Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2015/166 Esas
KARAR NO : 2018/149
DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 29/12/2010
KARAR TARİHİ : 06/03/2018
Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili tarafından dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin bayilerinin faaliyet gösterdiği istasyonların bulunduğu taşınmazlara ilişkin olarak uzun süreli intifa veya kira anlaşması tesis ettiğini, bu intifa veya kira anlaşmasının süresi ile doğru orantılı olarak da bayilerine istasyon geliştirme desteği, peşin satış destek primi, ayni/nakdi kredi, ariyet emtia ve ekipman verdiği gibi bazı istasyonlara da direkt yatırım yaptığını, müvekkili şirketin bayisine yapacağı ödemenin tutarını veya vereceği ariyetin miktarını ya da yapacağı yatırımın değerini hesaplarken bayi tarafından işletilen akaryakıt istasyonunun, ne kadar süre ile … bayi olarak faaliyet göstereceğini dikkate aldığını ve bu süre boyunca o istasyonda yapılacak satışlardan elde edeceği muhtemel kazanç ile orantılı bir rakam tespit ettiğini, yargıtay içtihatlarına göre sebepsiz zenginleşme hangi yolla gerçekleşmiş olursa olsun sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altında olduğunu, iktisap edilen şeyin getirdiği semereler ve sağladığı diğer yararlar da zenginleşmenin kapsamına dahil olduğunu, iadeye karar verilirken, verilen paranın alım gücünün ilk ödeme tarihindeki alım gücüne ulaştırılması ve bu şekilde iadeye karar verilmesi gerektiğini, sebepsiz zenginleşen devamlı temerrüt halinde bulunduğundan alacaklının ayrıca bir ihtarda bulunmasına gerek olmadığını, intifa terkin işlemi, terkin harcı ve ilgili masrafların davalı malik nam ve hesabına müvekkili şirket tarafından ödenmesi sebebiyle davalı malikten alacaklarının doğduğunu, bahse konu terkin harç ve masraflarını davalı malik nam ve hesabına yapmak mecburiyetinde kaldıklarını, davalı … Şti. n maliki olduğu taşınmaz üzerindeki intifa hakkı terkin harcı ve sair işlem masrafı toplam 16.615,76 TL nin davalı malik nam ve hesabına müvekkilince ödenmek suretiyle terkin edildiği nedenle dava tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi ve KDV’si ile birlikte davalıdan tahsilini talep ettiğini, ayrıca davalı … Şti. malik olduğu, diğer davalı …Ştide bayi olarak ticari faaliyet gösterdiği akaryakıt istasyonunda aradaki sözleşmeler ve bunlara bağlı protokoller gereğince dikey anlaşmanın intifa süresi sonuna kadar devam edeceğine inanılarak istasyon zemin betonu, istasyon bina inşaatı ve bunlarla sınırlı olmamak üzere benzeri ayrılmaz parça niteliğinde yapıların inşaat giderlerinin müvekkilince karşılandığını, buna göre taraflar arasındaki dikey anlaşmanın tesis edildiği tarihte öngörülen süresinden daha erken bir tarihte sonlanması nedeniyle istasyon zemin betonu, istasyon bina inşaatı ve bunlarla sınırlı olmamak üzere benzeri ayrılmaz parça niteliğinde yapılan ödeme kalemlerinden geçersiz kalan bakiye süreye isabet eden kısmının dava tarihi itibariyle Üfe ile uyarlanıp amortisman uygulanarak güncellenmiş 49.901,14 TL’nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep ve dava etmiştir. Davacı vekili 01.06.2011 tarihli dilekçesinde müvekkili ile davalı … arasında 26.09.2006 tarihli bayilik sözleşmesi imzalandığını,bayilik sözleşmesinin yapıldığı tarihte taşınmaz üzerinde müvekkili lehine 21.06.2000 tarihinde başlamak üzere 21.06.2015 tarihine kadar geçerli intifa hakkı bulunduğunu,taşınmaz üzerinde davacı tarafından 28.02.2009 tarihinde 25.829,40 TL bedelle tank,30.05.2006 tarihinde 2.585.46 TL lik elektrik tesisatı,30.05.2006 tarihinde 9.961.68 TL bedelli tank,28.02.2007 tarihinde iki ayrı kategoride toplam 18.688,28 TL bedel ile alt yapı ve betonlama yapıldığını,toplam 57.064,82 TL sabit yatırımın sözleşmenin geçersiz kalan süresine (18.10.2010-21.06.2005 ) ilişkin olarak kıstelyevm usulüne göre bulunan güncel değer 49.901,14 TL nin her iki davalıdan müştereken ve müteselsilen tahsili,16.615,76 TL intifa terkin masrafının ise lehine terkin işlemi yapılan malikten tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı… Ltd.