Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2017/866 Esas
KARAR NO:2020/614

DAVA:Tazminat
DAVA TARİHİ:02/10/2017
KARAR TARİHİ:22/10/2020

Taraflar arasında görülen davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili Mahkememize verdiği dava dilekçesi ile; yurtdışında faaliyet gösteren şirketin … Mah. …. Cad. No:… … adresinde faaliyet gösteren … Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. personeli tarafından şirket hesap numarası olarak bildirilen … açılmış IBAN:… nolu hesaba alıcı … Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin ismini belirterek 26.03.2014 tarihinde 400.000-USD havale yaptığını, havalenin alıcının eline ulaşmaması üzerine IBAN numarasının alıcı şirket personeli tarafından bilinçli veya bilinçsiz bir şekilde yanlış bildirilmesi üzerine, bu havalenin yanlış IBAN numarasına yapıldığının anlaşıldığını, havale alıcısı ile IBAN numarası eşlenmediği takdirde banka çalışanının havaleyi iade etmesi gerekirken, alıcısı dışında üçüncü kişiye ödeme yaptığını, buna ilişkin suç duyurusu yapıldığını, banka çalışanının gerekli özen ve dikkati göstermemesi ve bu havale tutarını havale alıcısı dışında üçüncü kişiye ödenmesinden kaynaklanan zarardan bankanın sorumlu olduğunu belirterek, kısmi olarak açılan bu davada dava tarihi itibariyle 4.000-USD (28.09.2017 tarihi itibariyle 1 USD’nin 3.5525 TL) karşılığının 14.210 TL’nin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili mahkememize verdiği cevap dilekçesi ile; dava konusu olayda … şirketinin davalıda … IBAN nolu hesap sahibi olan … Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti.’ ne 26.03.2017 tarihinde EFT yolu ile 400.000 USD para transferi gerçekleştirdiğini, EFT talimatının bizzat alıcı şirket çalışanı tarafından davacı tarafa iletildiğini ve davacı tarafın kendilerine beyan edilen ilgili hesaba eft işlemini gerçekleştirdiğini,davalının bankacılığın genel yapısı gereği havale, eft vb işlemleri yapma yetkisi olduğunu, hizmetin işbu işlemleri yapmaya yönelik olduğunu, aralarındaki sözleşmenin bir vekalet sözleşmesi olduğunu, davacının EFT işlemine konu parayı davalı bankadan talep etmesinin hukuki hiçbir dayanağı bulunmadığını, davalı bankanın veya herhangi başka bir bankanın, müşterilerinin hesapları üzerinde tasarruf yapma gibi bir yetkisi bulunmadığını, bankanın görevinin müşteri talebi ve onayı üzerine müşterinin istediği işlemleri onun adına gerçekleştirmek olduğunu, davacı tarafın söz konusu meblağın geri iadesini davalı bankadan talep ettiğini, olayın bir sebepsiz zenginleşme olduğunu, davacı tarafın Eft konusu paranın davalı bankanın şahsi hesaplarında bulunmadığını, ilgili paranın … Turizm San. Ve Tic. Ltd. Şti.’ nin personeli tarafından bilinçli ya da bilinçsiz olarak sehven davacı tarafa bildirmiş olduğu davalı bankanın hesabına gönderdiğini, davacı tarafından sehven gönderilen paranın davalı şirketin mal varlığına girmediğini, dava dışı 3. kişinin mal varlığına geçtiğini, ortada bir sebepsiz zenginleşme varsa dahi, sebepsiz zenginleşenin davalı şirket değil paranın hesabına yattığı dava dışı 3. kişi olduğunu,bu nedenle davalı şirkete husumet yöneltilmesinin yasal bir dayanağının bulunmadığını, paranın 3. kişinin mal varlığına dahil olduğunu, söz konusu işlemin bankacılık tekniği açısından ATM üzerinden gerçekleştirilen bir para transferi yani havale işlemi olduğunu, havale işleminde, bir kişinin parasını başka bir kişiye/hesaba para aktarılması veya başka bir kişiye ödeme yapılması hususunda bankaya talimat ve yetki verdiğini, davacının gerçekleştirdiği bir işlemle ilgili, kendi hatasından kaynaklanan bir hususta bankaya husumet yönelterek dava açmasının mümkün olmadığını, ayrıca zamanaşımı itirazında bulunduklarını belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili 10/03/2020 tarihli UYAP üzerinden e-imzalı olarak göndermiş olduğu ıslah dilekçesinde; taleplerini 396.000 USD karşılığı 2.429.578 TL arttırdıklarını 396.000 USD karşılığı 2.429.578 TL’nin ıslah tarihinden itibaren işleyecek ticari reeskont faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Dava; Tazminat davasıdır.
