Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 9. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/176 E. 2022/263 K. 13.04.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2019/176 Esas
KARAR NO :2022/263

DAVA:Tazminat
DAVA TARİHİ:17/03/2010
KARAR TARİHİ:13/04/2022

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat davasının yapılan açık yargılamasının sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP : Davacı vekili mahkememize verdiği 17/03/2010 havale tarihli dilekçesinde özetle;
Müvekkilinin davalı … … Mah. … Cd. No:146 (Yeni No:174) adresinde yer alan mecuru 01.09.2007 başlangıç tarihli kira sözleşmesiyle 10 yıl süreli olarak aylık 1.000 TL + KDV bedelle lokanta ve et market olarak kullanılmak üzere kiraladığını müvekkilinin mecurda gerekli çalışmaları yaparak kiralama amacına uygun kullanılmak üzere işletme açtığını, iç dekorasyon soğutma malzemeleri ve diğer ekipmanlar, dış cephe aydınlatma, korkuluklar ve bunlar gibi işlemleri yaptırdığını, bunlar tamamlandıktan sonra gerekli belgelerle birlikte … Belediyesine ruhsat almak için başvurduğunu, yapılan incelemede ilgili yerin imarla ilgili bir takım sorunlarının olduğunun tespit edildiğini, imar sorunu çözümlenmeden işletmeye ruhsat verilmediğini, durumun davalı tarafa bildirildiğini, ancak davalı Kooperatifçe eksikliklerin giderilmediğini, kiraya verilen yerin İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne ait olduğunu ve Kooperatife kiralandığını, 3.kişiye kiraya verilmesinin Kooperatifle yapılan sözleşmeyle yasaklandığını, müvekkilinin bu durumu Büyükşehir Belediyesi denetmenlerinden sonradan öğrendiğini, işyerinin Belediye tarafından mühürlendiğini, davalı tarafın kira sözleşmesine aykırı davranarak sözleşmeye uygun olarak edimini yerine getirmediğini bunun sonucunda zararın oluşmasına sebep olduğunu, mecurda müvekkili tarafından yapılan iş ve işlemlerin tespiti ve ekonomik değerinin belirlenmesi için … 1.Sulh Hukuk Mahkemesinin …/… D.İş sayılı dosyasıyla tespit yapıldığını, ruhsat alınamaması ve işyerinin Belediye tarafından mühürlenmesi nedeniyle müvekkilinin işyerini kapatmak zorunda kaldığını ileri sürerek fazlaya dair dava ve talep hakları saklı kalmak kaydıyla 5.000 TL maddi, 2.000 TL mahrum kalınan kar ve 3.000 TL manevi zarar olmak üzere toplam 10.000 TL tazminatın zararın doğduğu tarihten itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili mahkememize verdiği 02/04/2010 havale tarihli dilekçesinde özetle; Müvekkilinin adresinin … ilçesi sınırlarında olup yetkili mahkemenin İstanbul Asliye Ticaret Mahkemeleri olduğunu, öncelikle yetkisizlik kararı verilmesini esas yönden ise haksız ve dayanaksız açılan davanın reddine ve mahkeme masrafları ile vekalet ücretinin davacıya karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Eldeki dava, faydalı masraf alacağı, kazanç kaybı ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Mahkememiz tarafından verilen 26/12/2016 tarihli davanın reddi kararı Yargıtay 3.Hukuk Dairesinin 2018/4038 E., 2019/1398 K., 21.02.2019 tarihli kararı ile bozulmuş, bozma gerekçesinde “Davacının faydalı ve zorunlu masraf alacağına ilişkin karar düzeltme istemine gelince; Yerleşik uygulama, kiracının kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu masrafların yapıldığı tarih itibariyle TBK.nun 530. maddesi (BK. 414.m) kapsamında vekaletsiz iş görme hükümlerine göre davalı kiraya verenden isteme hakkı olduğu yönündedir. Kural olarak bu gibi zorunlu ve faydalı masrafların kira sözleşmesinin başlangıcında yapılmış olduğu kabul edilmektedir. Kiralananın tahliyesi sonunda kiralayan bunları benimsemiş ve kiracı aleyhine sebepsiz zenginleşme meydana gelmiştir. Kiraya verenin sorumluluğu faydalı imalatların imal tarihindeki değerinden yıpranma payı düşülmek suretiyle bulunacak değer kadardır.
Taraflar arasında düzenlenen 01.09.2007 başlangıç tarihli, 10 yıl süreli kira sözleşmesinin 11. maddesinde,kiracının kiralananda yaptığı tezyinat masraflarının tamamen kendisine ait olacağı ve mukavele müddeti bittiğinde hiçbir bedel, masraf ve tazminat istemeye hakkı olmamak üzere gayrı menkul inşaatının cümlesinin kiraya verene ait olacağı kararlaştırılmış ise de söz konusu hüküm kiralananın sözleşme süresi sonunda tahliye edilmesi halinde geçerli olacaktır. Davacı kiracı, kira sözleşmesinin süresi dolmadan 12.07.2010 tarihinde,tarafların birbirleri hakkında açtıkları davalardaki hakları saklı kaldığını belirten protokolle, taşınmazı tahliye etmiştir.Kira sözleşmesinin süresi sona ermeden kiralananı, dosya kapsamı itibariyle kabul edildiği üzere haksız nedenle de olsa,tahliye eden davacı, tahliye tarihinden sözleşme sonuna kadar olan süre oranında faydalı ve zaruri masrafların bedellerini isteyebilir.
Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davacı tarafından yapılan imalatlar içerisinde, faydalı imalat olarak kabulü gereken kalemler de bulunmaktadır. Bu durumda mahkemece, kiracı tarafından, yapılan imalatların hangisinin zorunlu ve faydalı masraflar, hangilerinin lüks masraflar olduğunun belirlenmesi, imalatların imal tarihleri itibariyle değerleri, yıpranma durumları, sabit nitelikte olup olmadıkları ayrıntılı olarak konusunda uzman bilirkişi kurulundan alınacak rapor ile belirlenerek, tahliye tarihinden sözleşme sonuna kadar olan süre oranında faydalı ve zorunlu masrafların bedellerinin hüküm altına alınması gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verildiği bu defaki incelemeden anlaşılmakla, hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.” hususları belirtilmiştir.
Bozma kararından sonra dosya yeni bir esasa kaydedilmiş ve yargılamaya devam edilmiş, bozma ilamına uyulmasına karar verilmiş, bilirkişi heyetinden bozma kapsamında yeniden rapor alınmıştır.
Bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen 06/01/2020 tarihli bilirkişi bilirkişi heyet raporuna göre; Kiralanan için yapılan sabit, zorunlu ve faydalı masrafların; 07/01/2010 tarihli rapordaki numaralandırmaya göre 1 no.lu elektrik tesisatı, 2 no.lu su tesisatı, 3 no.lu oda bölmeleri, 5 no.lu depo, mescit, personel odası ve müdüriyet kapıları ve 6 no.lu kalorifer ve doğalgaz tesisatı olduğu, işbu masrafların miktar olarak; elektrik tesisatı 7.000,00-TL, su tesisatı 6.400,00-TL oda bölmeleri 3.800,00-TL; depo, mescit, personel odası ve müdüriyet kapıları 1.800,00-TL, kalorifer ve doğalgaz tesisatı 2.100,00-TL olmak üzere toplam 21.100,00-TL olduğu, davacının alacak miktarının 21.100,00-TL olduğu sonuç ve kanaatine varıldığı raporda bildirilmiştir.
Davalı vekili tarafından keşif yapılmak suretiyle masrafların tespiti talep edildiğinden 27/12/2021 tarihinde keşif icra edilmiş, kiralanan taşınmaz incelenmiş ve keşif sonrası inşaatçı bilirkişiden ek rapor alınmıştır.
Bilirkişi İnşaat Mühendisi … tarafından düzenlenen 17/01/2022 tarihli raporunda Dava konusu yerin boşaltıldığı ve teslim edildiği 12/07/2010 tarihi itibariyle, davacının davalıdan 27.350-TL alacağı olduğu belirtilmiştir.
Davaya konu uyuşmazlık bakımından uyulan bozma ilamı doğrultusunda davacının isteyebileceği faydalı ve zorunlu masrafların tespiti için bilirkişi raporu alınmış, davalının zorunlu ve faydalı masraflara ilişkin itirazlarının değerlendirilmesi için taşınmazda keşif yapılmış, keşif sırasında taşınmazın mevcut hali ve tespit dosyasında bulunan fotoğraflar kıyaslanmış, bilirkişi ve mahkememizce tespit raporunda belirtilen ve davacının talep ettiği kalemler tek tek ve ayrıntılı olarak incelenmiş, davacının yaptığına kanaat getirilen ve davalıya ait olmayan faydalı ve zorunlu masraflar bilirkişi tarafından tespit edilmiş, alınan rapor hüküm kurmaya elverişli görüldüğünden, davacının yaptığı faydalı ve zorunlu masrafların 27.350 TL olduğu gözetilerek bu miktar üzerinden davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
KARAR : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın kısmen kabulü ile, 27.350,00 TL. maddi tazminatın 5.000 TL.sinin 17/03/2010 dava tarihinden, 22.350,00 TL.sinin 15/10/2012 ıslah tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesine göre, alınması gereken 1.868,27 TL harçtan peşin alınan harcın ve ıslah harcının mahsubu ile artan 421,23 TL harcın davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yatırılan 17,15 TL. başvurma harcı ve alınması gerekli 1.868,27 TL.harcın toplamı olan 1.885,42 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 5.100TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 5.100 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 4.996,75 TL yargılama giderlerinin kabul ve ret oranına göre hesaplanan 881,68 TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davalı tarafından yapılan 831,00 TL yargılama giderlerinin kabul ve ret oranına göre hesaplanan 684,36 TL’sinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-Taraflarca yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
Davacı ve davalı vekilinin yüzüne karşı; gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde Mahkememize sunulacak veya gönderilecek dilekçe ile YARGITAY yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.
13/04/2022

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır