Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2017/148 Esas
KARAR NO : 2018/35
DAVA : Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 15/02/2017
KARAR TARİHİ : 18/01/2018
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava dışı … A.Ş, dava dışı…Şirketi i!e…arsa sahibi sıfatıyla; … Şti. ile…ŞtiVın oluşturdukları … İnşaat ve…Ortak Girişimi Müteahhit sıfatıyla…Noterliği’nin 05.09.2009 tarih … yevmiye numaralı Düzenleme Şeklinde Arsa Payı Karşılığında İnşaat Yapım Sözleşmesi tanzim ve imza ettiklerini, sözleşmenin anılan tarafları, Sözleşme’nin 2. Maddesi uyannea mülkiyeti arsa sahiplerine ait olan… mevkiinde bulunan, tapunun 144 pafta 994 ada 28 parselde kayıtlı 12.065 m2 arsa niteliğindeki taşınmazın üzerinde onaylı inşaat projesine ve teknik şartnameye göre uygun inşaat yapım işini %52’si arsa sahiplerinde %48 müteahhit üzerinde kalacak şekilde paylaşılması hususunda anlaştıklarını, davalı şirket, Sözleşme’nin tanzim ve imza edilmesinden sonra, arsa sahipleri …’dan 06.01.2010 tarihinde 2808/36000 hisseye; … A.Ş’den 07.10.2009 tarihinde 7020/36000 hisseye tekabül eden arsa payı satın almak suretiyle arsa sahibi olduğunu, taraflar arasında kararlaştırılan paylaşıma uygun olarak tapuda 30.06,2010 tarih ve … yevmiye no ile 347 bağımsız bölümden ibaret kat irtifakı kurulmuş ve bağımsız bölümler, arsa payları dağılımına uygun şekilde davalı şirket adına tescil edildiğini, davacı Ortak Girişim 10,03.2012 tarihinde Sözleşme konusu işleri tamamlandığım belirterek bağımsız bölümlerin teslime hazır olduğunu ve geçici kabullerin yapılması isteğini davacı ve diğer kat maliklerine yazılı olarak bildirdiğini, 23.03.2012 tarihli tutanak ile … ŞtL ile davalı… A.Ş ve…, Sözleşme’nin 21. Maddesine istinaden teknik danışman olarak görevlendirilen… A.Ş’İ 25.05.2012 tarihinde geçici kabul tutanağı hazırlamış ve söz konusu tutanak taraflarca imza edilmiş, arsa payı dağılımına gdre davalıya ait olan tüm bağımsız bölümler davalıya teslim edildiğini, taşınmaz ile ilgili olarak 23.05.2012 tarihinde Yapı İzin belgesi alınarak kat mülkiyetine geçilmiş, davalıya paylaşıma uygun olarak her bağımsız bölüm için tapu senetleri teslim edildğini, Sözleşmeye konu bağımsız bölümlerin ve tapu senetlerinin Sözleşme hükümleri çerçevesinde davalı şirket ve diğer kat malikleri teslimi sonrasında 213 sayılı VUK’nun 267/2. Maddesi gereği %5 emsal dahil bedel karşılığı esas alınmak sureliyle 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 30 seri nolu tebliği ile 60 sayılı sirküler gereği davacı Ortak Girişim tarafından Sözleşmede 144 pafta, 994 ada> 28 parseldeki…adresinde bulunan toplam 900000 adet hisseli taşınmazlardan davalı şirket hissesine tekabül eden daireler ve dükkanlar için aşağıdaki faturalar düzenlendiğini, 216750/900000 hisse karşılığı toplam 85 daire için düzenlenmiş; 29.06.2012 tarih ve L- … seri ve sıra nolu toplam 19.169.370,00-TL. tutarlı fatura, … hisse karşılığı toplam 9 daire ve… hisse karşılığı 3 dükkan için düzenlenmiş; 29.06.2012 tarih ve L-977886 seri ve sıra nolu toplam 2.56Ö.338-TL. tutarlı fatura, yukarıda belirtilen faturalar davalı şirkete iadeli taahhütlü olarak gönderilmiş olup davalı çalışanına 05.07.2012 tarihinde tebliğ edildiğini, söz konusu fatura davalı şirket tarafından ticari defterlerine işlendiğini, ancak faturalardan kaynaklı kdv tutarları, davalı şirket tarafından sözleşme’ye ve sektörel uygulamaya aykırı olarak davacı ortak glrişim’e ödenmemiştir.liğ edildiğini, söz konusu fatura davalı şirket tarafından ticari defterlerine işlendiğini, ancak faturalardan kaynaklı kdv tutarları, davalı şirket tarafından sözleşme’ye ve sektörel uygulamaya aykırı olarak