Şti vekili cevap dilekçesinde özetle; terkin harcının muhatabının harcın tahakkuk ve tahsili döneminde kuru mülkiyet sahibi olan … Şti. olduğunu, bu nedenle intifa terkin harcı açısından husumet itirazında bulunarak davanın reddini talep ettiğini, davacı ile 26.09.2009 tarihinde istasyonlu bayilik sözleşmesi imzalandığını, anlaşmanın 03.05.2010 tarihinde sona erdirildiğini, taraflar arasında imzalanan sözleşmenin feshin sonuçlarını düzenleyen 32. Maddesine göre şirkete teslim edilen tüm malzeme ve teçhizatı teslim belgeleri ile teslim edilmiş olduğunu, üzerlerine düşen tüm yükümlülükleri yerine getirdiklerini, müvekkiline davacı ile sözleşmenin kurulmasından feshine kadarki süre içinde hiçbir şekilde istasyon zemin betonu, istasyon bina inşaatı ve bununla sınırlı olmamak üzere benzeri ayrılmaz parça karşılığı bir yardım veya ödeme yapılmadığını, taraflarına teslim edilen tüm demirbaşların tutanak ile iade edildiğini, müvekkili şirketin bu yerde kiracı olduğunu, istasyon zemin betonu ve istasyon binasının maliki olmadığını, kira süresi bitince süre uzatılmaz ise istasyonu terk etmesinin söz konusu olacağını, kiracı olmaları nedeniyle taraflarına yapılmayan ödemelerden dolayı müştereken ve müteselsil sorumlu olarak talepte bulunulamayacağını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Davalı… Şti vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın yetkili mahkemede açılmadığını, davalının ikamet adresinin Van olması nedeniyle Van Mahkemesinin yetkili olduğunu, sebepsiz zenginleşmede zamanaşımı süresinin 2 yıl olduğunu, bu nedenle zamanaşımı itirazında bulunduklarını, taşınmazın ve … istasyonunun müvekkili şirkete ait olmadığını, 14.02.2002 tarihinde alınan kararla diğer davalıya devrinin yapıldığını, akdin diğer davalı ile davacı arasında imzalandığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE;
Mahkememizin 11/03/2014 Tarih … Es. , … K. Sayılı ilamında ..” Davacı lehine intifa tesis edilen taşınmazın tapu kaydının incelenmesinde taşınmaz malikinin…olduğu taşınmazın 08.03.2002 tarihinde satış yolu ile bu şahıs adına tescil edildiği anlaşılmıştır. Davacı intifa hakkı terkin masraflarının tapu maliki olarak davalı … Şti. den tahsili talep edilmiş ise de intifa hakkının terkin tarihi itibariyle dava dışı şahıs adına kayıtlı olduğu davalı şirketin terkin masraflarından sorumluluğunun bulunmadığı, ayrıca taşınmazın terkin tarihi itibariyle maliki olmayan davalı şirketin sebepsiz zenginleştiğinden söz edilemeyeceği için sabit yatırım giderlerinden de sorumluluğu bulunmadığından davalı … Şti. ne husumet yöneltilemeyeceği anlaşılmıştır. Davacı tarafından toplam 57.064.82 TL sabit yatırım tutarından sözleşmenin geçersiz kalan süresi için 49.901.14 TL sabit yatırım bedeli talep edilmiştir. Davacı ile davalı …Şti. arasında 26.09.2006 tarihli 5 yıl süreli bayilik sözleşmesi imzalanmıştır. Davacı tarafça yaptırılan kalıcı teknik yatırımlar işletme sözleşmesinin gereği olarak sözleşme süresine bakılmaksızın zaten davacı tarafça yapılması gereken kalıcı teknik yatırımlar olup ,sözleşmenin ifa edilmesi için her halükarda bu kalıcı teknik yatırımların davacı tarafça yapılmasının gerektiği, davalının bayi olarak bu sabit yatırımları kullanarak davacıya hizmet verdiği, davacının rekabet kurulu kararı ile sözleşmenin sona ermesi nedeniyle davacının sabit yatırım bedellerinin sözleşmenin geçersiz kaldığı süreye ilişkin kısmını talep hakkı bulunmadığı anlaşılmış,davalı … Şti.aleyhine açılan davanın husumet yokluğu nedeniylne ,davalı …Şti.aleyhine açılan davanın esastan reddine dair taktiren aşağıdaki şekilde karar verilmiştir… ” kararı verildiği
