Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2016/761 Esas
KARAR NO:2021/866

DAVA:İtirazın İptali
DAVA TARİHİ:12/11/2010
KARAR TARİHİ:23/12/2021

Taraflar arasında görülen davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonucunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacılar vekili Mahkememize verdiği dava dilekçesi ile; müvekkillerinin her birinin gemi inşası ve işletmeciliği alınanda muteber firmalar olduğunu, bu faaliyetleri kapsamında 28/07/2006 tarihinde davalı taraf ile … Römorkör temini işi götürü bedel mal alımı sözleşmesi akdedildiğini, sözleşme ile müvekkillerinin iki adet römorkörü inşa etmeyi ve davalı tarafa teslimini sağlamayı, davalının da buna mukabil sözleşmede miktarı ve vadeleri kararlaştırılan hak edişleri ödemeyi üstlendiğini, bahse konu römorkörlerin, sözleşmeye uygun şekilde inşa edilerek teslim edilmesine karşı, davalı idarenin türlü bahaneler ileri sürmek suretiyle, sözleşme kapsamında tahakkuk etmiş olan hak edişlerde kesinti yaparak müvekkillerine eksik ödemede bulunduğunu, bahse konu alacağın ödenmesi hususunun davalı tarafa yazılı ve sözlü olarak bildirildiğini, … 12. Noterliğinden 04/02/2009 ve … yevmiye numarası ile keşide edilmiş olan ihtarnamede alacağın ödenmesinin talep edildiğini ancak müvekkillerinin alacaklarının ödenmediğini, bu nedenle anılan ihtarnamede belirtilen tutar için … 2. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası ile icra takibi yapıldığını, davalı tarafın icra takibine itirazı üzerine takibin durduğunu, İİK.nın 67. maddesi uyarınca davalının, müvekkillerinin vadesi gelmiş haklı alacağını ödememek için gerçeğe aykırı beyan ve iddialar ile takibe itiraz ettiğinden itirazın iptaline karar verilmesini ve alacağın %40’ından az olmamak üzere icra inkar tazminata karar verilmesi talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili Mahkememize verdiği cevap dilekçesi ile; müvekkilinin bir kamu iktisadi kuruluşu olduğunu, kamu ihale mevzuatı çerçevesinde 2 adet … Römorkör inşası ve temini maksadıyla ihale açıldığını, davacıların ihaleyi kazandığını, davacılar ile götürü bedel üzerinden sözleşme imzalandığını, sözleşmenin 6. maddesine göre her bir römorkör için 8.970.000 Euro olmak üzere toplam bedelin 17.940.000 Euro olduğunu, sözleşmenin 11. maddesine göre sözleşme imzalandıktan 5 gün sonra işe başlanılması ve bu tarihten itibaren geçici kabul işlemlerinin tamamlanmasına kadar 1. römorkör için 510 takvim günü, 2. römorkör için 540 takvim günü sürenin belirlendiğini, buna göre ilk römokörün en geç 23/12/2007 tarihinde, 2. römorkörün ise en geç 22/01/2008 tarihinde teslim edilmesi gerektiğini, ancak davacıların her iki römorkörü gecikmeli olarak 03/12/2008 tarihinde teslim ettiğini, sözleşmede öngörülen süreden yaklaşık 1 yıl kadar gecikme olduğunu, diğer bir anlatımla 1. römorkörün tesliminde 345 gün, 2. römorkörün tesliminde ise 315 gün gecikme olduğunu, sözleşme hükümlerine göre pilot ortak konumunda olan davacı … Grup Ltd. Şti.’nin davalıya başvurarak römorkörlerdeki kullanılacak ana makinelerin üretimini yapan şirketin fabrikasında yangın çıktığını belirterek mücbir sebep iddiası ile süre uzatım talebinde bulunduğunu, talebin kamu ihale kurumunca mücbir sebep olarak değerlendirildiğinden kuruluşça 1. römork için 65 gün, 2. römorkör için 62 gün süre uzatımı yapıldığını, bu sürelerin mahsubu ile beraber 1. römorkörün 280 gün 2. römorkörün 253 gün gecikmeyle teslim edildiğinin ortaya çıktığını, sözleşme uyarınca römorkörlerin geç teslim edilmesi durumunda gecikme cezası tahakkuk ettiğini, her iki römorkör için hesaplanan toplam 1.434.303 Euro bedelin davacıların hak edişlerinden kesildiğini, davacıların son hak edişlerine ait faturada bu nedenle kesinti yapıldığını, ayrıca davacıların SGK prim ve vergi borçları olarak toplam 86.219,54 Euro karşılığı 184.119,19 TL’nin mahsup edildiğini, buna göre yüklenicilerin 2.691.000 Euro hak ediş alacağından 1.434.303 Euro gecikme cezası, 86.219,54 Euro SGK prim ve vergi borcu ve 474.46 Euro diğer borçlarına mahsup yapılmak üzere toplam 1.521.000 Euro kesinti yapıldığını ve bakiye 1.170.000 Euro’nun davacılara 30/01/2009 tarihinde ödendiğini belirterek davanın reddine ve kötü niyet tazminatına karar verilmesini talep etmiştir.
Yargılamayı yapan … 47. Asliye Ticaret Mahkemesinin 11/12/2013 tarih ve 2010/… Esas, 2013/… karar sayılı kararı ile; “…Dosya içinde kapsamlı şekilde mevcut olan sözleşme, ödeme belgeleri, teknik bilgiler, ihtarnameler ve ayrıntılı bilirkişi kurulu raporları, dosyanın tüm kapsam ve delilleri birlikte değerlendirildiğinde, ayrıntıları gerekçeli karara uzun uzun yazılmasında fayda bulunmayan oluşa ve yasaya uygun işin uzmanı teknik bilirkişiler tarafından hazırlanan rapor ve ek rapora göre de, taraflar arasında 28.07.2006 tarihinde bahsedilen sözleşmenin yürürlüğe girdiği, işin başlangıcının en geç 02/08/2006 tarihinde başladığı, 1 nolu römorkorun (Kurtarma-5) inşaat süresinin 510 takvim iş günü sonrası 25.12.2007 tarihinde, 2 nolu römorkorun da (Kurtarma-6) inşaat süresinin 540 takvim iş günü sonra 24.01.2008 tarihinde dolduğu, ancak 01.10.2007 tarihinde yapılan … 1.Sulh Hukuk Mahkemesinin …/… D.İş sayılı dosyasında pervanelerin gelmediği ve römorkorların ana makinalarının tersanede olmadığının tespit edildiği, ana makinalar olarak … marka … model 1000rpm model olarak davalı tarafından uygun görüldüğü, Belçikalı … firması ile 6 adet makina alımında mutabakat sağlandığı, üç tanesinin Eylül 2007’de üç tanesinin de Ekim 2007 de teslim edileceği hususunda anlaşma sağlandığı, ancak üretici … firmasında çıkan yangın ve patlama nedeni ile ürünlerin tesliminde gecikmeler yaşandığı ve 15.05.2008 tarihinde teslim alındığı ve bu durumun mücbir sebep teşkil edeceğinin açık olduğu çünkü motor üretici firmasının malları zamanında teslim etse idi sipariş edilen römorkorların zamanında teslimi mümkün olabileceğinin bilirkişi kurulunca tespit edildiği açık olup, … motor fabrikasında meydana gelen yangın ve patlamadaki hasarın giderilmesinin zaman aldığı, fabrikada üretimin aksadığının açık bir gerçek olduğu ve bu gecikme durumunun yaşanacağının davalıya 30.10.2007 tarihinde noterlik ihtarnamesi ile bildirildiğinin sabit olduğu, römorkorların fiili teslim tarihinin 03.12.2008 tarihi olup, makinaların fiili tesliminin gerçekleştiği 15.05.2008 ile aralarında toplam 202 gün süre geçtiğinin anlaşıldığı, bu durumda her bir römorkorun inşaatının tamamlanarak tesliminin sözleşmenin 11.maddesine göre tamamlanması tarihi arasında 113 günlük süre bulunduğunun tespit edildiği, bu durumda 202 gün sonra inşa edilmesi nedeni ile her bir römorkorun inşaatında 89 gün gecikme olduğu ve mal alım sözleşmesinin gecikme şartına ilişkin her bir römorkor inşaat bedelinin 3/10.000 ‘i kadar oluşacak miktarın gecikme günü ile çarpımı halinde gecikme cezasının ortaya çıkacağı, bu durumda iki römorkor için 89×2=178 günlük gecikme cezası tazmitanının davalı idareye ödenmesi gerektiği, bunun da toplam 478.998 Euro tuttuğunun bilirkişilerce hesaplandığı, diğer hususlardaki davalının iddialarının ispatlanamadığı ve davacıların hak ediş tutarı olan 1.042.002 Euro hak ediş bedelinin davalı idareden talep etmelerinde sözleşme, ekleri, yapılan ihtarlar ve diğer belgelerle ispatlandığı üzere haklı oldukları, diğer talepleri ve faiz konusundaki fazla taleplerinin reddi gerekeceği, alacağın her ne kadar hak ediş miktarından arta kalan kısım olarak sözleşmedeki miktar yönünden belirlenebilir olması muhtemel gözüküyor olsa da, alacağın ancak yargılama sonucunda ve yapılan işin niteliği ve gecikme bedelinin cezai şarta esas olan işlerin tespiti açısından miktarının belirlenemeyeceği ve bu miktarın tespitinin yargılamayı gerektirdiği değerlendirilmekle, davacıların icra inkar tazminat taleplerinin yerinde olmadığı …” gerekçesi ile davanın kısmen kabulü ile; … 2. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasında davalının 1.042.002 Euro asıl alacak ve 39.245,85 Euro işlemiş faiz olmak üzere toplam 1.081.247,85 Euro alacak için yaptığı itirazın iptaline, takibin bu miktar üzerinden devamına karar verilmiştir.
Mahkeme kararının taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi neticesinde temyiz incelemesini yapan Yargıtay 15. Hukuk Dairesinin 17/09/2015 tarih ve 2015/1156 Esas, 2015/4478 Karar sayılı ilamı ile; “…Davalı iş sahibi vekili rapor ve ek rapora itirazlarında teknik olarak açıklama yaparak ceza kesintisinde haklı olduğunu ileri sürdüğü gibi, ceza kesintisi dışında davacı yüklenici ortak girişimin yükümlülüğünde olup kendileri tarafından ödenen SGK primleri ve cezalarının ödendiğini, eksik bırakılan işlerin tamamlanması nedeniyle yapılan giderlerin de hakedişten haklı olarak kesildiğini ileri sürmesine rağmen rapor ve ek raporda bu itirazlar gerekçeli olarak karşılanmamış, SGK ödemeleri ve eksik bırakılan işlerin tamamlanması ile ilgili herhangi bir inceleme ve yine davacının da römorkörlerin teslim tarihinin tespiti ile ilgili sürenin yanlış hesaplandığı, personel eğitim ve testlerinin teslim süresine dahil olmadığını ileri sürmesine rağmen bu hususta da gerekçeli ve ayrıntılı açıklama yapılmamıştır.
Bu durumda mahkemece konusunda uzman ve öncekiler dışında gemi inşaatı ile ilgili gemi makine yüksek mühendisi, gemi makine işletme mühendisi ve mali müşavirden oluşturulacak bilirkişi kurulundan tarafların iddia ve savunmaları, rapor ve ek rapora itirazları ve özellikle davalı iş sahibinin davacı adına SGK primleri ve cezalarını ödediği, eksik işlerin kendisi tarafından tamamlandığına dair tarafların itirazları ile ilgili gerekçeli, denetime elverişli ve önceki rapordan ayrılma halinde ayrılma nedenlerini gösterir rapor alınıp önceki raporla farklılık doğması halinde bu farklılığın da giderilmesi için gerekirse üçüncü kez bilirkişi incelemesi yaptırılarak sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken, tarafların ve özellikle davalının itirazları karşılanmaksızın yetersiz bilirkişi rapor ve ek raporuna itibar edilerek yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış, kararın bozulması uygun görülmüştür…” gerekçesi ile Mahkeme kararı bozulmuştur.
Yargıtay 15. Hukuk Dairesinin 22/06/2016 tarih ve 2015/5782 Esas, 2016/3645 Karar sayılı ilamı ile davacıların karar düzeltme talebinin reddine karar verilmiştir.
Usul ve yasaya uygun bulunan Yargıtay bozma ilamına uyulmuş, bozma ilamı doğrultusunda bilirkişi raporları alınmıştır.
…. İcra Müdürlüğünün (… 2. İcra Müdürlüğü) … Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; temlik eden … San. ve Tic. Ltd. Şti. ve diğer davacılar tarafından davalı aleyhine 1.521.000 Euro asıl alacak, 126.029,64 Euro işlemiş faiz, 1.019,58 TL asıl alacak, 176,33 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 1.647.029,64 Euro ve 1.195.091 TL alacak için ilamsız icra takibi yapıldığını, davalının süresi içerisinde itiraz etmesi neticesinde takibin durduğu ve bu davanın süresi içresinde açıldığı anlaşılmıştır.
Temlik eden davacı … ve Tic. Ltd. Şti.’nin dava konusunu temlik alan … Dan. A.Ş.’ye temlik ettiğine dair temlikname sunulmuş ve davaya temlik alan devam etmiştir.
Bozma öncesi Bilirkişiler Prof. Dr. …, … ve Prof. Dr. …’nın sundukları 14/12/2012 tarihli raporlarında; Davacıların dava konusu Kurtarma-5 ve Kurtarma-6 Römorkörlerinin inşaatını akdettiği Mal Alım Sözleşmesine uygun sonlandıramadığı, Römorkörleri gecikmeli olarak davalı İdareye teslim ettiğinin anlaşıldığını, Kurtarma-5 ve Kurtarma-6 Römorkörlerinin her birisinin 89 gün gecikmeli olarak davalı idareye teslim edildiğini, Kurtarma-5 ve Kurtarma-6 Römorkörlerinin geç teslimi nedeniyle, davacılar ile davalı İdare arasında akdedilen Mal Alım Sözleşmesi uyarınca, davacıların davalı idareye ödenmesi gereken gecikme cezası tazminatının toplam 478.998 € olarak hesaplanmış olduğunu belirtmişlerdir. Bilirkişiler sundukları 27/09/2013 tarihli ek raporlarında; kök bilirkişi raporundaki görüş ve kanaatlerinde herhangi bir değişiklik olmadığını, kök rapordaki görüş ve kanaatlerinin aynen muhafaza edildiğini, heyete sonradan dahil edilen Mali Müşavir bilirkişinin de katılımı ile yapılan hesaplamalar muvacehesinde, takip tarihi itibarıyla davcıların davalıdan talep edebilecekleri alacak miktarının; 1.042.002 Euro asıl alacak, 39.245,85 Euro işlemiş faiz olmak üzere toplam 1.081.247,85 Euro olarak hesaplandığını icra takibinde talep edilen 1.019 TL’lik alacağın sebebi takip talebinde ve ödeme emrinde belirtilmediğinden, dava dilekçesinde de bu husus açıklanmadığından, icra takibinde talep edilen 1.019 TL’lik miktar hakkında herhangi bir değerlendirmenin yapılamadığı belirtmişlerdir.
Bozma sonrası Bilirkişiler …, … ve …’nın sundukları 08/02/2017 tarihli raporlarında; davacıların dava konusu Kurtarma-5 ve Kurtarma-6 Römorkörlerinin inşaatını, akdettiği Mal Alım Sözleşmesine uygun sonlandırmadığı ve römorkörleri 82’şer gün gecikmeli davalı…’ne teslim ettiği yönündeki görüşüne katıldıklarını, bu kapsamda Kurtarma-5 ve Kurtarma-6 Römorkörlerinin geç teslimi nedeniyle, davacılar ile davalı arasında imzalanan sözleşmeye göre 441.324 Euro değerindeki gecikme cezası uygulanması gerektiğini, İcra takibinde talep edilen 1.019 TL’lik alacağın sebebi takip talebinde ve ödeme emrinde belirtilmediğinden, dava dilekçesinde de bu husus açıklanmadığından, icra takibinde talep edilen 1.019 TL’lik miktar hakkında herhangi bir değerlendirme yapılamadığını, eğitim süresinin 7’şer günlük süreden hesaplanarak daha önceden hesaplanan gecikme cezası miktarından düşürülmesi gerektiğini, bu haliyle davalı tarafça 441.324 Euro gecikme cezası uygulanmasında haklı olduğunu, davalı tarafça davacı adına ödenen SGK prim ve vergi borçları ile eksik kalan işlerin tamamlanması amacıyla yapılan ödemelerin (toplamda 86.219,54 Euro + 477,46 Euro = 86.697 Euro’nun) davalı tarafça kesilmesinin haklı olduğunu, bunlara göre davalının, hakkedişlerden kesinti olarak 441.324 Euro’su gecikme cezası, 86.697,00 Euro’su da mahsup ilişkisinden kaynaklanmak üzere toplamda 528.021 Euro kesinti yapmasında haklı olduğu, sonuç olarak takip tarihi itibariyle davacının davalıdan talep edebilecekleri alacak miktarının, 992.979 Euro asıl alacak + 36.887,13 Euro işlemiş faiz olmak üzere toplam 1.029.866,13 Euro olduğu belirtmişlerdir. Bilirkişiler sundukları 22/05/2017 tarihli ek raporlarında; kök rapordaki görüş ve kanaatlerinde herhangi bir değişiklik olmadığını, ancak davalının dava dosyasına yeni sunduğu yazışma metinlerine itibar edilecek olursa davacının davalıdan talep edebileceği bedelin 955.305 Euro anapara ve 35.487,62 Euro faiz olmak üzere toplamda 990.762,62 Euro olacağını, bunun aksine davalının dava dosyasına yeni sunduğu yazışma metinlerine itibar edilmeyecek olursa davacının davalıdan talep edebileceği bedelin 992.979 Euro anapara ve 36.887.13 Euro faiz olmak üzere toplam 1.029.866,13 Euro olduğunu belirtmişlerdir.
Bozma sonrası Bilirkişiler …, … ve …’ın Mahkememize sundukları 14/01/2018 tarihli raporlarında; makina üreticisi … tarafından düzenlenen faturaların içerikleri, gümrük beyanname tarihleri, taraflar arasında hak edişler, hak edişler için düzenlenen evraklar ve tarihleri, dava konusu römorkörlere ait Denize Elverişlilik Belgeleri bir arada değerlendirildiğinde; 01.02.2008 tarihinde üreticisi tarafından Türkiye’ye gönderilen … marka 2 adet ana makinanın 07.02.2008 tarihinde Kurtarma-6 römorkörüne montajının tamamlandığı, 15.05.2008 tarihinde Türkiye’ye gönderilen … marka 2 adet ana makinanın Kurtarma-5 römorkörüne montajının ise 22.05.2008 tarihinde tamamlandığı, Kurtarma-6 römorkörü için yüklenicinin sözleşmeden kaynaklı gecikme cezasına tabi olacağı gün sayısının 193 gün, Kurtarma-5 römorkörü için yüklenicinin sözleşmeden kaynaklı gecikme cezasına tabii olacağı gün sayısının 89 gün olduğunu, Kurtarma-6 için gecikme cezası tazminatının 519.363 Euro, Kurtarma-5 için gecikme cezası tazminatının 239.499 Euro olmak üzere gecikme cezası tazminatları toplamının 758.886 Euro, davacı alacağından mahsup edilen SGK ödemelerinin 86.219,54 Euro, Kurum tarafından yapılan masrafların 477,46 Euro olmak üzere toplam 845.583 Euro olduğunu, davacı istihkakından yapılan kesinti 1.521.000 Euro, davacının alacağı 675.417 Euro, davacının faiz alacağı 25.091,07 Euro olmak üzere davacının toplam alacağının 700.508,07 Euro olarak hesaplandığını belirtmişlerdir. Bilirkişilerin sundukları 09/10/2019 tarihli ek raporlarında; Davacı tarafın itirazı doğrultusunda, kök raporda, römorkörlerin inşa gecikmesinde toplam gecikme cezası olarak 758.862 Euro yazılması gerekirken toplam gecikme bedelinin sehven yapılan toplama hatası sonucu 24,00 Euro fazla olarak 758.886 Euro olarak yazılmış olduğunu, Römorkörlerin inşa gecikmesi için toplam gecikme cezasının 758.862 Euro olduğunu, buna göre davacının istihkakından yapılan kesintiler 1.521.000 Euro davacının alacağı 675.441 Euro, davacının faiz alacağı 24.539,73 Euro, davacının toplam alacağının 699.980,73 Euro olduğunu belirtmişlerdir.
Bozma sonrası Bilirkişiler …, … ve …’nın mahkememize sundukları 11/11/2020 tarihli raporlarında; davacılar tarafından inşa ve teslimi üstlenilen Kurtarma – 5 ve Kurtarma – 6 Römorkörlerinin ana makinelerinin üretici firması olan …’de çıkan yangının Kamu İhale Kurumu’nun kararıyla da belirtildiği üzere mücbir sebep olarak kabul edilmesi hususunda dosyaya sunulu bilirkişi raporlarında herhangi bir çelişkinin yer almadığını, Römorkörlerin tesliminde yaşanan gecikmenin ne kadarlık kısmının mücbir sebepten kaynaklandığı hususunun tespiti için ana makinelerin davacılara imalatçı tarafından ne zaman teslim edildiğinin tespit edilmesinin gerektiğini, Kurtarma-6 Romorkoru ana makinalarının 01.02.2008, Kurtarma-5 romorkoru ana makinalarının 15.05.2008 tarihinde teslim edildiğini, Bu dağrultuda davacıların mücbir sebepten bağımsız olarak römorkörleri davacıya teslim etmekte Kurtarma-6 için 193 gün, Kurtarma-5 için 89 gün gecikmiş olduklarını, bu gecikmeye ilişkin gecikme cezasının ise taraflar arasındaki sözleşmenin 17. maddesi uyarınca 758.862 Euro olduğunu, gecikme cezasının yanı sıra sosyal güvenlik prim ve vergi borcu olarak 86.219,54 Euro ile eksik işlerin tamamlanmasına yönelik 477,46 Euro’nun davacıların hak edişlerinden kesinti yapılmasının haklı olduğunu, Neticede; davalının davacılardan gecikme cezası ve mahsup ilişkilerinden toplamda 845.559 Euro kesinti yapmakta haklı olduğu, davacının huzurdaki davada asıl alacak yönünden talep edebileceği alacak tutarının 1.521.000 – 845.559= 675.441 Euro olarak hesaplandığını, davalının temerrüdünün 09.02.2009 tarihinde gerçekleştiği, icra takip tarihinin ise 04.12.2009 tarihi olduğu, buna göre 25.091,25 Euro işlemiş faiz hesaplandığını, Netice itibariyle icra takip tarihi itibariyle, dava konusu asıl alacak + işlemiş faiz tutarı toplamının 675.441 + 25.091,25 = 700.532,25 Euro olduğunu belirtmişlerdir. Bilirkişiler sundukları 27/09/2021 tarihli ek raporlarında; kök rapordaki görüşlerinde bir değişiklik olmadığını belirtmişlerdir.
Mahkememizce toplanan tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde; davanın eser sözleşmesinden kaynaklanan hak edişlerden haksız olarak yapıldığı ileri sürülen kesintilerin tahsili için yapılan ilamsız icra takibine itirazın iptaline ilişkin olduğu, davacı temlik eden … San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin pilot ortak olarak %60 oranında, davacı Tasfiye Halinde … A.Ş.’nin %30 oranında, davacı … ve Acentelik %10 oranında ortak olduğu, iş ortaklığının davalı… ile … ihale kayıt numarası ile imzaladığı 28/07/2006 tarihli … Römorkör Temini İşi Götürü Bedel Mal Alımı Sözleşmesi uyarınca davacıların, idarenin ihtiyacı olan 2 adet … Römorkör inşası ve temininin ihale dokümanı, şartname ve bu sözleşmede belirlenen şartlar dahilinde sağlanması işini toplamda 17.940.000 Euro karşılığında üstlendikleri anlaşılmıştır.
Taraflar arasındaki sözleşmenin 5. maddesinde; sözleşme konusunun davalı idarenin ihtiyacı olan 2 adet … Römorkör inşası ve temini olduğu, 6.maddesinde; toplam götürü bedelinin 17.940.000 Euro olduğu, 8.maddesinde; sözleşme ile ilgili vergi, resim ve haçlarla diğer sözleşme giderlerinin yükleniciye ait olduğunun belirtildiği, 10.maddesinde; sözleşme süresinin işe başlama tarihinden itibaren 540 takvim günü olduğu, sözleşmenin 11.2 maddesinde; sözleşmenin imzalandıktan sonra 5 takvim günü içerisinde işe başlanacağının belirtildiği, 11.4 maddesinde; 1. römorkörün işe başlama tarihinden itibaren 510 takvim gününde, 2. römorkörün işe başlama tarihinden itibaren 540 takvim gününde bitirileceği, İdari Şartnamenin 53. maddesi doğrultusunda geçici kabul işlemleri tamamlanacağı, idarece belirlenecek program dahilinde Teknik Şartnamede belirtilen eğitimlerin verileceği, sözleşmenin 17.1 maddesinde; idare tarafından sözleşmenin 18.maddesinde belirtilen süre uzatımından kaynaklanan haller hariç iş zamanında bitirilmediği takdirde geçen her takvim günü için yükleniciye yapılacak olan ödemelerden sözleşme bedeli üzerinden 3/10.000 oranında gecikme cezası kesileceği, kesilecek toplam ceza tutarının hiçbir şekilde ihale bedelini aşmayacağı, sözleşmenin 18.maddesinde; süre uzatım verilebilecek hallerin ve şartların düzenlendiği görülmüştür.
Sözleşme konusu römorkörlerde kullanılacak 4 adet …/… ve 2 adet …/… olmak üzere toplamda 6 adet … marka dizel motorun davacılar tarafından alınması amacıyla 09/08/2006 tarihinde … firmasına ilk römorköre ait 2 adet … ve 1 adet … makinelerin Eylül 2007 tarihinde, ikinci römorköre ait 2 adet 12 DZC ve 1 adet … makinelerin ise Ekim 2007 tarihinde teslim edilmek üzere siparişte bulunduğu, bu siparişe ait 945’lik peşinat olan 133.500 Euro’nun 08/09/2006 tarihinde davacılar tarafından ödendiği, ancak üretici firma olan … şirketinin fabrikasında 09/07/2007 günü gaz patlamasından ötürü üretim sahasında yangın meydana geldiği ve ana makinelerin tesliminde gecikme yaşandığı anlaşılmıştır.
Davacı temlik eden … San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından davalıya başvurularak yaşanan yangın olayının mücbir sebep olarak değerlendirilmesinin talep edildiği, bu talebin davalı tarafından verilen 05/11/2007 tarihli yazı ile bildirimin 20 gün içerisinde yapılmadığı belirtilerek reddedildiği, davacı temlik eden … San. ve Tic. Ltd. Şti.nin daha sonra 23/09/2008 tarihinde davalıya tekrar başvurarak ana makineleri üretici firmadaki yangın nedeniyle gecikmeli teslim aldıklarını belirterek mücbir sebep talebinin bir defa daha değerlendirilmesini talep ettiği, bu talep üzerine davalı tarafın Kamu İhale Kurumu’na başvurarak görüş sorduğu, bu görüş talebi üzerine Kamu İhale Kurulu’nun 30/10/2008 tarihli ve 200/DK.D-128 sayılı kararı ile bu çerçevede; teklif edilen bir ürünün üretici firmanın üçüncü kişilerin kusurundan kaynaklanan ve kendisi tarafından önlenemez mahiyetteki olaylardan kaynaklanan bir aksilik sebebiyle yükleniciye teslim edilememesinin 4735 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin (e) bendi çerçevesinde mücbir sebep olarak kabul edilebileceğine karar verildiği anlaşılmıştır.
Kamu İhale Kurulunun bu kararına dayalı olarak davalı birinci römorkör için 65 gün, ikinci römorkör için ise 62 gün süre uzatım kararı verdiği, bu süre uzatım kararları olmaksızın esasen sözleşmede belirlenen şartlar dahilinde ilk römorkörün işi başlanmasından itibaren 510 takvim günü sonrasında (23/12/12007 tarihinde), ikinci römorkörün 540 takvim günü sonrasında (22/01/2008 tarihinde) teslim edilmesi gerektiği anlaşılmıştır. Davalının 62 ve 65 günlük süre uzatım kararlarının düşülmesinden sonra ilk römorkörün tesliminde 280, ikinci römorkörün tesliminde ise 253 gün gecikme olduğu, ana makina üreticisi … firmasında çıkan yangının mücbir sebep olarak kabul edilmesi gerektiği, ana makinaların özel olarak sipariş üzerine hazırlandığı, bu nedenle davacıların, fabrikasında yangın çıkan … firması yerine başka bir yerden ana makina temin etmelerinin söz konusu olamayacağı, bilirkişi raporları, denize elverişlik belgeleri, gümrük kayıtlarına göre kurtarma-5 römorkörünün ana makinalarının teslim alınış tarihinin 15/05/2008, römorkün teslim tarihinin 03/12/2008 olduğu, makinaların yüklenicinin teslim alışı ile römorkörlerin teslim alınış arasındaki farkın 202 gün olduğu, kurtarma-6 römorkörünün ana makinalarının teslim alınış tarihinin 01/02/2008, römorkün teslim tarihinin 03/12/2008 olduğu, makinaların yüklenicinin teslim alışı ile römorkörlerin teslim alınış arasındaki farkın 306 gün olduğu, ana makinaların tesliminden sonra römorkörlerin teslimi için 113 gün sürenin gerekli olduğu, buna göre kurtarma-5 için 202-113=89 günü, kurtarma-6 için 306-113=193 olmak üzere toplam 282 gün davacıların kusurundan kaynaklanan gecikme olduğu Mahkememizce kabul edilmiştir.
Taraflar arasındaki sözleşmenin 17.maddesine göre işin gecikmesi halinde geçen her takvim günü için 3/10.000 oranında gecikme cezası kesileceği düzenlendiğinden sözleşme bedeline göre yapılan hesapla 8.970.000 Euro X 0,0003 X 282 gün = 758.862 Euro gecikme cezasının davalı tarafından talep edebileceği anlaşılmıştır.
Davalı tarafından mahsuplara ilişkin sunulan bilgilendirme yazıları, dekontlar ve bilirkişi raporlarına göre davalı tarafından sosyal güvenlik pirimi ve vergi borcu olarak ayrı ayrı 68.798,83 TL, 4.121,85 TL, 109.904,27 TL ve 1.288,24 TL kesinti yapıldığı ve bunların toplamda 184.113,19 TL olduğu, bunun Euro karşılığının işlem tarihindeki kur üzerinden 86.219,54 Euro olduğu, davalının eksik işlerin tamamlanmasına dair 477,46 Euro harcamaya ilişkin mahsup fişi sunduğu, buna göre bunların da davacıların hak edişinden düşülmesi gerektiği, sonuç itibariyle davacıların hak edişinden mahsubu gereken bedelin 758.862 Euro gecikme cezası + 86.219,54 Euro sosyal güvenlik pirimi, vergi borcu ve 477,46 Euro eksik işlerin tamamlanması gideri olmak üzere toplam 845.559 Euro olduğu sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Davacıların dava konusu talebinin 1.521.000 Euro olduğu, bu bedelden davalının kesinti yapmakta haklı olduğu, 845.559 Euro’nun çıkartılmasından sonra davacıların talep edebileceği asıl alacak miktarının 675.441 Euro olduğu, davacı temlik eden şirket tarafından davalıya gönderilen … 12. Noterliğinin 04/02/2009 tarihli ihtarnamesi ile 3 günlük süre verildiği, davalı tarafın bu ihtarnameye karşı 05/02/2009 tarihinde karşı ihtarname ile cevap verdiği, buna göre temerrüdün 09/02/2009 tarihinde gerçekleştiği, bu tarihten icra takip tarihi olan 04/12/2009 tarihine kadar işlemiş faizin 25.091,25 Euro olduğu ve sonuç itibariyle; davacıların davalıdan talep edebilecekleri alacağın 675.441 Euro asıl alacak + 25.091,25 Euro işlemiş faiz olmak üzere toplam 700.532,25 Euro olduğu, bu miktar için davalının yaptığı itirazın iptali gerektiği anlaşıldığından davanın kısmen kabulüne ve bu miktar yönünden takibin devamına karar verilmiştir.
İcra takibinde ve davada her ne kadar 1.019,58 TL asıl alacak ve 176,33 TL işlemiş faiz talep edilmiş ise de; bu talebe ilişkin herhangi açıklama ve delil sunulmadığından bu alacak iddiası ispatlanamadığından bu miktara ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
Davacılar her ne kadar icra inkar tazminatı talep etmişler ise de; alacağın likit olmayıp yargılamayı gerektirdiğinden davacıların icra inkar tazminatı talebinin reddine karar verilmiştir.
Davalı her ne kadar kötü niyet tazminat talebinde bulunmuş ise de; davacıların talebinin yargılamayı gerektirdiğinden ve reddedilen kısım ile ilgili davacıların icra takibi yapmakta kötü niyetli oldukları ispat edilemediğinden davalının kötü niyet tazminat talebinin reddine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KISMEN KABULÜ İLE, ….İcra Müdürlüğünün (eski … 2. İcra Müdürlüğünün) … Esas sayılı dosyasında; 675.441 EURO asıl alacak ve 25.091,25 EURO işlemiş faiz olmak üzere toplam 700.532,25 EURO için davalının yaptığı İTİRAZIN İPTALİNE, takip tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a maddesi uyarınca devlet bankalarınca bir yıl vadeli EURO mevduat hesabına uyguladıkları en yüksek faizi uygulamak sureti ile TAKİBİN DEVAMINA, FAZLAYA İLİŞKİN TALEBİN REDDİNE,
2-Davacıların icra inkar tazminatı talebinin ve davalının kötü niyet tazminat talebinin reddine,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesine göre, alınması gereken 94.046,20 TL harçtan davacılar tarafından peşin yatırılan 28.982,25 TL ve davalı tarafından yatırılan 97.690,10 TL bakiye karar harcından mahsubu ile karar kesinleştiğinde ve istek halinde geriye kalan 28.982,25 TL’nin davacılara, 3.643,90 TL’nin davalıya iadesine,
4-Davacılar tarafından yatırılan 17,15 TL başvurma harcının davalıdan tahsili ile davacılara verilmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince davanın kabul edilen kısmına göre hesaplanan 80.986,46 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince davanın reddedilen kısmına göre hesaplanan 97.329,25 TL vekalet ücretinin davacılardan alınarak davalıya verilmesine,
7-Davacılar tarafından yapılan 17.510 TL yargılama giderinin davanın kabul ve ret oranına göre hesaplanan 7.444,79 TL’sinin davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
8-Davalı tarafından yapılan 7.615 TL yargılama giderinin davanın kabul ve ret oranına göre hesaplanan 4.377,30 TL’nin davacılardan alınarak davalıya verilmesine,
9-Taraflarca yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
Taraf vekillerinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde Mahkememize sunulacak veya gönderilecek dilekçe ile YARGITAY yolu açık olmak üzere oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.23/12/2021

Başkan …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Katip …
e-imzalıdır