Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/126 Esas
KARAR NO: 2019/1335

DAVA : Alacak (Ticari Nitelikteki Taşınmaz Kira Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 08/02/2018
KARAR TARİHİ: 23/10/2019

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Nitelikteki Taşınmaz Kira Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Davacı vekili mahkememize verdiği 08/02/2018 havale tarihli dilekçesinde özetle;… parsel 72 olarak kayıtlı ve … adresine mukim akaryakıt istasyonu ile ilgili olarak akdedilmiş bulunan 18/07/2003 başlangıç tarihli ve 10 yıl süreli kira sözleşmesi uyarınca, ilgili istasyonun kullanma, yararlanma ve tasarruf hakları 18/07/2023 tarihine kadar davacı şirkete bırakıldığını, bayilik sözleşmelerinin 5 yıllık Grup Muafiyeti süresine tabi tutulduğunu, bu muafiyet nedeniyle sözleşmelerin akit sürelerinden önce sona erdiğini, taraflar arasında akdedilen 31/10/2008 tarihli sözleşme uyarınca kira sözleşmesinin süresi sonuna kadar süreceği inancı ile istasyonun bakım, onarım, tadilat ve tamiratına katkıda bulunmak ve teknik yardım amacıyla davalı şirkete 118.000 Usd ödeme yapıldığını, 10 yıl süreli kira sözleşmesi uyarınca 118.000,00 TL. Kira ödemesi yapıldığını, fakat ilgili sözleşmelerin akit süresi olan 18/07/2023 tarihinden önce Rekabet Kurulu Kararları uyarınca 18/09/2010 tarihinde sona ermiş olmasından ötürü sözleşmelerin kullanılmayan dönemine isabet eden döneminin kıstelyevm usulü ile hesap edilmesi ile bulunacak tutarın müvekkili şirkete ödenmesi gerektiğini, davalı aleyhine İstanbul…Asliye Ticaret Mahkemesi … Esas sayılı dosyası üzerinden alacak davası açıldığını, davacının davalıdan raporlarda 136.258,78 TL. alacaklı olduğunun tespit edildiğini, …ATM dosyasının takipsizlikten açılmamış sayılmasına karar verildiğini, geçerli bir sebep olmadan ya da başta geçerli olup da sonradan geçersiz hale gelen bir sebebe dayanarak ifa edilmiş edimlerin karşılıklı ve eksiksiz iadesinin denkleştirici adalet ilkesine uygun olduğunu, iadeye karar verilirken verilen paranın alım gücünün ilk ödeme tarihindeki alım gücüne ulaştırılması ve bu şekilde iadeye karar verilmesi gerektiğini, açıklanan nedenlerle davanın kabulüne, taraflar arasındaki sözleşmenin rekabet mevzuatı ve kararları çerçevesinde süresinden evvel sona ermesi nedeniyle sözleşmelerin hukuken ve fiilen imkansız hale gelen kısmı için ödenen ve kıstelyevm usulü ile hesap edilmiş olan 136.258,78 TL.’nin denkleştirici adalet prensibi uyarınca sözleşmelerin sona erdiği 18/09/2010 tarihine kadar ki dönem için uygulanarak güncellenmiş bedelinin sözleşmelerin sona erdiği 18/09/2010 tarihinden bu yana hesap edilecek ticari avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı şirkete yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

CEVAP : Davalı vekili mahkememize verdiği 30/03/2018 havale tarihli dilekçesinde özetle; Davalı şirket aleyhine mahkemenizin … E. sayılı dosyası ile alacak davası açıldığı, davanın haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olup reddinin gerektiğini, davalı ile davacı arasındaki iş bu davanın konusunu oluşturan dikey ilişkinin başlangıç tarihinin 18.07.2003 tarihi olup, bu kapsamda taraflar arsındaki 10 yıl süreli kira sözleşmesi ve 5 yıl süreli bayilik sözleşmesi akdedildiğini, davacının davalıdan iade talebinde bulunacağı bir alacağının mevcut olduğunu biliyorsa bu talebini öğrenme tarihinden itibaren 1 yıllık zamanaşımı süresi içerisinde yani en geç 12.03.2010 tarihine kadar dava yoluyla ileri sürmesi gerektiğini, böyle yapılmamış olması nedeniyle huzurda görülmekte olan bu davada davacı tarafın sebepsiz senginleşmeye dayalı taleplerinin de kanunun amir hükmü gereğince zamanaşımına uğradığını, davacı tarafından davalı şirkete ödendiği iddia edilen bu bedellerin davalıya ait istasyonda davacı şirketin ticari markası olan Shell amblem ve logosu altında akaryakıt bayiliğinin 5 yıl kesintisiz olarak devam etmesi amacını taşımakta olduğunu, taraflar arasında akdedilen bayilik sözleşmesinin süresinin de 5 yıl süreli olduğunu, bahse konu iadesi talep edilen bedellerin bayilik sözleşmesinin süresi olan 5 yıl için ödenmiş olduğuna dair en ufak bir tereddüt olmadığını, bu hususun taraflar arasında akdedilen protokol hükümleri ile de sabit olduğunu, bahse konu 5 yıl süreli akaryakıt bayilik sözleşmesinin kesintisiz bir şekilde 5 yıl boyunca yürürlükte kaldığını, bu süre zarfında davaılıya ait istasyonun davacının amblem ve logosu altında … bayisi olarak faaliyet gösterdiğinin davacı tarafın kabulünde olduğunu, davacı yanın akdetmiş olduğu bayilik sözleşmesinin süresinin 5 yıl olduğunu, 2002/2 sayılı tebliğ uyarınca bu sürenin sonunda davalının başka bir dağıtım şirketi ile bayilik ilişkisi tesis edebileceğini bildiğine göre 5 yılı aşan bir süre için ödeme yapmış olduğunun iddia edilmesinin gerçek duruma aykırı olduğunu, hukuki dayanaktan yoksun ve kabulünün mümkün olmadığını, taraflar arasındaki sözleşmelerde davacı yan tarafından iadesi talep edilen kazandırmaların, intifa/kira hakkının veya intifa/kira ilişkisinin süresinden evvel son bulması halinde, davalı tarafından iade edileceğine dair bir hüküm bulunmadığını, davalı şirketin sebepsiz zenginleşmeden kaynaklı olarak iade ile sorumlu tutulacağı bir tutar bulunmadığını, öncelikle zamanaşımı nedeni ile davanın reddine, haksız ve hukuka aykırı olarak açılan davanın esasatan reddine, yargılama gideri ile vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
İstanbul …Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; davamızla aynı mahiyette davacı tarafından davalıya 139.497,10TL bedelli; “Rekabet Kurumunun akaryakıt sektörü ile ilgili duyurusu ve emsal niteliğine haiz kurul kararları neticesinde dava konusu sözleşmenin hukuken ve fiilen imkansız hale gelen kısmının iadesi” ne ilişkin alacak davası açıldığı, davacının davalıdan raporlarda 136.258,78 TL. alacaklı olduğunun tespit edildiğini, …ATM dosyasının takipsizlikten açılmamış sayılmasına karar verildiği ve kararın kesinleştiği görülmüştür.
İstanbul …Asliye Ticaret Mahkemesi’nin… Esas sayılı dava dosyasında alınan 09/02/2015 tarihli bilirkişi heyet raporunda; davacının davalıdan 136.258,78TL alacağının bulunduğu ve dava tarihinden itibaren %17,75 ve değişen oranlarda avans işlemlerine ilişkin banka reeskont faizine göre tahsilini isteyebileceği, 3.238,32 TL yönündeki istemin ise yasal dayanağının bulunmadığı mütalaa edilmiştir. Davacı önceki davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi nedeniyle aynı mahiyetteki işbu davasını bilirkişi raporu ile tespit edilen rakam üzerinden açmış, denkleştirici adalet ilkesine göre güncellenmiş değerini avans faizi ile birlikte işbu davada talep etmiştir.
