Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO:2014/1531 Esas
KARAR NO:2022/378

DAVA:Tazminat
DAVA TARİHİ:10/08/2012
KARAR TARİHİ :31/05/2022

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat davasının yapılan açık yargılamasının sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin … plakalı 2008 model … k120 4wd marka traktörün malik sıfatıyla zilliyedi olduğunu, anılan traktörün … isimli dava dışı şahıs adına tescilli bulunduğunu, dava dışı traktör malikinin kendi adına tescilli olan traktörü zirai kredi çekilmek suretiyle rehinli olarak müvekkiline harici satış yaptığını, davaya konu traktörün 18/05/2012 tarihinde … ili … İlçesinde … Ticaret isimli işyerinin tamirhanesinde arızalı halde iken bizzat davalı … Tarım Motorlu Araçlar Tic. A.Ş’ye ait yetkili servis tarafından aracın arızası giderilmek istenirken yetkili servis elemanının kusurlu eylemi sonucunda dava konusu aracın yanarak pert olduğunu, davalılardan … A.Ş’nin zararın ortaya çıkmasında sorumluluğu bulunduğunu diğer davalı sigorta şirketinin ise kasko sigortası ile dava konusu traktörü sigorta örtüsü altına aldığını, sigorta nezdinde usulüne uygun ihbarda bulunmalarına karşın sigorta bedelinin ödenmediğini iddia ederek; yangında müvekkilinin yanan parası olan 7.800-TL ile müvekkilinin kiralayıp traktörünün yanması sonucunda ekemediği tarlada ortaya çıkan zarar için şimdilik 1.000-TL maddi tazminat ile sorumluluğu oranında traktör bedeli olan 137.712-TL ile birlikte toplamda 146.512-TL’nin davalı … A.Ş’den işletilecek ticari avans faizi ile birlikte tazminini, yine sorumluluğu oranında diğer davalı olan sigorta şirketinden kasko bedelinin üst limiti olan 82.859-TL’nin işletilecek ticari avans faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava ettiği görüldü.
Davalı … … San ve Tic. AŞ vekilinin cevap dilekçesinde özetle; usul yönünden aktif husumet ehliyeti koşullarının oluşmadığını, bu cümleden olmak üzere; motorlu araç tescil belgesinde yazılı olduğu üzere araç sahibinin dava dışı … olduğunu, diğer yönden; pasif husumet ehliyetinin de oluşmadığını, bu cümleden olmak üzere dava konusu traktörü … … San ve Tic. A.Ş’nin satmadığını, gerçek kişi tacir olan … Otomotiv Ticaret-Ali …’nun sattığını, gerek … Ticaret gerekse …’nın gerçekleştirdiği iddia olunan haksız fiilden ötürü müvekkili şirketin sorumluluğu bulunmadığını, gerçekten de; bunların (gerek … ticaret gerekse …) kendi nam ve hesabına çalışan, ticari riski tamamen kendi üzerinde olan bağımsız birer ticari işletme olduğu, müvekkili aralarında organik bir bağ bulunmadığını … usul itirazları olarak ileri sürmüş, esas yönünden de; traktörün kaska bedeli ile davada talep olunan bedeli arasında aşırı oranda fark bulunduğunu, hayatın olağan akışına göre traktörün içerisinde bırakıldığı iddia olunan pantolon içerisinde bu tutarda para bırakılamayacağını, ekim zararı yönünden afaki iddiada bulunulduğunu iddia ederek davanın reddini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ile cevap verdiği görüldü.
Davalı … Sigorta A.Ş vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafın gerçek hak sahibi olmadığını, bu cümleden olmak üzere; trafik tescil kayıtlarına göre tazminat konusu traktörün malikinin dava dışı … isimli şahıs olduğunu, bu şahsın müvekkili şirketçe tanzim edilmiş poliçede sigortalı olarak yer aldığını, gerek aracın tescil kayıtlarında ve gerekse poliçede … Bankası … Şubesinin rehin hakkı sahibi olarak kayıtlı bulunduğunu, mülkiyet hakkı icrasına dayanan menfaat sahipliğinin ancak araç maliki olarak kayıtlarda gözüken kimse veya aracı yasal prosedüre uygun olarak satın alan kişi tarafından ileri sürülebileceğini, hasılı davacı yanın husumet ehliyeti bulunmadığını iddia ederek davanın reddini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ile cevap verdiği görüldü.
DELİLLER VE GEREKÇE;
Mahkememizin 13/03/2013 tarih ve 2012/197 Esas, 2013/59 K. sayılı kararında, “…
Tarafların dayanak belgeleri dosyamız kapsamına sağlanıp yapılan inceleme sonucunda; dava konusu araç yangını olayındaki aracı ilişkin sigorta poliçesi incelendiğinde; sigorta sahibinin dava dışı …, sigorta ettirenin ise keza aynı kişi olarak gösterildiği, davacının herhangi bir şekilde sigorta sözleşmesinde yer almadığı anlaşılmıştır. Öte yandan, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 20/D bendinde, motorlu araçların satış ve devirlerinin Trafik Tescil Müdürlüklerinde veya noterliklerde yapılacağı ön görülmektedir.Ancak böyle bir satış ve devir işlemi araç üzerindeki mülkiyet hakkını devre elverişlidir. Buradan hareketle, mülkiyet hakkı iddiasına dayalı menfaat sahipliğinin, yukarıda öngörülen resmi şekle uygun bir satım yapılmadıkça, araç maliki olarak kayıtlarda gözüken şahıs dışında bir kimse tarafından ileri sürülmesi mümkün görülmeyecektir. Çünkü araç üzerindeki menfaat sahipliği iddiası, satış yoluyla mülkiyeti devralma işlemine dayandığından bu işlem geçerli olmadıkça menfaat devri de geçerli olmayacaktır. Hal böyle olunca, mahkememizce, davacının sigorta ettiren ve satıma dayalı menfaat sahibi olmadığı göz önünde tutularak; davanın reddine karar vermek gerekmiştir. Davacının aktif dava ehliyetine sahip olmadığının tahkiki zımnında davacı vekiline bu yönde bir temlik işlemi bulunup bulunmadığı sorulmuş, bulunmadığı yönünde verilen cevap üzerine keza davanın reddine karar vermek gerekmiştir.1-Aktif husumet ehliyeti oluşmadığından; davanın reddine…” karar verildiği,
Kararın davacı vekili tarafından temyiz edildiği, Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin, 13/03/2013 tarih, 2013/13691 Esas, 2014/1235 Karar Sayılı ilamıyla; “…
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına, dava konusu araçla ilgili Kasko Sigorta poliçesinin, davalı sigorta şirketi ve dava dışı … arasında düzenlenmesine, davacının sigorta poliçesinin tarafı olmaması sebebiyle kasko sigorta poliçesine dayanarak davalı sigorta şirketi aleyhine dava açma hakkının olmamasına göre davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, davacının zilyetliğinde bulunan aracın, davalı … … Tic.A.Ş.’nin yetkili servisi tarafından onarımı sırasında çıkan yangın sonucu hasarlanması sebebiyle açılan maddi tazminat istemine ilişkindir.
Araç 1.3.2008 tarihli fatura ile … Otom.Tic. Ali … tarafından dava dışı … Otom.Ltd.şti.’ne satılmış; 4.6.2008 tarihli fatura ile … Otom.Ltd.Şti.’den … satın almıştır. Davacı taraf aracın haricen … tarafından kendilerine satıldığını, dava dışı işletenin resmi satışa yanaşmadığını, zirai kredi taksitlerinin kendilerince ödendiğini belirterek dava dışı Nimet Kara tarafından …’ın traktör kredi borcu olarak ödenen banka dekontlarını ibraz etmiştir. Davaya konu traktörün arızalanması üzerine, davacı, davalı … A.Ş.’den yetkili servisçe onarılmasını talep etmiş, dosyada mevcut yetkili servis listesinde ismi geçen … traktörün tamiri için görevlendirilmiştir. Bu hususlar davacı…, … ve …’in 18.5.2012 tarihli hazırlık ifadeleri ile doğrulanmıştır.
18.5.2012 tarihinde …’e ait işyerinde yetkili servis olan … tarafından traktör tamir edilirken çıkan yangın sonucu işyeri ve araç hasarlanmıştır. Davacı araç hasarı dışında traktörde pantolonunun cebinde bulunan 7.800 TL nakit parasının da yandığını, ayrıca tarlalarını ekememesi sebebiyle de zararının olduğunun belirterek, işbu davayı açmıştır. İtfaiye memurlarınca düzenlenen yangın tutanağı ile görgü tespit tutanağı mevcuttur. 2918 Sayılı KTK’nun 3. maddesinde; “işleten araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufta bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır” hükmü düzenlenmiştir.
Bu durumda mahkemece davalı … Tarım ve Mot. Araçlar Tic. A.Ş. hakkındaki davaya devam edilerek tarafların delilleri toplanıp değerlendirilerek bu şirket ile yetkili servis arasındaki iş ilişkisi, yetkili servisi denetleme ve talimat verme yetkisi olup olmadığı hususları araştırılıp,sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu biçimde bu davalı yönünden de aktif husumet ehliyeti olmadığından davanın reddine karar verilmesi doğru değildir. Yukarıda 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, 2 nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazının kabulü ile davalı … A.Ş. hakkında kurulan hükmün bozulmasına…” yönünde içtihadında bulunduğu,
Bozma sonrası mahkememize gelen dosyanın, 2014/1531 Esas sayıya kaydı yapılarak, bozmaya uyma kararı ile yargılamaya devam olunmuştur.
… CBS … nolu Soruşturma dosyası, trafik Tescil kayıtları, sigorta poliçesi, banka kayıtları, fatura, fotoğraflar, ihtarname, Yetkili Servis belgeleri, Yetkili Servis Sözleşmesi, Yangın Tutanağı, tanık beyanları, ve dayanılan diğer deliller celp edilip incelenmiş, tüm dosya kapsamı ile keşfen yaptırılan bilirkişi incelemesi ile rapor alınmış ve tüm deliller toplanmıştır.
Dava, davacının zilyetliğinde bulunan aracın, davalı … … Tic.A.Ş.’nin yetkili servisi tarafından onarımı sırasında çıkan yangın sonucu hasarlanması sebebiyle açılan maddi tazminat istemine ilişkindir.
Traktör’ün, 01/03/2008 tarihli fatura ile … Otom.Tic. Ali … tarafından dava dışı … Otom.Ltd.Şti.’ne satıldığı, 04/06/2008 tarihli fatura ile … Otom.Ltd.Şti.’den dava dışı …’a satıldığı, traktörün dava dışı … tarafından da, davacıya haricen satıldığı, dava dışı işleten …’ın resmi satışa yanaşmadığı, zirai kredi taksitlerinin davacı yanca ödendiği, dava dışı …’ın traktör kredi borcu olarak ödenen banka dekontlarını dosyaya ibraz edildiği, davaya konu traktörün arızalanması üzerine, davacı yanca, davalı … A.Ş.’den yetkili servisçe onarılmasını talep ettiği, dosyada mevcut yetkili servis listesinde ismi geçen dava dışı …’ın traktörün tamiri için görevlendirildiği, 18/05/2012 tarihinde dava dışı …’e ait işyerinde yetkili servis dava dışı … tarafından traktör tamir edilirken çıkan yangın sonucu işyeri ve traktörün hasarlandığı anlaşılmıştır.
Taraflar arasındaki ihtilafın, traktörü tamir eden dava dışı …’ın, davalı … Tarım ve Mot. Araçlar Tic. A.Ş. ile arasındaki yetkili servis iş ilişkisi, davalının, yetkili servisi denetleme ve talimat verme yetkisi olup olmadığı, davalıların sorumluluğu, davacının davalılardan alacaklı olup olmadığı, alacaklı ise miktarının tespiti konularından kaynaklanmakta olup, alacak miktarının tespiti için davaya konu belgelerin incelenmesi hukuk dışında özel ve teknik bilgiyi gerektiren haller olduğundan 6100 sayılı HMK m.266 gereği mahkemenin tarafların talebi yahut kendiliğinden vereceği karar ile bu hususların bilirkişiye tespit ettirilmesi mümkündür.
… Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2016/8 Talimat sayılı dosyasının 07/06/2016 tarihli duruşmasında tanık …;”… Ben halen yukarda belirttiğim adreste ikamet etmekteyim, davacıyı tanırım, kendisi akrabam olur, davacı çiftçilik yapar. Davacının traktörü …’in dükkanında yanmıştır. Servisin ustası Iğdır’dan gelmiştir. Traktörün bakımı yapılırken traktör yanmıştır. Traktör dükkanın içerisinde yanmıştır. Traktörü tamir eden ustanın adını bilmiyorum. Ancak bunları kendisinden duydum. Traktör 2008 model bir traktördür. Dolar üzerinden satın alındığını biliyorum. Bildiğim kadarıyla traktörünün yanması nedeniyle davacıya herhangi bir ödeme yapılmamıştır. Traktör bildiğim kadarıyla davacının üzerine değildir. Ancak bütün borçlarını davacı … ödemiştir. Dosyada bulunan yetkili servis sözleşmesi hakkında bilgim yoktur. … isimli birini tanımam. Benim dava konusu olay hakkındaki bilgi ve görgüm bundan ibarettir…” beyan ettiği görüldü.
… Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2016/24 Talimat sayılı dosyasının 26/01/2017 tarihli duruşmasında tanık …; “…Ben halen yukarda belirttiğim adreste ikamet etmekteyim, ben davacıyı tanırım. Olaya ilişkin traktör Muzaffer Özdemirin dükkanın içinde kendiliğinden hiçbirşey yokken servis ustası bakımı yaparken araç alev aldı. Olay günü davacı … Iğdırdaydı servisi kendisinden habersiz aracın bakımını yapıyordu. Biz olayı … bizi aradıktan sonra duyduk ve biz köyden geldik. Biz gittiğimizde itfaye, polis olay yerindeydi. Ben olay esnasında servis elemanıyla konuştum aracı neden dışarı çıkartmadın dedim oda bana araç otomatik ben otomatik araç kullanmayı bilmiyorum…” beyan ettiği görüldü..
Tüm deliller toplandıktan sonra, bilirkişiden rapor alınmasına karar verilmiş, bilirkişiler Mali Müşavir … ve … Mühendisi … tarafından hazırlanan 08/01/2018 tarihli bilirkişi raporunda; “…
-Davaya konu traktörün 18.05.2012 tarihinde … ili … İlçesinde … Ticaret isimli işyerinin tamirhanesinde arızalı durumdayken davalı … Tarım Motortu Araçlar Tic. A.Ş. yetkili servisi … Traktörleri Yetkili Servisi … tarafından aracın arızası giderilmek istenirken yetkili servis elemanının kusurlu eylemi sonucunda dava konusu aracın yanarak pert olduğunu,
-Davacının … plakalı 2008 model … kl20 4wd marka traktörün malik sıfatıyla zilyedi olduğunu, ancak traktörün dava dışı … isimli dava dışı şahis adına tescilli olduğunu,
-Davacı vekili tarafından dava dosyasına sunulan banka dekontlarının fotokopilerine göre; Davacı … ile aym soyadı taşıyan Nimet Kara tarafından 2009-2010-2011 yılında 10 adet banka dekontu ile 88.990,00 TL ödeme yapıldığı, ilk ödeme 09.06.2009 tarihi olduğuna göre dava konusu edilen traktörün zilyetliğinin davacıya 09.06.2009 tarihinde geçtiğinin düşünüldüğü,
-Davalılardan … Sigorta A.Ş. ile … arasında 06.06.2011-06.06.2012 tarihleri arasında geçerli olmak üzere, … plaka no.lu traktör için; 2361671 poliçe no ile 857,60 TL Brüt Prim bedeli ite kasko poliçesi tanzim edildiği, söz konusu poliçede traktör için kredi çekilen … Bankası A.Ş. … Şb.sinin Daini Mürtein olarak gösterildiği,
-Davalılardan … Sig. A.Ş. tarafırıdan aracın ruhsatta kayıtlı sahibi olarak görülen …’ın araçtan dolayı kredi çektiği; … Bankası A.Ş. … Şb.sinin …’ın … no.lu hesabına blokeli olarak 61.000,00 TL ödendiği, geriye kalan 19.000,00 TL hasar bedelinin ise, pert olan aracın hurda kaşeli ruhsatla beraber teslim editmesi halinde ödeneceğinin bildirildiği,
-Davalılardan … Sig. A.Ş. tarafından traktörün tescilli sahibi olan …’a poliçesi teminatı kapsamında işletilen prosedürün teamüle uygun olduğu görülmekle birlikte hukuki değerlendirmenin Sayın Mahkeme’nize ait olduğu,
-İş bu davamızda dava dışı durumda olan … Traktörleri Yetkili Servisi -…’ın;
a) … Eğitim Sertifikası başlıklı “…” konulu 01-03/02 2012 tarihlerinde davalı …’ndan eğitim aldığı,
b) Davalı … tarafında onaylı Yetkili Servis Belgesi başlıklı “yetkili servis kılındığına”, ilişkin belge verildiği,
c) Dava dosyasına ibraz edilen; davalı … (… … … Traktör San. ve Tic. A.Ş.) ile 20.05.2013 tarihli 1 yıl süreli ve 11 sayfadan ve 17 maddeden ibaret “Yetkili Servis Sözleşmesi” başlıklı bir sözleşme imzalandığı,
-Davalı …’nun yetkili servisi olan, … Traktörleri Yetkili Servisi …’ın … V.D. sine bağlı olarak ve Iğdır’da kendi nam ve hesabına ticari faaliyetine devam ettiği, ayrıntısı yukarıda açıklandığı üzere, Yetkili Servis Sözleşmesi kapsamında;
-Davalı Şahsuvar ile dava dışı yetkili servis olan …’ın davacı Şahsuvar’ın temsilcisi veya yetkitisi olmadığı,
-Yetkili servisin müşterinin bulunduğu yerde bir yetkili servis bulunmadığı takdirde, müşterinin bulunduğu yere en yakın mesafedeki servis olarak satış sonrası hizmeti sunmakta yükümlü olduğu,
-Yetkili servisin işbu sözleşme kapsamında sunduğu hizmetler sırasında kişisel hatasından dolayı müşterinin zarar görmesi durumunda, …-…’nun sorumluluğu servis hizmet bedeli ile sınırlı olduğu, servis bedelini aşan zararların, yetkili servis tarafından karşılanacağı,
-Yetkili servisin, mülkiyeti …’na ait olan tüm emtiayı sigortalanabilir tüm risklere karşı ve işletmesini hizmet kusuru nedeniyle doğabilecek riske karşı, olası zararı karşılayacak bedel ile sigortalaması, Hususlarının hüküm altına alındığı,
-Davalı Şahsuvar ile dava dışı yetkili servis arasındaki ilişkinin hukuki değerlendirilmesinin Sayın Mahkeme’nize ait olduğu,
Davacının Talepleri Yönünden İncelemeler
Traktör Bedeli Açısından;
-Davacının zilyedinde olan traktörün … Otom. Ltd. Şti. tarafından dava dışı …’a 04.06.2008 tarihli … no.lu, fatura ile, 118.500,00 TL + 9.480,00 TL % 8 KDY olmak üzere 127.980,00 TL ye satıldığı,
-Yukarıda açıklandığı üzere; davacı tarafından (davacı ile soyadı aynı olan Nimet Kara) ilk ödenen 09.06.2009 tarihti 3.200,00 TL banka kredisi ödemesi ile davacı tarafından traktörün zilyedine geçtiğinin düşünüldüğü,
-Buna göre; 118.500,00 TL traktör bedeli üzerinden % 20 amortisman ayrıldığında; 09.06.2009-18.05.2012 yılları arasındaki 4 yıl süreçte aracın 23.700,00 TL/yıl (% 20 ve bir yıllık) olmak üzere 94.800,00 TL amortisman ayrılması gerektiği, 94.800,00TL amortisman düşüldüğünde ise traktörün 23.700,00 TL met değerinin (muhasebe anlamında) kaldığının görüldüğü,
-Pert olan traktörün tescilli sahibi olan dava dışı …’ın traktör üzerinde rehni olan … Bankası A.Ş. … şb.sindeki hesabına davalı sigorta şirketi tarafından, 61.000,00 TL banka kredisi bakiyesine istinaden ödeme yapıldığı, kalan 19.000,00 TL bedelin davalı sigorta şirketi tarafından ödenmesi için hazır olduğu, ancak pert olan traktörün hurda kaşeli ruhsatının ve tesliminin beklendiği, bu bilgiler ışığında davalı sigorta şirketinin kasko poliçesi kapsamında edimini yerine getirdiği/ getirmeye hazır olduğu anlaşıldığı,
7.800,00 TL Nakit Para Açısından;
-Davacı tarafırıdan “yanan traktörün kabininde kalan cüzdanında 7.800,00 TL nakit parasının zayi olduğu hususunun davacı …’nın … Polis Merkezi Amirliği 18.05.2012 tarih 21:59 saatinde verdiği Mağdur/Şikayetçi ifade tutanağında geçtiği,
-Ancak yangın çıkan tamirhane traktörün 2 hafta kadar beklediği, davacının nakit parasının zayi olmasının takdirinin Sayın Mahkeme’ye ait olduğu,
Davacının Zirai Faaliyetlerinden Zararı Açısından:
-Sayın Mahkeme’nin müzekkeresine cevaben … Gıda Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü 13.01.2017 tarihli …/20 giden sayılı yazı ekinde ” 2015-2016 ve 2016-2017 Bitkisel Üretim Verim Cetvelleri” gönderildiği,
Ancak dava dosyası içeriğinde davacının zilyedliğinde bulunan traktörün yangın olayı sonucunda pert olması sonucunda; davacıya ait veya kiralanan traktör vasıtasıyla hangi tarlalarda ve arazilerde hangi ürünlerin ekilemediği ve uğranılan zararın ne olduğu hakkında yerinde (…) yapılan herhangi bir tespite rastlanılmadığı, bu nedenle heyetimiz tarafından herhangi bir değerlendirme ve hesaplamada yapılamayacağının…” sonuç ve mütalaa edildiği görüldü.
… Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2019/2 Talimat sayılı dosyasından bilirkişi … Mühendisi … tarafından hazırlanan 05/08/2019 tarihli bilirkişi raporunda; “…taşınmazların bir yıllık ürün bedeli olarak 28.804.00 TL gelir getireceğinin…” sonuç ve mütalaa edildiği görüldü.
Davacı vekilinin itirazlarının değerlendirilerek, ek rapor alınmasına ilişkin karar verilmiş, keşif yapılmak sureti ile bilirkişi … Mühendisi … tarafından hazırlanan 06/02/2020 tarihli Bilirkişi ek raporunda; ” …
1 Dekara Buğdayın Sulu Şartlarda Gelir Hesabı:
MAHSULÜN CİNSİ

VERİM (KG/DA
ORTALAMA SATIŞ FİYATI TL / KG
TUTARI
(TL/Da
Buğday (sulu)
Dane

Saman

240

265
065

0,60
156

159
Dekara Yıllık Gayri Safi Hasıla 315
Buğday Brüt gelir / 3 = 315 TL/3 = 105,00-TL
Buğdayın Net gelir = 315,00 – 105,00 = 220,00-TL
1 Metrekare Buğdayın Yıllık Net Geliri = 220,00-TL / 1000 = 0,220-TL
1 yıllık ürün bedeli:
Metrekare Taşınmaz Alanda Buğdayın Yıllık Net Geliri X Taşınmazların Toplam Alanı 0,220X 8650,00 m² = 1.903,00-TL
1/3 ÜRETİM MASRAFLARI DİKKATE ALINARAK VERİLERİ DİKKATE ALINARAK
63000,00 m² Yonca tarlası için = 26.0901,00-TL
8650,00 m² Buğday tarlası için = 1.903,00-TL
Toplam = 28.804,00-TL
2012 ÜRETİM MASRAF VERİLERİ DİKKATE ALINARAK
63000,00 m² Yonca tarlası için = 33.579,00-TL
8650,00 m² Buğday tarlası için = 1.643,50-TL
Toplam = 35.222,50-TL
Yukarıda sunulan nedenlerle taşınmazların bir yıllık ürün bedeli olarak ne kadar gelir getireceği hesaplandığının…” sonuç ve mütalaa edildiği görüldü.
Taraf vekillerinin itirazlarının değerlendirilerek, ek rapor alınmasına ilişkin karar verilmiş, 30/11/2021 tarihli bilirkişi ek raporunda; ” …İtirazlarda bulunan ve dosya içerisinde bulunan Trafik kayıtları, Sigorta bilgileri ve gözetim merkezinden gelen yazı ve dosyada bulunan kira kontratı bilgilerine ait belgeleri değerlendirme yetkinliğimin ve bilirkişi uzmanlık alanımı kapsamamaktadır.
Bu doğrultuda, bilirkişi uzmanlık alanımı kapsayan tarımsal hesaplama için kök raporda ve bir önceki ek raporda belirtilen davacıya ait taşınmaz kayıtlarının tapulu olan kısımları çiftçi kayıt sistemi (ÇKS) dikkate alınarak kayıtlı olan taşınmazların metrekareleri ve o yıl beyan ettiği ürünler üzerine 1 yıllık ürün için hesaplama yapılmıştır. Davacının beyan ettiği zilyetlik alanların kaydının olmamasından dolayı hesaplamaya dahil edilmemiştir.
İtirazlara konu olan ve başka bir bilirkişi uzmanlık alanının kapsamına giren belgeler ile tekrardan değerlendirme yapılmadığının…” sonuç ve mütalaa edildiği görüldü
Makine mühendisi bilirkişi … tarafından hazırlanan 16/11/2021 tarihli bilirkişi raporunda; “…18/5/2012 tarihindeki dosya konusu … marka,2008 model traktörün, Nihai takdir tamamen Sayın Mahkemeye ait olmak üzere , rayiç değerinin 92.500-TL olabileceğinin…” sonuç ve mütalaa edildiği görüldü
Taraf vekillerinin itirazlarının değerlendirilerek, ek rapor alınmasına ilişkin karar verilmiş, 20/02/2022 tarihli Bilirkişi ek raporunda; ” …18/5/2012 tarihindeki dosya konusu … marka,2008 model traktörün, Nihai takdir tamamen Sayın Mahkemeye ait olmak üzere , rayiç değerinin 92.500-TL olabileceğinin…”sonuç ve mütalaa edildiği görüldü
Dava dışı …’ın, 01/10/2012 tarihli … Trafik Şube cevabi yazısına göre davaya konu … plaka nolu traktörün maliki olduğu ancak, dava dışı … tarafından, davacıya haricen satışı yapılan traktörün, zirai kredi taksitlerinin davacı yanca ödendiği ve …’ın traktör kredi borcu olarak ödenen banka dekontlarının dosyaya ibraz edildiği anlaşılmış olup, 2918 Sayılı KTK’nun 3. maddesinde; “işleten araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufta bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır” hükmüne istinaden davacının traktörün işleteni olduğu kabul edilmiştir.
Davalı …’nun yetkili servis listesinde ismi geçen dava dışı …’ın traktörün tamiri için görevlendirildiği, bu hususun davacı…, dava dışı … ve dava dışı …’in 18/05/2012 tarihli hazırlık ifadeleri ile de doğrulandığı, yine dosyada mevcut belge ve fotoğraflarla, dava dışı … adına, davalı … tarafından onaylı Yetkili Servis Belgesi başlıklı 13/07/2011 tarihli “satış sonrası servis hizmetleri vermeye yetkili kılındığına” ilişkin belge düzenlendiği, … Eğitim Sertifikası başlıklı “…” konulu 01-03/02/2012 tarihlerinde davalı …’ndan eğitim aldığı, dava dışı …’ın olay tarihinde davalı …’nun yetkili servisi olduğu anlaşılmış, ayrıca davalı … (… … … Traktör San. ve Tic. A.Ş.) ile dava dışı …’ın 20/05/2013 tarihli 1 yıl süreli ve 11 sayfadan ve 17 maddeden ibaret “Yetkili Servis Sözleşmesi” başlıklı bir sözleşme imzalandığı görülmüştür.
Davalı …’nun yetkili servisi olan, … Traktörleri Yetkili Servisi …’ın … V.D. sine bağlı olarak ve Iğdır’da kendi nam ve hesabına ticari faaliyetine devam ettiği, Yetkili Servis Sözleşmesi kapsamında, 2.maddede “…satış sonrası bakım ve/veya onarımlarını gerçekleştirmek üzere … tarafından yetkili kılınan Yetkili Servis’in…..satış sonrası hizmetlerle ilgili olarak, müşterilere karşı … ile birlikte müteselsilen sorumlu olduğu…. A.2.maddesinde, “Yetkili servisin müşterinin bulunduğu yerde bir yetkili servis bulunmadığı takdirde, müşterinin bulunduğu yere en yakın mesafedeki servis olarak satış sonrası hizmeti sunmakta yükümlü olduğu…” A.6. maddesinde, “… –…, bakım ve onarım faaliyetlerini kesintiye uğratmamak koşulu ile istediği zaman görevlendirdiği personeli ile yetkili servisi denetleyebileceği…”, A.7. maddesinde,”Yetkili servisin işbu sözleşme kapsamında sunduğu hizmetler sırasında kişisel hatasından dolayı müşterinin zarar görmesi durumunda, …’nun sorumluluğu servis hizmet bedeli ile sınırlı olduğu, servis bedelini aşan zararların, yetkili servis tarafından karşılanacağı…”, A.10.maddesinde, “…’nun müşteriye tazminat ödeme borcu doğması durumunda bocun yetkili servis tarafından ödeneceği, anılan borcun … tarafından ödenmesi durumunda, yetkili servisin borca konu tutar ve fer’ilerini …’nun rücu talebi üzerine derhal ve def’aten ödeyeceği…” , A.13.madesinde”Yetkili servisin, mülkiyeti …’na ait olan tüm emtiayı sigortalanabilir tüm risklere karşı ve işletmesini hizmet kusuru nedeniyle doğabilecek riske karşı, olası zararı karşılayacak bedel ile sigortalaması…” hususlarının hüküm altına alındığı, davalı ile dava dışı … arasında dosyada mevcut belge ve fotoğraflar ve Yetkili Servis Sözleşmesi’nin hükümleri de bir bütün olarak değerlendirildiğinde, teknik servis konumundaki dava dışı …’ın davalı adına hizmet yürüttüğü, davalı …’na her yönden çok sıkı bir bağlılık içinde hizmet yürütmek durumunda olduğu; davalı …’nun teknik servisi olan dava dışı … üzerinde çok sıkı bir denetim- kontrol hak ve yetkisi bulunduğu açıktır. Bu itibarla; davalı …’nun ifa yardımcısı olarak faaliyet gösteren dava dışı …’ın işin ifası sırasında sebep olduğu zararlardan 818 sayılı BK. 100 maddesi (6098 TBK.116 maddesi) gereği sorumlu olacağı kabul edilmiştir. (Yargıtay 17.HD.13/07/2020 tarih, 2019/373 E.-2020/4730 K.)
Davacı vekili, 04/05/2021 tarihli dilekçesi ile zararın ortaya çıktığı 2012 yılına ait gelir kaybına ilişkin 1.000-TL. olan maddi zararı tazminat talebini 34.222-TL. ıslah ederek, 35.222-TL. gelir kaybı, 137.712-TL. traktör bedeli,7.800-TL. yanan para olmak üzere 180.734-TL. ‘nin davalı …’ndan, kasko bedel olan 82.859-TL.nin davalı sigorta şirketinden dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte tahsilini talep ile eksik harcı ikmal ettiği, ıslah dilekçesinin davalılara tebliğ edildiği görüldü.
Davalı … vekilinin, 18/05/2021 tarihli dilekçe ile ıslaha karşı zamanaşımı def’inde bulunduğu, somut olayda, ıslah tarihi itibariyle gelir kaybına ilişkin talebin 34.222-TL.‘nın zamanaşımı süresinin dolduğu anlaşılmıştır.
Dava konusu araçla ilgili Kasko Sigorta poliçesinin, davalı sigorta şirketi ve dava dışı … arasında düzenlendiği, davacının sigorta poliçesinin tarafı olmadığı, kasko sigorta poliçesine dayanarak davalı sigorta şirketi aleyhine dava açma hakkının olmadığı anlaşılmıştır.
Mahkememizce toplanan tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde; tüm dosya kapsamına göre alınan talimat bilirkişi kök ve ek raporları ile mahkememiz dosyasından alınan 16/11/2021 ve 20/02/2022 tarihli kök ve ek raporlar, hüküm kurmaya yeterli ve denetime elverişli olduğundan, mahkememizde de, dava dışı …’ın davalı … … Tic.A.Ş.’nin, yetkili servisi olduğu, yetkili servis üzerinde sıkı denetim ve kontrol yetkisine sahip olduğu, ifa yardımcısı olarak faaliyet gösteren dava dışı …’ın işin ifası sırasında sebep olduğu zararlardan 818 sayılı BK. 100 maddesi (6098 TBK.116 maddesi) gereği sorumlu olacağı kabul edilerek, davalının bilirkişi raporu ile tespit edilen 35.222-TL. tarımsal gider kaybı maddi zarar tazminatı talep hakkı mevcut olduğu, ancak davacının 04/05/2021 ıslah dilekçesi tarihi itibariyle zamanaşımı süresinin dolduğu, makine mühendisi bilirkişi tarafından 18/05/2012 olay tarihi itibariyle traktörün değerinin 92.500-TL. olduğunun tespit edildiği ve bu miktar yönünden davacının talep hakkı olduğu anlaşıldığından, davacının davasının, davalı … … Tic. A.Ş. yönünden, maddi tazminat talebine ilişkin 34.222-TL. kısmının, zamanaşımından reddine davacının, davasının, davalı … … Tic. A.Ş. yönünden kısmen kabulü ile 1.000-TL. maddi tazminat ve 92.500-TL. traktör bedeline, dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte iş bu davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin traktör bedeli talebi ile ispatlanamayan yanan para taleplerinin reddine, davacının, davalı … Sigorta A.Ş. yönünden, davasının, aktif husumet yokluğundan reddine, karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının, davalı … … Tic. A.Ş. yönünden, maddi tazminat talebine ilişkin 34.222-TL. kısmının, zamanaşımından reddine,
2-Davacının, davasının, davalı … … Tic. A.Ş. yönünden kısmen kabulü ile 1.000-TL. maddi tazminat ve 92.500-TL. traktör bedeline, dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte iş bu davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,
3-Davacının, davalı … Sigorta A.Ş. yönünden, davasının, aktif husumet yokluğundan reddine,
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesine göre, alınması gereken 6.386,98-TL. harçtan peşin alınan 2.443,05-TL. + 59,30-TL. ıslah harcı + 489,12-TL. tamamlama harcı toplamı olan 2.991,47-TL. harçtan mahsubu ile geriye kalan 3.395,51-TL. harcın davalı … … Tic. A.Ş.’den tahsili ile hazineye irad kaydına,
5-Keşif tarihi itibari ile 314-TL. olan keşif harcının talimat mahkemesine yatırılmadığı anlaşıldığından, kabul ret oranına göre 162,43-TL.’nın davalı … … Tic. A.Ş.’den, 151,57-TL.’nın davacıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 12.832,50-TL. vekalet ücretinin davalı … … Tic. A.Ş.’den alınarak davacıya verilmesine,
7-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 12.140,42-TL. vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı … … Tic. A.Ş.’ne verilmesine,
8-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 5.100-TL. vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı … A.Ş.’ne (… Sigorta A.Ş.) verilmesine,
9-Davacı tarafından başlangıçta yatırılan 21,15-TL. başvurma harcı + 2.443,05-TL. peşin + 59,30-TL. ıslah harcı + 489,12-TL. tamamlama harcı harç toplamı olan 3.012,62-TL.’nin davalı … … Tic. A.Ş.’den alınarak davacıya verilmesine,
10-Davacı tarafından yapılan 2.400-TL. bilirkişi ücreti + 1.457,10-TL. tebligat-müzekkere masrafları olmak üzere toplam 3.677,40-TL yargılama giderlerinin (davalı …A.Ş. (… Sigorta A.Ş.) için yapılan masrafların düşülerek hesaplanmıştır.) kabul ve ret oranına göre 1.902,44-TL’nin davalı … … Tic. A.Ş.’den alınarak davacıya verilmesine, geriye kalanın kendi üzerinde bırakılmasına,
11-Davalı … … Tic. A.Ş.’nin yapmış olduğu 80-TL. yargılama giderinin davanın kabul ve red oranına göre 38,61-TL.’nin davacıdan alınarak davalı … … Tic. A.Ş.’ne verilmesine,
12-Taraflarca yatırılan bakiye gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin ve Davalı … Tarım … Tic. A.Ş. vekilinin yüzüne karşı, davalı … Sigorta vekilinin yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde mahkememize verilecek veya başka mahkeme aracılığı ile mahkememize gönderilecek bir dilekçe ile temyiz için Yargıtay’a başvurma yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 31/05/2022

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır

¸Bu evrak 5070 sayılı Yasa gereğince elektronik olarak imzalanmıştır.