Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2017/192 Esas
KARAR NO:2020/512

DAVA:İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:23/02/2017
KARAR TARİHİ:06/10/2020

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat davasının yapılan açık yargılamasının sonucunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle; dava dışı üçüncü şahıs … Ltd. Şti. tarafından müvekkili firma ile gerçekleştirilen ticaret neticesinde müvekkili lehine altı adet çek keşide edildiğini, müvekkili firma yetkilisinin her zaman şirkette bulunamaması ve muhasebece yapılacak işlemler için tedbiren cirolaması hali söz konusu olduğunu, bu şartlar altında işbu çeklerin müvekkili firmanın ne surette gerçekleştiğini bilmediği üzere kaybedilmiş olması neticesinde müvekkili firma adına …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nde … Esas sayılı dosyasıyla çek iptali davası ikame edildiğini, ilgili çek iptali davasında oluşturulan ara karar gereği Ticaret Sicil Gazetesi’nde gerekli ilanlar yapılmışsa da, çeklerin kimin uhdesinde olduğunun tespit edilemediğini, … Bankası … Şubesi … nolu, 39.451,00-TL bedelli, 25/09/2016 tarihli çekin, …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası kapsamında alınmış olan ihtiyati haciz kararı ile birlikte haciz baskısı altında ödenmek zarureti hasıl olduğunu, dava konusu çekin kaybedilmiş olduğu hususunun davalı yana beyan edilmişse de müvekkili firma ödeme yapmaya haciz baskısı ile icbar edildiğini, müvekkili firmanın ticari defterlerinin ilgili kısımlarının incelenmesi halinde müvekkili firmanın cirosunu takip eden ciroların hiçbiriyle ticari ilişkisi bulunmadığını, hatta çek çıkışlarının dahi yapılmamış olduğunu, çeklere karşılık gelecek hiçbir mal alımının bulunamadığının anlaşılacağını, her ne kadar müvekkili firma aleyhine başlatılan takibe itiraz edilip işbu hususlar bildirilmese de ihtiyati haciz baskısı nedeniyle ödeme yapmak zarureti hasıl olması nedeniyle ilgili itiraz dosyasının konusuz kaldığını, davanın kabulü ile müvekkili firmaya ödeme tarihinden itibaren işletilecek en yüksek mevduat faizleriyle iadesini, davalı yanın, ticaret sicil gazetesi ilanlarını ve müvekkili firma beyanlarını dikkate almaksızın ihtiyati haciz baskısı ile müvekkili firmayı ödemeye icbar etmesi, haksız ve kötüniyetle davranması nedeniyle davalı yan aleyhine %20’de aşağı olmamak üzere kötüniyet tazminatı hükmedilmesini, yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin karşı taraf üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep ile dava ettiği görüldü.
Davalı vekilinin cevap dilekçesinde özetle; davaya usul ve esas yönünden itiraz ettiklerini, davacı olarak çeki kaybeden şahıs olan borçluların, müvekkiline vermiş olduğu ve süresinde ödemediği 25/09/2016 tarih, 39,451-TL bedelli, keşidecisi … Ltd. Şti. olan, lehdar ve ciranta olan davacı …. Şti. ciranta …, ciranta … ve hamili müvekkili olan çeki, …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası ile icraya konulduğunu ve tahsil edildiğini, davacının çeki kaybetmiş olduğundan dolayı sorumlu olmadığına dair itirazlarını kabul etmediklerini, davacının çek üzerinde ciro olarak kaşesinin ve imzasının bulunduğunu, davacının çekte lehdar da olarak gözükmekte olup, çekteki birinci ciranta olduğunu, çekte cirantanın imza atarak ciro yapmasının asıl amacının o an devretmek olduğunu, davacının da çeki ciro ederek devretmiş olup imza ile ilgili itirazının olmadığını, kıymetli evrak olan çekin beyaz ciro ile devredilmeme durumunun olduğunu, kıymetli evrak olan çekin, beyaz ciro ile devredildiğinde kendisinden sonra gelen cirantalar ile bağlantısının tespit edilme durumunun olmadığını, müvekkilinin mobilyacı olup bu çeki alacağına ilişkin olduğunu, çekte meşru hamil olan müvekkilinin iyiniyetle üçüncü şahıs olduğunu, davacı çeki kaybettiğini iddia ediyorsa da çek borçtan soyut olduğundan ve beyaz ciro ile devredilmesinden dolayı üçüncü şahıslar çek üzerinde cirosunun olmaması durumunun olduğunu, bu yüzden çekin davacının iradesiyle üçüncü şahsa devredildiği mi ya da iradesi dışında çıktığının tespit edilmesi durumunun olmadığını, karşı taraf tacir olup tacirin yükümlülüklerinden dolayı bu borçtan sorumlu olduğunu, davanın reddine, %20’den az olmamak üzere davacı aleyhine müvekkili lehine olacak şekilde kötüniyet tazminatına hükmedilmesine, yargılama masrafları ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ile cevap verdiği görüldü.
DELİLLER VE GEREKÇE;
….İcra Müdürlüğü’nün … E.sayılı icra takip dosyası, ….Asliye Ticaret Mah…. E. sayılı dosyası, çek fotokopisi ve dayanılan diğer deliller celp edilip incelenmiş, tüm dosya kapsamı ile yaptırılan inceleme sonucu rapor alınmış ve tüm deliller toplanmıştır.
Dava, 6102 sayılı TTK’nın 792. maddesi uyarınca rıza hilafına elden çıkan çekin, haciz baskısı altında, davalı ile 19/06/2020 tarihinde yapılan protokol neticesi, davacı tarafından davalıya 52.600-TL tutarlı ödemesinden kaynaklanan istirdat istemine ilişkindir.
….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E.sayılı dosyası celp edilip incelendiğinde, davacı tarafından, 26/07/2016 tarihinde, davaya konu çek dahil olmak üzere bir kısım çekler için, çek iptali davası açtığı, 04/05/2017 tarihli karar ile, zayi olduğu ileri sürülen davaya konu çeke istinaden istirdat davası açıldığından, konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verildiği görüldü.
Davaya konu çekin incelenmesinde, … Bankası … şubesine ait, … çek nolu, 25/09/2016 keşide tarihli, 39,451-TL bedelli çek olduğu, çekte davacının lehdar durumunda bulunduğu, ciro yolu ile dava konusu çekin davalı şirkete geçtiği ve çekin 27/09/2020 tarihinde bankaya ibraz edildiği, 38.133-TL. lık kısmı için karşılıksız işlemi yapıldığı, görülmüştür.
….İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı icra takibi dosyası getirtilmiş olup incelenmesinden; davaya konu çeke istinaden davalı alacaklı …. Ltd.Şti. tarafından, 10/10/2016 tarihinde, davacı borçlu … Ltd.Şti. ve diğer borçlular aleyhine, asıl alacak işlemiş faiz ve fer’ileri dahil olmak üzere toplam 42.706,85-TL üzerinden kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile icra takibi başlatıldığı , takibin, 26/01/2017 tarihinde infazen kapatıldığı anlaşılmıştır.
Somut olayda dava konusu çekin, ne şekilde olduğu bilinmemekle birlikte, kaybolduğu, bu suretle davacının elinden rızası hilafına çıktığı hususunda ihtilaf bulunmamakta olup uyuşmazlık, çekin yeni hamili olan davalının çekin iktisabı sırasında kötü niyetli veya ağır kusurlu olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
6102 sayılı TTK’nın 792. maddesinde “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790’ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” şeklinde bir düzenlemeye yer verilmiştir.
Bu düzenleme uyarınca rıza hilafına elden çıktığı ileri sürülen çekin istirdatına karar verilebilmesi için davacının dava konusu yaptığı çekin yetkili hamili olduğunu kanıtlaması yanında, çeki elinde bulunduran yeni hamilin çeki kötü niyetle iktisap ettiğini ya da iktisapta ağır kusuru bulunduğunu ispat etmesi gereklidir.Bu durum karşısında davada ispat yükü çekin istirdatına karar verilmesini talep eden davacıya ait olup aksinin kabulü kıymetli evrakın mücerretlik ilkesini ortadan kaldırır.
TTK.nun 598/2. maddesindeki “poliçe hamilin elinden herhangi bir surette çıkmış bulunursa…”ibaresi, poliçenin önceki hamilin elinden rızası hilafına çıkmış olmasını, yani çalınmasını, tehdit ya da hile ile alınmasını, kaybedilmesini veya rıza ile fakat devri sakatlayan hukuki olgularla elden çıkmasını ifade etmektedir. Ancak senedi çalan veya hile ile hamilinden alan ya da bulan kişinin sahte ciro ile devretmesi halinde, bunu bilmeyen ve bilebilecek durumda da olmayan; eş söyleyişle, kötüniyetli ve ağır kusurlu bulunmayan (yeni) hamil korunur. (Poroy-Tekinalp, Kıymetli Evrak Hukuku Esasları, Genişletilmiş 15.baskı, s. 154 vd.)(bkz.HGK.13.06.2012 trh 2012/19-185 E. ve 2012/386 K.)
6102 sayılı TTK’nın 790. maddesi gereğince, cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır. Ayrıca, 6102 sayılı TTK’nın 801. maddesi gereğince, çeki ödeyecek muhatap banka için dahi ciro imzalarının geçerliliğinin araştırılması zorunluluk değilken hamilin bu yönde bir yükümlülüğünün bulunduğu ileri sürülemez.(bkz. Yargıtay 11. HD. 19.10.2015 tarih 2015/3692 E. ve 2015/10648 K.)
Mahkemece yapılan yargılama neticesinde, incelenen takibe ve davaya konu çekte, ciro silsilesinde bir kopukluk tespit edilemediği gibi, davalının, davacının, çeki elinden rıza dışında çıkardığını bilmesi beklenemeyeceği gibi, bildiği ve davacının zararına hareket ettiği yolunda davacı tarafından delil de sunulamamış olup, sübut bulmayan, davacının davasının davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-İstirdat davasında tazminat isteme şartları bulunmadığından davalı yanın buna ilişkin isteminin Reddine
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesine göre alınması gereken 54,40-TL harçtan peşin alınan 898,28-TL harcın mahsubu ile fazla alınan 843,88-TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davalı lehine A.A.Ü.T. gereğince taktir olunan 7.638,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Taraflarca yatırılan bakiye gider avansından arta kalan kısmın, karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmek üzere mahkememize hitaben yazılmış, mahkememize verilecek ya da başka mahkeme aracılığı ile mahkememize gönderilecek bir dilekçe ile gidilebilecek İSTİNAF yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.06/10/2020

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır