Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2014/1551 Esas
KARAR NO : 2019/356
DAVA : Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 27/11/2014
KARAR TARİHİ: 12/03/2019
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle; Davacı vekili tarafından verilen 21.11.2014 havale tarihli dava dilekçesinde özetle, müvekkili tarafından 31.10.2013 tarihli taşıma konişmentosu ile davalının sigortalısı olduğu…Şti. ne ait Konfurrgench / Kazakistan adresine teslim edilmek üzere … de “…” olarak tanımlanmış 20 kap malzemeyi taşıma işini üstlendiğini, malzemelerin göndericinin talimatına uygun şekilde taşınarak teslim edildiğini, alıcı tarafından 20.11.2013 tarihinde ekspertiz raporu düzenleterek 3 kutudaki camların kırık olduğunun tespit ettirdiğini, hasarın taşıyıcıya ihbarının yapılmadığını, davalı tarafından İ2mir … İcra Müdürlüğünün … E Sayılı ilamsız icra takibinin tebellüğü ile hasardan haberdar olduklarını, CMR Konvansiyon hükümleri kapsamında varsa sorumluluklarının doğacağını, alıcının malı kontrol yükümlülüğünü yerine getirmeksizin teslim aldığını, hasar tespitinin mal tesliminden sonra tek taraflı gerçekleştiğini, icra dosya borcunun istirdatına ilişkin çekince konularak İzmir … İcra Müdürlüğünün… E. Sayılı dosyasına 31.116,54.- TL. 08.12.2014 tarihinde ödendiğini, 31.116,54.- TL. nın ödeme tarihi olan 08.12.2014 tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte istirdatına karar verilmesini talep ile dava ettiği görüldü.
Davalı vekilinin cevap dilekçesinde özetle; dava dışı …AŞ. ile şirketleri arasında Nakliyat Emtia Sigorta Poliçeleri tanzim olunduğunu,…Ait 20 kap 4+12+4 mm. Isı cam… emtiasının Türkiye den Türkmenistan a gönderilmek üzere davacı borçlu şirketle taşıma sözleşmesi kurulduğunu ve … plakalı araç ile taşımak üzere teslim alındığını, emtiaların alıcı tesisine getirilmesini müteakip hasarlı olduklarının tespit edilmesi üzerine … Ticaret Sanayi Odası aracılığı ile ekspertiz incelemesi yaptırıldığbgümrük nezaretinde açılan araç üzerinde yüklü emtialar üzerinde yapılan incelemede 565 m2 cam emtiasının 232,87 m2 sinin kırılarak 2ayi olduğunun 20.11.2013 tarihinde tespit edildiğini, ve tutanak altına alındığını, meydana gelen hasara istinaden şirketleri tarafından 1601.2014 tarihinde ekspertiz raporu tanzim edildiğini, emtiaların plakalar şeklinde ahşap kasa ve metal sehpa ile gönderildiğinin tespit edildiğini, hasarın taşıma sırasında aracın seyir halinde iken yol koşullarına uygun hareket etmemesi sebebiyle meydana geldiğini, emtialarda 12.672,79 USD tutarında hasar meydana geldiğini,… Holding İne. in muvafakati ile sigortalı … A.Ş. ne ödeme yapıldığını, davacının ödeme sırasında her hangi bir ihtirazı kayıt bildiriminde bulunmadığını, davacı tarafından 35.116,54.-TL. ödeme yapıldığını ve dosyanın infaz edildiğini, taşıyıcının malları sağlam ve eksiksiz aldığını, istif sorumluluğunun davacının yükümlülüğünde bulunduğunu, davacının dilekçede ileri sürdüğü hususları malları teslim alma sırasında CMR üzerine not düşmediğini, davacının emnianın niteliğini bilmediği ve özelliğine göre ambalaj yapılmadığının ileri sürdüğünü, eşyanın niteliğinin CMR kaydında ve faturada açıkça belirtilmiş olduğunu, araca yüklenen emtianın sabitleme sorumluluğunun davacıya ait olduğunu, CMR kaydında ambalaj yetersizliğine ilişkin davacı tarafından düşülmüş kayıt bulunmadığını, davacının hasarın meydana gelişinde kusurunun bulunmadığım kanıtlaması gerektiğini, hasar tutanağının emtianın araçtan tahliyesi öncesi tutulduğunu, davacının ağır kusuru olduğunu ve tazminat sınırlandırmasının kabul edilemeyeceğini beyanla davanın reddi ile %20 den az olmamak üzere kötü niyet tazminatına hüküm kurulmasını talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE;
İzmir…İcra Müdürlüğü’nün…E. sayılı takip dosyası, taşıma senedi, ekspertiz tutanakları, Nakliyat Emtea Sigorta Poliçeleri,CMR senedi, faturalar,ödeme dekontları, ticari defterler, ve dayanılan diğer deliller celp edilip incelenmiş, tüm dosya kapsamı ile yaptırılan inceleme sonucu rapor alınmış ve tüm deliller toplanmıştır.
Dava, İİK 72/2.maddesinde düzenlenmiş olan ve icra takibinden sonra açılmış bulunan menfi tespit davasıdır.
Dava dosyasına celbedilen İzmir …İcra Müdürlüğü’nün… E. sayılı dosyasının incelenmesinde, davalı … Sigorta A.Ş. tarafından, davacı aleyhine, “Sigortalıya ait …m2 ISI CAM emtiasının…TK plakalı araç ile davacı sorumluluğunda yapılan taşıma işlemleri esnasında hasarlanması nedeniyle, …A.Ş. tarafından sigortalıya ödenen hasar bedelinin rücuen tahsili” talepli ilamsız takip başlatıldığı, görülmüştür.
Davacı, davalı …A.Ş.’nin aleyhine başlattığı takip dosyasından borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ettiği, yargılama devam ederken, davacı tarafından 11.12.2014 tarihli dilekçe ile İzmir 1.İcra Müdürlüğü’nün… E. sayılı dosyasına yapmış olduğu, 35.116,54-TL. ödeme nedeniyle, ödenen tutarın davalıdan istirdatını talep ettiği görüldü.
Tüm deliller toplandıktan sonra, bilirkişilerden rapor alınmasına karar verilmiş, bilirkişiler Sigortacı … ve Sigorta ve Taşıma Uzmanı … tarafından hazırlanan 02.05.2017 tarihli bilirkişi heyeti raporunda, “…Dava konusu mallardaki hasarın taşıma sırasında meydana geldiği dolayısıyla taşıma işini üstlenen davacının oluşan hasardan sorumlu olması gerektiği, alıcının malları hasarlı olarak kabul etmediği ve tahliye sırasında hasar tespiti yaptırdığı dosyadaki belgelerden açıkça anlaşıldığından davalının sorumluluğunun doğabilmesi için davalıya ayrıca ayıp ihbarında bulunulmasına gerek olmadığı, davacının ödemekle yükümlü olduğu tazminat miktarının 12.762,79-USD olduğu…” sonuç ve kanaatine ulaşıldığını mütalaa ettiği anlaşıldı.
İtirazlar doğrultusunda, bilirkişiler Sigortacı… ve Sigorta ve Taşıma Uzmanı …U tarafından hazırlanan, 02.04.2018 tarihli bilirkişi heyeti ek raporunda,”….kök raporda belirtilen kanaatimizi tekrarla…… Dava konusu mallardaki hasarın taşıma sırasında meydana geldiği dolayısıyla taşıma işini üstlenen davacının oluşan hasardan sorumlu olması gerektiği, alıcının malları hasarlı olarak kabul etmediği ve tahliye sırasında hasar tespiti yaptırdığı dosyadaki belgelerden açıkça anlaşıldığından davalının sorumluluğunun doğabilmesi için davalıya ayrıca ayıp ihbarında bulunulmasına gerek olmadığı, davacının ödemekle yükümlü olduğu tazminat miktarının 12.762,79-USD olduğu…” sonuç ve kanaatine ulaşıldığını mütalaa ettiği anlaşıldı.
Dosya kapsamına göre; davalı … A.Ş.’ne nakliyat abonman sigorta poliçesi ile sigortalı bulunan, dava dışı… Holding INC’ye ait olan 20 KAP 4+12+4 mm. ISI CAM TDS 248-66 emtianın, Türkiye’den Türkmenistan’a … TR plakalı araç ile karayolu ile taşınması konusunda davacı …Şti. firması arasında sözleşme yapıldığı, taşımanın davacı tarafından gerçekleştirildiği ve emtiaların alıcı tesislerinde tahliye işlemi sırasında hasarlı olduklarının tespit edilmeleri üzerine, Türkmenistan Ticaret Sanayi Odası’nda görevli ekspertiz uzmanı ve Gümrük nezaretinde açılan araç üzerinde yüklü emtialar üzerinde yapılan incelemede, 565 m2 cam emtiasının, 232.87 m2’sinin kırılarak zayi olduğunun tespit edilerek, tutanak altına alındığı ve 16.01.2014 tarih,… nolu ekspertiz raporunun tanzim edildiği, emtialarda meydana geldiği tespit edilen 12.672,79-USD. zararın, davalı sigorta şirketi tarafından poliçe kapsamında, dava dışı… Holding INC’nin muvafakati ile yine dava dışı …A.Ş.’ne ödendiği ve bu bedelin 6102 sayılı TTK.’nın 1472. Maddesi halefiyet hükümleri gereğince, davalı sigorta şirketinin, davacı taşıma şirketinden tahsili için İzmir …İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyasından takip başlattığı ve davacı tarafından, 08.12.2014 tarihinde 35.116,54-TL. icra dosyasına ödeme yapıldığı anlaşılmıştır.
Davalı tarafın, ilk itiraz olarak ileri sürdüğü, hak düşürücü süre, zamanaşımı, husumet ve yetki itirazları incelendiğinde, hak düşürücü süre, zamanaşımı ve husumet itirazlarının yerinde olmadığı, davalı şirketinin, genel müdürlük adresinin Beyoğlu/İstanbul olması nedeniyle de mahkememizin yetkili olduğu kabul edilerek, ilk itirazlarının reddine karar verilmiştir.
Malların karayolu ile uluslararası nakliyatına ilişkin kurallar, “Eşyaların Karayolundan Uluslararası Nakliyatı İçin Mukavele Sözleşmesi (CMR) ” ile düzenlenmiştir, CMR sözleşmesinin esas amacı; karayolu ile eşya taşımacılığı ve ilgili taraflar arasındaki ilişkiyi, bu ilişkiler çerçevesinde ortaya çıkabilecek hak ve sorumlulukları tanımlamakta olup, taraflar arasında taşıma sözleşmesini 016828 nolu CMR ile yapılmış olup, somut olayda uyuşmazlığın CMR Konvansiyonu hükümleri hükümleri çerçevesinde değerlendirilmesi gerekmektedir.
Taşıma sözleşmeleri CMR hükümlerine göre herhangi bir şekil şartına tabi olmayıp, sözleşmenin sözlü olarak dahi yapılabilmesi de mümkündür. Ancak CMR hükümlerine tabi bir taşıma senedi- sevk mektubu düzenlenmiş ise CMR hükümlerine göre taraflar arası sözleşmenin varlığı, malın taşıyıcıya sözleşmeye uygun teslimi ve taraflar arası sözleşme şartları bakımından temel ispat belgesi bu CMR taşıma senedi olmaktadır.
Taşıyıcının sorumluluğu CMR Konvansiyonu md. 17/1 göre ; “Taşımacı yükü teslim aldığı andan, teslim edinceye kadar, bunların kısmen veya tamamen kaybından ve doğacak hasardan sorumludur.”,CMR Konvansiyonu 17/2 ye göre ise, taşıyıcı kendi kusurundan kaynaklanmayan bir sebepten ileri geldiğini ispat edemedikçe eşyaya gelen hasarı tazmin borcu altındadır. Bir başka deyişle taşıyıcının kusurlu olduğu karine olarak kabul edilir. Sorumluluktan kurtulabilmesi için taşıyıcının kusurlu olmadığını ispat etmesi zorunludur. Taşıyıcının sorumluluğuna ilişkin bu düzenlemeye karşılık, meydana gelen hasara ilişkin zarar, CMR Konvansiyonu 17/2 uyarınca eğer kayıp, hasar veya gecikme;a )İstek sahibinin ihmalinden,b)İstek sahibinin verdiği talimattan,c)Yüke has bir kusurdan,d)Taşımacının önlenmesine olanak bulunmayan durumlardan ileri gelmiş ise taşımacı sorumlu tutulamaz.
Yine CMR m.l7/4-b) hiç ambalajlamama ve ambalaj kusuru, c) aktarma-yükleme- boşaltma-istifleme, d) kırılma gibi eşyanın özel niteliği, gibi bir takım hususları da taşıyıcının sorumluluktan kurtulması özel sebepleri olarak saymıştır. CMR m.17/5 birden çok sebebin zararda etkili olması-müterafik kusur, zarara katkısı olan sebeplerin birlikte değerlendirilmesi hususuna yer vermiştir. CMR m.18/2 açıkça CMR m.l7/4’te sayılı sebeplerden birine dayanan taşıyıcının bunu ortaya koyduğunda zararın bu sebeplerle meydana geldiğinin varsayılacağını belirtmektedir. Yani bu sebeplerden birine dayanan taşıyıcının üstündeki ispat külfeti yer değiştirmektedir.
CMR m.l7/4-d) bendi açısından ise taşıyıcının özellikle niteliği gözeterek taşımayı üstlendiği durumlarda bu bent hükmünden yararlanamayacağı hususu CMR m.18/4 hükmü gereği olarak düzenlenmiştir.CMR m.17 ve devamı hükümleri bakımından hasarın taşıma sürecinde meydana gelmesi halinde ancak taşıyıcının sorumluluğu söz konusudur. Taşıyıcı taşıma öncesi teslim aldığı andan, varma yerinde teslim ettiği ana kadar olası zayi, hasar ve gecikme kaynaklı zararlardan sorumludur. Öyleyse taşıma başlangıcında ihtirazi kayıtsız teslim alınan yükün varma yerinde ihtirazi kayıtsız ve hasarsız teslimi önemlidir.
Somut olayda; davacı taşıyıcı, mallardaki hasarın ambalajlama ve istifleme hatasından kaynaklandığını ileri sürmüşse de dosyaya, iddiasını ispatlayacak, ihtirazi kayıt, tutanak ve sair delil sunmamış, iddiasını ispatlayamamıştır. Davacının, taşıma başlangıcında, üretici firma …Şti.’nden, 07.11.2013 tarihinde , Adana’dan yüklemesi yapılarak taşımaya alınan, 20 KAP 4+12+4 mm. ISI CAM … cam emtiasını, hiçbir ihtirazi kayıt, tutanak ve sair delil olmaksızın taşımaya alması, emtianın, tam ve sağlam taşımaya alındığına karine olarak kabul edilecektir. Kaldı ki taşıma konusu emtianın, taşıma yüklemesi, cam üretici firmasından yapılmış olup, davacı taşıyıcı firmanın alınan emtianın cam olmadığını bilmediğini ileri sürmesi de basiretli bir tacir gibi davranma yükümlülüğüne de aykırı olacağı kabul edilmiştir.
Dosyaya sunulan ekspertiz raporunda, “..araç seyir halindeyken muhtemelen yol koşullarına uygun hareket etmemesi sebebi ile araç kasasına bağlanarak camları sabit tutan kasada meydana gelen kırılma/devrilme sonucu camların hasarlandığı..” değerlendirilmesi sonucunda, emtiada meydana gelen hasar zararının, davacının sorumluluğunda olan taşıma sırasında gerçekleşmiş olduğu anlaşılmaktadır. Fotoğraflar, tutanak ve ekspertiz raporu, zararın taşıma sürecinde meydana geldiğini göstermektedir.
CMR kapsamında yapılan taşımalarda meydana gelen kayıp ve hasarlarda taşıyıcı kural olarak anlaşmanın 23. ve 25. maddeleri uyarınca belirlenen esaslar çerçevesinde sorumludur. Anılan maddeler uyarınca taşıyıcının sorumluluğu sınırsız olmayıp, ödemekle yükümlü olacağı tazminat kayıp veya tam ziya halinde eksik brüt ağırlığın kilogramı başına 8.33 hesap birimini aşamayacak olup, eksik brüt ağırlığa göre yapılacak bu hesaplama sonucu bulunan miktar ile taşıma nedeniyle yapılan diğer masraflar toplamı taşıyıcının azami olarak sorumlu tutulabileceği tazminat miktarını oluşturacaktır. Buna göre, CMR’de temel ilke taşıyıcının gerçek zararı aşmamak üzere sınırlı sorumlu olması olup, meydana gelen gerçek zararın anılan maddelerde belirlenen sınırlı sorumluluk miktarını aşması halinde taşıyıcı, anlaşma uyarınca sınırlı sorumluluk miktarı kadar sorumlu olacaktır. Taşıyıcının sorumluluğunun bu şekilde sınırlandırılmış olmasına rağmen anlaşmada düzenlenen istisnai durumlarda bu ilke uygulanmayacaktır. Bu durumlar, 24. maddede düzenlenen belli bir ücret karşılığında sevk mektubuna sınırı geçen bir değerin beyan edilmesi ile 29. maddede düzenlenen hasarın taşıyıcının kötü hareketinden veya isteyerek kötü harekete eşdeğer sayılan kusurundan kaynaklanması halinde taşıyıcı sorumluluğu kaldıran, sınırlayan hükümlerden yararlanamayacaktır.
Buna göre somut uyuşmazlık değerlendirildiğinde, davalı zararının, CMR 23/3. Madde hükmünde öngörülen sınırlı sorumluluk ilkesi gereğince belirlenmesi gereklidir ve bilirkişi heyetince, CMR’nin 23. Ve 25. Maddeler kapsamında yapılan hesaplamalar sonucu, davalının, davacıdan talep edebileceği tazminat miktarının 12.762,79-USD. olduğu tespit edilmiştir.
Somut olay CMR konvansiyonu taşıma rejimine tabi olup taşıyıcının taşıma sürecinde gerçekleşen hasar/zarardan sorumluluğuna ilişkin temerrüdünün CMR Konvansiyonu md. 27’de düzenlendiği, bu anlamda da taşıyıcının temerrüdünün CMR Konvansiyonu hükümleri çerçevesinde değerlendirilmesi gerekmekte olup, CMR madde 27/1’e göre; icra dosyası incelendiğinde, davalının takip tarihi itibariyle talep ettiği temerrüt faizinin oranını %7 döviz faizi olarak talep ettiği anlaşılmıştır.
CMR. 30. Maddesi gereğince,teslim anında, emtianın araçtan tahliyesi sırasında gümrük yetkililerinin nezaretinde hasar tespiti yapıldığı, ancak tutulan tutanağı taşıyıcı temsilcisi ya da sürücünün imzalamadığı, ancak resmi merciler kanalı ile hasar tespiti yapılmış olduğundan hasar ihbarı yapılmasına gerek olmadığı kanaatine varılmıştır.
Mahkememizce toplanan tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde; İcra dosyası, taşıma senedi, ekspertiz tutanakları, Nakliyat Emtea Sigorta Poliçeleri,CMR senedi, faturalar,ödeme dekontları, ticari defterler ile dayanılan diğer deliller, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; davalı … A.Ş.’ne, nakliyat abonman sigorta poliçesi ile sigortalı bulunan dava dışı… ’ye ait olan ve Türkiye’den Türkmenistan’a, … plakalı araç ile davacı …Şti. tarafından karayolu ile taşıması yapılan, emtiaların, alıcı tesislerinde tahliye işlemi sırasında hasarlı olduklarının tespit edilmeleri üzerine,… Ticaret Sanayi Odası’nda görevli ekspertiz uzmanı ve Gümrük nezaretinde açılan araç üzerinde yüklü emtialar üzerinde yapılan incelemede, 565 m2 camın, 232.87 m2’sinin kırılarak zayi olduğunun tespit edilerek, tutanak altına alındığı ve 16.01.2014 tarih, … nolu ekspertiz raporu tespitlerine göre, “taşıma sırasında” emtianın hasar gördüğünün tespit edildiği, davalı tarafından sigortalısına poliçe kapsamında, 12.672,79-USD. zararın ödendiği ve davalı şirket tarafından, sigortalısına yapılan ödemenin, TTK.’nın 1472. Maddesi halefiyet hükümleri gereğince, CMR Konvansiyonu kapsamında , dava konusu mallardaki hasarın taşıma işini üstelenen davacıdan talebinin mümkün olduğunun davacıya mahkememizce hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporu ile tespitine kapsamında, davacının İzmir …İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyasından borçlu olmadığının tespitine ilişkin açtığı davasının reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Davalının kötüniyet tazminatı talebinin reddine
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesine göre hesap edilen 44,40 TL maktu karar ve ilam harcından peşin olarak alınan 449,85 TL harçtan geriye kalan 405,45-TL Harcın karar kesinleştiğinde ve istem halinde yatırana iadesine,
4-Davalı kendini vekille temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T’ye göre belirlenen 3.160,70-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine,
5-Davacının yapmış olduğu yargılama masraflarının kendi üzerinde bırakılmasına,
6-Davalı tarafından yatırıların gider avansının karar kesinleştiğinde iadesine,
7-Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, davacı ve davalı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize verilecek veya başka mahkeme aracılığı ile mahkememize gönderilecek bir dilekçe ile İstinaf’a başvuru kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.
Katip
¸e-imzalıdır
Hakim
¸e-imzalıdır
¸Bu evrak 5070 sayılı Yasa gereğince elektronik olarak imzalanmıştır.