Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 9. Asliye Ticaret Mahkemesi 2015/1000 E. 2019/1233 K. 09.10.2019 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO: 2015/1000 Esas
KARAR NO: 2019/1233

BİRLEŞEN DAVA : İstanbul 18.Asliye Ticaret Mahkemesi
2015/457 Esas 2017/198 Karar

BİRLEŞEN DAVA TARİHİ : 26/11/2015

DAVA : Alacak (Sözleşme Kaynaklı)
DAVA TARİHİ : 14/10/2015
KARAR TARİHİ : 09/10/2019

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Sözleşme Kaynaklı) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle; Müvekkili idareye ait caminin restorasyonunun …Şti. tarafından yapıldığını, …Başkanlığının ihale ve hakediş dosyalarında yaptığı incelemeler neticesinde düzenlediği raporunda camiinin restorasyon çalışmalarında inşaat ve elektrik imalatlarında yapılmadığı halde bedeli ödendiği belirtilen 198.654,37 TL nin ödenmesinin davalı şirketten talep edildiği, davalı şirketin rapordaki bazı pozlara itiraz ettiğini, bazı pozlara karşılık gelen 68.514,57TL imalat bedeli ve 39.876,TL yasal faizin ödendiğini belirttiği, bu hususun …ne bildirildiği, ancak teftiş kurulu raporu doğrultusunda işlem yapılması istendiğinden davalı şirketten talep doğrultusunda gerekli ödemenin yapılmasının istendiği, davalı idare elemanlarının da kontrol görevlerini yapmayarak kusurlu fiilleri nedeniyle alacağın davalı firmadan tahsil edilememesi durumunda sorumlu tutulmaları gerektiğini, açıklanan nedenle fazla ödendiği tespit edilen 130.139,80 TL.’nin avans faizi ile birlikte davalı firmadan ve davalı idare personellerinden müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … cevap dilekçesinde özetle; … Bölge Müdürlüğünde halen şube müdür vekili (mimar) olarak görev yapmakta olduğunu, ödemeye esas hakaediş, tutanak ve benzeri belgelerde kontrollük, düzenleyen ya da onaylayan gibi hiçbir görev ve sorumluluğunun bulunmadığını, kendisi ile birlikte kesin kabul komisyonunda görev alan müfettiş raporunda ismi geçen mimar …’in idarece dava dışı bırakılmasının manidar olduğunu, bu kapsamda anahtar teslim götürü bedel usulü yapılan işlerde kabul komisyonu kabul komisyonu üyesi olarak görev sorumluluğunun sözleşme konusu işin kurul onaylı projesine göre yerinde birebir uygulanmış olup olmadığı, bu uygulamaların teknik sanat fen kurallarına uygun olarak yapılıp yapılmadığıyla ve kullanıma mani eksik kusur ve arızaların bulunup bulunmadığıyla ilgili olduğunu, herhangi bir fazla ödemeye sebebiyet vermediğini, neticede ödemelerle ilgili hiçbir sorumluluğu bulunmadığından dolayı tarafına açılan davanın reddine talep etmiştir.
Davalı …’in cevap dilekçesinde özetle; …Bölge Müdürlüğünde mimar olarak çalışmakta olduğunu, davaya konu iş ile ilgili iş kapsamında görev ve sorumluluğunun sözleşme kapsamında işin projeye, teknik şartnameye, mahal listesine, fen ve sanat kurallarına uygunluğunu denetlemek ve bu kapsamda ödemeye olur vermek olduğunu, sorumlululuğun fer’i olduğunu, alacağın önce yükleniciden tahsil edilmesi gerektiği gözetildiğinde sorumluluğun müştereken ve müteselsilen olamayacağı ve davada sorumluğu yoluna gidilemeyeceğini, dava açmak için 1 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiğini, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar …, …, … vekilinin cevap dilekçesinde özetle; Yapım işleri kontrol memurları olarak çalıştıklarını,davaya konu iş ile ilgili iş kapsamında görev ve sorumluluklarının sözleşme kapsamında işin projeye, teknik şartnameye, mahal listesine, fen ve sanat kurallarına uygunluğunun denetlemek ve bu kapsamda ödemeye olur vermek olduğunu, sorumlululuğun fer’i olduğunu, alacağın önce yükleniciden tahsil edilmesi gerektiği gözetildiğinde sorumluluğun müştereken ve müteselsilen olamayacağı ve davada sorumluğu yoluna gidilemeyeceğini, davanın reddini talep etmiştir.
Davalı …Şti. vekilinin cevap dilekçesinde özetle; Davanın; götürü bedel anahtar teslimli bir ihalede yaklaşık maliyetten sorumluluğa gitme esasına dayandığından temelinden yanlış olduğunu, 23/10/2014 tarih ve 15219810/27861 sayılı yazıyla davalının restorasyonunu tamamlamış olduğu … Camii restorasyonu sonucu yaklaşık maliyette olmasına rağmen fiili olarak yapılmadığı veya eksik yapıldığı belirtilen imalatlardan dolayı yapılan 198.654,37 TL. fazla ödemenin faiziyle birlikte iadesinin talep edildiğini, davalı tarafından yapılan inceleme sonucu; talep edilen bu rakam içinde bulunup mükerrer tahsil edildiği belirtilen 68.514,57 TL ödemeye yönelik iade talebi kabul edilerek 28/10/2014 tarihinde işlemiş 39.876 TL faiziyle birlikte davacının banka hesabına yatırıldığını, talebin geri kalan kısmı hakkında ise aradaki sözleşme ve Kamu İhale Mevzuatı uyarınca itiraz edildiğini, davanın açılmasına dayanak olan bilirkişiler … ve … tarafından düzenlenmiş 20/02/2013 tarihli bilirkişi raporunda neredeyse tamamı yaklaşık maliyet ile gerçekleşen imalat kıyaslanarak müteahhit ve idare yetkilileri aleyhinde haksız ve fazla ödeme yapıldığı yönünde görüş bildirildiğini, yapılan işi önce hukuki sonra teknik yönden ele aldığımızda raporda belirtilen iddiaların haksız olduğu, yüklenicinin yaklaşık maliyetten sorumlu olmadığı, Yapılan iş ile ilgili olarak işin ilan edilen ihale dosyası 26/02/2007 tarihinde müvekkilce teslim alındığını, proje ve mahal listesi ve teknik şartanme eşliğinde işin yapılacağı mahalde davalı teknik elemanları tarafından keşif ve gözlem ile ölçümler ve değerlendirme hazırlığı yapıldığını, bu değerlendirmeler sonucunda anahtar teslim götürü bedel olarak ihaleye çıkartılacak iş ile ilgili bir teklif fiyatı hazırlandığını, hazırlanan bu teklifin gizli tutulan yaklaşık maliyete göre değil ihale dosyasına göre yapıldığını, hazırlanan bu fiyat ihale teklifi olarak davacı idare onayına sunulduğunu, ilgili işi almaya talip istekliler arasından da müvekkilin teklifinin değerlendirilerek kabul edilmiş ve davacı ile müvekkil arasında 11/06/2007 tarihli sözleşme imzalandığını, davacının bu sözleşme doğrultusunda kendisine teslim edilen proje, mahal listesi teknik şartname ve idarenin talimatları doğrultusunda taahhüt süresi içinde işin bitirildiğini, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

BİRLEŞEN DAVA DAVA DİLEKÇESİ; Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; mülkiyeti müvekkili idareye ait … mahallesinde bulunan 346 pafta 1322 ada 5 parselde kayıtlı …Şti. Tarafından yapıldığını, rehberlik teftiş kurulu başkanlığının ihale ve hak ediş dosyalarında yaptığı incelemeler neticesinde hazırlayarak, bölge müdürlüğümüze gönderdiği raporda, … Camii restorasyon uygulamaları sırasında inşaat ve elektrik imalatlarında yapılmadığı halde bedeli ödendiği belirtildiğinden iş bu raporla fazla ödendiği tespit edilen 198.654,37 TL. İade edilmesi davalı şirketten talep edildiğini, mezkur şirketin idareye yapmış olduğu 28/10/2014 ve 15/12/2014 tarihli başvuruları ile teftiş raporunda iade edilmesi gerektiği belirtilen bazı pozlara itiraz ettiğini, geri ödenmesi talep edilen bazı pozlara karşılık gelen 68.514,57 TL. imalat bedeli ve 39.876,00 TL. yasal faizinde ödendiğini belirttiğini, söz konusu şirketin yapmış olduğu itiraz 26/12/2014 ve 33507 sayılı yazı ile …ne iletildiğini, genel müdürlüğün 09/01/2015 tarih ve 404 sayılı yazısı ile teftiş raporları doğrultusunda işlem yapılması gerektiği belirtilmiş olduğundan, iş bu hususun davalı şirkete bildirilerek talep doğrultusunda gerekli ödemenin yapılmasının istendiğini, davalı şirketin borcu ödemediğini, müfettiş raporunda davalı idare elemanlarının da kontrol görevlerini yapmayarak, kusurlu fiilleri nedeniyle alacağın davalı firmadan tahsil edilmemesi durumunda sorumlu tutulmaları gerektiği ve alacağın bu personellerden tahsilinin gerektiği bildirilmiş olduğundan, alacağın tahsilini temin amacıyla, İstanbul …Asliye Ticaret Mahkemesi … Esas sayılı dosyası ile dava açıldığını, müteahhit firmaya fazla ödendiği tespit edilen 130.139,80 TL.’nin haksız ödemenin yapıldığı tarihten işleyecek avans faizi ile birlikte müteahhit firmadan tahsil edilmemesi halinde tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla, sorumluluğu tespit edilen idare personelleri ile müştereken ve müteselsilen olmak kaydıyla davalıdan tahsil edilmesine, usul ekonomisi yönünden huzurdaki davanın aralarında fiili ve hukuki bağlantı olması nedeniyle İstanbul …Asliye Ticaret Mahkemesi … Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar verilmesini talep etmiştir.

BİRLEŞEN DAVA CEVAP DİLEKÇESİ; Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Dava açmak için gerekli hak düşürücü sürenin geçmiş olması nedeniyle davanın reddini, davalının sorumluluğunun tali nitelikte olduğunu öncelikle yüklenicinin tazminat ile mahkum edilmesini, ondan tahsil edilmeyen tazminat için davalıya başvurulması gerektiğini, yapılan işlemlerin gerekli üst makamlardan onam alınarak gerçekleştirildiğini, üst makakların onayı için sunulan raporlarda herhangi bir yanıltıcı ve eksik bilgi bulunmadığını, üst makamların onayı sonucu yürütülen işlerin artık idarenin bir emri olduğunu, bu emri uygulayan daha alt derecedeki memurların sorumluluğundan söz edilemeyeceğini, davalının sorumlulukları açısından dava şartı gerçekleşmediğini, bu konuda dava şartı görevlileri mahkum eden bir ceza hükmü ile mahkum edilmesi olduğunu, ortada görevlileri mahkum eden bir ceza hükmü bulunmadığına göre dava şartının gerçekleşmediğini, dava şartı gerçekleşmediğinden dolayı davanın reddini, yüklenicinin geniş katılımlı bir ihalede alt seviyelerde bir fiyat teklif etmiş olduğunu, bu fiyatın kabul edilerek kendisi ile söz konusu işe ait sözleşme imzalandığını, sözleşme kapsamında yapılan iş proje, teknik şartname, mahal listesi ve restorasyon kavramının gerektirdiği fen ve sanat kurallarına uygun olarak iş süresi içerisinde yapılarak teslim edildiğini, işin götürü bedeli olarak ihale edildiği de dikkate alındığında sözleşme konusu işi teslim karşılığı taahhüt edilen bedel kendisine ödendiğini, ortada herhangi bir kamu zararı bulunmadığını, davalının üzerine aldığı vazifeyi bihakkın yerinde getirdiğini, davalının eylemleri dolayısıyla kamunun zarara uğramış olmasından söz edilemeyeceğini, davayı açmak için 1 yıllık hak düşürücü süre geçmiş olması nedeniyle davanın reddine, davalının görev ve sorumluluğunun sözleşme kapsamında işin projeye, teknik şartnameye, mahal listesine, fen ve sanat kurallarına uygunluğunu denetlemek ve bu kapsamda ödeme oluru vermek olduğunu, dava konusu aynı olan aralarında hukuki ve usulü irtibat bulunan İstanbul …Asliye Ticaret Mahkemesinin… Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine, yine davalının sorumluğuna gidilmesinin kamu ihale kanunun madde 60.kapsamında ancak bir ceza mahkemesi ile mahkum olması şartına bağlı bulunduğu hususları gözetilerek davanın reddine, mahkeme aksi kanaatteyse davalının konumları, iş yoğunluğu, görevlerinin paylaşımlı olması gibi nedenler ile 818 sayılı B.K. 42-44 maddeleri gereğince miktarın tenkisine karar verilmesini talep etmiştir.

DELİLLER VE GEREKÇE;
Dava ve cevap dilekçesi, birleşen dava dilekçesi, taraf beyanları, icra dosyası, bilirkişi raporu ve dosyada bulunan bütün deliller birlikte değerlendirildiğinde; Davalar satım sözleşmesinden kaynaklanan yapılmayan işlemlerin alınan bedellerinin iadesi talebine ilişkindir.
Tüm deliller toplandıktan sonra, bilirkişiden rapor alınmasına karar verilmiş, bilirkişiler Elektronik Mühendisi …, İnşaat Mühendisi …, Mali Müşavir … tarafından hazırlanan 18/07/2017 tarihli bilirkişi raporunda, Toplam 68.514,57 TL.+39.876,00 TL.=108.390,00 TL. … Tarafından 28/10/2014 tarihinde …Bölge Müdürlüğü’ne ödendiği, tarihi eser restorasyonunun özel bir imalat olup, yaklaşık maliyette öngörülmeyen bir çok imalat ihtiyacı sonradan ortaya çıkabildiği, imalat sırasında önceden kestirilmesi mümkün olmayan ihtiyaçlar çıkabildiği, yaklaşık maliyette öngörülemeyen imalatların olması sonucunda herhangi bir somut zararın oluşmayacağı, yaklaşık maliyette öngörülmediği halde yaptırılan veya fazladan yaptırılan bedeli ödenmeyen imalatlar toplam tutarı 6.102,93 TL., mahalinde yapılmadığı halde keşif özetine dahil edilen kalemlerin müteahhide yapılan ödemeye etkisinden 2.621,75 TL. daha fazla olması nedeniyle, davacı … müdürlüğünün elektrik ve sıhhı tesisat bakımından zarara uğramadığı kanatine varıldığı, davalı şirket ile elektrik teknikeri … ve Makine Mühendisine davanın yönlendirilemeyeceği, memurlar tarafından yaklaşık maliyet hazırlığı yapıldıktan sonra ihale tamamlanmış olup, bu konuda bir itirazın bulunmadığı, ihale öncesi hazırlık işlemlerinden memurların sorumluğu olmadığı kanatine varıldığı bildirilmiştir.
Bilirkişi Alt Uzmanlık alanında yetkili bilirkişi …tarafından hazırlanan 11/03/2019 tarihli bilirkişi raporunda,Yaklaşık maliyet hesabı ve listesinin taraflar arasındaki sözleşmenin ekli olarak değerlendirilemeyeceği, taraflar arasında işin mahiyeti ve kapsamı konusunda sözleşme ekinde yer alması gereken hususların mahkemeye sunulmadığı, davacı idarenin davalı …Şti. Eksik yapılan işler sebebiyle fazla ödeme yaptığı yönündeki iddiasını, sözleşme ile kararlaştırılan işlerin kapsamını ortaya koyamaması sebebiyle ispat edemediği, diğer tüm davalılar ile birleşen dava davalısı … hakkında iddia ve taleplerinin davalı … Şti. Yönelik talepleri ile bağlantılı olması sebebiyle kabul edilebilir olmadığı kanatine varıldığı bildirilmiştir.
Mahkememizce toplanan tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde; tarihi eser restorasyonunun özel bir imalat olup, yaklaşık maliyette öngörülmeyen bir çok imalat ihtiyacının sonradan ortaya çıkabildiği, yaklaşık maliyette öngörülmediği halde sonradan ortaya çıkan maliyetlerin de ödenmesinin gerektiği, açıklanan nedenle davacının davalıdan talep edebileceği bir miktarın olmadığı anlaşıldığından; dosyada alınan ayrıntılı, açıklayıcı hükme esas almaya elverişli bilirkişi raporu karşısında davacının ispatlanamayan davasının ve birleşen davanın reddine karar verilmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur.

H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
ASIL DAVADA;
1-)Davanın reddine,
a-)Alınması gereken 44,40 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 1.707,75 TL harcın mahsubu ile fazla alınan 1.663,35 TL karar ve ilam harcın davacıya iadesine,
b-)Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
c-)Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 10.750,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
d-) Davalı tarafından yapılan yargılama masrafı bulunmadığından bu konuda bir karar verilmesine yer olmadığına,
e-)Taraflarca yatırılan gider avansından kullanılmayan kısımlarının karar kesinleştiğinde kendilerine iadesine,

BİRLEŞEN DAVADA;
2-)Birleşen davanın reddine,
a-)Alınması gereken 44,40 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 2.222,47 TL harcın mahsubu ile fazla alınan 2.178,07 TL karar ve ilam harcın davacıya iadesine,
b-)Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
c-)Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen 13.161,18 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
d-) Davalı tarafından yapılan yargılama masrafı bulunmadığından bu konuda bir karar verilmesine yer olmadığına,
e-)Taraflarca yatırılan gider avansından kullanılmayan kısımlarının karar kesinleştiğinde kendilerine iadesine,
Davacı vekilinin ve bir kısım davalılar vekilinin yüzüne karşı diğer davalıların yokluğunda; gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde Mahkememize sunulacak veya gönderilecek dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Katip …
e-imza*

Hakim …
e-imza*

* Bu evrak 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır.