Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2014/1347 Esas
KARAR NO : 2022/939

DAVA : Menfi Tespit, İstirdat ve Çeklerin İstirdatı
DAVA TARİHİ : 19/09/2014
KARAR TARİHİ : 23/11/2022

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat davasının yapılan açık yargılamasının sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP : Davacı vekili mahkememize verdiği dava dilekçesinde özetle; davaya konu… Bankası Giresun Şubesi’ne ait, … nolu, 20/02/2014 keşide tarihli, 3.390-TL bedelli, …Kredi Bankası Polatlı Şubesi’ne ait, … nolu, 31/03/2014 keşide tarihli, 4.095-TL bedelli, …Bankası Yedpa Şubesi’ne ait, …nolu, 30/04/2014 keşide tarihli, 3.600-TL bedelli ve … Bankası 1. Sanayi Sitesi İzmir Şubesi’ne ait,… nolu, 31/04/2014 keşide tarihli, 1.413-TL bedelli toplam 4 adet çekin müvekkilinin elinden rızası dışında çıktığını, müvekkilinin işyerinde 13/12/2013 tarihinde hırsızlık yaşandığını ve işyerinde bulunan çelik kasa ve içerisinde yer alan pek çok kıymetli evrakın çalındığını, bunun üzerine Bakırköy … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası ile kıymetli evrakın iptalini ve dava konusu çeklerin ödenmemesi için ödeme yasağı talep edildiğini, mahkemece ödeme yasağı kararı verildiğini, davalı …Ş.’nin dava konusu çeklerin yetkili hamili olduğu gerekçesi ile İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas, İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün… Esas,… Esas, … Esas sayılı dosyaları ile icra takibi başlattığını, müvekkilinin de kendisinin ve müşterilerinin haciz baskısına uğramaması için söz konusu dosya borçlarını ferileri ile birlikte ödediğini, davalı …Ş. iştigal konusu ve mevzuat gereğince söz konusu çekleri değer davalı … İnşaat Elektrik Elektronik … ile arasında akdettiği faktoring sözleşmesi gereğince devralması gerektiğini, davalı …Ş.’nin takibe dayanak çeklerin arka yüzünde Bakırköy …Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyasında verilen ödeme yasağı şerhi bulunmasına rağmen söz konusu eki ilgili mahkemeye bildirmeden, kötüniyetli bir şekilde söz konusu takibi başlatarak çeklerin tahsili cihetine gidildiğni, huzurdaki işbu davada müvekkili adına menfi tespit talebi ve ödenen meblağın iadesi talepleri ile aynı zamanda takip konusu çeklerin de iadesine karar verilmesini talep ettiklerini, müvekkilinin dava konusu çeklerin meşru hamili olduğunu, dava konusu çeklerle ilgili müvekkilinin kendinden sonra gelen ciranta davalı … ile herhangi bir ticari ilişkisinin olmadığını, davalı …Ş.’ye çeki ibraz ederken diğer davalı … ile arasındaki ticaretin gerçek olduğunu teyit etmek için fatura düzenlenmiş olması gerektiğini, hem söz konusu faturaya konu ticaretin hem de söz konusu faturanın gerçek olmadığını düşündüklerini, bu durumun ilgili davalılara ait defterlerin incelenmesinden ve vergi dairesi kayıtlarında yapılacak araştırma ile ortaya çıkacağını, ayrıca bu iki davalının çekler üzerindeki imzalarının, imzaları kabul etmeseler bile imza incelemesine tabi tutulması gerektiğini, zira çeklerin çalıntı olduğun atada iken çekleri çalanların söz konusu unvanların yetkilisi yerine çeki bizzat imzalamalarının da ihtimal olduğunu, davalı …Ş.’nin dava konusu çeklerden dolayı talepte bulunmasının mümkün olmadığını, müvekkilinin kendinden sonreki carinta olan …ile herhangi bir ticari ilişkisinin olmamasından ve diğer ciranta …’ın müvekkilinin zararına kötüniyetle hareket etmelerinden ve çekleri elinde bulunduran …Faktoring A.