Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 9. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/380 E. 2020/362 K. 14.07.2020 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2018/181 Esas
KARAR NO:2020/323

DAVA:Tazminat (Sigorta Ödemesine Dayanan Rücuen)
DAVA TARİHİ:26/02/2018
KARAR TARİHİ:07/07/2020

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Sigorta Ödemesine Dayanan Rücuen) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle; sigortalı … A.Ş.’ne ait muhtelif cam emtiası, müvekkili şirket nezdinde … numaralı …Poliçesi ile nakliyat muhataralarına karşı sigortalı olduğunu, davaya konu cam taşıma sandığı emtiası, davalı tarafından düzenlenen Navlun Faturasına istinaden, … aracılığı ile, …’dan …’e sevk edilmek üzere sağlam ve eksiksiz olarak yüklendiğini, 16/05/2017 tarihinde, bahse konu emtia …’e vardığından, sandığın alt kısımlarında hasar tespit edildiğini ve hava yolu firması tarafından hasar tutanağı düzenlendiğini, ürünler kara yoluyla Nantes’da bulunan alıcıya sevk edildiğini, sandık alacı tarafından teslim alınırken …’daki iç nakliye için düzenlenmiş olan taşıma irsaliyesine de “4 cam hasarlı” şeklinde not düşülerek ürünler alıcı tarafından teslim alındığının belirtildiği, meydana gelen zararın tazmini için sigortalı tarafından müvekkili şirkete yapılan müracaata istinaden müvekkili şirket tarafından … sayılı hasar dosyası açıldığını ve 5684 sayılı Kanunun 22. Maddesi uyarınca bağımsız ve uzman eksper tarafından hasarın niteliğinin ve miktarının tespiti için ekspertiz incelemesi yaptırıldığını, ekspertiz sonucunda işbu haksız fiil nedeniyle meydana gelen 2.208,10-Euro tutarındaki hasar tazminatı, müvekkili şirket tarafından sigortalısına 12/07/2017 tarihinde ödendiğini, yukarıda açıklanan ve yargılama sırasında ortaya çıkacak nedenlerle, fazlaya ilişkin tüm talep ve dava haklarının saklı kalması kaydıyla, ihtiyati tedbir taleplerinin teminatsız olarak kabulünü, 2.208,10-Euro’nun 12/07/2017 ödeme tarihinden itibaren işleyecek Euro para birimi cinsinden mevduata uygulanan en yüksek faizi, yargılama giderleri ve vekalet ücreti ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ile dava ettiği görüldü.
Davalı vekilinin cevap dilekçesinde özetle; Hava yolu Konişmentosu (… – …) içeriğine göre ortaya çıkabilecek ihtilaflarda Türk Mahkemeleri yetkili olmadığını, bu nedenle dava dilekçesinin yetki sebebiyle reddine karar verilmesini, müvekkilinin konişmento içeriğinden de anlaşılacağı üzere acente sıfatıyla hareket ettiğini, acenteye husumet düşmeyeceğinden müvekkilinin hakkında açılan davanın reddine karar verilmesini, fiili hava yolu taşıması … firması tarafından, … içi nakliye ise … tarafından gerçekleştirildiğini, hava yolu taşıması sırasında hasarlandığı iddiası gerçeğe aykırı olduğunu, tanzim edildiği iddia edilen hasar tutanağı müvekkilinin gıyabında düzenlendiğini, bağlayıcı niteliği olmayan tutanağa ve muhteviyatına itiraz ettiklerini, müvekkilline, uluslararası hava yolu kargo taşımasıyla ilgili Varşova Konvansiyonu ile bu konvansiyonu değiştiren Lahey Protokolü’nde belirtilen süreler içinde ihtarda bulunulmadığını, davanın bu nedenle reddi gerektiğini, kusur ve sorumluluğu kabul anlamına gelmemek kaydı ile, … sistemine dahil sözleşme ve protokollerde belirtilen sorumluluk sınırlamaları taşıyıcının sorumlu olduğu miktarın üst sınırını (tavanını) belirlediğini, yukarıda sunulun nedenlerle, … içeriğine göre ortaya çıkabilecek ihtilaflarda Türk Mahkemeleri yetkili olmadığının dava dilekçesinin yetki sebebiyle reddini, aktif ve pasif husumet itirazlarının kabülü ile davanın husumet yokluğundan reddini, müvekkilinin, … içeriğinde de anlaşılacağı üzere acente sıfatıyla hareket ettiğini, acenteye husumet düşmeyeceğinden davanın reddini, zaman aşımı süreleri ile hak düşürücü süreler geçtiğinden davanın reddini, yasal süreler içinde müvekkiline hasar iddiasıyla ihbarda bulunulmadığından davanın reddini, satış ve teslim şekline göre davacı … şirketinin ödeme yaptığını iddia ettiği şirketin talep hakkı bulunmadığından, hatır ödemesi davacı … şirketine rücu hakkı vermeyeceğinden davanın reddini, haksız, mesnetsiz, yasal dayanaktan yoksun davanın esastan reddi ile yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ile cevap verdiği görüldü.
DELİLLER VE GEREKÇE;
Sigorta poliçesi, hasar dosyası, tutanak, ekspertiz raporu, ödeme dekontu, taşıma belgesi, gümrük beyannamesi, navlun ve emtia faturaları, ihtarname, ve dayanılan diğer tüm deliller celp edilip incelenmiş, tüm dosya kapsamı ile yaptırılan inceleme sonucu rapor alınmış ve tüm deliller toplanmıştır.
Dava, uluslararası taşıma sırasında zayi olan bir kısım emtia nedeniyle, davacı sigortacı tarafından, Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesi kapsamında sigortalısına ödenen hasar bedelinin,TTK. 1472. Maddesi gereğince, davalıdan rücuen tazmini talebine ilişkindir.
Taraflar arasında, dava dışı sigortalı ile davalı asıl/üst akdi taşıyıcı ile arasında taşıma sözleşmesi bulunduğu,taşıma sözleşmesi kapsamında emtianın havayolu taşımasını gerçekleştiren dava dışı alt/fiili taşıyıcı … Hava Yolları ile … da dahil karayolu taşıması ile sevk adresine, emtia kargoyu teslim işini üstlendiği konusunda ihtilaf bulunmamaktadır.
İhtilaf, taşıma sözleşmesi kapsamında taşınan emtiaların, taşıma sırasında bir kısmının ziyaı ve hasar görmesi sonucu, davalının sorumluluğu ve bu sorumluluk noktasında oluşan maddi zarar miktarının tespiti ve meydana gelen zararın sigorta teminatı kapsamında olup olmadığı ve davacının rücu hakkı bulunup bulunmadığı konularında toplanmaktadır.
Tüm deliller toplandıktan sonra, bilirkişilerden rapor alınmasına karar verilmiş, bilirkişiler Lojistik ve Taşımacılık Uzmanı … ve Sigorta Hukuku Uzmanı …’e tevdi edilen dosyadan, bilirkişi Lojistik ve Taşımacılık Uzmanı … tarafından hazırlanan 01/04/2019 tarihli bilirkişi raporunda, “…uyuşmazlığa konu davada, Varşova/Monreal Konvansiyonu hükemlerinin uygulama alanı bulacağı, davalı… Nak. … LTd. Şti.’nin taşımayı organize edip, dava dışı sigortalı adına uluslararası hava yolu, dahili taşıma ve sevk adresine teslim işini üstlenerek ücret belirlemek suretiyle fatura düzenlediği dolayısıyla taşıyıcı sıfatına haiz olduğu, davalının, uluslararası hava yolu taşıması yönünden, asıl-üst/fiili,, dava dışı hava yolu şirketinin alt/fiil taşıyıcı olduğu, meydana gelen hasar nedeniyle müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları, fiil taşımayı gerçekleştiren …/… HAVA YOLLARI’nın meydana gelen hasar kendi kabulünde olduğu, dolayısıyla nihai sorumluluğun anılan hava yolu taşıyıcısının üzerinde bulunduğu, ancak, Varşova/Montreal konvansiyonu kapsamında taşıyıcının hasara ilişkin sorumluluğunun tespit edilebilmesi için; Emtia-kargo içeriğinin dış ambalajı kap/sandık üzerinden tespit edilen “parçanın bir tarafı kırık, diğer tarafındaki mandal hasar görmüş” şeklindeki açıklamanın kap/sandığın içerisindeki cam emtiasının kırıldığına ilişkin somut bilgi niteliğinde olmadığı, ekspertiz raporunun, hasarlandığı belirtilen cam emtiası