Mahkememizin 11/03/2014 Tarih … Es. , … K. Sayılı kararı temyiz edilerek , dosyanın yargıtaya gönderildiği, Yargıtay … Hukuk Dairesi 13/11/2014 Tarih…Es. , … K. Sayılı ilamında, ” Mahkemece, davacı lehine intifa tesis edilen taşınmaz malikinin dava dışı…ve taşınmazın intifa hakkının terkin tarihi itibariyle dava dışı şahıs adına kayıtlı olduğu, bu nedenle davalı … Şti’nin terkin masraflarından sorumluluğunun bulunmadığı,bu nedenle davalı …Şti.hakkındaki davanın husumet yokluğundan reddine, davacı tarafça yaptırılan kalıcı teknik yatırımların işletme sözleşmesinin gereği olarak sözleşme süresine bakılmaksızın, davacı tarafça yapılması gereken kalıcı teknik yatırımlar olduğu, sözleşmenin ifa edilmesi için her halükarda bu kalıcı teknik yatırımların davacı tarafça yapılmasının gerektiği, davalı …Şti.’nin bayi olarak bu sabit yatırımları kullanarak davacıya hizmet verdiği, davacının rekabet kurulu kararı ile sözleşmenin sona ermesi nedeniyle sabit yatırım bedellerinin sözleşmenin geçersiz kaldığı süreye ilişkin kısmını talep hakkı bulunmadığı gerekçesiyle de davalı … Şti aleyhine açılan davanın reddine karar verilmiş, mahkeme kararı süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
(1) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
(2) Antalya …Şti açısından, davacının talebi gözetilerek davacının bedelini ödeyerek yaptırılmış bulunan sabit yatırımlar kullanılmak sureti ile davalının ticari faaliyetini sürdürüp sürdürmediği, sabit yatırımların ticari faaliyetine katkısı hususları üzerinde yeterince durulup, bu yönlerden araştırma (keşif, bilirkişi vs.) ve inceleme yapılıp, yatırımların niteliği değerlendirilerek varılacak uygun sonuç çerçevesinde bir karar vermek gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıdaki (1) nolu bend uyarınca davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bend uyarınca hükmün davacı yararına BOZULMASINA …. ” kararı verildiği ,
Bozma sonrası mahkememize gelen dosya … Es numarayı alarak yargılamaya devam olunduğu anlaşıldı.
Yargıtay bozma ilamından önce davalı defterleri üzerinde SMMM ile 23/05/2013 tarihli raporun alındığı, ardından sabit yatırımlar konusuna elektrik müh., makine müh ve inşaat müh.oluşan bilirkişi heyetinden keşfen inceleme sonucu 29/05/2013 tarihli raporun alındığı, son olarak ise davacı defterleri, alınan talimat raporları ve tüm dosya kapsamı irdelenerek 14/01/2014 tarihli heyet raporunun alındığı anlaşılmıştır.
Bozma sonrası bilirkişi raporu alınmasına karar verilmiş Antalya … Asliye Ticaret Mahkemesi 10/11/2015 Tarih … Talimat sayılı dosya üzerinden bilirkişi İnşaat mühendisi , … tarafından hazırlanan bilirkişi raporunda sonuç olarak ,” dava konusu olan elektrik ve makine tesisatı ile tanklara ait olan yatırımların davacı firmaya iade edildiği , inşaat yatırımları olarak davacı taraf vekilince dosyaya sunulan fatura örneğinde belirtilen birim fiyatlar ve metrajlar üzerinden yapılan hesaplamalar sonucunda , yıpranma oranı düşülmesi ile fiyat güncellemesi sonucunda 2 kalem inşaat işi için dava tarihinde imalat toplam bedelinin 8.570,69 TL + KDV = 10.113,41 TL olduğu hesaplanmıştır. , incelenmiş ve hesaplanmış olan inşaat yatırlarının iade şansının olmadığı , beton imalatları ve rögarların demontaja uygun olmadığı , kalıcı sabit imalatlar olduğu ,yatırımların ticari faaliyetine katkısı konusunda ise istasyonun aktif olabilmesi ve sistemin çalışması için mecburi olarak bu imalatların bulunması gerektiği belirlenmiş olduğundan katkı sağlamakta olduğu belirlendiği … ” mütala edildiği anlaşıldı.