davacı ortak glrişim’e ödenmediğini, buna karşılık, davalı şirket de davacı Ortak Girişim adına, arsa payı karşılığı inşaat bedeli karşılığında 31.07.2012 tarih 454245 sıra nolu toplam 24.956.235,63-TL. tutarlı ve ‘ 7830/977886 numaralı faturamız karşılığı tarafımızdan temlik alman 7527/900000- 14052/900900 – 216750/900000 hisseti arsa paymtn tarafınıza tnai edilme bedelidir ” açıklamalı fatura tanzim ettiğini, yüklenici firmanın kestiği fatura KDV toplamından, arsa sahibinin kestiği fatura KDV tutarı düşüldükten sonraki fark, devlete ödenecek KDV’dİr Yüklenici firma Sözleşme nezdindeki sorumluluğunu yerine getirmiştir. Davalı şirket de davacı Ortak Girişim adına, arsa payı karşılığı inşaat bedeli karşılığımda kestiği faturalardan kaynaklı 3.806.883,40-TL.’lik %I8 KDV bedeli, müvekkil davacı Ortak Girişim tarafından davalı şirkete Ödenmiştir Davalı yüklenici firmanın kestiği faturaları ticari defterlerine kaydetmiş, müvekkil şirkete ödemesi gereken KDV’yi ödememiş, devletten de mahsup etmiştir. Bu durum, sözkonusu faturadan kaynaklı KDV tutarının davalı şirketçe ödenmesinin hüküm altına alındığı mahkeme ilamı (İstanbul 21. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2012/217 E. 2013/274 K. bozmadan sonra İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2016/308 E. 2016/367 K. ve söz konusu mahkeme kararında hükmedilen ödemenin yapıldığı icra dosyası /İstanbul 37. İcra müdürlüğü 2014/7515 E.) evrakı ile sabit olduğnu, davacı Ortak Girişim, davalı şirkete…Noterliği’nin 23.06.2014 tarih ve… yevmiye no.lu ihtarnamesi ile toplam 580.355,77-TL, tutarındaki KDV alacağının Ortak Girişim’e ait…bank…Şubesi’ndekî TR … IBAN nolu hesaba derhal ödenmesi hususunda İhtarname keşide edildiğini, davalı şirket … Noterliğinin l Temmuz 2014 tarih ve … yevmiye sayılı cevabi ihtarnamesi ile davacı Ortak Girişim’in 23,06.2014 tarih ve … yevmiye no.lu ihtarnamesine verdiği cevapta; arsa payı karşılığı inşaat işlerinde iş bedeli arsa payı olarak ödenmekte olup sözleşmede aksine bir hüküm bulunmadığı hallerde bu bedele KDV’nin dahil olduğunu, Sözleşme’nin 12. Maddesinde arsa devri nedeniyle doğacak tüm giderler ile Sözleşmemden doğan her türlü masraf, gider, vergi ve harçların yüklenici tarafından ödeneceği hükmü karşısında söz konusu KDV bedellerinden davacı Ortak Girişim’in sorumlu olduğunu, iddia etmiş, bu sebeplerle Ortak Girişim’in taleplerinin haksız ve hukuka aykırı olduğunu savunduğunu, bu gelişmeler karşısında, davacı Ortak Girişim’in ticari defter ve kayıtlarında davalı şirket hesabının 31.12.2012 tarih itibarıyla 21.729,78,02-TL. – 21.149.352,23-TL. = 580.355,79 TL alacak bakiyesi vermiş bulunduğunun tespit edildiğini, buna göre davalı davacıya 31.12.2012 tarihi İtibarı ile 580.355,79-TL. borçlu durumdadır. Bu durum, İstanbul… Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dosyasmda tanzim edilen 02.09.2013 tarihli bilirkişi raporu ile de tespit edildiğini, İstanbul … NoterJiği’nin 05.06.2009 tarih … yevmiye numaralı Düzenleme Şeklinde Arsa Payı Karşılığında İnşaat Yapım Sözleşmesi’nin sözleşmenin tarafı ve arsa sahibi olan dava dışı… Şti’ne Sözleşme’ye konu bağımsız bölümlerin ve tapu senetlerinin Sözleşme hükümleri çerçevesinde davalı şirket ve diğer kat malikleri teslimi sonrasında, 213 sayılı VUK’nın 267/2. Maddesi gereği %5 emsal dahil bedel karşılığı esas alınmak suretiyle 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 30 Ser, No.lu Tebliği ile 60 sayılı Sirküler gereği davacı Ortak Girişim tarafından Stfzleşme’de 144 pafta, 994 ada, 28 parseldeki İstanbul ili, Şişli ilçesi, Cumhuriyet Mahallesi Harika Sok. no:20 adresinde bulunan toplam 900000 adet hisseli taşınmazlardan dava dışı arsa sahibi hissesine tekabül eden daireler/dükkanlar İçin aşağıdaki faturalar düzenlendiğini, …hisse karşılığı toplam 43 daire için düzenlenmiş; 29.06.2012 tarih ve … seri ve sıra nolu toplam 6.691.370,40-TL. tutarlı fatura, 2340/900000 hisse karşılığı toplam 3 adet dükkan için düzenlenmiş; 29.06.2012 tarih ve… seri ve sıra nolu toplam 206.949,60-TL, tutarlı fatura, dava dışı arsa sahibi olan … Şti. tarafından da 05.07,2012 tarih 010114 no.lu fatura müvekkil şirket adına düznelenmiştir. Gerek müvekkil şirket ve gerekse arsa sahibi Merttaş kesilen faturaların KDV tutarlarını Sözleşme,Aye ve ticari teamüllere uygun şekilde karşılıklı olarak birbirlerine ödediklerini, davacı Ortak Girîşim’i zarara uğratan gelişmeler karşısında, davacı Ortak Girişim’in davalı şirket tarafından vadesi geçmiş olmasına ödenmeyen KDV alacağının tahsiline, davaya konu somut olayda mevcut hukuki durumu değerlendirildiğinde, taraflar arasındaki sözleşmede herhangi bir özel ve aksine bir düzenleme bulunmadığı ve davaya konu faturaların İlgili mevzuat hükümlerine uygun şekilde tanzim edildiği dikkate alındığında, somut olayda KDV’nin götürü bedelin içinde olduğuna ilişkin genel kuralın uygulanmasını engelleyecek hukuki bir durumun bulunmadığı ve söz konusu KDV tutarının davalı tarafça ödenmesinin davalı şirket yönünden haksız ve hukuken dayanaksız bir zenginleşmeye yol açtığı açıktır Bu durum karşısında huzurdaki davanın kabulü ile söz konusu faturalardan kaynaklı KDV tutarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın esasına ilişkin cevap ve itirazlarının sunulmasından önce davacı ile müvekkili şirket arasındaki hukuki ilişkiyi ortaya koymak gerekirse; davacı yüklenici… Girişim ile Arsa sahipleri…, … A.Ş, … Şti arasında… Noterliği’ nm … yevmiye sayılı, 05.06.2009 tarihi “Düzenleme Şeklinde Arsa Payı Karşılığı inşaat Yapım Sözleşmesi” akdedildiğini, söz konusu 05.06.2009 tarihli Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesinin 2. maddesine göre mülkiyeti arsa sahiplerine ait olan, … mevkiinde bulunan, tapunun 144 pafta, 994 ada, 28 parselde kayıtlı 12.065 m2’lik taşınmaz üzerinde imar mevzuatına, sözleşme hükümlerine ve teknik şartnameye uygun bina inşa edilmesi, inşa edilecek yapının %48’imn yüklenicilere %52’sinin arsa sahiplerine olacak şekilde paylaştırılması hususunda anlaşmaya varıldığını, müvekkili davalı … A.Ş ise davacı yüklenici Ortak Girişimcin verdiği 06.10.2009 tarihli muvafakattiamelcr ile arsa sahiplerinden…A.Ş ve…’dan tapuda pay satın almış, böylelikle 05.06.2009 tarihli Arsa Karşılığında inşaat Yapım Sözleşmesinin tarafı haline geldiğini, taraflar arasında kararlaştırılan paylaşıma uygun olarak tapuda kat irtifakı kurulmuş ve bağımsız bölümler, arsa payına uygun olarak, tapuda müvekkil davalı şirket adına kaydedildiğini, inşaatın sonunda davacı yüklenici Ortak Girişim, arsa sahiplerinden müvekkil şirkete tanzim ettiğini, 150 m2’den küçük konutlar için tanzim ettiği faturada, toplam 85 adet konutun tutarını 18.979.574,26-TL. olarak göstermiş ve bu tutar üzerinden %l oranında 189,795,74-TL. KDV hesaplayarak faturayı müvekkil şirkete gönderdiğini, 150 m2sden büyük 9 adet bağımsız bölüm ve 3 adet dükkan için tanzim ettiği faturada ise toplam bedel 2.169.777,97-TL. olarak gösterilmiş ve bu tutar üzerinden %18 oranında 390.560,03-TL. KDV hesaplayarak faturayı müvekkil şirkete gönderdiğini, arsa sahiplerinden müvekkil davalı şirket ise, teslim ettiği arsa payı için davacı yüklenici Ortak Girişim adına, Ortak Girişim tarafından kendisine kesilmiş olan faturalarda gösterilen tutarla aynı tutarda (21.149.352,23-TL.) fatura tanzim ederek bu tutar üzerinden %I8 oranında 3.806.883,40-TL,Tık KDV hesapladığını, söz konusu fatura, davacı Ortak Girişim’e gönderilerek faturada gösterilen KDV tutarının 24.08.2012 tarihine kadar müvekkil davacı şirketin banka hesabına ödenmesi talep edildiğini, davacı Ortak Gİrişim’in KDV tutarının talep edilmesine rağmen ödememesi üzerine, müvekkil şirket tarafından İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin…E. sayılı dosyası üzerinden KDV tutarının tahsili talepli olarak dava ikame edilmiş ve İstanbul …Asliye Ticaret Mahkemesinin … E., … K. sayılı, 06.12.2013 tarihli karan ile “davanın kabulüne” karar verildiğini, akabinde kısa kararda davalının sorumlu olduğu miktar belirtilmediği gerekçesi ile Yargıcayca bozulmuş ise de bu eksiklik giderildikten sonra verilen davanın kabulü yönündeki karar Yargıtay tarafından da onarak kesinleşmiş ve davacı Ortak Girişim kesinleşen mahkeme karan doğrultusunda faturaya konu KDV tutarım ödemek zorunda kaldığını, huzurdaki davada ise davacı Ortak Girişim haksız ve mesnetsiz olarak müvekkil şirket adına düzenledikleri iki adet faturadan kaynaklanan 580.355,77-TL KDV tutarım talep etmekte olup, işbu talepleri tümüyle yasal mevzuata ve taraflar arasındaki sözleşmeye aykırı olduğunu, davanın esasına yönelik itirazlarının ise, yerleşik yargıtay içtihatları kapsamında arsa karşılığı inşaat yapım sözleşmeleri “götürü bedelli” ve “anahtar teslim” sözleşmelerden olup yüklenici tarafından düzenlenen faturaya konu kdv tutarının arsa sahibinden talep edilmesi hukuken mümkün olmadığını, taraflar arasındaki 05.06.2009 tarihi ‘‘Düzenleme Şeklinde Arsa Payı Karşılığı İnşaat Yapım Sözleşmesi” ne göre arsa sahibi, arsasını yükleniciye teslim etme ve müteahhit ise buna karşılık arsa Üzerine sözleşmede belirtilen vasıfta İnşaat yapıp arsa sahibine düşen bağımsız bölümleri teslim etme borcu altına girdiğini, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri, davacının da dava dilekçesinde ikrar ettiği üzere, götürü bedelli ve anahtar teslim niteliğinde sözleşmelerden olduğunu, bu bakımdan, sözleşmede ayrıca öngörülmediği takdirde, sözleşmede belirlenen bedelin dışında başka bir bedel talep edilmesi hukuken mümkün olmadığını, Yerleşik Yargıtay içtihatları da bu doğrultuda olduğunu, Yargıtay … Hukuk Dairesinin …E,s sayılı, …K. sayılı, 22.01.2010 tarihli kararında , Yine Yargıtay … Hukuk Dairesinin 2002/4166 E,, 2002/5092 K. sayılı, 12,11.2002 tarihli kararında da mümkün olmadığının gerekçelerle açıklandığını, yine Arsa Payı Karşılığı İnşaat Yapım Sözleşmesinin götürü usulü sözleşmelerden olduğu yukarıdaki İstanbul .. Aslîye Ticaret Mahkemesinin … E., … K. sayılı dosyasına sunulan; Yargıtay Onursal Daire Başkanı İzzet Karadaş tarafından düzenlenen 24.08.2012 tarihli mütalaa İle Yeminli Mali Müşavirler Dr. … ve … tarafından düzenlenen 04.2013 tarihli mütalaada da açıkça belirtildiğini, yerleşik Yargıtay içtihatları kapsamında arsa karşılığı inşaat yapım sözleşmeleri götürü bedelli sözleşme olarak kabul edilmekte ve aksi sözleşmede açıkça belirtilmemesi halinde KDV dahil her türlü bedelden yüklenici sorumlu tutulmakta olduğunu, huzurdaki davanın bu nedenle reddi gerektiğini, taraflar arasında yürürlükte olan arsa payı karşlğllt inşaat sözleşmesinde yüklenicinin kesmiş olduğu faturada yer alan KDV’yi arsa sahibine yansıtabileceğine ilişkin hiçbir düzenleme kesinlikle yer almadığını, kat karşılığı inşaat sözleşmesinde arsa sahibine teslim edilecek konut ve işyerleri sebebiyle arsa sahibinden ayrıca katma değer vergisi talep edilebilmesi ancak ve ancak Sözleşmede öngörülmüş olması halinde mümkün olacağını, sözleşmede hüküm bulunmaması halinde ise yüklenicinin arsa sahibinden katma değer vergisi veya diğer bir masraf vs. talep etmesi hukuken mümkün olmadığını, somut ihtilafta da taraflar arasındaki Arsa Karşılığı İnşaat Yapımı Sözleşmesinde müvekkil şirketin yüklenicinin, inşaatın sonunda atsa sahibi adına kestiği inşaat faturasında ver alan KDV’vi ödeyeceğine dair herhangi bir düzenleme kesinlikle bulunmamakta olup, bu halde KDV tutarının müvekkil şirkete yüklenmesi kesinlikle mümkün olmadığını, somut olayda taraflar arasındaki 05,06.2009 tarihi “Düzenleme Şeklinde Arsa Payı Karşılığı İnşaat Yapım Sözleşmesinde KDV tutarının davalı arsa sahibi müvekkil şirket tarafından ödeneceğine ilişkin herhangi bir düzenleme bulunmadığı gibi aksine kdv dahil her türlü giderlerin davacı yüklenici tarafından ödeneceğine dair açık hüküm bulunduğunu, Beyoğlu 34. Noterliği’ nin 19917 yevmiye sayılı, 05.06.2009 tarihi “Düzenleme Şeklinde Arsa Payı Karşılığı İnşaat Yapım Sözleşmesi” nin “Müteahhide Ait Masraf ve Giderler” başlıklı 12.7. Maddesinde; “12.7. Tapuda müteahhide hisse devri sırasında doğacak her türlü tapu harcamaları, alım satım harçları, ipotek lesis ve teminat değişikliği harçları ve bu nedenle doğacak KDV dahil her türlü vergiler” hükmü yer aldığını, bununla birlikte, Sözleşme’nin 12.4. bendi; “İnşaatın devamı sırasında ilgili mercilerce alınması zorunlu tüm vergi, taşınmazın tamamına ait emlak vergileri, harç w resimler dahil tum masrafları,” maddelerinin yeraldığını, 05.09.2009 tarihli Arsa Payı Karşılığı İnşaat Yapım Sözleşmesi’nin “Müteahhide Ait Masraf ve Giderler” başlıklı 12. maddesi bütünüyle değerlendirildiğinde, inşaatın yapımı sırasında ilgili merciler nezdinde tahakkuk eden tüm vergi, harç ve resimler dahil tüm masraflardan yüklenicinin sorumlu olduğu açıkça ortada olduğunu, diğer yandan, tüm masraflardan müteahhidin sorumlu olacağının tek istisnası, ayrık bir bend halinde belirtilmiştir Buna göre; 12.8. bent hükmü; “…Ancak bağımsız bölümlerde, arsa sahipleri adına ilgili kurum ve kuruluşlarda
(elektrik, .w, doğalgaz vs.) yapılacak abonelik sözleşmelerim ilişkin masraf ve harçlar ile yatırılması gereken depozitolar arsa sahibine ödenecektir. ” şeklinde düzenlendiğini, taraflar arasındaki Arsa Payı Karşılığı İnşaat Yapım Sözleşmesinden kaynaklanan davaya konu faturalara ilişkin toplam 580.355,77-TL KDV tutarının ödenmesinden davacı Ortak Girişimcin sorumlu olduğu ve müvekkil şirkete herhangi bir sorumluluk yüklenemeyeceği gerek yerleşik Yargıtay içtihatları gerekse de taraflar arasındaki Sözleşme hükümleri kapsamında sabit olup huzurdaki haksız, dayanaksız davanın reddi gerektiğini, davacı tarafın atıfta bulunduğu İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dosyasında mübrez bilirkişi raporu’nda müvekkilin borçlu olduöuna ilişkin en ufak bir tespit yer almadığını, aksine söz konusu bilirkişi raporunda müvekkil lehine görüş bildirilmiş olup dava da müvekkili lehine sonuçlandığını, davacının aksi yöndeki beyanları gerçeklere aykırı olup dikkate alınmasının mümkün olmadığını, ortak girişimlerin bir tüzel kişiliği bulunmamakta olup ortak girişimler, her bir tüzel kişiliğin birlikteliğinden oluşan kendine özgü bir hukuki yapıdır. Huzurdaki davada davacı Ortak Girişim’in tüzel kişiliği bulunmadığından aktif husumet ehliyeti olmadığını, sonuç olarak huzurdaki dava tamamıyla haksız ve dayanaksız olup reddi gerektiğini ileri sürerek fazlaya ilişkin hak ve alacaklarıma saklı kalmak kaydı ile huzurdaki haksız ve mesnetsiz davanın reddi ile yargılama giderleri ile avukatlık ücretlerinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava; Kat karşılığı inşaat sözleşmesi nedeniyle yüklenicinin mal sahibinden KDV isteyip isteyemeyeceğine ilişkindir.
Mahkememizce tüm dosya kapsamı, iddia ve savunmalar doğrultusunda bilirkişi raporu alınması cihetine gidilmiş olup, alınan bilirkişi raporunda özetle; tarafların yasal ticari defterleri üzerinde inceleme yapılmış, incelenen taraflara ait defterlerin açılış ve yevmiye kapanış tasdiklerinin zamanında ve usulüne uygun yaptırılmış olduğunu ve defterlerin birbirini teyid eder şekilde tutulmuş olduğunun görüldüğünü, davaya konu evrakların incelenmesinde; davacı yüklenici Ortak Girişim ile Arsa sahipler…,…A.Ş, … Şti arasında Beyoğlu 34, Noterliği’ nİn 19917 yevmiye sayılı, 05.06.2009 tarihi “Düzenleme Şeklinde Arsa Payı Karşılığı İnşaat Yapım Sözleşmesi” akdedildiğini, bu Sözleşmeye göre İstanbul ili, Şişli ilçesi, Bomonti mevkiinde bulunan, tapunun 144 pafta, 994 ada, 28 parselde kayıtlı 12.065 m2’lik taşınmaz Üzerinde bina inşa edilmesi, inşa edilecek yapının %48’inîn yüklenicilere %52’sinin arsa sahiplerine olacak şekilde paylaştırılması hususunda anlaşmaya varıldığını, daha sonra davalı …A.Ş’nirı dava dışı arsa sahipleri …A.Ş ve Yalçın Ayaydın’dan tapuda pay satın aldığını, sözleşme çerçevesinde Müteahhit Ortak Girişim tarafından inşaat tamamlandıktan sonra davalı …A.Ş’ye 85 daire için 29.06.2012 tarih ve L-977830 seri ve sıra nolu 18.979.574,26 + 189.795,74-TL. KDV olmak üzere toplamda 19.169.370-TL. .tutan fatura ile 9 daite ve 3 dükkan için 29.06.2012 tarih ve L-977886 seri ve sıra nolu 2.169.777,97 +390.560,03 KDV olmak üzere toplam 2.560.338-TL. tutarlı fatura tanzim edildiğini, buna karşılık … A.Ş tarafından da Ortak Girişime 31.07.2012 tarihinde 17.342.468,83-TL arsa payı bedeli ve 3.806.883,40- TL KDV içeretı 454245 numaralı fatura düzenlendiğini, Katma Değer Vergisi açısından kat karşılığı inşaat sözleşmeleri iki ayrı işlemi içerdiğini, bunlardan birincisi arsa sahipleri tarafından arsanın bir kısım payın müteahhide devri, İkincisi ise yüklenici tarafından arsa sahiplerine inşaat yapımı /bağımsız bölüm teslimi olduğunu, Maliye Bakanlığınca yayımlanan 60 seri no’lu Katma Değer Vergisi Sirkülerinde arsa payı karşılığı inşaat işleri İle ilgili kapsamlı düzenleme yapıldığını, somut olayda arsa, iktisadi bir işletmeye dahil olduğundan hem arsa sahibinin müteahhide arsa payı devi işlemi, hem de müteahhidin arsa sahibine bağımsız bölüm teslimi işlemi KDV uygulamasına tabii olacaktır. Vergiyi doğuran olay müteahhidin arsa karşılığı bağımsız bölümleri arsa sahibine teslimi ile gerçekleştiğini, davaya konu olayda arsa teslimi ve bağımsız bölüm tesliminin eş zamanlı gerçekleştiği kabul edilmesi gerektiğini, bu çerçevede davaya konu faturalar incelendiğinde ilgili vergi ve KDV mevzuatına uygun düzenlendiği görüldüğünü, Yargıtay’ın kabul gören yerleşik içtihatlarına göre arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri götürü bedelli sözleşmelerdendir. Müteahhide belli bir arsa payının/bağımsız bölümlerin/taşınmazın devri şeklinde belirlenen bedelin “götürü bedel” olduğu gerek doktrinde gerekse de Yüksek Yargıtay içtihatlarında kabul edildiğini, ( Yargıtay 23. Hukuk Dairesi 2014/736 E, 2014/2984 K. 16.04.2014 sayılı kararında) Götürü bedel ise Türk Borçlar Kanunu’nun 480. Maddesinde; “MADDE 480- Bedel götürü olarak belirlenmişse yüklenici, eseri o bedelle meydana getirmekle yükümlüdür. Eser, öngörülenden fazla emek ve masrafı gerektirmiş olsa bile yüklenici, belirlenen bedelin artırılmasını isteyemez.., ” şeklinde düzenlendiğini, arsa payı karşılığı yapılan inşaat sözleşmelerinde inşaat karşılığı müteahhide verilecek daireler/hisse oranı belli ise bu tip sözleşmelerin de bedeli götürü bedel kapsamında olduğunu, bina yapım işlerinde götürü bedel “için “anahtar teslimi” deyimi de kullanılmakta olduğunu, bunun anlamının, bina yapımının sözleşmedeki koşullar çerçevesinde gerçekleştirilerek içinde oturulacak veya faaliyette bulunulacak vaziyette teslim edilmesidir. Aksi kararlaştırılmadıkça “götürü bedelli” kabul edilen arsa karşılığı inşaat sözleşmelerinde iş sahibinin sözleşmede kararlaştırılan bedel dışında hiçbir harcamaya katlanması söz konusu olmadığını, somut olayda davacı, inşaat sonunda arsa sahibine devredilen bağımsız bölümlere ilişkin, arsa sahibi adına kestiği İnşaat faturasından kaynaklanan KDV bedelinin tahsilini talep etmektedir. Yüksek Yargıtay’ın, arsa payı karşılığı İnşaat sözleşmelerinin niteliği gereği, yüklenici faturasında yer alan KDV’nin arsa sahibinden talep edilemeyeceğine ilişkin yerleşik içtihatları bulunduğunu, Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre, arsa karşılığı inşaat sözleşmelerinin niteliği gereği yüklenici, arsa sahibi adına kestiği faturada yer alan KDV bedelini, aksine düzenleme olmadıkça arsa sahibinden talep edemeyeceğini, bu halde taraflar arasındaki sözleşmede aksine bir düzenleme olup olmadığını da incelemek gerekmektedir. Yine dosyadaki kararlardan Yargıtay … Hukuk Dairesi’nin … E. … K. sayılı 30.03.2016 tarihli kararında; “…KDV’rtin götürü bedele dahil olmam nedeniyle KDV eklememek, götürü bedeli aşan kısmına ise birim fiyata KDV dahil olmadığından KDV Kanunu’nugöreKDVeklemek»” şeklinde hüküm kurulduğunu, buna göre arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde götürü bedel içinde KDV’nin dahil olduğu kesin olarak kabul edildiğini, taraflar arasında yürürlükte olan … Noterliğinin…yevmiye sayılı 05/06/2009 tarihli “Düzenleme Şeklinde Arsa Payı Karşılığı İnşaat Yapım Sözleşmesi” nin götürü bedelli sözleşme olduğunu, TBK ve Yargıtayın yerleşik içtiahları uyarınca davacı yüklenici Ortak Girişim’in davalı arsa sahibinden götürü bedelin dışında herhangi bir bedel talep edemeyeceğini, taraflar arasında yürürlükte olan… Noterliğinin … yevmiye sayılı 05.06.2009 tarihli “Düzenleme Şeklinde Arsa Payı Karşılığı İnşaat Yapım Sözleşmesi” nde, yüklenicinin düzenlediği faturadan kaynaklanan KDV’nin arsa sahibinden talep edilebileceğine ilişkin aksine bir düzenleme mevcut olmadığını, Yargıtay’ın yerleşik içtihatları uyarınca davaya konu 29.06.2012 tarih ve… seri ve sıra nolu toplam 19.169.370,00-TL. tutarlı fatura ve 29.06.2012 tarih ve … seri ve sıra nolu toplam 2.560.338-TL tutarlı faturalardan doğan toplam 580.355,77-TL. KDV’nin davalı arsa sahibinden talep edilemeyeceği yönünde görüş bildirilmiştir.
Davacı taraf sunmuş olduğu Hukuk Genel Kurulu Kararı kat karşılığı inşaat sözleşmesi ile ilgili olmadığından itibar edilmemiştir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 27.05.2015 tarih 2014/23-718 2015/1433 sayılı kararında; “Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi çerçevesinde davalıdan istenen katma değer vergisi alacağının tahsili için girişilen takibe vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
Mahkemece arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin kendine özgü bir sözleşme olduğu, bu nedenle Katma Değer Vergisi Kanunu kapsamında bir işlem olmadığı; sözleşmenin götürü bedelli olması karşısında KDV yükümlülüğünün yüklenici üzerinde olduğu gerekçesiyle davanın reddine dair verilen karar, davacı vekilinin temyizi üzerine Özel Dairece yukarıda gösterilen nedenlerle bozulmuş, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Direnme kararı esasa yönelik nedenlerle davacı vekili, kötüniyet tazminatı verilmesi noktasından da davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık arsa payı karşılığı inşaat yapımı sözleşmesinden doğan teslim ediminin katma değer vergisini doğuran olay sayılıp sayılmayacağı ve bu vergi yükümlülüğünün (götürü bedelli sözleşme sayılan anılan) sözleşme ile arsa sahiplerine devredilip devredilemeyeceği noktasında toplanmaktadır. Davacı temyizi bakımından yapılan incelemede;
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri tam iki tarafa karşılıklı borç yükleyen (synallagmatik) sözleşmelerden olup, bu sözleşme ile yüklenici, üzerinde taraflar arasında anlaşılmış bulunan vasıflarda ve imar mevzuatına uygun bir bina yapmayı üstlenirken arsa sahipleri de edim olarak, belirlenen arsa payının devrini gerçekleştirmeyi üstlenirler. Yapısı gereği bu sözleşme türü “götürü bedelli” olup, arsa maliklerinin arsa payı devretmekten başka borçları bulunmamaktadır. Bu anlamda sözleşmenin ifasından doğacak borçların tamamından yüklenici sorumludur. Öte yandan bu sözleşme kendine özgü (sui generis) bir sözleşme olup arsa malikleri için ticari nitelikte değilken, yüklenici için ticari niteliktedir.
Bu noktada arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin katma değer vergisi doğurup doğurmayacağı üzerinde de durulmalıdır. Bilindiği gibi Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın “vergi ödevi” başlıklı 73 üncü maddesinin ikinci fıkrasına göre vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununda nelerin katma değer vergisi doğuracağı tek tek sayılmıştır. Yukarıda değinilen anayasal ilke ile birlikte düşünüldüğünde, arsa payı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan karşılıklı edimlerin katma değer vergisi doğurmayacağı açıktır. Taraflarca akdedilen sözleşmede katma değer vergisinin aidiyetinin belirlenmesi ve davacının bu vergiyi fatura kapsamına alarak vergi idaresine ödediği iddiasında bulunması da bu ilkeyi değiştirmez.
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesindeki edimlerin kıyas yoluyla satım ya da trampa sayılması ve bu kapsamda vergiye tâbi olduklarının düşünülmesi de doğru değildir.
Açıklamalar çerçevesinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerine konu edimlerin katma değer vergisi doğurması söz konusu olamayacağından davacının bu çerçevede bu verginin doğduğunu ileri sürmesi yasal dayanaktan yoksundur.
Diğer taraftan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinin götürü bedelli sözleşme olduğu tartışmasız bulunduğuna göre yükleniciye ait bir edimin, sözleşme ile dahi olsa arsa maliklerine devrine de yasal olanak bulunmamaktadır. Bu şekilde sözleşmenin 13 üncü maddesinde yapılan düzenlemenin yazılmamış sayılması gerektiği kabul edilmelidir. Sırf bu şekilde sözleşmeye derc edilen vergi yükümlülüğü, zaten doğmamış bir vergi alacağının ödenmesi mükellefiyeti de getirmez.
Hukuk Genel Kurulundaki görüşmeler sırasında bir kısım üyeler katma değer vergisinin arsa üzerine inşaat yapılması suretiyle oluşan artı değerin vergilendirilmesi amacını güttüğü ve somut olayda katma değer vergisinin doğacağı, kaldı ki …Bakanlığı’nca hazırlanan 30 No’lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği’nde bu yönde ayrıntılı hükümler bulunduğu; diğer taraftan davacı şirket bakımından bu işin iştigal konusu yapıldığı ve bu suretle elde edilen ticari kazancın vergi matrahını oluşturacağı, ayrıca taraflar arasındaki sözleşmede maliyet hesabının, yüklenici tarafından vergi idaresine ödenecek katma değer vergisinin arsa maliklerine yansıtılması düşüncesinden hareketle maliyet hesabı ve bağımsız bölüm paylaşımı yapıldığının anlaşılması karşısında sözleşme şartının yazılmamış sayılmasının sözleşmeye müdahale niteliği taşıyacağı ve bu nedenlerle direnme kararının bozulması yönünde görüş bildirmişlerse de belirtilen nedenlerle bu görüşe itibar edilmemiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle direnme kararının onanmış olduğu anlaşılmakla,
Olayımıza birebir kat karşılığı inşaat sözleşmesi nedeni ile KDV alacağının yüklenici tarafından talep edilemeyeceğine dair Hukuk Genel Kurulu kararı ve bilirkişi raporuna göre davacının açmış olduğu davanın reddi cihetine gidilmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan tüm bu nedenlerle;
1-Davacının açmış olduğu davanın REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi uyarınca alınması gereken 35,90 TL harcın peşin alınan 9.911,03 TL harçtan mahsubu ile fazla alınan 9.875,13 TL harcın karar kesinleştiğinde istek halinde davacı tarafa iadesine,
3-Davalı yararına tayin ve takdir edilen 37.164,23 TL nisbi vekalet ücretinin davacıdan tahsiline, davalıya ödenmesine,
4-Tarafların yapmış olduğu yargılama masraflarının kendi üzerinde bırakılmasına,
5-Kalan gider avansının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair kararın istinaf yolu açık olmak üzere davacı ve davalı vekillerinin yüzlerine karşı oybirliği ile verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.
Başkan …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Katip …
¸e-imzalıdır