Mahkememizce taraf delilleri toplanmış ve bilirkişi raporları alınmıştır.
Bilirkişi … Mahkememize sunduğu 24/09/2018 tarihli bilirkişi raporu ile, davacının dava konusu havalenin İBAN hesap numarası doğru olsa bile, paranın gönderildiği tarafın … olarak gösterilmesine rağmen, davalı bankanın bu bedeli … şirketine değil havale ile ilgisi olmayan … adlı kişinin hesabına ödemiş olmakla kusurlu olduğu için havale bedelinden sorumlu olduğunu ileri sürerken, davalı bankanın bu hususa değinmeden, kendilerine beyan edilen ilgili EFT işlemini gerçekleştirdiklerini, müvekkili bankanın bankacılığın genel yapısı gereği havale, EFT vb. işlemleri yapma yetkisinin bu işlemleri yapmaya yönelik olduğunu, aralarındaki sözleşmenin vekalet sözleşmesi olduğunu, davacının EFT konusu parayı müvekkilinden talep etmesinin hukuki bir dayanağı bulunmadığı, zira müvekkilinin bankanın müşterilerinin hesapları üzerinde tasarruf yapma yetkisinin bulunmadığını ileri sürdüğünü, yani davacının; davalı bankadaki … isimli ve … İban nolu hesaba gönderdiğine göre; hem hesap numarası ve hem de müşteri ismi birbirini tutmadan paranın 3. kişi hesabına geçilmiş olması nedeniyle davalının hizmet kusuru bulunduğundan tazminattan sorumlu olduğunu iddia ederken; davalı ise, kendisinin sadece paranın ulaştırılması konusunda vekil olduğunu ve kendisine iletilen talimat doğrultusunda işlem gerçekleştirdiğinden, müşteri hesapları üzerinde bir tasarruf yetkisinin bulunmadığını ileri sürerek, sebepsiz zenginleşenin paranın hesabına geçildiği üçüncü şahıs olması nedeniyle kendisinden bir bedel istenmesinin hukuki bir dayanağı bulunmadığını ifade ettiğini, bu bilgi ve beyanlar karşısında; davalı bankanın … Şubesi nezdindeki … İBAN nolu hesap davacının belirttiği gibi eğer … Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti.’ne ait bir hesap olsaydı; davalı itirazında haklı olacağını, ilişkinin havale gönderen davacı ile havaleyi alan şahıs arasındaki bir mesele olarak ele alınmasının gerekeceğini, ancak mübrez kayıtlara göre davacının havalenin … İBAN nolu … ne ödenmesini isterken, davalı bankanın … İban nolu … hesabına dava konusu havaleyi alacak geçtiğini, davalı bankaya bu havale geldiğinde; İBAN hesap numarası tutsa bile, adına alacak geçilecek şahıs; havale amirince … olarak gösterilmiş olduğu halde bu hesap numarasının … şirketine değil, … olduğunu gördüğünde, bu havaleyi hesaba geçmeden, havale göndericisinden, bu parayı … şirketine mi, yoksa …’ya mı gönderdiğini sorup teyit ettirmek suretiyle, hesap numarasının mı, yoksa şahıs isminin mi yanlış olduğunu tespiti neticesine göre; hesaba geçmesi, bunu sağlayamıyor ise; şahıs ismi tutmadığını gerekçe göstererek, havaleyi iade etmesi gerektiği halde; İBAN numarası tutsa bile … şirketine gelen havaleyi … isimli başka bir şahıs hesabına geçirmiş olmakla; kusurlu davrandığı kanaatine varıldığını, bankalar hükümetten izin alarak faaliyet gösteren özellikli güven kurumları mahiyetindeki şirketlerden olduklarından, hafif kusurlu eylemleri ile dahi müşterilerine verdikleri zararlardan sorumlu sayılan kurumlardan olduğunu, sonuç olarak davalının kusurlu sayılarak, dava konusu bedelden sorumlu sayılması halinde, 400.000 USD’Iik bir zararı söz konusu ise de; şimdilik kaydıyla 28.09.2017 talep tarihi itibarıyla 4.000 USD karşılığı olarak 14.210 TL’lik talebi için talebiyle bağlı olduğunu belirtmiştir.
Bilirkişiler Dr. …, …, Prof. DR. (hc) … Mahkememize sundukları 31/01/2020 tarihli heyet raporunda; dava dosyasında bulunan kayıtlara göre davacı …, … vasıtasıyla, 26.03.2014 tarihinde davacı … (…. Şti.)’nin … IBAN numaralı hesabına SWİFT mesajı ile 400.000 USD tutarında havale talimatı verdiğini, Davalı … A.Ş. ise gelen 400.000 USD havale tutarını, aynı … IBAN numaralı bankanın … Şubesinde hesabı bulunan … hesabına 26.03.2014 tarihinde alacak yazıldığını ve ödemenin …’ya yapıldığını, bu konuda bir çekişmenin olmadığını, dava konusunun, davacının hesabından 26.03.2014 tarihinde gerçekleştirdiği 400.000 USD tutarlı havale bedelinin, havale işleminde IBAN numarasının hatalı girilmesi sebebiyle işlemin 3. kişiye ödendiğini ve iadesini talep ettiğini, (Swift işlemi: Bankacılıkta, Society for World wide Interbank Financial Telecommunication – Dünya Bankalar Arası Finansal Telekomünikasyon Derneği SWİFT’in açılımıdır.) her bankanın döviz hesapları için ayrı bir kodu bulunduğunu, döviz hesabına para göndermek ya da para almak istendiğinde bu kodun kullanıldığını, yani Swift kodunun bankaların döviz hesaplarına yapılan transferlerin gerçekleşmesini sağlayan uluslararası kod olduğunu, 11 haneden ve tamamen büyük harflerden oluştuğunu, kod açılımında ilk 4 hane bankanın kodunu, devam eden iki hanenin ülke kodunu, sonraki 2 ya da 4 hane ya da bazı ülkelerde 3 hane yerel kodu, sonraki 3 hane ise şube kodunu tanımladığını, döviz transferi işlemi yapabilmek için bir döviz hesabı ile transferin yapılacağı bankanın yer aldığı ülkenin bilgisi ve bu ülkede yer alan bankanın ilk harfi, döviz transferinin yapılacağı bankanın veya şubenin bulunduğu şehrin ilk üç harfi ile birlikte döviz transferi (Swift) işlemine devam edilebileceğini, SWİFT işlemi ile bu sistemden geçerek onaylanan para bu onayın ardından diğer bankadaki hesaba geçtiğini, anlaşılacağı üzere bu durumda gönderilen paranın ismi geçen sistem tarafından onaydan geçmesi gerektiğini, bankacılıkta SWİFT işleminin yapılabilmesi için bankaya verilmesi gereken bilgilerin; Alıcı Adı-Soyadı, Unvanı, Alıcı Banka Adı, Alıcı Şube Adı, Alıcı Hesap No -IBAN, İşlem Tutarı Para Birimi ve Açıklama gibi en az bu bilgilerin havale işleminde bulunması gerektiğini, bu şekilde anlaşılacağı üzere SWİFT’nin dört tarafı bulunduğunu, SWİFT’nin sadece bankalararası para transferi olmakla kalmadığını, aynı zamanda bütün dijital, yani elektronik ortamda yapılan para transferlerinin hepsini kapsadığını, bankalar birer güven kurumu olarak sundukları hizmetlerin müşterileri tarafından güvenli şekilde kullanılmasını ve işlemlerinin güvenli şekilde yapılmasını sağlamakla yükümlü olduğunu, objektif özen yükümlülüğü kapsamında Bankalar tarafından müşterilerine karşı taşınan bu ağırlaştırılmış sorumluluğun bankayı hafif kusurlarından dahi sorumlu hale getirdiğini, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından çıkarılan 26643 sayılı “Bankalarda Bilgi Sistemleri Yönetiminde Esas Alınacak İlkelere İlişkin” tebliğin “Kimlik Doğrulama” konulu 27. maddesine göre de hizmetlerin risk seviyesine uygun ve güvenilir bir kimlik doğrulama mekanizması tesis etmesi gerektiğini, bu açıdan mobil/internet bankacılığı ile telefon bankacılığı sistemlerinin kurulması, güvenli şekilde işletilmesi ve mudilerin mevduatlarının özenle korunmasının Bankaların önemli bir sorumluluğu olduğunu, bu bilgilerin yukarıda yer alan tebliğ hükmü uyarınca banka tarafından doğrulanması gerekirken, davalı bankanın alıcının ismini doğrulamadan havale işlemini gerçekleştirdiğinin anlaşıldığını, dava konusu paranın bir güven kurumu olan bankaya tevdi edildiğinden, objektif özen sorumluluğu bulunması nedeniyle davalı bankanın hafif kusurundan dahi sorumlu olduğundan, bu paraların davacının rızası veya kusurun neticesinde dava dışı …’ya gönderilmiş olduğunun davalı banka tarafından kanıtlanması gerektiğini, aksi takdirde bankanın oluşan zarardan sorumlu olduğunu, görüleceği üzere para transferlerinde, alıcı adı ile hesap numarasının mutlaka bulunması gerektiğini, bankalar güven kurumları olup, havalede isim ve isme ait hesap numarasının uyumlu olması yani örtüşmesi hususunu incelemeli ve varsa bir fark havale amirini bilgilendirmesi gerekmekte olduğunu, davalı bankanın davacı talimatına uygun hareket etmediği ve havale bedelini farklı bir kişiye 3. şahsın hesabına geçmek suretiyle, kusurlu olduğunun kanaatine varıldığını, dosyaya daha önce sunulan bilirkişi raporunda tespit edildiği üzere, yapılan havale tutarı 26.03.2014 tarihi itibarıyla 400.000 TL olarak tespit edildiğini, ancak davacının şimdilik kaydıyla 4.000 USD’nin 28.09.2017 tarihi itibarıyla l USD = 3,5525 TL karşılığı olarak 14.210 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek ticari reeskont faiziyle birlikte tahsilini talep ettiği gözetildiğinde; havale tutarı her ne kadar da 400.000 USD ise de; huzurdaki dava ile bunun 4.000 USD’lik kısmını talep ettiğinden talebiyle bağlı olarak 4.000 USD karşılığı olarak 28.09.2017 talep tarihi itibarıyla 1 USD’nin T.C. Merkez Bankası kur listelerine göre 1 USD = 3,5721 TL olduğu görülmekle birlikte; davacı yanın talebinin daha düşük olmak üzere 1 USD – 3,5525 TL üzerinden hesap yaparak 4.000 USD karşılığı olarak 14.210 TL’lik talebi için talebiyle bağlı olduğu kanaatine varıldığını, sonuç itibariyle dava konusu para bir güven kurumu olan bankaya tevdi edildiğinden, objektif özen sorumluluğu bulunması nedeniyle davalı banka hafif kusurundan dahi sorumlu olduğundan, bu paraların davacının rızası veya kusuru neticesinde dava dışı …’ya gönderilmiş olduğunun davalı banka tarafından kanıtlanması gerektiği, aksi takdirde bankanın oluşan zarardan sorumlu olacağını, davalı bankanın davacının kusurlu olduğuna ilişkin herhangi bir delil sunamadığını, alıcının ismini doğrulamadan havale işlemini gerçekleştirdiği bu nedenle, davalının bu bedelden sorumlu olması gerektiğini belirtmişlerdir.
Davacı, … Turz. San. ve Tic. Ltd. Şti.’ne gönderdiği havalenin IBAN numarasının farklı kişiye ait olması nedeniyle havale (SWİFT) alıcısı ile IBAN numarasının eşleşmediğinden banka tarafından havalenin iade edilmesi gerekirken, alıcısı dışında 3. kişiye ödeme yapılması nedeniyle banka çalışanının kusurundan kaynaklanan zararının, davalı banka tarafından karşılanmasını talep ettiği, davalı bankanın zamanaşımı, husumet itirazlarında bulunduğu, ayrıca yapılan işlemin yerinde olduğunu belirterek, davanın reddini talep ettiği anlaşılmıştır.
Taraflar arasındaki işlemin TBK.’nın 555 ve devamı maddelerinde düzenlenen havale işlemi olduğu ve bu madde hükümlerinin uygulanması gerektiği, buna göre havale işlemlerinde zamanaşımı süresinin 10 yıl olması nedeniyle dava ve ıslah tarihine göre, zamanaşımı süresi dolmadığından, davalının zamanaşımı itirazı Mahkememizce yerinde görülmemiştir.
Davalı her ne kadar husumet itirazında bulunmuş ise de; havale (SWİFT) gönderilen paranın davalı banka tarafından, 3. kişiye ödenmiş olması nedeniyle davalı bankanın husumet itirazı yerinde görülmemiştir.
Davacı…, … vasıtasıyla, 26.03.2014 tarihinde davacı …. Şti.’nin … IBAN numaralı hesabına SWİFT mesajı ile 400.000 USD tutarında havale talimatı verdiği, davalı bankanın ise gelen 400.000 USD havale tutarını, … numaralı bankanın …’nde hesabı bulunan … hesabına 26.03.2014 tarihinde alacak yazıldığı ve ödemenin …’ya yapıldığı anlaşılmıştır.
Havalede alıcı adı ile hesap numarasının mutlaka bulunması gerekmektedir. Bankalar güven kurumları olup, havalede isim ve isme ait hesap numarasının uyumlu olması yani örtüşmesi hususunu incelemeli ve varsa bir fark havale amirini bilgilendirmesi gerekmektedir. Davalı bankanın davacı talimatına uygun hareket etmediği ve havale bedelini 3. Şahsa ödemesi nedeniyle kusurlu olduğu, dava konusu para bir güven kurumu olan bankaya tevdi edildiğinden, objektif özen sorumluluğu bulunması nedeniyle davalı bankanın hafif kusurundan dahi sorumlu olduğundan, bu paranın davacının rızası veya kusuru neticesinde dava dışı …’ya gönderilmiş olduğunun davalı banka tarafından kanıtlanması gerektiği, aksi takdirde bankanın oluşan zarardan sorumlu olacağı, davalı bankanın, davacının kusurlu olduğuna ilişkin herhangi bir delil sunamadığı, alıcının ismini doğrulamadan havale işlemini gerçekleştirdiği, davalı bankanın … İnşaat şirketi tarafından verilen yazılı talimat gereğince, ödenenin …’ya yapıldığını ileri sürülmüş ise de; havalede isim ve IBAN numarasının birbirini tutmaması halinde yapılması gerekenin havaleyi gönderenin bilgilendirilmesi ve onun talimatına göre hareket etmesi, havaleyi gönderene ulaşılamaması halinde gönderilen havalenin, havaleyi gönderene iade etmesi olduğu, bu nedenle davalının bu savunmasına itibar edilemeyeceği, tüm bu nedenlerle, davalının havale bedelini 3. kişiye ödenmesi nedeniyle, davacının zararından sorumlu olduğu sonuç ve kanaatine varılarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
H Ü K Ü M :Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KABULÜ ile; 2.443.788 TL’nin 14.210 TL’sinin dava tarihinden itibaren, kalan 2.429.578 TL’sinin ıslah tarihi olan 10.03.2020 tarihinden itibaren hesaplanacak ticari reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince alınması gereken 166.935,16 TL karar ve ilam harcından peşin ve ıslahla alınan toplam 41.742,68 TL harcın mahsubu ile kalan bakiye 125.192,48 TL karar ve ilam harcının davalıdan tahsiline,
3-Davacının yatırmış olduğu başvurma, peşin ve ıslah harcı toplamı 41.774,08TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesaplanan 107.813,18 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 966 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,
6-Davalı tarafça yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
7-Taraflarca yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde Mahkememize sunulacak veya gönderilecek dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 22/10/2020

Başkan …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Katip …
e-imzalıdır