Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 9. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/400 E. 2020/890 K. 28.12.2020 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

….
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2019/400 Esas
KARAR NO:2020/890

DAVA:Menfi Tespit
DAVA TARİHİ:19/07/2019
KARAR TARİHİ:28/12/2020

Taraflar arasında görülen davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili Mahkememize verdiği dava dilekçesi ile; davacı şirketin Türkiye’de 18/03/2004 tarihinde kurulmuş 20.000.000 TL sermayeli mobilya meslek grubu içerisinde yer alan, geniş ürün yelpazesi ile gerek Türkiye’de gerekse yurt dışında geniş bayi ağı olan gerek iç piyasada gerekse dış piyasada aktif olarak toptan ve perakende ticareti bulunan sektöründe bilinen ve tanınan bir firma oluğunu, davalı …. A.Ş. nin ise davacı ile uzun yıllardır ticari ilişkisi içerisinde bulunan davacının … ihtiyacını karşıladığı firmalardan biri olduğunu, davacı şirket tarafından …. A.Ş. ye avans/ön ödeme çekleri verildiğini ve bu çeklerin karşılığı olan malların teslim edilmediğini, bir kısım çeklerin, süreleri geldiğinden bedelsiz kalmalarına rağmen davacı şirket tarafından ticari itibar düşünülerek, kredibilitenin sarsılmaması için ödenmek zorunda kalındığını, … Noterliği kanalı ile … yevmiye numaralı ihtarname ile bedelsiz kalan çeklerin iadesinin ihtaren talep edildiğini, ihtarnamenin tebliğine rağmen çeklerin iade edilmediğini, davacının davalı …. A.Ş. ye verdiği ancak bedelsiz kalan çeklerin piyasaya sunulduğunu, bir kısmının bankalara, bir kısmının ise çeşitli faktoring firmalarına verildiği, davaya konu edilen; … Bankası … … Şubesine ait Çek No…. olan 28/06/2019 ödeme tarihli 160.000- USD bedelli, … Bankası/ … Şb.ne ait Çek No. … olan 05/07/2019 ödeme tarihli 160.000-USD bedelli, … Bankası/ … Şb.ne ait Çek No. … olan 19/07/2019 ödeme tarihli 160.000-USD bedelli, 3 adet çekin ise diğer davalı … A.Ş.ne verildiği bilgisine ulaştıklarını, davacı şirket tarafından …. Asliye Ticaret Mahkemesi nezdinde … D.iş sayılı dosya ile iş bu çeklerle ile ilgili ihtiyati tedbir talebinde bulunulduğunu ve mahkemece talebin kabulüne karar verildiğini, ihtiyati tedbir kararının akabinde arabuluculuk başvurusunda bulunulmuşsa da anlaşma yapılamadan arabuluculuk faaliyet görüşmelerinin sona erdiğini, cari hesap mutabakatından da açıkça anlaşıldığı üzere davacı şirketin davalı …. A.Ş. den 460.000-Euro ve 1.700.079,04-$ alacaklı olduğunu, cari hesapta alacağın karşılığında mal alınamayan, bedelsiz kalan çeklerden kaynaklandığını, davacı şirketin mallarını alamamış olmasının, çeklerin bedelsiz olmaları karşısında bu çeklerin verilmesine dayanak faturaların da olabilmesinin hukuken ve fiilen mümkün olmadığını, davacı şirketin davaya konu edilen; …. … Bankası … … Şubesine ait Çek No…. olan 28/06/2019 ödeme tarihli 160.000- USD bedelli, … Bankası/ … Şb.ne ait Çek No. … olan 05/07/2019 ödeme tarihli 160.000-USD bedelli, … Bankası/… Şb.ne ait Çek No. … olan 19/07/2019 ödeme tarihli 160.000-USD bedelli 3 adet çeke ilişkin borcu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … A.Ş. vekili Mahkememize verdiği cevap dilekçesi ile; müvekkili firma ile diğer davalı …. A.Ş. arasında 05.10.2018 tarihli Faktoring Sözleşmesi imzalandığını, bu sözleşme uyarınca diğer davalının 26.11.2018 ve 29.11.2018 tarihli Alacak Bildirim Formları ile kendisi tarafından davacı adına düzenlenmiş olan faturalar uyarınca davaya konu; Keşidecisi … olan, 28.06.2019 keşide tarihli … seri numaralı, 160.000,00 USD bedelli, Keşidecisi … olan, 05.07.2019 keşide tarihli … seri numaralı, 160.000,00 USD bedelli ve Keşidecisi … olan, 19.07.2019 keşide tarihli … seri numaralı, 160.000,00 USD bedelli çeklerin de aralarında bulunduğu birçok çeki müvekkili firmaya ciro etmek sureti ile devir ettiğini, faktoring işlemleri neticesinde de müvekkili tarafından diğer davalı Faktoring Müşterisine anılan işlem tarihleri (26.11.2018 ve 29.11.2018) itibariyle toplam ‭2.686.750‬ TL tutarında finansman sağlandığını ve bahse konu tutarların …. A.Ş. nın hesabına müvekkili şirket tarafından ödendiğini, müvekkili firmanın dava konusu çeklerin de yer almakta olduğu faktoring işlemlerine istinaden faktoring müşterisi olan diğer davalı şirkete toplamda 2.686.750 TL tutarında ödeme yaptığını, bu nedenle davacının, dava konusu çeklerin avans ödemesi olarak …. A.Ş. ye verilmiş olduğunu, Faktoring İşlemlerine konu faturalarda yer alan malların teslim edilmediğini iddia etmek suretiyle müvekkili firmaya borçlu olmadığını iddia etmekteyse de bu iddia ve taleplerin taraflarınca kabulünün mümkün olmayacağını, davacının her ne kadar diğer davalıya duymuş olduğu güven sebebiyle dava konusu çekleri düzenleyerek diğer davalı olan …. A.Ş. ne teslim ettiğini iddia etmekteyse de, olağan ticari hayat ve muhtemel riskler göz önüne alındığında basiretli tacir olan davacının böylesine yüksek miktarlı 3 adet çeki duymuş olduğu güvene istinaden …. A.Ş. ye teslim etmesinin beklenemeyeceğini, çekler açısından usulüne uygun faktoring işlemleri uyarınca …. A.Ş. ödeme yapan müvekkili firmanın dava konusu çekler bakımından iyi niyetli üçüncü kişi konumunda olduğunu, 6361 Sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunun 9. maddesinin 3. fıkrası açıkça şahsi defilerin faktoring şirketlerine karşı ileri sürülemeyeceğini ifade ettiğini, müvekkilinin iyi niyetli yasal hamil olduğunu ve şahsi defilerin kendisine karşı ileri sürülemeyeceğini, kambiyo ilişkisi gereği müvekkili firmanın alacağının kesin olduğunu, alacağın talep edilebilir nitelikte olduğunu belirterek davanın reddi ile davacının davaya konu alacağın %20’sinden aşağı olmamak üzere davalı müvekkiline kötüniyet tazminatı ödemesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı …. A.Ş. davaya karşı herhangi bir cevap vermemiştir.
Dava; Menfi tespit davasıdır.
Taraf delilleri toplanmış, tarafların ticari defter ve belgeleri üzerinde ayrı ayrı bilirkişi incelemesi yaptırılarak rapor alınmıştır.
Davacı şirket ile davalı … A.Ş. ne ait ticari defter ve belgeler ile dosya üzerinde inceleme yapan bilirkişi … Mahkememize sunmuş olduğu 23/10/2020 tarihli bilirkişi raporunda; Davacı şirketin 2018-2019 yıllarına ait ibraz ettiği ticari defterlerinin açılış tasdiklerinin zamanında ve usulüne uygun olarak yaptırılmış olduğu, ticari defterlerin kapanış tasdiklerinin mevcut olduğunu, 2015-2016-2017-2018 yıllarına ait ticari defterlerin e-defter olarak tutulduğunu ve beratların süresinde verildiğinu ve HMK.nın 222. maddesi uyarınca sahibi lehine delil vasfına haiz olduğunu, Davacı …. Ltd. Şti.’nin sahibi lehine delil niteliğine haiz ticari defterlerine güre Davalı …. A.Ş. ‘den 2019 yılı itibari ile 11.674.476,50 TL alacaklı olduğunu, Davalı …. A.ş. ile diğer davalı … A.Ş. arasında 21.07.2011 tarihinde Faktoring Sözleşmesi akdedildiğini, davaya konu keşidecisinin …. Ltd. Şti. olan 320.000 USD tutarındaki 2 adet çeki 26.11.2018 tarihli tevdi bordrosu ile 160.000 USD tutarındaki çeki 29.11.2018 tarihli tevdi bordrosuyla davalı Kapital faktoringe verdiği ve yapılan faktoring işleminin usulüne uygun olarak düzenlendiği, faktoringe konu çekler karşılığında faktoring şirketine ibraz edilen faturaların davacı şirketin ve davalı …. A.Ş. nin ticari defterlerinde kayıtlı olduğu ancak ilgili faturalarının ödemelerinin cari hesap ilişkisi çerçevesinde öncesinde verilen çeklerle ödendiği, davaya konu çeklerle ödenmediğinin görüldüğünü, davalı … A.Ş. ile müşteri ve çek cirantası …. A.Ş. arasında gerçekleştirilen faktoring işlemlerinin yükümlülüklerini yerine getirdiği, ancak cari hesap ilişkisi çerçevesinde şirketlerin ön avans ödemeli çalıştığı anlaşıldığından davaya konu çeklere karşılık mal teslimi yapılmadığı ve çeklerin karşılıksız kaldığını belirtmiştir.
Davalı …. A.Ş. nin ticari defter ve belgelerinin incelenerek bilirkişi raporu hazırlanması için … Nöbetci Asliye Ticaret Mahkemesine talimat yazılmış; … Asliye Ticaret Mahkemesinin … talimat sayılı dosyasında bilirkişi … 20/08/2020 tarihli raporunda; Dosya kapsamında yapılan incelemede taraflar arasında bir ticari ilişkinin bulunduğu, Dava konusunu oluşturan çeklerin davalı ticari defterlerinde kayıtlı olduğu, Dava tarihi 19.07.2019 itibariyle, davalı …. A.Ş. kayıtlarındaki cari hesabın mutabakat mektubundaki tutarlar bakımından Türk Lirası karşılıkları hesaplandığını, dava tarihi itibariyle TCMB kurlarını gösteren kur cetveli dikkate alındığını, Dava tarihi 19.07.2019 itibariyle davalı defterlerinde davacı cari hesabının davacı lehine 12.702.586,15 TL tutarında bakiye olduğu, bu tutann sipariş avansı/ön ödeme olarak değerlendirildiği, dava konusu çekler kayıtlara alındıktan sonra da davacıdan çekler alındığı ve davacıya faturalar düzenlendiğini belirtmiştir.
Mahkememizce toplanan tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde; davacı şirketin, davalı …. A.Ş. ile uzun yıllardan beri ticari ilişkide bulunduğunu ve davalı şirketin müvekkilinin … ihtiyacını karşıladığı firmalardan biri olduğunu, müvekkili şirket tarafından bu davalı şirkete avans çekleri verildiğini bu çekler karşılığında malların müvekkiline teslim edilmediğini, müvekkilinin davalıya verdiği ve bedelsiz kalan çeklerin piyasaya sunulduğunu, bir kısmının faktoring firmalarına verildiğini, dava konusu 3 adet çekinde davalı …. A.Ş. tarafından diğer davalı … A.Ş. ye verildiğini belirterek davaya konu 3 adet çekin karşılığı olan malların müvekkiline teslim edilmemesi nedeniyle davaya konu 3 adet çekten dolayı borçlu olmadığının tespitini talep ettiği, tarafların ticari defter ve belgeleri ile dosya üzerinde yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda bilirkişiler tarafından sunulan raporlara göre; Davacı şirketin Davalı …. A.Ş. ‘den 2019 yılı itibari ile 11.674.476,50 TL alacaklı olduğu, Davalı …. A.Ş. ile Diğer Davalı … A.Ş. arasında 21.07.2011 tarihinde Faktoring Sözleşmesi akdedildiği, Davaya konu çeklerin davalı …. A.Ş. tarafından davalı Kapital faktoringe verildiği, Faktoringe konu çekler karşılığında faktoring şirketine ibraz edilen faturaların davacı şirketin ve davalı …. A.Ş. nin ticari defterlerinde kayıtlı olduğu, ilgili faturalarının ödemelerinin cari hesap ilişkisi çerçevesinde öncesinde verilen çeklerle ödendiği, davaya konu çeklerle ödenmediğinin tespit edildiği, cari hesap ilişkisi çerçevesinde şirketlerin ön avans ödemeli çalıştığı anlaşıldığından davaya konu çeklere karşılık mal teslimi yapılmadığı ve çeklerin karşılıksız kaldığı anlaşıldığından davacının dava konusu çeklerden dolayı davalılara borçlu olmadığının tespitine karar vermek gerekmiştir.
Davalı … A.Ş. vekili her ne kadar müvekkilinin iyi niyetli 3. kişi konumunda olduğunu, 6361 sayılı Finansal Kiralama Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunun 9/3 maddesi ve TTK nın 687/1 maddeleri gereğince kötü niyetli olma durumu dışında müvekkiline karşı şahsi defilerin ileri sürülemeyeceğini iddia etmiş ise de; Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre faktoring işleminin tarafları olan müşteri, faktoring şirketi ve borçlu arasındaki ilişkiler açısından 6361 sayılı kanunun 9/2 maddesi ve buna bağlı olarak TBK. nın 188/1 maddelerinin uygulanması gerektiği, 6361 Sayılı Kanunun 9/2. maddesi hükmünden hareketle faktoring sözleşmelerinde de alacağın temliki hükümleri uygulanacağından, gerek 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunun 687/2. maddesi, gerekse 6361 sayılı Kanunun 9/2. maddesi karşısında faktoring işleminin taraflarından olan kambiyo borçluları hakkında alacağın temliki hükümlerinin uygulanacağı, aynı Kanunun 9/3 maddesi hükmünün ise faktoring işleminin tarafı olmayan ve ciro silsilesinde yer alan diğer kambiyo borçluları bakımından uygulanabileceği, davada taraflar faktoring ilişkisi içinde bulunmakla, 9/3. maddesinin olayda uygulanma yerinin bulunmadığı ve TBK. nın 188/1 maddesine göre; “Borçlu devri öğrendiği sırada devrene karşı sahip olduğu savunmaları devralana karşı ileri sürebilir. “hükmü karşısında davalı … A.Ş. nin savunmasına itibar edilmemiş ve her iki davalı açısından davanın kabulüne karar verilmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın kabulü ile;
… Bankası … … şubesine ait 28.06.2019 keşide tarihli, 160.000 USD bedelli, … seri nolu,
… Bankası … şubesine ait 05.07.2019 keşide tarihli, 160.000 USD bedelli, … seri nolu,
… Bankası … şubesine ait 19.07.2019 keşide tarihli, 160.000 USD bedelli, … seri nolu, çeklerden dolayı davacının davalılara borçlu olmadığının tespitine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince alınması gereken 187.224,05 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 46.806,02 TL harcın mahsubu ile bakiye 140.418,03 TL karar ve ilam harcının davalılardan tahsiline,
3-Davacının yatırmış olduğu 46.806,02 TL peşin harç ve 44,40 TL başvurma harcı toplamı 46.850,42 TL’nin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesaplanan 113.159,40 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacının yapmış olduğu 2.677,10 TL yargılama giderinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
6-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-13.maddesi ve Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesi gereğince Adalet Bakanlığı Bütçesinden Arabulucuya ödenen 1.320 TL ücretinin davalılardan alınarak hazineye irat kaydına,
7-Davalılar tarafından yapılan yargılama giderinin kendi üzerlerinde bırakılmasına,
8-Taraflarca yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Davacı vekilinin ve davalı … A.Ş. vekilinin yüzüne karşı, diğer davalının yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde Mahkememize sunulacak veya gönderilecek dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 28/12/2020

Başkan …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Katip …
e-imzalıdır