Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2014/343 Esas
KARAR NO : 2018/401
DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 03/05/2011
KARAR TARİHİ : 22/05/2018
Taraflar arasında görülen davanın mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda:
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVANIN ÖZETİ : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;
davacının zemin-arsa- maliki davalı olan yerde Türkiye çapında mevcut olan 3.000 e yakın BAYİLİK ten birini intifa hakkı da tapuya işletilmek suretiyle KİRA SÖZLEŞMESİ yaptıklarının, bu sözleşme ile beraber istasyona yatırımlar yapmak zorunda kaldıklarını, yapılan bu yatırımların da sözleşmenin süresi ile doğru orantılı olduğunu, ancak davalının 4054 s. yasanın 56. ve 63 ile 64. madde hükümleri uyarınca sebepsiz zenginleşme halinde iadenin kapsamını belirlemiş olduğunu ve yerleşik Yargıtay Kararlarının da bu doğrultuda olmasına karşın dikey anlaşmanın rekabet kurulunun tebliğ ve kararları doğrultusunda öngörülen zamandan önce 18.09.2010 tarihi itibariyle tebliğ ile öngörülen grup muafiyetinin dışında kalarak sona erdirmiş olduğunu,Buna göre fazlaya ilişkin hakları saklı kalınarak davalının edindiği intifa ivazının geçersiz kalan süreye isabet eden kısmı ve intifanın terkini için müvekkilce davalı nam ve hesabına harcanmak zorunda kalının hesaplanan şekliyle;-19.116.60-tl. intifa terkin harcı ve sair işlemler için-36.664,06-tl. geçersiz kalan bakiye süreye isabet eden bedel olmak üzere toplam bedellerin dava tarihinden itibaren faizleri ile birlikte davalıdan tahsiline,fazlaya ilişkin haklarının saklı tutulmasına ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin de davalı yana yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle;
Davacının Rekabet Kurulunun tebliğ ve kararı nedeniyle öngörülenden erken tarihte sonlanması gerekçesiyle açtığı bu davanın hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, zira 28.08.1995-01.06.2010 tarihlerini kapsayan 1. sözleşmenin dışında yapılan 70 günlük ek sözleşme tarihinin de 12.09.2010 tarihinde sona erdiğini, akabinde yani 03.09.2010 da sözleşmenin feshedildiğini ve müvekkile ödenen bir intifa bedeli ile yatırım bedeli bulunmadığından davacı taleplerinin reddi gerekeceğini, çünkü ne saha betonları ne de taşınmaz üzerindeki binaları davacı şirket yapmamış üstelik de bunun için bir bedel ödememiştir ki böylesi bir talepleri olsun. Davacı firma bu yukarıda sıralanan ödemelerle ilgili yazılı belgeleri varsa sunmasını (ki sunmasının olanaksız olduğunu) aksi halde gönderdikleri ihtarnamede 0-sıfır- lira borçlu gösterilen defterler doğrultusunda yani davacıya sıfır lira borçlu olduğunun kanıtı varken haksız davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:Dava dilekçesi, cevap layihası ve dosyanın tümü hep birlikte incelenmiştir.
Mahkememizde açılan dava;İpotegin terkini nedeniyle 19.116,00 TL. ve ayrıca daha önceden sonlanması nedeniyle mütemen cüz nedeniyle yapılan ödeme kalemlerinden geçersiz kalan bakiye süreye isabet eden istasyon bina inşaatı, istasyon zemin betonu, amortisman uygulanarak 36.664,00 TL. güncellenmiş bedelin tahsili istemine ilişkindir.
TÜM DOSYA KAPSAMINDAN TOPLANAN DELİLLERDEN:
Bilirkişice verilen 21/01/2013 tarihli raporda özetle;İzmir ili,menemen ilçesi, ulucak köyü, ulukent beldesi nde çanakkale yolu ve demiryolu güzergâhında yer alan eski … (… ofisi) bayii içindeki duran varlıklardan;-iki katlı idare binası-tek katlı lokanta-bayiin saha betonları dahil 3 adet sabit tesis nitelikli( musakkaf) duran varlıkların 15 yıl önce inşa edilmesi ve 16 yıla yakın kullanılmasındaki yıpranma düşülerek dava tarihi itibariyle toplam değerinin 342.510,00 TL. olabileceği hesaplanmış olduğunu, Bu taşınmazların davalı tarafından yaptırıldığı ve cebinden ödemeler yaptığına ilişkin tarafıma sunduğu bir takım faturalar ile inşaat sözleşmesi dışında bu taşınmazların davacı …AŞ tarafından yaptırılmış veya bedelleri ödenmiş olduğuna ilişkin her hangi bir yazılı belge dosyaya sunulmamış olmasından yukarıda hesapladığım ve davalıya ait olan yaklaşık 4.000 m2 alanlı ARSA üzerine 1995 yılında inşa edilip kalanı gelmiş 3 adet duran varlığı davalının vantırıp bedellerini de cehinden karşılamış olduğu kanaatine varıldığını, Bir diğer konu ise bu tür uzun vadeli sözleşmelerde işin başında bir bedel öngörülmüş ise tapuya işletilen intifadan bu bedel 21.000.000-TL. olarak işlenmiş olduğu görüleceği, fesihte tapudan terkin yapılırken bu bedelin % 0.19‘u üzerinden yaklaşık 5-6 bin lira arasında olabileceğini, harç ve masraf ödemek varken neden bedelsiz imiş gibi bunun 4-5 katı kadar bedel ödenerek zorunlu intifa kaldırılmış ve neden bu 19.116.60-TL. gibi davacı idarece fahiş ve hatalı olarak ödenen bedelin faturası davalıya çıkarılmış olduğunu anlamanın olanaksız olduğunu,Bu Tapudan terkin ile ilgili masraf şekli ile ilgili bilgi tapudan sorulabileceğini bildirmiştir.
Taraf vekillerinin itirazları üzerine dosya bilirkişi heyetine tevdi edilmiştir.Bilirkişi heyetince verilen 17/04/2014 tarihli raporda özetle;Davacıya ait inceleme konusu yapılan defterlerin ait olduğu dönemde yürürlükte olan 6762 sayılı (Mülga) TTK.66 md. ve VUK.182 md uyarınca tutulması zorunlu olan 2005-2006-2007-2008-2009-2010 ve 2011 yıllarına ait Yevmiye, Defter-i Kebir ve Envanter Defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerinin süresinde yaptırılmış olduğu,ticari defterlerin birbirini doğrular nitelikt olduğu,mevcut haliyle davacının 2005-2006-2007-2008-2009-2010 ve 2011 yılları ticari defterlerinin HMK 222.maddesi uyarınca lehine delil niteliğinin bulunduğunun sayın yargı makamının tetkikine muntazır bulunduğu kanaatine varıldığı,Davacı yan tarafından davalı malikin taşınmazı üzerindeki intifa hakkı için toplam (19.008,00 TL. + 108,00 TL.=) 19.116,00- TL. tutarlı ödeme yapıldığı, ‘Talimatla alınan Bilirkişi Raporu’nda bu tutarın harç olarak fazla ödendiği yorumu ifade edildiğinden, Kurulumuz; bu durumun o sayın Bilirkişinin izhar etmiş olduğu gibi Tapu’dan terkin ile ilgili masrafa dair ayrıntıların sorulması ve oradan alınacak yazıya göre net bir sonuca varılabileceği,4 Adet faturadaki akaryakıt alet ve edevatın sabit yatırım olmayıp, teknik yatırım olduğu ve bu yatırımların zorunlu yatırım olarak addedileceği düşünüldüğü takdirde, kistevyelm hesaplamasının yapılmasının yerinde olamayacağının benimsenebileceği, ancak bu yorumun sayın Mahkemece yerinde bulunmaması durumunda, bu istem kalemi bakımından davacı savları ve talepleri yönünde hüküm tesisinin mümkün görülebileceğini bildirmişlerdir.
Dosya yeni bir heyete tevdi edilmiştir. Yeni bir heyetçe verilen 05/02/2015 tarihli raporda özetle;Dava konusu benzin istasyonunda yapılan keşifte, davacı tarafın iddia ettiği gibi kendi dönemlerinde yapılan altyapı tesisatının kullanılmadığı, mevcut kiracının istasyon da tadilat yaptığı, kendi altyapısı ve buna ilişkin sistemleri kurduğu, OMV … firmasına ait cihaz, ekipman vb. cihazların kullanılmadığı, yine aynı şekilde yer altı depolama tanklarının mevcut kiracıya ait olduğu, eski depolama tanklarının kullanılmadığı, eski ve yeni depolama tanklarının kurulu olduğu yerlerin görüldüğü,Yine davacı tarafın, davalı tarafın mülkiyeti kendisine ait olduğunu iddia ettiği, akaryakıt yer altı depolama tanklarım, alt yapı mekanik tesisatı ve bununla bağlantılı otomasyon sistemim kullandığı ve bu kullanımdan kazanç elde ettiği iddiasına ilişkin olarak,Tarafların Sayın Mahkemenize sunduğu belgelerin incelenmesi neticesinde; davalı … adına kesilen;… fatura no ve 28/11/2008 tarihli faturadan; … adıyla istasyonda bulunan otomasyon sistemi ve sistemin parçası olan altyapı tesisatınınfver altı depolama tankları dahili 11.137,55 TL bedelle …Genel Müdürlüğü tarafından …’ya satıldığı, satışa ilişkin dekonttan sunduğu,Dosya üzerinde ve keşif mahallinde yapılan incelemeler neticesinde;Davacı …’nin iddia ettiği gibi, dava konusu otomasyon ve altyapı sisteminin mülkiyetinin kendilerine ait olmadıfrı söz konusu mülkiyeti davalı …’ va sattıklarını, dolayısıyla davalı tarafın söz konusu mülkiyetleri kullanmasından dolayı elde edilen kayanc üzerinde davacı tarafın tiden hakkı nhnadıftı. höt, konusu…ı sisteminin Davalı … ’ya ait olduğu Sonuç ve kanaatine varıldığı bildirmişlerdir.
Dosya kapsamına göre, taraflar arasındaki ariyet-bayi-intifa-kira vs. hukuksal ilişkilere dayalı yazılı sözleşme, …’nun…Noterliğinin 04.03.2010 tarihlî ihtarnamesi ile fesh edilmiş olup, sonrasında ariyet veren… ne sözleşme gereği verdiklerinden, iade edilebilir olanların iade edilmiş olması, sökülemeyecek ve iade edilemeyecek durumda olan alt yapının da satın alınmış olması nedeni ile rekabet kurulunun tebliğ ve kararlarına dayalı kullanım süresinin öngörülenden erken sonlanmasının, davalı tarafa, rekabet kurulunun bayilere tanıdığı, erken fesh haklanın kullanılması sebebine dayanmakla olması nedenleri ile, davacı … nin, idiia ettiği alt ve Üst yapıyı davalının halen kullanmaya devam ettiği iddiasına dayalı taleplerinin yerinde olmadığı, tapu harç ve masrafları yönünden evvelce bilirkişilerin rapor verdikleri, buna göre, terkin harcının ödendiği, bunun davalı tarafça ödenmesi gerekirken, davacı tarafça ödenmiş olduğu dosya kapsamında tespit edildiğini,Dava konusu işyerinde, keşif sırasında yaptıkları gözlemlere göre, davacı … Ofisine ait alt yapı ve Üst yapı yatırımlarının kullanılmadığı mevcut olanların da satın adınmış olduğu ve bedellerinin de ödenmiş olduğu görüldüğünü, davalı işyerinde davacı …Ş. ne ait olduğu iddia edilen, otomasyon sistemi alt yapı ve üst yapışma ait menkul mal ve sistemin olmadığı, var olanların da davalı tarafça bedeli ödenerek Kendisine mal edildiğinin tespit edildiğini bildirmişlerdir.
Tek bilirkişice verilen 06/01/2016 tarihli raporda özetle;İntifa hakkının tesisi ve terkini talebe bağlı bir işlem olup Tapu Müdürlüğünde kuru mülkiyet sahibi ve lehine intifa tesis edilen tarafın birlikte talebi ile tesis edilir ve süresi dolmayan İntifa hakkı için lehine intifa hakkı tesis edilen tarafın talebi ile terkin edilir.İntifa Hakkında Süre ve Bedel Süre: İntifa hakkı süreli veya hak sahihinin hayatı boyunca tanınabilir. Süresiz olarak tanınması halinde veya hak sahibinin hayatından daha uzun bir süre öngörülmüş olması halinde hakkın süresinin hak sahibinin hayatı He sınırlı olduğu kabul edilir.Tüzel kişilerde ise en çok yüz sene süre öngörülebilir. Öngörülen süreden önce tüzel kişiliğin sona ermesi (infisahı) halinde hak sona erer (MK. 797).Bedel: İntifa hakkı bedelli (ivazlı) veya bedelsiz (ivazsız) tanınabilir. Bedelli intifaya satış, bedelsiz intifaya bağış hükümleri uygulanır. İşlemin Mali Yönü 492 sayılı harçlar kanunun tapu ve Kadastro Harçları başlıklı 57. Maddesinde: “Madde 57 Tapu ve kadastro işlemlerinden bu kanuna bağlı (4) sayılı tarifede yazılı olanları, tapu ve kadastro harçlarına tabidir ”Kanuni mirasçılar dışında, intifa hakkından, kuru mülkiyet sahibi lehine ivazsız (bedelsizi feragat edilmesinde veya süreli intifa haklarında, sürenin dolması sebebiyle intifa hakkının terkininde, işleme konu taşınmazın genel beyan döneminde beyan edilen emlak vergisi değerinden (diğer yıllarda bir önceki senenin emlak vergisi değerine her yıl Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca belirlenen yeniden değerleme oram uygulanarak bulunacak değerdenj az olmamak üzere bildirilen değer üzerinden Harçlar Kanununa ekli (4) saydı Tarifenin 4. Pozisyonu uyarınca her yıl belirlenen oranda tapu harcı, kuru mülkiyet sahibinden tahsil edilir. İntifa hakkından feraeat bir bedel karşılısında yapılmakta ise, yine, lehine feragat edilen kuru mülkiyet sahibinden (20/e) pozisyonu uyarınca her yıl belirlenecek oranında tapu harcı tahsil edileceği, İntifa hakkı sahibinin hu hakkından, kanimi mirasçı olan kuru mülkiyet sahipleri lehine bedelsiz feragat etmesi halinde, (14) nolu pozisyon uyarınca, sadece terkin harcı tahsil edilir. Ancak, bu halde ayrıca intifadan dolayı, veraset ve intikal vergisinin tarh ve tahakkuku için, ilgi vergi dairesine bilgi verileceği,Dava konusu işlemde, taşınmaz üzerinde bulunan intifa hakkının 01.06.1995 tarihinde tapu kaydına konulduğu ve toplam 21 yıllığına olmak üzere 29.01.2018 bitiş tarihli olarak belirtilerek intifa hakkı tesis edilmiştir. Ancak İntifa hakkına esas sözleşmenin taşınmaz malikince sonlandır]İması üzerine intifa lehdanndan intifanın terkini talep edilmiş ve davalı … AŞ temsilcisi tarafından Tapu Müdürlüğüne verilen dilekçede mevcut anlaşmanın Rekabet Kurulu karan İle 18.09.2010 tarihini itiban ile sona erdiğinden intifa hakkının terkini talebinde bulunulduğu ve Tapu Müdürlüğünce düzenlenen Başvuru istem belgesi ve Tescil İstem Belgesinde, intifa hakkından feragat edildiği belirtilerek bedelsiz terkin işlemi talep edilmek suretiyle tapudan terkin işlemi yapılmıştır. Bedelsiz terkin edilmesi nedeniyle 19.008,00 TL harç ile 108,00 TL. Döner sermaye ücreti ödendiği anlaşılmıştır.Söz konusu İşlemde, bedelsiz olarak intifa hakkı terkini mümkün olduğu gibi, intifa hakkının terkini talep eden lehtarın beyan edeceği bedel üzerinden de (emlak vergisi değerinden az, emlak vergisi değerinin iki katından çok olamaz) terkin mümkün olduğunu,İntifa hakkından feragat nedeniyle terkin işlemi tehdann talebi ile yapıldığından, terkinin hangi şekilde yapılacağı da yine talep sahibinin beyanı ve talebi İle mümkün olmaktadır. Bu nedenle İntifa hakkından feragat eden Şirket yetkilisinin beyan edeceği bedel, tescil istem belgesinde açıkça yazılmak suretiyle, (beyan edilen bedel sözleşmeye konu gayrimenkulun emlak vergisi değerinden az, emlak vergisi değerinin iki katından çok olamaz 2010 yılı için 4 nolu tarifede (20/e) pozisyonu uyannca belirlenen binde 16,5 oranında tapu harcı ile işlemin yapılması mümkün olduğunu,Söz konusu İntifa hakkının terkin işleminde 23.12.2010 tarih 11823 yev. nosu ile düzenlenen tescil istem belgesinde Taşınmazın Harca esas değeri 320.000,00 TL. olarak yazılmış olduğundan, terkin işleminin bedelli olarak yapılması ve bu bedelin emlak rayiç değerinden az olması durumunda, harca esas bu bedelin binde 16,5 oranında (320000 x 0,0165=) 5.280,00 TL. harç tahakkuk etmesi ve ödenmesi gerekeceğini bildirmiştir.
Yeni bir bilirkişiden rapor alınmıştır. Bilirkişice verilen 20/04/2017 tarihli raporda özetle;İntifa Hakkı’nın terkini işleminde bedelsiz olarak terkinin mümkün olduğu gibi, intifa hakkının terkinini talep eden lehtarın beyan edeceği bedel üzerinden de (emlak vergisi değerinden az, emlâk vergisi değerinin iki katından çok olamaz) terkini de mümkün olacağı,İntifa Hakkı’ndan feragat sebebiyle terkin işlemi lehdarın talebi ile yapıldığından, terkinin hangi şekilde yapılacağı da yine talep sahibinin beyanı ve talebi ile de mümkündür. Bu sebeple, İntifa hakkından feragat eden şirket yetkilisinin beyan edeceği bedel, tescil istem belgesinde açıkça yazılmak suretiyle (beyan edilen bedel sözleşmeye konu gayrimenkulun emlak vergisi değerinden az, emlâk vergisi değerinin iki katından çok olamaz) harçlar yasasının Tapu ve Kadastro harç miktarlarıyla ilgili 2010 yılı için 4 nolu tarifede (20/e) pozisyonu uyarınca belirlenen binde 16.5 oranında tapu harcı ile işlem yapılmasının gerekeceği,Davaya konu İntifa Hakkıhım terkin işleminde 23.12.2010 tarih, … yevmiye nosu ile düzenlenen tescil istem belgesinde gayrimenkul ün harca esas değeri 320.000,00 TL. olarak yazılı olduğundan, terkin işleminin BEDELLİ olarak yapılması ve belirtilen bu bedelin emlak rayiç değerinden az olması durumunda, harca esas bedelin binde 16.5 oranında (320.000TL.*0,0165)=5280.00 TL.(beşbin ikiyüz seksen) harç tahakkuk etmesi ve Ödenmesi gerekeceği,Her ne kadar davacı tarafından 19.008,00 TL.(ondokuzbinsekiz) Ödendiği ve bunun iadesi talep edilmiş ise de, ilgili mevzuata göre ödenmesi gereken harç tutarının 5280.00 TL (beşbinikiyüzseksen) olduğu, davalının hatalı ödeme nedeni ile sorumlu olmaması gerektiği, Bahse konu Yargıtay … HD. … tarih … ve 12.05.2016 tarih,…sayılı kararlan da dikkate alındığında takdiri Yüce mahkemeye ait olmak üzere fazladan ödenen bedelin (19008 TL. – 5.280,00 TL. = 13.728,00 TL.) iadesinin gerekeceğini bildirmiştir.
Davacının harcı eksik yatırması nedeniyle harç ikmal edilmiş istasyonunun bulunduğu yerde keşfen bilirkişi incelemesi yapılmış talimat yoluyla yapılan bilirkişi incelemesinde 21/11/2013 tarihli bilirkişi …nin raporunda yapılan binaların davalı tarafından karşılandığı, ayrıca mahkememizce alınan akaryakıt sabit yatırım olmayıp, teknik yatırım olduğu, bu yatıranların zorunlu yatırım olarak ad edilemeyeceği,bazı faturalarda işçilik olduğundan sabit yatırım bedelinin istenemeyeceği gerekmiştir. Bilhare davacının ipotek bedeli terkini kaldırılması ile ilgili bilirkişi Yakup Şavluk’tan alınan raporda sadece 5.280,00 TL. istenebileceğine dair rapor verilmiştir. Davacının talimat ile alınan bilirkiş raporunda dava dilekçesinde belirtmiş olduğu sabit yatırımları yaptıdığını belgelendiremediği bilhara mahkememizce alınan bilirkişi raporundada değer olarak teknik yatırım olduğu izafe edilemeyecğine dair talepleri ile ilgili olarak 36.664,00 TL. reddine davacının davaya konu ipoteğin kaldırılması bedelinin ne kadar olacağına dair harita mühendisinden alınan rapor doğrultusunda alınan rapora göre kısmen kabulü cihetine gidilmiştir.
HÜKÜM;Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
1-5.280,00 TL. Nin dava tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Bakiye isteminin reddine,
3-Peşin alınan 544,50 TL. nispi harçtan, 492 sayılı Harçlar Kanununun 15.maddesi gereğince, 0.06831 oran üzerinden hesaplanan 360,67 TL. nispi karar ve ilam harcından mahsubu ile geriye kalan 183,83 TL. nispi karar ve ilam harcının karar kesinleştiğinde, talep halinde davacıya iadesine,
4-Dava açılırken davacı tarafından yatırılan 18,40 TL. başvurma harcı+ (544,50 TL. peşin harç-183,83 TL iade edilen harç mahsubu ile geriye kalan=)361,47 +2,90 TL. vekalet harcı olmak üzere toplam 382,77 TL. harcın davalıdan alınmasına, davacıya verilmesine.
5-Davacı davasını vekille takip ettiğinden, Av.Asg.Üc.Tarifesinin 13/1.maddesi gereğince; hesaplanan 725,00 TL. nispi vekalet ücreti maktu vekalet ücretinin altında kalması ve kabul edilen miktar ise maktu vekalet ücretinin üstünde olması sebebiyle,II.kısım, II.bölüm 9.maddede belirtilen 2.180,00 TL. maktu vekalet ücretinin davalıdan alınmasına, davacıya verilmesine.
6-Red olunan miktar yönünden, Davalı aleyhlerine açılan davayı vekille takip ettiklerinden, Av.Asg.Üc.Tarifesinin 13/1.maddesi gereğince, III.kısımda belirtilen oranlar üzerinden hesaplanan 3.766,08 TL. nispi vekalet ücretinin davacıdan alınmasına, davalıya verilmesine.
7-Davacı tarafından yapılan 6.965,80 TL. yargılama giderinin kabul-red oranına göre hesaplanan 1.003,00 TL.nin davalıdan alınmasına, davacıya verilmesine, geri kalan miktarın davacı üzerinde bırakılmasına,
8-Davalı tarafından 100,00 TL. Yargılama giderinin kabul-red oranına göre hesaplanan 65,00 TL. davacıdan alınmasına, davalıya verilmesine,
9-HMK.nunun 333.maddesi gereğince,karar kesinleştiğinde,artan gider avanslarının taraflara iadesine.
Dair, duruşmada bulunan taraf vekillerinin yüzüne karşı, İstinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi.
Katip …
¸e-imzalıdır
Hakim …
¸e-imzalıdır