mahallinde görülerek tam tespit yapılmadan belge üzerinden …’da düzenlendiği, hasarlı cam emtiasına ait fotoğrafların bulunmadığı, tüm bu hususlar dikkate alındığında cam emtiasında gerçek hasarının var olup olmadığının ispata muhtaç olduğu, bu tespitler ışığında davalı taşıyıcı hata ve kusur atfedilemeyeceği kanaatine varılmak suretiyle değerlendirilmektedir. Sayın Mahkemenin dosyada mübrez, “Kargo Hasarı Raporu” ile “Ekspertiz Raporu” tespitlerini dikkate alarak cam emtiasının tamamının hasarlandığı benimseyerek kabul etmesi halinde, davacı …’nin davalı… Ltd. Şti’nden 2.208,10-EURO hasar bedelini talep edebileceği, meydana gelen hasarda nihai sorumluluğun fiili taşıyıcı … /… HAVA YOLLARI’nın üzerinde olduğu, Sayın Mahkemenin takdirindedir…” sonuç ve kanaatine ulaştıkları görüldü.
Bilirkişi Sigorta Hukuku Uzmanı … tarafından hazırlanan 01/04/2019 tarihli bilirkişi ayrık raporunda,”…Bilirkişi …’ın raporda yer alan nihai görüşünde fiili taşımayı gerçekleştiren …/… HAVA YOLLARI’nın meydana gelen hasarın kendi kabulünde olduğu, dolayısıyla nihai sorumluluğun anılan hava yolu taşıyıcısının üzerinde bulunduğuna dair kişisel görüşüne konuya ilişkin gerek TTK’nun taşıyanın sorumluluğuna dair hükümleri gerekse Türkiye’nin tarafı olduğu Uluslararası Konvansiyonlarda yer alan düzenlemeler uyarınca katılmam mümkün olmadığından işbu ayrık raporun kaleme alınmasını gereği doğmuştur…” sonuç ve kanaatine ulaştığı görüldü.
Davalı ve İhbar olunan vekilleri tarafından bilirkişi raporuna itiraz dilekçesi sunulmuş, Davalı ve İhbar olunan vekillerinin itirazlarını değerlendirik rapor alınmasına karar verilmiş bilirkişiler … ve Özel Hükümler Uzmanı …, … Hukuk Fak. Öğr. Gör. Prof. Dr. … ve Sigorta UZmanı Emekli Sigorta Genel Müdr. Yrd. … tarafından hazırlanan 09/01/2020 tarihli bilirkişi heyeti raporunda sonuç olarak: “…uyuşmazlığına konu olan davada özel hüküm olan Varşova/Montreal Konvansiyonu hükümleri uygulanmalıdır. Davalı… Nak. Ltd. Şti. Taşımayı organize ettiğinden TTK hükümlerine göre taşıma organizatörü kimliğinde ve durumundadır, fiili taşımayı … Hava Yolları yaptığını, davalı… Ltd. Şti. … ile birlikte, taşıma işini organize ettiğinden davacıya karşı (dış ilişkide) müşterek ve müteselsil sorumludur. İç ilişkideki rücu meselesi (nihai sorumluluğun müteselsilen davacıya karşı sorumlu olanlardan hangisine ait olduğu meselesi) ise, esasen, huzurdaki davanın konusu değildir. Ancak dosyada mübrez ekspertiz raporunda emtianın kırık ve hasar görmüş olması hususu ispata muhtaçtır. Bu açıdan, bakılacak olursa, eğer Sayın Mahkeme bu alında görüş serdetmemizi talep ediyorsa, düşüncemiz odur ki, davalı … Şti.’ne kusur atfı mümkün görülmemektedir. Başka bir deyişle Varşova/Montreal Konvansiyonun uygulanması halinde davalı taşıyıcı cam emtianın hasarlı olması nedeniyle kusur yükletilmesi için, somut belge, bilgi, bulgu eksikliği vardır. Ekspertiz raporu bu açıdan mahallinde görülerek tam tespit yapılmadan belge üzerinde düzenlenmiştir. Bu bakımdan hasar açısından davalı taşıyıcı kusur yükletilmesi pek mümkün görülmemektedir. Muhterem Mahkeme dosyada mübrez Kargo Hasar Raporu ve Ekspertiz raporunu tüm hatlarıyla benimsemesi halinde, davacı … A.Ş.’nin davalı… Ltd. Şirketinden hasar bedeli talep edebilecektir. Hasar bedeli Bilirkişi Sn. …’in hesapladığı gibi SDR normları esas alındığında 2.007,36-Euro’dur. Davalı… Ltd. Şti.’nin müşterek ve müteselsil sorumluluk kıstası dışında nihai sorumluluk … Hava yollarınındadır. Davalı … sorumluluğu somut olayda taşıma organizatörü olması nedeni iledir. Keyfiyeti, meselenin bilcümle asli ve nihai hukuk takdiri ve tavsifi 6100 sayılı HMK’nın md. 266/c.2 ve md 279/4 ahkamıyla, 6754 sayılı Kanunun md. 3/3 hükmü gereği muhterem Mahkemeye ait olmak kaydı ile tetkike arz ederiz…” sonuç ve kanaatine ulaştıkları görüldü.
Uyuşmazlığa konu davada, taşımanın Türkiye’den …’ya olduğu, Türkiye ve …’nın, Hava Yoluyla Uluslararası Taşımacılığa İlişkin Belirli Kuralların Birleştirilmesine Dair Sözleşme Montreal Konvensiyonu‘nun Varşova /Montreal Konvensiyonu’na taraf olmaları dikkate alındığında, somut olayda Varşova /Montreal Konvensiyonu hükümleri, Konvensiyonda yer almayan hükümler açışından iç hukuk kuralları uygulanacağı anlaşılmıştır.
Davalı tarafından, Türk Mahkemeleri’nin yetkili olmadığı iddia edilmiş ise de, Hava Yoluyla Uluslararası Taşımacılığa İlişkin Belirli Kuralların Birleştirilmesine Dair Sözleşme Montreal Konvensiyonu‘nun 33. Maddesinde “Hasarlar için bir dava, davacının tercihine bağlı olarak, taraf devletlerden birinin sınırları dahilinde, ya taşıyıcının ikametgahı ya da esas işyerinin bulunduğu yerin ya da taşıyıcının sahip olduğu bir işyerinin bulunduğu ve bu sözleşmenin yapıldığı yerin mahkemelerinde ya da varış yerinin mahkemelerinde açılır.” ve MÖHUK’ nun 47. maddesinde; “Yer itibariyle yetkinin münhasır yetki esasına göre tayin edilmediği hallerde, taraflar, aralarındaki yabancılık unsuru taşıyan ve borç ilişkilerinden doğan uyuşmazlığın yabancı bir devletin mahkemesinde görülmesi konusunda anlaşabilirler. Anlaşma, yazılı delille ispat edilmesi halinde geçerli olur. Dava, ancak yabancı mahkemenin kendisini yetkisiz sayması veya Türk mahkemelerinde yetki itirazında bulunulmaması halinde yetkili Türk mahkemesinde görülür.” düzenlemesine yer verilmiş olup taraflar arasında anlaşma olduğu ispat edilemediği gibi, sözleşmenin yapıldığı yer itibariyle HMK.114/1-a maddesi gereğince Türk Mahkemeleri’nin yargı hakkının bulunduğu kabul edilerek, davalının itirazının reddine karar verilmiştir.
Davalının aktif husumet itirazının, davacı … tarafından, sigorta poliçesi kapsamında taşınan emtianın teminat altına alındığı ve hasarın davacı sigortacı tarafından dava dışı sigortalısına ödendiğinin ve davacının TTK.1472 kapsamında zarar sorumlularına karşı dava hakkına sahip olduğu anlaşıldığından reddine karar verilmiştir.
Davalının pasif husumet itirazının, dava dışı sigortalı ile davalı asıl/üst akdi taşıyıcı ile arasında taşıma sözleşmesi bulunduğu,taşıma sözleşmesi kapsamında emtianın havayolu taşımasını gerçekleştiren dava dışı alt/fiili taşıyıcı … Hava Yolları ile … da dahil karayolu taşıması ile sevk adresine, emtia kargoyu teslim işini üstlendiği ve bu kapsamda Montreal Sözleşmesi 36. Madde ve TTK.888/3 maddesi kapsamında davalıya husumet yöneltilebileceği anlaşıldığından davalının,pasif husumet itirazının reddine karar verilmiştir.
Davalının zamanaşımı def’i ve hak düşürücü süre itirazlarının, Varşova /Montreal Konvensiyonu 35. Madde “Eğer bir varış yerine ulaşma tarihinden ya da hava aracının ulaşması gereken ya da taşımanın durdurulduğu tarihten itibaren hesaplanan iki (2) yıllık bir süreç içerisinde açılmazsa hasara dair haklar geçersiz olacaktır.” hükmü gereği, davanın süresi içerisinde açıldığı anlaşıldığından itirazlarının reddine karar verilmiştir.
Mahkememizce toplanan tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde; sigorta poliçesi,
hasar dosyası, tutanak, ekspertiz raporu, ödeme dekontu, taşıma belgesi, gümrük beyannamesi, navlun ve emtia faturaları, ihtarname, ve tüm dosya kapsamına göre, bilirkişi Lojistik ve Taşımacılık Uzmanı …’dan alınan 01/04/2019 tarihli ve üç kişilik bilirkişi heyetinden alınan 09/01/2020 tarihli bilirkişi raporları hüküm kurmaya yeterli ve denetime elverişli olduğundan, mahkememizde de, dava dışı sigortalı ile davalı arasında taşıma sözleşmesi bulunduğu,taşıma sözleşmesi kapsamında dava dışı sigortalıya ait emtianın taşınması işinin davalı tarafından, dava dışı alt/fiili taşıyıcı … Hava Yolları’na bırakıldığı, davalı ile dava dışı alt/fiili taşıyıcının Montreal Sözleşmesi 36. Madde ve TTK.888/3 maddesi kapsamında müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları, davacı … tarafından, sigorta poliçesi kapsamında taşınan emtianın teminat altına alındığı ve hasarın davacı sigortacı tarafından dava dışı sigortalısına ödendiğinin ödendiği ve davacının TTK.1472 kapsamında zarar sorumlularına karşı dava hakkına sahip olduğu, ancak ekspertiz raporunun hasarlı emtialar yerinde görülmeden tam ve net bir tespit yapılmadan, ekspere iletilen bilgiler ve görüşmeler sonucu düzenlendiği, emtianın kırık ve hasar görmüş olması hususunun ispata muhtaç olduğu, davalıya kusuru atfının mümkün görülmediği kanaati oluştuğundan, davacının davasının reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının REDDİNE
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesine göre hesap edilen 54,40-TL maktu karar ve ilam harcından peşin olarak alınan 176,03-TL harcın mahsubu ile fazla alınan 121,63-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı tarafa iadesine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 3.400,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacının yapmış olduğu yargılama masraflarının kendi üzerinde bırakılmasına,
5-Taraflarca yatırılan bakiye gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, davacı, davalı ve ihbar olunan vekillerinin yüzüne karşı, , gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmek üzere mahkememize hitaben yazılmış, mahkememize ya da en yakın Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile gidilebilecek İSTİNAF yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.07/07/2020

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır