Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2017/908 Esas
KARAR NO : 2019/270
DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 13/10/2017
KARAR TARİHİ: 26/02/2019
Mahkememizde görülmekte olan kambiyo senetlerinden kaynaklanan menfi tespit davasının yapılan açık yargılamasının sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili 13/10/2017 tarihli verdiği dilekçesi özetle;
Müvekkil şirketin …markalarının lisans sahibi olarak erkek ayakkabı, terlik satış, pazarlama işiyle iştigal olduğunu, dava dışı … ile müvekkil şirket arasında ayakkabı ve benzeri ürünlere ilişkin olarak alım-satım işlemi gerçekleştiğini ve müvekkiline olan cari borcuna karşılık…bank … Şubesinin TR…Iban numaralı hesabından ödenmek üzere, 30/09/2016 keşide tarihli … seri numaralı 5.000,00 TL bedelli bir adet çek verdiğini ve çekin müvekkili tarafından borca karşılık dava dışı …A.Ş. ciro yoluyla devir ve teslim edildiğini ve çekin üzerinde bulunan 30/09/2016 tarihinde dava dışı … A.Ş. tarafından çekin karşığının bankadan sorulduğunu ve karşılığının olmadığının söylenmesi sebebiyle davalı keşideci …’ye ödeme için ulaşıldığını ve böylece işbu çek bedeli olan 5.000,00 TL 30/09/2016 tarihinde davalı keşideci … tarafından banka havalesi yolu ile hamil … A.Ş. hesabına ödendiğini ve çekin, karşılıksız işlemi görmeden, hamil … A.Ş.’ nin cirosu iptal edilmek suretiyle keşideci tarafından geri iade alındığını ve dolayısıyla çekin artık bedelsiz kaldığını, ancak çeki teslim alan …, söz konusu çekin üzerinde değişiklik yaptığını ve 30/09/2016 tarihini, 31/09/2017 tarihi olarak, 5.000,00 TL olan çek bedelini ise 15.000,00 TL olarak değiştirdiğini, oysa müvekkili şirketin işbu çekten dolayı hiçbir sorumluluğu kalmamasına, keşidecinin ödemesi nedeni ile cirosu hükümsüz hale gelmesine rağmen, üzeri değiştirilen dava konusu çek, keşideci … tarafından müvekkili cirosu iptal edilmeksizin, davalı …’ a teslim edildiğini, ancak müvekkili şirketin cirosu 15.000,00 TL olarak değiştirilen ve bedelsiz kalan çekin halen arkasında iptal edilmeksizin durduğunu ve davalı … ile müvekkil şirket arasında herhangi bir ticari ilişki bulunmadığını, nitekim değişikliğe uğrayan söz konusu çekin ciro yoluyla tekrar tedavül gördüğünü, davalılardan …Şti.’ne oradan da davalı … Şti.’ne ciro edildiği gibi çek 02/10/2017 tarihinde muhatap bankaya ibraz edildiğini ve karşılığı olmadığından çekin arkasına muhatap banka tarafından karşılıksız kaşesi basıldığını, çekin halen davalı … Ltd. Şti.’nin elinde olduğunu, müvekkil şirketin davalılara hiçbir borcu bulunmadığını, çekin icra takibine konu edilmesi halinde, müvekkil şirket cebri icra tehdidi ile karşı karşıya kalacağını ve bedelsiz kalan bir çekten dolayı müvekkil şirket açıkça mağdur olacağını, henüz başlatılmış bir icra takibi bulunmadığını ancak teminat mukabilinde başlatılacak icra takibinin durdurulması için ihtiyati tedbir talebinde bulunduklarını, keşidecisi … olan, …bank … Şubesinin TR…IBAN numaralı hesabından ödenmek üzere, C4-…seri numaralı 15.000,00 TL bedelli 31/09/2017 keşide tarihli çekten dolayı müvekkilinin borçlu olmadığının tespiti ile yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmişlerdir.
CEVAP
Davalı vekili 08/11/2017 tarihli verdiği dilekçesi özetle;
Müvekkili firmanın konfeksiyon imalatı yaptığını, diğer davalı … ile ticari ilişkisinin mevcut olduğunu ve cari hesap ilişkisi içinde davaya konu edilen Keşidecisi … olan …ank A.Ş. … Şubesi TR… Iban numaralı… seri numaralı 15.000,00 TL bedelli çekin davalı … Şti’ne ciro yoluyla verildiğini, müvekkil şirket tarafından cari hesap ilişkisi içinde alındığı ve cirolanarak… Şti’ne verildiğini, çekin son ciranta tarafından bankaya ibraz edildiğinde çekin karşılığı olmadığını ve …Tekstil’e iade edildiğini, müvekkil … Tekstil’e çek bedelini ödeyerek çeki aldığını, müvekkil şirket kendisine ciro silsilesi ile gelen çekte meşru yetkili hamili olduğunu, ancak çekin karşılıksız çıkması nedeni ile İstanbul …Asliye Ticaret Mahkemesi’nin…D.İş …D.İş Karar sayılı dosyasından ihtiyati haciz kararı alındığını ve İstanbul …İcra Müdürlüğü’nün … sayılı dosyasında icra takibine konu edildiğini, davacı şirketçe hacze gidildiğinde çek bedelinin dosyaya ödendiğini ve davadan alınan tebdir kararı ile icra dosyasındaki işlemlerin durduğunu, işbu dava davacının çekteki yada parafataki imzaya bir itiraz olmadığı gibi çekin bizzat keşideci tarafından değiştirilmek suretiyle yeniden tedavile sokulduğunu kabul ettiğini, TTK. 686.maddesi gereğince “..bir poliçeyi elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa da kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde, yetkili hamil sayılacağını, çizilmiş cirolar bu hususta yazılmamış hükmünde olduğunu, bir beyaz ciroyu diğer bir ciro izlerse son ciroyu imzalayan kişinin, poliçeyi beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılacağı” düzenlenmesinin mevcut olduğunu, müvekkil şirket takibe konu çeki ciro ile aldığını ve yetkili hamil olarak bulunduğunu, davacı tarafından ileri sürülen bedelsizlik iddiası senede karşı nisbi defilerden olup yetkili hamil olan müvekkile karşı ileri sürülme hakkı bulunmadığını, ancak davacı tarafından keşideciye yada kendisinden sonraki cirantaya karşı ileri sürelebileceğini, keşideci ile lehtar arasındaki şahsi defilerin hamile karşı ileri sürülebilmesi için hamilin senedi iktisabında kötüniyetli olduğunun kanıtlanmasının gerektiğini ve de keşideci ile lehdar arasında doğrudan doğruya mevcut olan münasebetlere dayanan şahsi defiler müracaatta bulunan iyiniyetli hamile karşı ileri sürülemeyeceğini, davacı tarafından çek bedelinin ödendiği ancak cirolarının silinmediğinin belirtildiğini, davacının çekin keşideciye iade edilirken kendi cirosunun iptal edilmediğini kabul ettiğini, oysa çekte bulunan kendi cirosunun iptal edilmeden tekrar çekin tedavüle çıkarılması basiretli tacir olarak davranmadığının ispatı olduğunu, cirodaki mevcut imzaya ilişkin bir itirazlarının bulunmadığını, cironun iptal edilmemesinin davacının kendi kusurunun olduğunu ve kimse kendi kusurundan kaynaklanan bir durumdan yararlanamayacağını, davacı tarafından çekteki değişikliklerin keşideci tarafından yapıldığının kabul edildiğini ve bu nedenle çekin kambiyo vasfına sahip olduğunu, davacı tarafından talep edilen ihtiyati tedbir kararı nedeni ile icra takibinin durduğunu ve müvekkilinin kendisinden sonraki cirantaya ödemiş olduğu çek bedelini tahsil edemediğini, yukarıdaki gerekçelerle davacının davayı haksız ve kötü niyetle açmış olduğu sebebiyle alacağın %20 si oranından kötü niyet tazminatı ödemesi ile yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı taraf üzerinde bırakılmasını talep etmişlerdir.
DELİLLER
Bilirkişi SMMM Bağımsız Denetçi … vermiş oldukları 08/10/2018 tarihli kök raporlarında;
Davacının 2016 yılına ilişkin tutmakla yükümlü olduğu ticari defterlerini TTK hükümlerine uygun tuttuğu gibi Davalı şirketin de 2017 yılına ait ticari defterlerini TTK hükümlerine uygun tuttuğunun anlaşıldığını,
Davacının davalı …Tekstil ile ticari ilişkisinin görülemediğini, davacı şirketin dava dışı … ile olan ticarî ilişkisi nedeniyle, 11/03/2016 tarihinde dava dışı …den; 4 adet ve 5.000,00 TL’şer olmak üzere toplamda 20.000,00 TL çeklerle tahsilat yaptığını, çekler arasında dava konusu edilen; keşidecisi … olan; “hamiline” yazılı, …bank … Şubesinin TR… Iban nolu hesabına ait … nolu 5.000,00 TL bedelli 30/09/2016 keşide tarihli çekinde olduğunu,
Davacı tarafından dava dışı … A.Ş’ye 17/03/2016 tarihli … nolu 70.000,00 TL tahsilat makbuzu karşılığında yapılan çeklerle ödemelerde; Dava konusu edilen; keşidecisi …, olan … nolu 5.000,00 TL bedelli 30/09/2016 keşide tarihli çekinde olduğu, çek, 30/09/2016 tarihinde karşılıksız çıktığından ve ödenmediğinden; Dava dosyasına davacı tarafından sunulan banka dekontuna göre; Dava dışı …’ın 30/09/2016 tarihinde … Bankası … Şb.sine ait … nolu hesabına “… ÇEKE İSTİNADEN …” açıklaması ile banka yoluyla … nolu … (dava dışı … nin eşi olduğu beyan edilmiştir,) tarafından + 5.000,00 TL ödeme yapıldığını, dolayısıyla; çeke karşılık ve çek nosu belirtilerek yapılan 5.000,00 TL ödeme ile çekin konusuz kaldığı, diğer bir deyişle davacının dava dışı …’den aldığı ve cirolayarak … şirketine verdiği çekin yine keşideci tarafından ödendiğini, bu anlamda davacının … çekten kaynaklı herhangi bir borcu kalmadığını, igili çekin; 30/09/2016 vade tarihinin üzeri çizilerek eski tarihin üzerine 31/09/2017 tarihi yazıldığı ve 5.000,00 TL tutarın üzeri çizilerek eski tutarın hemen altına 15.000,00 TL yazıldığı ve çekin keşideci … tarafından tedavüle tekrar konulduğunu, çekin arkasında; 1.cirantanın davacı …’ın … Şti. 2.cirantanın üzerinde iptal yazıldığı (… A.Ş.), 3.cirantanın davalılardan …, 4. cirantanın davalı …. Şti ve 5.cirantanın ise … Şti, olduğunu, çekin 5.ciranta …tarafından davalı … Tekstile iade edildiğinin dosya kapsamında beyan edildiğini, buna göre; en son yetkili hamilinin davalı …Tekstil olduğu ve çekin vadesinde takasa verildiği…Bankasına A.Ş. …Şb’si tarafından; “çekin karşılıksız olduğu ve ödeme yapılamadığı” şerhi düşüldüğü ve çekin yazdınldığını,
Davalı … şirketinin direkt davacı ile herhangi bir açık hesaba dayalı bir ticari ilişkisi görülemediğini,
Davalı şirketin; Dava konusu edilen çekte cirosu bulunan diğer davalı … ile yapmış olduğu ticari ilişki ve neticede oluşan cari hesap nedeni ile; Diğer davalı …’dan 03/01/2017 tarihinde “31/09/2017 Vad, … NL. …bank” açıklaması ile, aynı çekin vadesinin 31/09/2017 tarihi (30/09/2016 eski vade) ve 15.000,00 TL (5.000,00 TL eski tutar) tutarla değiştirilmesi ile; keşideci … tarafından tedavüle alman çekle tahsilat yaptığı, çekin en son hamilinin davalı …Tekstil olduğu ve çekin vadesinde takasa verildiği…Bankasına A.Ş. …Şb’si tarafından; “çekin karşılıksız olduğu ve ödeme yapılamadığı” şerhi düşüldüğü ve çekin yazdırıldığını,
Davalı … şirketi tarafından davacı …’ın işyerinde yapılan haciz ile davacıdan 16/10/2017 tarihinde 15.000,00 TL ve 26/10/2017 tarihinde 5.305,66 TL olmak üzere 20.305,66 TL tahsilat yapıldığını,
Davacının her ne kadar ilk başta … nolu 5.000,00 TL ve 30/09/2016 vadeli çekten sorumluluğu olmadığını beyan etse de; Davalının; 15.000,00 TL olarak ve vadesi 31/09/2017 tarihi olarak değişiklikle tedavüle sunulan aynı çekin yetkili hamili olduğu ve diğer davalı … ile olan ticari ilişkisi nedeni île çeki edindiğini,
Davalının çekin geçmişinde geçindiği safahatı bilmesinin mümkün olmadığını, çekin üzerindeki vade ve tutarın çekin keşîdecisi tarafından değiştirildiğini, çekler üzerinde bu şekilde düzeltmelerin yapıldığını, bu nedenle çekin arkasında davacının da cirosu olduğundan ve iptali de söz konusu olmadığından;
Diğer cirantalarla birlikte davalının çekte müteselsil sorumluluktan dolayı 1.ciranta olan davacıya da tahsilat için yönelebileceğini, bu sebeplerle ciro silsilesi ve diğer davalı … ile otan açık hesaba dayalı davalı tarafından kaynaklı alınan çekten dolayı davacının da 1.ciranta olarak sorumlu olduğunu raporlarında belirtmişlerdir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
Dava, kambiyo senetlerinden kaynaklanan menfi tespit isteminden ibarettir.
Davacı şirket ile dava dışı keşideci … arasında ticari bir iş nedeniyle borca karşılık…bank … Şubesinin TR… IBAN numaralı hesabından ödenmek üzere, 30/09/2016 keşide tarihli … seri numaralı 5.000,00 TL bedelli dava konusu çekin verildiği, daha sonra söz konusu çekin davacı tarafından borca karşılık dava dışı … A.Ş. ciro yoluyla devir ve teslim edildiği, çekin ibraz tarihinde dava dışı … A.Ş. tarafından çekin karşılığının bankadan sorulduğu ve karşılığının olmadığının söylenmesi üzerine davalı keşideci … tarafından banka havalesi yolu ile hamil … A.Ş. hesabına ödendiği ve çek karşılıksız işlemi görmeden hamil … A.Ş.’nin cirosu iptal edilmek suretiyle keşideci tarafından geri alındığı bunun üzerine … tarafından çekin keşide tarihinin üstü çizilerek 30/09/2016 tarihini, 31/09/2017 tarihi olarak, 5.000,00 TL olan çek bedelinin ise hem rakam hem yazı kısımlarının üstü çizilerek ve paraflanarak 15.000,00 TL olarak değiştirdiği ve tekrar tedavüle sokulduğu, çekin ilk olarak davalı …’a teslim edildiği, bu davalıdan sonra diğer davalı şirkete ve son olarak dava dışı …Tekstil ünvanlı şirkete geçtikten sonra 02/10/2017 tarihinde karşılıksız işlemi gördükten sonra davalı …’e iade edildiği dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır.
Her na kadar davacı davalı …ye borçlu olmadığını iddia ederek dava açmış ise de, davalı şirketin diğer davalı … ile ticari ilişkisinin mevcut olduğu ve cari hesap ilişkisi içinde davaya konu edilen çeki iyiniyetle ele geçirdiği, davalı şirketten çekin geçirdiği aşamalardan haberdar olmasının beklenemeyeceği zira çeki keşideciden ilk olarak alan kişinin diğer davalı … olduğu ayrıca, davacı tarafından ileri sürülen bedelsizlik iddiasının nispi defilerden olup yetkili hamile karşı ileri sürülemeyeceği davalı şirketin çekin iktisabında kötüniyetli olduğunun da ispat edilemediği kanaatiyle bu davalıya karşı açılan davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
Davalı … ise dava konusu çeki doğrudan keşideciden aldığı, ilk ciranta olarak görülen davacının cirosunu görmesine ve onunla herhangi bir hukuki ilişkisi bulunmamasına rağmen çeki edindiği, hal böyle olunca çekin iktisabında ağır kusurlu olduğu, davacının bu davalıya ciro iradesi de bulunmadığından davacının, …’a karşı açmış olduğu davasının kabulü ile; …bank … Şubesine ait, TR… nolu hesaba ait, keşidecisi … olan, 31/09/2017 keşide tarihli, 15.000,00 TL bedelli … nolu çek yönünden davacının davalı …’a borçlu olmadığının tespitine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
H Ü K Ü M : Gerekçesi iş yoğunluğu nedeniyle gerekçeli kararda açıklanacağı üzere;
1-Davacının, davalı …ye karşı açmış olduğu davasının REDDİNE,
2-Davalı …nin kötüniyet tazminatı talebinin REDDİNE,
3-Davacının, …’a karşı açmış olduğu davasının KABULÜ ile;
…bank … Şubesine ait, TR… nolu hesaba ait, keşidecisi … olan, 31/09/2017 keşide tarihli, 15.000,00 TL bedelli … nolu çek yönünden davacının davalı …’a borçlu olmadığının TESPİTİNE,
4-492 sayılı yasa gereğince alınması gereken 1.024,65 TL harçtan, peşin alınan 256,17 TL harcın mahsubu ile geriye kalan 768,48 TL harcın davalı …’dan tahsili ile hazineye irad kaydına,
5-Davacı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince taktir olunan 2.725,00 TL maktu vekalet ücretinin davalı …’dan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 31,40 TL başvurma harcı + 256,17 TL peşin harç + 1.200,00 TL bilirkişi ücreti + 146,50 TL tebligat-müzekkere giderleri olmak üzere toplam 1.634,07 TL yargılama giderlerinin …’dan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davalı …lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince taktir olunan 2.725,00 TL maktu vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
8-Taraflarca yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair, davacı vekilinin ve davalı …vekilinin yüzüne karşı, davalı …’ın yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmek üzere mahkememize hitaben yazılmış, mahkememize ya da en yakın Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile gidilebilecek İSTİNAF yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.
Katip …
¸e-imzalıdır
Hakim …
¸e-imzalıdır
¸Bu evrak 5070 sayılı Yasa gereğince elektronik olarak imzalanmıştır.