Bilirkişi … tarafından düzenlenen 20/03/2019 tarihli bilirkişi raporuna göre; Sözleşme maddesi doğrultusunda süresi dolmadan 18/09/2010 tarihinde fesh edilmiş kira sözleşmesine göre davalı firmanın davacı firmaya sözleşme sonlandırılma 18/09/2010 tarihi itibariyle ödemiş olduğu 10 yıllık toplam peşin ödeme 100.000,00 TL. Kira bedelinden 28.305,50 TL. +kdv iade etmesi gerektiği sözleşme maddesi gereği olduğu, 25/12/2007 tarihinde imzalanmış bayilik sözleşmesine bağlı olabileceği ve bu sözleşme süresininde 25/12/2012 olduğu, davacı tarafından 81.450,00 TL. Kdv.siz +14.661,00 TL. Kdv = 96.111,00 TL.ve 77.955,00 TL. Kdv.siz+14.031,90 TL.Kdv=91.986,90 TL.Toplam 159.405,00 TL. ödemede bulunulmuş olduğu, işletme sözleşmesi fesh tarihi 18/09/2010 tarihi itibariyle belirlenmiş kira + işletme teknik yatırım bedeli anapara alacaklar reel olarak davacı firmanın sözleşme fesh tarihi 18/09/2010 tarih itibariyle net 184.944,10 TL. Asıl alacaklı bulunduğu, sözleşme fesh 18/09/2010 tarihinden itibaren tespitleri 184.944,10 TL. asıl alacak üzerinden 3095 sayılı yasa 2/2.maddesi doğrultusunda yıllık %16 ve değişen oranlarda avans faizi ile toplam alacak 184.944,10 TL.+işleyecek faiz + 33.289,94 TL.Kdv üzerinden %18 kdv uygulanması gerektiği, davacı firmanın işletme teknik yatırım bedeli ödemesinin bir yıllık süreli sözleşmeye dayalı ödemiş olduğu görüşü benimsenir ise, talep edebileceği kira bedelleri tutarının sözleşme fesh 18/09/2010 tarihi itibariyle kira iade alacak toplamı kdv hariç 84.255,81 TL.sine ulaşmış olduğu, yani reel kira iade değerinin net 84.255,81 TL. olduğu, %18 kdv dahil kira iade alacak reel değerin 84.255,81 TL.x1,18=99.421,86 TL.ye baliğ olduğu, sözleşme fesh 18/09/2010 tarihinden itibaren tespitimiz 84.255,81 TL. Asıl alacak üzerinden 3095 sayılı yasa 2/2 maddesi doğrultusunda yıllık %16 ve değişen oranlarda faiz uygulanması gerektiği, 84.255,81 TL. Asıl alacak %1,18 oranında hesaplanan 15.166,60 TL. Kdv + işleyecek avans faiz toplamı üzerindende %18 kdv uygulanması gerektiğini raporunda bildirmiştir.
Mahkememizce toplanan deliller ve alınan bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde; taraflar arasındaki bayilik sözleşmesinin tesis edildiği tarihte öngörülen süresinden daha erken sonlanması nedeniyle geçersiz kalan bakiye süreye isabet eden ve davacıya kıstelyevm usulüne göre iade edilmesi gereken kira bedeli ve sabit yatırım bedelinin toplam 189.944,10 TL olduğu tüm dosya kapsamı ve Yargıtay incelemesinden geçen ve fakat açılmamış sayılmasına karar verilen İstanbul …Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dava dosyası ile sabit görüldüğünden, bu bedelin sözleşme sonlandırma tarihi olan 18/09/2010 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur.

KARAR : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın kabulüne, 184.944,10 TL.’nin 18/09/2010 tarihinden itibaren işleyecek değişen oranlarda avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
2-Davacı tarafça dava açılırken yatırılan peşin harcın alınması gereken 12.633,53-TL. karar harcından mahsubu ile bakiye 10.306,57-TL. karar harcının borçlu davalıdan alınarak hazineye gelir kaydedilmesine,
3- Davacı tarafından dava açılırken yatırılan 2.362,86-TL harç giderinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
4- Davacı tarafça yargılamanın yürütülmesi nedeniyle yapılan toplam 849,00-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
5- Davacı taraf kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ye göre belirlenen 17.047,00-TL vekalet ücretinin borçlu davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
6- Davalı tarafça yatırılan yargılama giderinin davalı üzerinde bırakılmasına,
7-Taraflarca yatırılan gider avansının karar tebliğ işlemleri tamamlandıktan ve karar kesinleştikten sonra kullanılmayan kısmının yatıran ilgili tarafa resen iadesine,
Taraf vekillerinin yüzüne karşı; gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde Mahkememize sunulacak veya gönderilecek dilekçe ile İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Katip …
e-imza*

Hakim …
e-imza*

* Bu evrak 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır.