Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2014/1537 Esas
KARAR NO : 2019/95
DAVA : İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle)
DAVA TARİHİ: 24/11/2014
KARAR TARİHİ: 30/01/2019
Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Davacı vekilinin mahkememize verdiği 24/11/2014 havale tarihli dilekçesinde özetle; 29/04/2013 tarihinde davalı sürücü … sevk ve idaresindeki diğer davalı …Belediyesi… Genel Müdürülüğü’ne ait …plakalı araç ile seyri sırasında, park halinde bulunan müvekkili şirkete ait …plakalı aracın sağ yan kısmına çarpması suretiyle iki araçlı ve maddi hasarlı trafik kazası meydana geldiği, müvekkil şirkete ait araçta meydana gelen değer ve kazanç kaybına ilişkin 29/04/2014 tarihli raporda belirtilen 3.800,00-TL’lik bedelin ve kaza tarihinden takip tarihine dek işlemiş yasal faizin tahsili amacıyla İstanbul … İcra müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığı, ancak dosya borçlularından … A.Ş.’nin 11/07/2014 tarihli, sürücü …’ın 16/07/2014 ve araç sahibi…Belediyesi… Genel Müdürlüğü’nün 18/07/2014 tarihli itirazları ile icra takibi açıklanan sebeplere binaen davalı borçlularının müvekkil şirkete ait araçta meydana gelen değer kaybına ve kazanç kaybına ve işlemiş faize ilişkin 4.181,90-TL’lik bedelin tahsili amacıyla İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası ile başlatılan icra takibine ilişkin itirazlarının iptal edilmesi suretiyle icra takibinin devamına karar verilmesine, davalı borçlularının takibe ve borca yönelik haksız itirazlarının iptali ile takibin 4.181,90-TL üzerinden devamına karar verilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılara yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı … A.Ş. vekilinin mahkememize verdiği 13/01/2015 havale tarihli dilekçesinde özetle; 35 U 420 plakalı vasıta müvekkili şirkete 06/02/2013 – 2014 tarihleri arasında … sayılı Trafik Poliçesi ile sigortalı olduğunu, anılan poliçeye göre maddi hasarlarda araç başına teminatın 25.000,00-TL ile sınırlı olduğunu, talep eden müvekkiline ait …plakalı vasıta ile sigortalının karıştığı kazada aracının hasar bedeli, kazanç kaybı, değer kaybına uğradığından bahisle müvekkile başvuruda bulunmadığından inceleme yapılamadığını, Hazine Müsteşarlığının 24/01/2013 tarihinde yayınladığı 1482 sayılı Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarına Dair Genel Şart Taslağı’nın Değer Kaybı Tespit Esasları Başlıklı kısmının A.3 bendinde teminat dışı hallerin n.2 maddesinde açıkça binek ve hususi kullanım tarzı dışındaki araçlarda oluşan değer kaybı teminat dışında bırakılmış olmakla ihtilaf konusu araç rent a car olduğundan değer kaybı istemi teminat dışı olacağını, kabul anlamına gelmemek kaydı araç rent a car olmasaydı bile değer kaybı isteminin fahiş olduğundan reddini, değer kaybı oluştu ise bile miktarının, gerek teknik ve gerekse teorik açıdan ele alınmasını, aracın modeli, kilometresi, geçmiş dönemdeki kaza sayısı, kompanent ve işçilik bedellerinin dikkate alınarak değerlendirilmesini, kazanç kaybı istemi davacının da belirttiği gibi teminat dışı kaldığından müvekkili ilzam edilmemesine, alacağın varlığı ve miktarı yargılamayı gerektiğinden icra ispatlanmasına değer kaybı istemi poliçe teminatı dışında kaldığından bu istemin reddine, kusur ve zararın ispatlanamaması halinde davanın reddine, masraf ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı … A.Ş. vekilinin mahkememize verdiği 13/01/2015 havale tarihli dilekçesinde özetle; Kaza sonrası düzenlenen kaza tespit tutanağında, …plakalı araç kavşak üzerinde park ettiğini, müvekkili kullandığı …plakalı aracın belediye otobüsü olduğu için, kavşakta dönüşünü yaptığı sırada aracın arka sol köşesinin diğer araca çarptığını, …plakalı aracın park ettiği alan resmi park yeri olmadığı gibi yaklaşık 1,5 saat …plakalı aracın sürücüsü bulunamadığından beklemek zorunda kaldığını, bu zaman süresince otobüs son durağı olduğu için bekleyen diğer otobüslerinde sefere çıkamadığını, …plakalı aracın hasarı sigorta tarafından karşılandığını, aracın hasarı giderilirken orijinal parçalar kullanıldığını, bu sebeple değer kaybından bahsedilemeyeceğini, kabul anlamında olmamak üzere, meydana gelen hasar aracın modeli ve markası göz önüne alındığında talep edilen bedelin fahiş olduğunu, açıklanan sebeplerle, davanın reddi ile yargılama giderleri ve vekalet giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı …Belediyesi …Genel Müdürlüğü vekilinin mahkememize verdiği 16/01/2015 havale tarihli dilekçesinde özetle; …Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü ekiplerince davacı tarafın beyanı esas alınarak düzenlenen 29/04/2013 tarihli kaza tutanağında, idarelerine ait otobüsün … Caddesi’nde seyir halinde iken… Caddesinee sağa dönüş yaptığı esnada davacı tarafa ait park halindeki araca çarptığını, kaza tutanakları kesin delil niteliği taşımadığından bu hususta inceleme yapılmasını talep ettiğini, davacı tarafın aracını kurallara uygun park edip etmediğinin tespit edilmesi gerektiğini, ayrıca davacı tarafından talep edilen değer kaybı ve kazanç kaybı bedelinin de fahiş olduğunu, davacı tarafından işbu dava ikame edilmeden değer kaybı ve kazanç kaybı bedelinin tespiti yaptırılmış ve dava bu değerler esas alınarak açılmış olduğunu, idarelerine ait …plakalı otobobüsün davalılardan … A.Ş.’ye zorunlu mali sorumluluk sigortası ile sigortalandığını, davacı tarafından kazaya karışan aracın 5 gün içinde onarıldığını, bu süre zarfında kullanılamaması nedeniyle 300,00-TL kazanç kaybı olduğunu iddia edildiğini, ancak kazaya karışan aracın temini için belirlenen süre, oto galerici sayısı, internet ve serbest piyasa koşulları karşısında çok uzun olduğu gibi günlük kazanç kaybının da fazla olduğundan kabul etmediklerini, açıklanan nedenlerle, davanın reddine, her türlü yargılama gideri ile vakelet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER: İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası, kaza tespit tutanağı, alkol raporu, Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta poliçesi, …plakalı aracın ruhsat görüntüsü, …plakalı aracın genişletilmiş kasko sigorta poliçesi, değer kaybu raporu örneği, fotoğraflar, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı.
İstanbul … İcra Müdürlüğü …Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; Davacı alacaklı şirket tarafından davalı borçlu şirket ve şahıs aleyhine, davacıya ait araçta meydana gelen değer kaybına, kazanç kaybına ve işlemiş faize ilişkin 4.181,90-TL asıl alacak için başlatılan ilamsız icra takibine davalıların itiraz etmesi üzerine takibin durdurulmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Bilirkişiler Makine Mühendisi Bilirkişisi …, Mali Müşavir Bilirkişisi …ve Sigorta Uzmanı Bilirkişisi … tarafından düzenlenen 22/06/2017 tarihli bilirkişi raporuna göre; Davalıların değer kaybı tespiti yönünüden sorumluluklarının tespiti davalı … A.Ş. yönünden; Trafik kazası sebebiyle hasar gören aracın onarım süresince çalıştırılamaması sebebiyle oluşan “kazanç kaybı”, trafik sigortası kuvertürü dışında kalmakta olduğunu Mahkemece, araçta oluşan hasarın, aracın değerini olumsuz yönde etkilemesi sonucu meydana gelen “değer kaybının” sigorta teminatı kapsamında olduğunu,Dava konusu trafik kazası tarihi itibari ile % 75 kusurlu olduğu kanaatine varılan Sürücü … sevk ve idaresindeki …plakalı aracın sigortacısının, Başlangıç tarihi 06.02.2013, Bitiş tarihi 06.02.2014, plaka numarası …, Poliçe numarası 34080635/0 Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta (Trafik) poliçesi düzenleyen Davalı … A.Ş olduğunun tespit edildiğini, Sigortacı, sözleşmede öngörülen rizikonun gerçekleşmesinden doğan zarardan veya bedelden sorumlu olduğunu, Sigortacı, poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında, üçüncü şahısların ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermiş olmasından dolayı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa göre sigortalıya düşen hukuki sorumluluk çerçevesinde bu Genel Şartlarda içeriği belirlenmiş tazminatlara ilişkin talepleri, kaza tarihi itibariyle geçerli zorunlu sigorta limitleri dâhilinde karşılamakla yükümlü olduğunu, Sigortanın kapsamı üçüncü şahısların, sigortalının Karayolları Trafik Kanunu çerçevesindeki sorumluluk riski kapsamında, sigortalıdan talep edebilecekleri tazminat talepleri ile sınırlı olduğunu, Dava konusu trafik kazası tarihi itibari ile …plakalı aracın, Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik) sigortacısı olduğu tespit edilen Davalı … A.Ş.’nin, …plakalı aracın sürücüsü olan …’ın kusur oranı olan % 75 oranında dava konusu Değer Kaybı bedelinden sorumlu olduğu kanaatine varıldığını, … Belediyesi …Genel Müdürlüğü yönünden; Dava konusu trafik kazası tarihi itibari ile % 75 kusurlu olduğu kanaatine varılan Sürücü … sevk ve idaresindeki …plakalı ARACIN MALİKİ olduğu tespit edilmesi kapsamında, Davalı … Belediyesi… Genel Müdürlüğü’nün, …plakalı aracın sürücüsü olan …’ın kusur oranı olan % 75 oranında Dava konusu Değer Kaybı bedelinden, sorumlu olduğu kanaatine varıldığını, … yönünden;Dava konusu trafik kazası tarihi itibari ile …plakalı ARACIN SÜRÜCÜSÜ olduğu tespit edilen …’ın, Eski Borçlar kanunu 41. Madde ve Yeni Borçlar Kanunun 49 madde olan “ Kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren ,bu zararı gidermekle yükümlüdür .Zarar veren fiili yasaklayan bir hukuk kuralı bulunmazsa bile ahlaka aykırı bir fiille başkasına zarar veren de, bu zararı gidermekle yükümlüdür” hükmü, gereği, Dava konusu trafik kazası tarihi İtibari ile …plakalı aracın sürücüsü olduğu tespit edilen, …’ın, Yine …’ın kusur oranı olan % 75 oranında Dava konusu Değer Kaybı bedelinden sorumlu olduğu kanaatine varıldığını, davacı yanca talep edilmesi gereken değer kaybı bedelinin tespiti dava konusu değer kaybı bedeli: 2.000,00 tl …’ın kusur oranı % 75 olduğunu, Davacı yanca talep edilmesi gereken Nihai Değer Kaybının 1.500,00-TL olduğunu, Davacı …A.Ş.’nin, Davacı yanca talep edilmesi gereken Nihai Değer Kaybı bedeli olduğu kanaatine varılan 1.500,00-TL. değer kaybı bedelini, Dava tarihinden itibaren T. C. Merkez Bankasının uyguladığı Avans Faizi ile birlikte Müteselsilen ve Müştereken Davalılar olan … A.Ş., …Belediyesi… Genel Müdürlüğü ile …’dan, talep etme hakkının olduğunu,
davalıların kazanç kaybı tespiti yönünüden sorumluluklarının tespiti; davalı … A.Ş. yönünden Dava konusu trafik kazası tarihi itibari ile % 75 kusurlu olduğu kanaatine varılan Sürücü … sevk ve idaresindeki …plakalı aracın sigortacısının, Başlangıç tarihi 06.02.2013, Bitiş tarihi 06.02,2014, plaka numarası 35 FU 420, Poliçe numarası 34080635/0 Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta ( Trafik) poliçesi düzenleyen Davalı … AŞ olduğunun tespiti edildiğini, aracın tamiri süresince çalıştırılamaması nedeniyle oluşabilen kazanç kaybı veya ikame araç gideri trafik sigortası kuvertürü dışında olduğunu, Zira, hasar veren aracın trafik sigortacısı olan bu davalı, dava dışı işletenin 2918 sayılı KTK.nun 85/1 nci madde hükmünde yazılı hukuki sorumluluğunu aynı Kanun’nun 91/1 ncı maddesi uyarınca üstlenmiş olup, gerek 85/1 nci madde hükmü, gerekse zorunlu trafik sigortası poliçesi genel şartlarının 1 nci madde hükmü, ölüm veya cismani zararlar yanında ancak bir şeyin zarara uğraması halinin teminat kapsamında olduğunu öngörmüş bulunduğunu, aracın uğradığı hasar teminat kapsamında kalırken, aracın sigorta ettireni malikin kazanç kaybı, ikame araç gideri teminat dışında kaldığını, Sigortacısı … A.Ş. .sigortalısı … Belediyesi… Genel Müdürlüğü Başlangıç tarihi 06.02.2013, Bitiş tarihi 06.02.2014, plaka numarası …, Poliçe numarası 34080635/0 Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta (Trafik) poliçesi kapsamında, Kazanç kaybı bedelinden sorumlu olmadığı kanaatine varılması sonucu, Davacı … A.Ş’nin Başlangıç tarihi 06.02.2013, Bitiş tarihi 06.02.2014, plaka numarası …, Poliçe numarası… Karayollan Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta ( Trafik) poliçesi kapsamında Davalı … A.Ş.den, Kazanç Kaybı Bedeli talep edilmesinin mümkün olmadığını, …Belediyesi… Genel Müdürlüğü yönünden; Dava konusu trafik kazası tarihi itibari ile % 75 kusurlu olduğu kanaatine varılan Sürücü … sevk ve idaresindeki …plakalı aracın maliki olduğu tespit edilmesi kapsamında, …Belediyesi… Genel Müdürlüğü’nün, dava konusu Kazanç Kaybı bedelinden, Dava konusu trafik kazası tarihi itibari ile maliki olduğu tespit edilen, …plakalı aracın sürücüsü olan …’ın kusur oranı olan % 75 oranında sorumlu olduğunu, … yönünden;
Dava konusu trafik kazası tarihi itibari ile …plakalı aracın sürücüsü olduğu tespit edilen …’ın Dava konusu trafik kazası tarihi itibari ile …plakalı aracın sürücüsü olduğu tespit edilen, …’ın, Yine …’ın kusur oranı olan % 75 oranında dava konusu Kazanç Kaybı bedelinden, sorumlu olduğunu, davacı yanca talep edilmesi gereken kazanç kaybı bedelinin tespiti Dava konusu kazanç kaybı bedeli : 180,00 TL …’ın kusur oranı % 75, Davacı yanca Talep edilmesi gereken nihai Değer Kaybının 135,00-TL olduğu kanaatine varıldığını, Davacı …A.Ş’mn, Davacı yanca Talep edilmesi gereken Nihai Kazanç Kaybı bedeli olduğu kanaatine varılan 135,00-TL Kazanç Kaybı bedelini, Dava tarihinden itibaren T.C. Merkez Banaksının uyguladığı Avans Faizi ile birlikte Müteselsilen ve Müştereken, Davalılar olan…Belediyesi…Genel Müdürlüğü ile …’dan talep etme haklarının olduğunu raporda bildirmişlerdir.
Bilirkişi Heyetince verilen Ek Bilirkişi Raporuna göre; Kök raporlarında belirttikleri görüş ve kanaatlerinde bir değişiklik olmadığını bildirmişlerdir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Mahkememizce yapılan yargılama, taraf beyanları, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; dava trafik kazası sonrası davacıya ait ticari araçta meydana gelen değer kaybı ve kazanç kaybı alacağına yönelik davacı alacaklı tarafından borçlu davalı aleyhine İ.İ.K. 67.maddesi kapsamında başlatılan icra takibine itirazın iptali davasıdır.
Davacı vekili, müvekkiline ait park halindeki araca çarpılması sonucu meydana gelen trafik kazasında kusurlu ve sorumlu olan davalılardan araçta meydana gelen değer kaybı ve kazanç kaybının davalılardan tahsiline yönelik başlattığı icra takibine yapılan haksız itirazın iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı taraflar davanın reddine karar verilmesini talep etmişlerdir.
İstanbul … İcra Müdürlüğü … Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; Davacı alacaklı şirket tarafından davalı borçlu şirket ve dava dışı şahıs aleyhine, davacıya ait araçta meydana gelen değer kaybına, kazanç kaybına ve işlemiş faize ilişkin 4.181,90-TL asıl alacak için başlatılan ilamsız icra takibine davalıların itiraz etmesi üzerine takibin durdurulmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Mahkememizce yapılan yargılama sırasında alınan bilirkişi heyet raporunda yapılan kusur tespiti incelemesine göre; davacıya ait aracın park etme izni bulunmayan yere park etmesi nedeniyle davacıya ait aracın %25 oranında kusur bulunduğu, davacıya ait araca çarpan …plakalı araç sürücüsünün ise %75 kusurlu olduğu tespit edilmiştir. Mahkememizce dosya kapsamına uygun ve denetime elverişli bulunan kusur durumuna ilişkin bilirkişi raporuna itibar edilmiştir. Meyden gelen hasardan davalı şahıs sürücü davalı kurum işleten ve davalı sigorta şirketi ise sigortalayan sıfatıyla sorumludur. Bilirkişi raporunda tarafların belirlenen kusur durumuna göre yapılan hesaplama neticesinde davacıya ait araçta meydana gelen değer kaybının 1.500,00-TL olduğu, kazanç kaybının ise 135,00-TL olduğu anlaşılmakla, dosya kapsamına uygun ve denetime elverişli bulunan bilirkişi raporu ile rücuya tabi zarar miktarının toplam zarar miktarının 1.635,00-TL olduğu, belirlenmekle davacı tarafından başlatılan icra takibinin haklı olduğu ancak davalıların takip tarihinden önce temerrüte düşürüldüğüne ilişkin delil bulunmadığından davalıların takip tarihinde temerrüte düşürülmesi nedeniyle icra takibinde borçlu davalılar tarafından 1.500,00-TL değer kaybı bedeli alacağına yönelik tüm borçlu davalılar tarafından ve 135,00-TL kazanç kaybı bedeli alacağına yönelik borçlu davalılar … Belediyesi…Genel Müdürlüğü ve … tarafından yapılan İTİRAZLARIN AYRI AYRI İPTALİNE, borçlu davalı … A.Ş. yönünden sadece değer kaybına yönelik belirlenen alacak ve bu alacağa takip tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte, diğer borçlu davalılar yönünden yukarıda belirtilen tüm alacak miktarları ve bu miktarlara takip tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte takibin belirtilen miktarlar yönünden kaldığı yerden devamına, fazlaya ilişkin istemin reddine dair oluşan vicdani kanıya göre aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
KARAR: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1- Davacı tarafça açılan DAVANIN KISMEN KABULÜ ile; Davacı tarafın başlattığı İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı icra dosyasında 1.500,00-TL değer kaybı bedeli alacağına yönelik tüm borçlu davalılar tarafından ve 135,00-TL kazanç kaybı bedeli alacağına yönelik borçlu davalılar … Belediyesi… Genel Müdürlüğü ve … tarafından yapılan İTİRAZLARIN AYRI AYRI İPTALİNE, borçlu davalı … A.Ş. yönünden sadece değer kaybına yönelik belirlenen alacak ve bu alacağa takip tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte, diğer borçlu davalılar yönünden yukarıda belirtilen tüm alacak miktarları ve bu miktarlara takip tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte takibin belirtilen miktarlar yönünden kaldığı yerden devamına, fazlaya ilişkin istemin reddine,
2- Davacı tarafça dava açılırken yatırılan peşin harcın mahsubu ile bakiye 40,23-TL karar harcının (Davalı … A.Ş. yönünden 31,01-TL’sinden sorumlu olmak kaydıyla) borçlu davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak hazineye gelir kaydedilmesine,
3- Davacı tarafından dava açılırken yatırılan 100,45-TL harç giderinin (Davalı … A.Ş. yönünden 92,15-TL’sinden sorumlu olmak kaydıyla) davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacı tarafa verilmesine,
4- Davacı tarafça yargılama sırasında yapılan 28 adet tebligat gideri 307,00-TL, bilirkişi ücreti 1.500,00-TL olmak üzere toplam 1.807,00-TL yargılama giderinin davanın kabul red durumuna göre 706,48-TL’sinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine, bakiye kısmının davacı taraf üzerinde bırakılmasına,
5- Davalı… Belediyesi …Genel Müdürlüğü tarafından yargılama sırasında yapılan 6 adet tebligat gideri 71,00-TL yargılama giderinin davanın kabul red durumuna göre 43,24-TL’sinin davacıdan alınarak davalı tarafa verilmesine, bakiye kısmının davalı taraf üzerinde bırakılmasına,
6- Davacı taraf kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ye göre belirlenen nisbi 1.635,00-TL vekalet ücretinin (Davalı … A.Ş. yönünden 1.500,00-TL’sinden sorumlu olmak kaydıyla) borçlu davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacı tarafa verilmesine,
7- Taraflarca yatırılan gider avansının karar tebliğ işlemleri tamamlandıktan ve karar kesinleştikten sonra kullanılmayan kısmının yatıran ilgili tarafa resen iadesine,
Dair; davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı tarafın yokluğunda, dava değeri itibariyle KESİN olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.
Katip
e-imza*
Hakim
e-imza*
* Bu evrak 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır.