çekin keşidecisinin davacı lehtarının ise … olduğu arka yüzünde … cirosunundan sonra … San. Tic. Ltd. Şti.cirosu ile davalı … Faktoring’e devredildiği görülmüştür.
Taraflar arasındaki ihtilaf davacının bedelsizlik iddiasının faktoring işlemine konu kambiyo senedi olan çekleri devralan davalılara karşı ileri sürülüp sürülemeyeceği noktasında toplanmaktadır.
Tüm deliller toplandıktan sonra bilirkişi incelemesine karar verilerek bilirkişiden rapor alınmıştır.
Mahkememizce alınan bilirkişi raporunda sonuç olarak;
Davalı … AŞ. Açısından ; ”Davalı … AŞ ile Dava dışı …-… arasında 18.05.2017 tarihinde “Faktoring Sözleşmesi” akdedildi Davaya konu Keşidecisi …Tic.Ltd Şti’ne ait … Tarih … numaralı 50.000,00 TL tutarındaki faktoring işlemine konu çekin tevdi bordrosunun mevcut olduğu, çek bilgilerinin açıkça belirtildiği, Faktoring işlemine konu çeke karşılık, dava dışı … tarafından, Davacı …Şti.’ne düzenlenen, 13.02.2018 tarihli, 4425,32 TL ( KDV Dahil) , 17.02.2018 tarihli 33.963.78 TL ( KDV Dahil) tutarlı, 20.02.2018 tarihli 12.008,90 TL ( KDV Dahil) tutarlı, faturaların mevcut olduğu, ilgili faturaların üzerinde “… A.Ş’ne alacağın tamamen veya kısmen temlik edildiğine dair ” ibare bulunmadığı gibi zorunlu uygulama çerçevesinde bu ibarenin yer aldığı bir etiketin (sticker) alacağı kısmen veya tamamen temlik edilen faturalar faturalar üzerinde mevcut olmadı, İbraz edilen her üç fatura örneği üzerinde yapılan incelemede faturaların irsaliyeli fatura, olmadığı, faturada yer alan mal sevkiyatına dair bir irsaliyenin de ibraz edilmediği, bu şekliyle faktoring işlemlerinin 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Kanununun 38. Maddesi ve anılan maddede atıf yapılan Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun (BDDK) tarafından belirlenen usul ve esaslar (ezcümle BDDK’nın 8.7.2010 ve 4.1.2011 tarihli genelgeleri) çerçevesinde tevsik edilebilen mal veya hizmet satışına bağlı doğacak alacakları devir almak suretiyle gerçekleşmediğin Davacı ve faktorun dava dışı şirket (müşteri) ile dava dışı fatura borçlusu ( temellük eden) temel borç ilişkisinin varlığını sorgulama ve özellikle faturaya konu bulunan malın tesliminin araştırılması yükümlülüğünü yerine getirmediği,”
Davalı … AŞ. Açısından: ”Davalı … AŞ ile Dava dışı …Şti. arasında 27.11.2017 tarihinde … Müşteri nolu * Faktoring Sözleşmesi” akdedildi Davaya konu Keşidecisi… Tic.Ltd Şti’ne ait 27/07/2018 … numaralı 50.000,00 TL tutarındaki faktoring işlemine konu çekin tevdi bordrosunun mevcut olduğu, çek bilgilerinin açıkça belirtildiği,… tarihinde yapılan faktoring işlemi sonrasında … A.Ş. tarafından çek cirantası … San. Tic. Ltd. Şti.’ne … A.Ş. IBAN … nolu hesabına 06.04.2018 tarihinde 45.850,00 TL Faktöring Ön Ödeme Bedeli açıklaması ile ödeme gerçekleştirdiği görülmüştür. Faktoring işlemine konu çeke karşılık, dava dışı … San. Tic. Ltd. Şti. tarafından dava dışı çek lehdarı …’ya düzenlenen 08.12.2017 tarihli, 101.233,34 TL ( KDV Dahil) faturanın mevcut olduğu, ilgili fatura üzerinde “… A.$’ne alacağın tamamen veya kısmen temlik edildiğine dair ” ibare bulunmadığı gibi zorunlu uygulama çerçevesinde bu ibarenin yer aldığı bir etiketin (sticker) alacağı kısmen veya tamamen temlik edilen faturalar faturalar üzerinde mevcut olmadığı, İbraz edilen fatura örneği üzerinde yapılan incelemede irsaliyeli fatura olmadığı, faturada yer alan mal sevkiyatına dair bir irsaliyenin de ibraz edilmediği, bu şekliyle faktöring işlemlerinin 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman ŞSirketleri Kanununun 38. Maddesi ve anılan maddede atıf yapılan Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun (BDDK) tarafından belirlenen usul ve esaslar (ezcümle BDDK’nın 8.7.2010 ve 4.1.2011 tarihli genelgeleri) çerçevesinde tevsik edilebilen mal veya hizmet satışına bağlı doğacak alacakları devir almak suretiyle gerçekleşmediği Davacı ve faktorun dava dışı şirket (müşteri) ile dava dışı fatura borçlusu ( temellük eden) temel borç ilişkisinin varlığını sorgulama ve özellikle faturaya konu bulunan malın tesliminin araştırılması yükümlülüğünü yerine getirmediği” mütaala edildiği anlaşıldı.,
Davalı … Faktoring AŞ. Açısından;” Davalı … Faktoring AŞ ile Dava dışı … San. Tic. Ltd. Şti. arasında 22.12.2016 tarihinde … numaralı “ Faktoring Sözleşmesi” akdedildiği, Davaya konu Keşidecisi …Tic.Ltd Şti’ne ait 27/07/2018 Tarih … ve … numaralı 50.000,00 TL tutarlarındaki faktoring işlemine konu çeklerin tevdi bordrolarının mevcut olduğu, çek bilgilerinin açıkça belirtildiği, 22/12/2016 tarihinde yapılan faktoring işlemi sonrasında … Faktoring A.Ş. tarafından çek cirantası … San. Tic. Ltd. Şti.’ne 09/04/2018 tarihinde … IBAN numarasına 102.241,33 TL ödeme yaptığı, ödeme dekontunun dosya kapsamında görüldüğü, yukarıda yazılı IBAN numarasının dava dışı çek cirantasına ait olduğu taraflar arasında akdedilen Faktoring Sözleşmesinde de belirtildiği, Faktoring işlemine konu çeke karşılık, dava dışı … San. Tic. Ltd. Şti.’nin dava dışı çek lehdarı …’ya düzenlenen; 03.01.2018 tarihli 98.100,29 TL (KDV Dahil), 08.01.2018 tarihli 150.645,75 TL (KDV Dahil), 02.12.2017 tarihli 163.309,85 TL (KDV Dahil) faturalarının mevcut olduğu, ilgili faturalar üzerinde “… Faktoring A.Ş’ne alacağın tamamen veya kısmen temlik edildiğine dair ” ibare bulunmadığı gibi zorunlu uygulama çerçevesinde bu ibarenin yer aldığı bir etiketin (sticker) alacağı kısmen veya tamamen temlik edilen faturalar üzerinde mevcut olmadığı, İbraz edilen faturalar örneği üzerinde yapılan incelemede irsaliyeli fatura olmadığı, faturada yer alan mal sevkiyatına dair bir irsaliyenin de ibraz edilmediği, bu şekliyle faktoring işlemlerinin 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanununun 38. Maddesi ve anılan maddede atıf yapılan Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun (BDDK) tarafından belirlenen usul ve esaslar (ezcümle BDDK’nın 8.7.2010 ve 4.1.2011 tarihli genelgeleri) çerçevesinde tevsik edilebilen mal veya hizmet satışına bağlı doğacak alacakları devir almak suretiyle gerçekleşmediği Davacı ve faktorun dava dışı şirket (müşteri) ile dava dışı fatura borçlusu ( temellük eden) temel borç ilişkisinin varlığını sorgulama ve özellikle faturaya konu bulunan malın tesliminin araştırılması yükümlülüğünü yerine getirmediği,” mütaala edildiği görüldü.
… Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2018/592 esas sayılı dosyasının 21.02.2019 tarihli celse 1 numaralı ara kararı ile faktoring firmalarına ilişkin davanın ayrılarak 2019/60 Esassına kaydının yapıldığı ve yetkisizlikle mahkememize tevzi edilerek mahkememizin yukarıdaki esasına kaydı yapılmıştır.
… Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2018/592 esas ve 2020/177 karar sayılı dosyası incelendiğinde; davacının mahkememiz dosyası davacısı olan … Limited Şirketi davalının ise dava konusu edilen çeklerin lehtarı olan … olduğu, yapılan yargılama sonunda davalının yemin eda ederek çek karşılığı malları teslim ettiği beyanı karşısında davacının çek karşılığı malların teslim edilmediği yönündeki iddiasının kabul edilemeyeceği gerekçesi ile davanını reddine karar verildiği görülmüştür.
Mahkememizin 14.07.2021 tarihli ara kararı ile ”Davacı keşideci tarafından dava dışı lehtara karşı … Asliye Ticaret Mahkemesi’nde dava açıldığı ve işbu davanın 02/03/2020 tarihinde karara çıktığı ve tebliğe çıkarılıp kesinleştirilmediği görülmüştür. Yargıtay 11. H.D. 2020/4605 E. 2020/4901 K. Sayılı ilamında benzer bir davada aynı dosyadan açılmayan lehtara ilişkin davanın bekletici mesele yapılması ve sonucuna göre karar verilmesi gerektiği yönünde hüküm kurmuştur. … Asliye Ticaret Mahkemesi dosyasının aradan uzun bir süre geçmesine rağmen tebliğe çıkarılmadığı, kesinleştirme ya da istinaf yoluna gidilmediği görülmüştür. … Asliye Ticaret Mahkemesi dosyası bekletici mesele yapılacağından; … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas … Karar sayılı ilamını tebliğe çıkarmak ve kanun yollarını tüketerek ya da tüketmeden kesinleştirmek gerektiğinden bu dosyada taraf olan davacıya kararı tebliğe çıkarmak üzere 2 haftalık kesin süre verilmesine, işbu süre içerisinde tebliğe çıkarılmaz ise … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin dosyasının mevcut durumunun ve dosyamız mevcut durumuna göre karar verileceğinin ihtarına, ihtaratın işbu ara kararın davacı vekiline ve davacı asile tebliği suretiyle yerine getirilmiş sayılmasına” karar verildiği ve kararın davacı ve vekiline tebliğ edildiği görülmüştür.
Mahkememizce toplanan tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde; davacı dava konusu edilen çekleri verdiği …’nın çek karşılığı malları vermediğini, şahsi defi olan bedelsizlik defisinin usulüne uygun temlik almayan davalılara karşı ileri sürülebileceğini belirterek borçlu olmadığının tespitini talep etmiş, davalılar iyi niyetli hamil olduklarını iddia etmişler, mahkememizce alınan bilirkişi raporunda temlik alan faktoring şirketlerinin yasa ve yönetmelik gereği temel borç ilişkisinin varlığını sorgulama ve özellikle faturaya konu bulunan malın tesliminin araştırılması yükümlülüğünü yerine getirmedikleri yönünde görüş bildirilmiş ise de; davacının bedelsizlik iddiası bakımından bu iddiasının tarafı ve ticari ilişki içerisinde olduğu … karşı davası açması gerektiği ve bu davanını bekletici mesele yapılması gerektiği, emsal nitelikte olan Yargıtay 11. H.D. 2020/4605 E. 2020/4901 K. Sayılı ilamına uygun olarak davacının dava konusu çeklerin lehtarı hakkında açmış olduğu … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2018/592 esas ve 2020/177 karar sayılı dosyasının bekletici mesele yapılması gerektiği, … Ticaret Mahkemesince bedelsizlik iddiasının kabul edilmeyerek davanın reddine karar verildiği, bu kararın tebliğe çıkarılarak kesinleştirilmesi noktasındaki mahkememizin 14.07.2021 tarihli ara kararının davacı ve vekiline tebliğ edildiği, … Asliye Ticaret Mahkemesinin mahkememiz müzekkeresine verdiği cevapta kararın tebliğe çıkarılmadığının bildirildiği, davacının verilen süre içerisinde kararı tebliğe çıkarmadığı davalıların fatura karşılığı dava konusu çekleri temlik aldıkları, davalıların yeterince araştırma yapmadığı kabul edilse bile bedelsizlik iddiasının asıl muhatabı lehtara karşı açtığı davasının reddedildiği hususları hep birlikte değerlendirildiğinde davacının davalılar hakkındaki ispat edilemeyen davasının reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M :Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacının davasının reddine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesine göre hesap edilen 80,70-TL maktu karar ve ilam harcından peşin olarak alınan 3.134,68-TL harçtan fazlaca alınan 3.053,98-TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davalı … A.Ş kendini vekille temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T’ye göre belirlenen 5.100,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı … A.Ş’ne verilmesine,
4-Davalı … Faktoring A.Ş kendini vekille temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T’ye göre belirlenen 5.100,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı … Faktoring A.Ş’ne verilmesine,
5-Davalı … A.Ş kendini vekille temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T’ye göre belirlenen 5.100,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı … A.Ş’ne verilmesine,
6-Davacının yapmış olduğu yargılama masraflarının kendi üzerinde bırakılmasına,
7-Taraflarca yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, taraflar vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize verilecek veya başka mahkeme aracılığı ile mahkememize gönderilecek bir dilekçe ile İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.08/02/2022

Katip
¸

Hakim
¸

¸Bu evrak 5070 sayılı Yasa gereğince elektronik olarak imzalanmıştır.