Tarafların bilirkişi raporuna yaptıkları itirazları giderecek şekilde ve özellikle davacı vekilinin itiraz dilekçesinde belirttiği 12/02/2007 tarih, … numaralı 11.401,64 TL bedelli faturaya konu sabit yatırımında değerlendirilerek ek rapor alınmasına karar verilmiş , talimat dosyasında , bilirkişi tarafından hazırlanan 22/08/2016 tarihli ek raporda sonuç olarak , “… 12/02/2012 tarih … nolu fatura içeriğinde bulunan ve yukarıda tablo ile gösterilmiş olan imalatlarda ” inşaat beton kesme kanal döşeme ” maddelerinde belirtilen işlerin davaya konu istasyonda bulunduğu , istasyonun çalışması için gerekli olması bebeli ile istasyona değer kattığı ve dava tarihi itibari ile diğerinin 680,30 TL + KDV olduğu belirlenmiş , fatura kapsamına giren diğer işlerin ise istasyondan tutanak ile teslim edilen malzemeler arasında olup olmadığı , halen istasyonda bulunup bulunmadığı uzmanlık alanım dışında olması sebebi ile değerlendirilememiştir. , inşaat işleri imalatları olarak belirlenmiş istasyonda mevcut işlerin dava tarihi itibari ile değerinin ; 8.570,69 TL + 680,30 = 9.250,99 TL + KDV olduğu , dosyaya sunulan diğer faturaların ( 371191-441057-075411 ) elektrik malzeme ve işleri , tanıklar ile ilgili sistem yazılım bedelleri ile işçilikleri kapsadığı anlaşıldığından değerlendirme yapılamamıştır. İncelenmiş ve hesaplanmış olan inşaat yatırımlarını iade şansının olmadığı , beton imalatları ve rögarların demontaja uygun olmadığı … ” mütala edildiği anlaşıldı.
Talimat heyetine elektrik elektronik mühendisi eklenerek 2. Ek rapor alınmasına karar verilmiş Antalya …Asliye Ticaret Mahkemesi … Talimat sayılı dosyadan Bilirkişiler Elektrik ve elektronik mühendisi Prof . Dr. … ve İnşaat Mühendisi… tarafından hazırlanan 2. Bilirkişi ek raporunda ; dava konusu tesiste bulunan sabit yatırımlar ile sistemin çalışması için gerekli olan ve demontajlarının uygun olmadığı değerlendirilen ve faturalar dosyaya sunulmuş olan işlerin dava tarihi itibarı ile bedellerini , kablo koaksiyel kablolama işçiliği 1.291,246 TL , inşaat beton kesme kanal döşeme 680,306 TL , redüksiyon 2 -4 ve işçiliği 160,0675 TL, tank kapak tadilatı 3.201,729 TL tank memhoe alümünyum kapak oluşturulması ( 80×80 ) 1.796,723 TL , sistem otomasyon PC serveer kurulumu ve devreye alma 400,1783 TL , beton kesim , kanal betonlama ve rögar 8.570,69 TL olmak üzere toplam 18.142,36 TL toplam 8 kalem olarak belirlenen işlerin dava tarihi ile toplam bedelinin 18.142,36 TL + KDV = 21.407,99 TL olduğu , incelenen yatırımların , fonksiyonları bakımdan demontaja uygun olmadığı sistemin sağlıklı işlemesi için gerekli , sabit tamamlayıcı kısımları olarak değerlendirilmesi gerektiği ve ticari faaliyetine katkısının olduğu , yönünde doğrudan veya dolaylı olarak hiç bir şekilde hukuki bağlayıcılığı ve yaptırım gücü olmaksızın , sadece ve sadece vicdani görüş ve kanat mahiyetindeki huzurdaki bilirkişi raporu karara verme ve hüküm tesis etme yetkisi mahkemede olduğu görüş ve kanaatine varıldığı , mütala edildiği anlaşıldı.
İddia, savunma, bozma ilamından sonra talimat ile alınan bilirkişi kök rapor ve ek raporları, yargıtay bozma ilamı, mahalinde yapılan keşif ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; usul ve yasaya uygun bulunan ve hüküm kurmaya elverişli olduğu değerlendirilen, bilikişi inşaat mühendisi Mustafa Arman Altay tarafından düzenlenen 09/11/2015 tarihli rapor ve heyete elektriki elektronik mühendisi eklenerek alınan 12/09/2017 tarihli bilirkişiler Prof Dr. … ve… tarafından düzenlenen ikinci ek rapor doğrultusunda, davacının bedelini ödeyerek yaptırmış bulunduğu sabit yatırımların kullanılmak suretiyle davalı …ŞTİ tarafından ticari faaliyetin sürdürüldüğü, sabit yatırımların ticari faaliyetine katkı yaptığı, taraflar arasındaki bayilik sözleşmesinin tesis edildiği tarihte öngörülen süresinden daha erken sonlanması nedeniyle geçersiz kalan bakiye süreye isabet eden ve davacıya kıstelyevm usulüne göre iade edilmesi gereken sabit yatırım bedelinin toplam 31.521,40 TL olarak hesaplandığı, 09/11/2015 tarihli hükme esas alınan raporda uzmanlık alanı gereği inşaat mühendisi …’ın 12/02/2007 tarih… nolu faturaya konu iki adet inşaat işi için talep edilebilecek miktarın 10.113,41 TL olduğunu belirlediğini, itirazlar üzerine alınan birinci ek raporda ise bilirkişi inşaat mühendisi tarafından sadece sabit yatırımlar ile ilgili ikinci fatura olan 12/02/2007 tarih … numaralı ve 11.401,64 TL bedelli faturaya konu inşaat ile ilgili beton kesme kanal döşeme imalatı olarak 29,4 metre iş bedeli bakımından hesaplama yapılıp bunun iadeye konu miktarının ise 680,30 TL + KDV olarak belirlendiği, dolayısıyla ek birinci raporda 12/02/2007 tarih … numaralı faturaya konu bütün sabit yatırım bedelleri hesaplanmadığından bu raporun hükme esas alınmadığı, elektriki elektronik mühendisi eklenerek alınan ek ikinci raporda ise bahse konu 12/02/2012 tarihli … seri numaralı faturaya konu bütün sabit yatırım kalemleri irdelenerek hesap yapıldığı ve iadeye konu sabit yatırım bedelinin 21.407,99 TL olarak belirlendiği, dolayısıyla mahkememizce hüküm kurulurken 09/11/2015 tarihli bozmadan sonra alınan birinci raporda 12/02/2007 tarih 441047 nolu faturaya konu iade edilmesi gereken sabit yatırım bedeli olan 10.113,41 TL ile 12/09/2017 tarihli bozmadan sonra alınan ikinci ek raporda 12/02/2007 tarih ve… nolu faturaya konu sabit yatırımların iade edilmesi gereken bedeli olarak belirlenen 21.407,99 TL toplanarak bulunan 31.521,40 TL üzerinden iadeye konu sabit yatırım bedeli hesaplanmış yargıtayın bozma ilamları doğrultusunda bozmadan sonra alınan ve yukarıda tarihi belirtilen birinci rapor ile yine yukarıda tarihi belirtilen ek ikinci rapor hüküm kurmaya elverişli bulunmuş ve davacının davası 31.521,40 TL üzerinden kabul edilerek bu miktarın davalı … ŞTİ’den avans faizi ile birlikte alınarak davacıya verilmesine hükmedilmiş, davalı …ŞTİ hakkında daha önce mahkememizce verilip yargıtay bozma ilamı dışında bırakılarak kesinleşen dava bakımından ise yeniden karar verilmesine yer olmadığı yönünde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davalı … ŞTİ hakkında mahkememizce daha önce verilen karar Yargıtay bozma ilamı dışında bırakılarak kesinleştiğinden bu davalı bakımından karar verilmesine yer olmadığına,
2-Davacının davasının davalı … ŞTİ bakımından kısmen kabulü ile 31.521,40 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek değişen oranlarda avans faizi ile işbu davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,
3 – 492 sayılı yasa gereğince alınması gereken 2.153,22 TL harçtan, peşin alınan 987,80 TL harcın mahsubu ile geriye kalan 1.165,42 TL harcın davalıdan tahsili ile Hazineye irad kaydına,
4 – Davacı taraf lehine av.asgr.ücret tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 3.782,57 TL. Vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5 – Davalı taraf kendini vekille temsil ettirmiş olduğunudan av.asgr.ücret tarifesi gereğince hesap ve takdir olunan 4.199,46 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6 – Davacı tarafından yapılan 1.007,70 TL ilk masraf + 2.200,00 TL. Bilirkişi ücreti + 472,60 TL tebligat giderleri olmak üzere toplam 3.680,30 TL yargılama giderlerinin kabul ve red oranına göre %47,38 oranında davalıdan alınarak davacıya verilmesine, geriye kalanın davacı üzerinde bırakılmasına,
Dair, tarafların yokluğunda , gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize verilecek veya başka mahkeme aracılığı ile mahkememize gönderilecek bir dilekçe ile Temyiz kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.
Katip …
¸e-imzalıdır
Hakim …
¸e-imzalıdır