Ş.’nin mezkur çeki devraldığı faktoring sözleşmesinin, alacağının temliki kapsamında devralınmasından ve kesin hükümsüz olmasından dolayı müvekkilinin anılan çekten dolayı borçlu olmadığının tespiti ile davalı …Ş. tarafından irca dosyaları altından haksız tahsil edelin toplam 19.249,27 TL’nin reeskont faizi ile birlikte istirdatına, dava konusu çeklerin meşru hamilinin müvekkili … olması ve söz konusu çeklerin geçersiz faktoring sözleşmesi ile devralınmasından dolayı, ayrıca müvekkilinin çekten doğan kendi alacağını tahsil edebilmesi için müvekkiline iadesine, müvekkili hakkında davalı …Ş. tarafından haksız takip başlatılmasından dolayı söz konusu davalı aleyhine müvekkili lehine, tahsil edilen meblağın %20’sinden aşağı olmamak kaydı ile icra inkar tazminatına hükmedilmesine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalılara tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı …Ş. vekili mahkememize verdiği cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafından aleyhinde başlatılan icra dosyaları kapsamında kendisinden haksız olarak 19.249,27 TL’nin tahsil edildiği iddia edilerek istirdat talep edilmiş ise de, davacı aleyhinde başlatılan icra takiplerinden yalnızca İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı ve İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyalarının borçlarının davacı tarafından ödendiğini, dava konusu çeklerin, müvekkili şirkete faktoring sözleşmesine istinaden ve ciro yoluyla geçtiğini, müvekkili şirketin bir faktoring şirketi olup, diğer davalı … – … Elektrik Elektronik ile müvekkili arasında bir faktoring sözleşmesi imzalandığını, davaya konu çeklerin, bu sözleşmeye istinaden ve davalılar … – … Elektrik Elektronik ile … – … arasındaki ticari ilişkiyi gösterir fatura ile birlikte davalı … – … Elektronik’ten tevdi alındığını, çeklerin bedellerinin de yine … – … Elektronik’e ödendiğini, tevdi alınan çeklerin bedelleri vade tarihleri geldiğinde ödenmeyince ise …Bankası Giresun Şubesi’nin…Ltd. Şti. üarafından keşide edilen 20/02/2014 tarihli, 3.3390-TL bedelli eki hakkında İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasıyla, …Bankası Polatlı Şubesi’nin … tarafından keşide edilen, 31/03/2014 tarihli, 4.095-TL bedelli çeki hakkında İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasıyla,… Bankası Yedpa/ …Şubesi’nin, … Ltd. Şti. tarafından keşide edilen, 30/04/2014 tarihli, 3600-TL bedelli çeki hakkında İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün …Esas sayılı dosyasıyla, … Bankası Sanayi Sitesi/ İzmir Şubesi’nin, …Ltd. Şti. tarafından keşide edilen, 31/04/2014 tarihli, 1.413 TL bedelli çeki hakkında ise İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlaşıldığını, müvekkili şirketin gerekli araştırmaları yapmadan ve teyit almadan işlem yapmamakta, faturayla tevsik edilmemiş hiçbir alacağı temlik almadığını, somut olayda da dava konusu çeklerin, ticari ilişkiyi gösterir fatura ile birlikte ciro yoluyla devralındığını, müvekkilinin çekleri yasal süresin içerisinde bankaya ibraz ettiğinden ve çekleri elinde bulundurduğundan TTK. M. 790 gereği yetkili hamil olduğunu, çekler üzerindeki ciro silsilesinin düzgün olduğunu ve müvekkili şirketin iyi niyetli yetkili hamil olup bile bile davacının zararına hareket etmediğini, aksi davacı tarafından ispat da edilemediğini, müvekkiline kötüniyet ya da ağır kusur yüklenmesi mümkün olmadığından davanın reddi gerektiğini, müvekkilinin çekleri takip yetkisi bulunduğunu, davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalılar … ve …’a yapılan usulüne uygun tebligata rağmen davalı taraflar davaya cevap vermeyerek ve duruşmalara katılmayarak davayı reddetmişlerdir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Eldeki dava, menfi tespit, istirdat ve çeklerin istirdatı talebine ilişkindir.
30/12/2020 tarihli ATK Fizik İhtisas Dairesi raporuna göre; İnceleme konusu çeklerin arka yüzlerinde “…SANAYİ” kaşe izleri üzerinde atılı imzaların teşhise götürecek önemli karakteristik materyal ve yazı unsuru içermeyen, tersimi basit, taklidi kolay imzalar olması nedeniyle söz konusu imzaların aidiyetinin, bu meyanda sorulduğu üzere …’un eli ürünü olup olmadığının tespit edilemediği mütalaa edilmiştir.
Mali Müşavir bilirkişi tarafından düzenlenen05/08/2021 tarihli bilirkişi raporuna göre; davacı şirketin 2013-2014 yıllarına ait ibraz ettiği ticari defterlerinin açılış tasdiklerinin zamanında ve usulüne uygun olarak yaptırılmış olduğunu, defterlerin birbirini teyit eder şekilde tutulduğunu, kayıtların düzenli ve yasalara uygun tutulduğunu, ticari defterlerin HMK 222 maddesi uyarınca sahibi lehine delil vasfına haiz olduğunu, davalı … Factoring A.Ş.’nin 2013-2014 yıllarına ait ibraz ettiği ticari defterlerinin açılış tasdiklerinin zamanında ve usulüne uygun olarak yaptırılmış olduğunu, defterlerin birbirini teyit eder şekilde tutulduğunu, kayıtların düzenli ve yasalara uygun tutulduğunu, ticari defterlerin HMK 222 maddesi uyarınca sahibi lehine delil vasfına haiz olduğunu, davacı …’un dava konusu çekleri dava dışı şirketlerden aldığına dair tahsilat makbuzlarının mevcut olduğunu ve kendinden önceki cirantalarla ticari defterlerinde ticari ilişkinin mevcut olduğunu, davaya konu çeklerin davacı şirket ticari defterlerinde açıkça kayıtlı olduğunu, dosya kapsamında dava konusu çeklerin davacının işyerinden 13.12.2013 tarihinde çalındığına dair .ezi 2013/3421 olay numaralı şikayetçi ifade tutanağı şikayette bulunulduğunu ve 16.12.2013 14:20 tarihinde ise polis merkezine vermiş olduğu ifadede çalınan malzeme ve evrak bilgilerini paylaştığınu ve bu bilgiler içerisinde işbu davaya konu çek bilgilerinin de açıkça yer aldığını, davaya konu çeklerin davacının kendisinden sonraki cirantalar olan … ile ticari defterlerinde bir ticari ilişkinin mevcut olmadığını, davaya konu çeklerde davacı şirketten sonraki cirantalar olan …ve … arasındaki cari hesap ilişkisine ilişkin inceleme yapılamadığını, faktöringe konu faturanın 04.12.2013 tarihli, 16.520,00 TL (KDV dahil) tutarlı faturanın mevcut olduğunu, faturanın açık fatura olarak tanzim edildiğini, faktöring işlemine konu faturaların üzerinde “alacağın tamamen veya kısmen temlik edildiğine dair ” ibare mevcut olduğunu, zorunlu uygulama çerçevesinde bu ibarenin yer aldığı bir etiketin (sticker) alacağı kısmen veya tamamen temlik edilen fatura üzerinde mevcut olduğunu, ancak faturaya konu ürünlerin davalı …şirketine teslimine ilişkin irsaliye, mal teslim evrakının dosyaya sunulmadığını ve davalı … Faktöring’in bu husustaki incelemesini-araştırmasını tam olarak yerine getirmediğini, davalı … Faktöring ve davalı … arasında gerçekleştirilen faktöring işleminin yukarıda ayrıntılı olarak yer verildiği şekilde takdiri mahkememize ait olmak üzere; davalı … Faktöring A.Ş. ile davalı müşteri … arasında yapılan faktöring işlemlerinin 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktöring ve Finansman Şirketleri Yasasının 38. maddesi, Faktöring İşlemlerinde Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 5. maddesi ve yasa maddesinde atıf yapılan BDDK Yönetmeliklerinde yer alan faktöring kurallarına mevzuatına uygun olarak gerçekleştirilmediği hususunda ve davacı …’un alacak talebinin takdirinin mahkememize ait olduğu mütalaa edilmiştir.
6102 sayılı T.T.K.’nun 792. maddesine göre; “çek herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790. maddesine göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çek geri vermekle hükümlüdür.”
Dava tarihinde yürürlükte bulunan 6361 sayılı Finansal Kiralama Faktoring ve Finansman Şirketler Kanunu’nun 9/2. maddesine göre; “faktoring şirketi kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş fatura ile tevsik edilemeyen alacaklar ile kurulaca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde tevsik edilemeyen mal veya hizmet satışına bağlı doğacak alacakları devir alamaz ve tahsilini üstlenemez.”
04.02.2015 tarih ve 29257 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “faktoring işlemlerinde uygulanacak usul ve esaslar hakkında yönetmelik” 8/1 madesinde ise; “faturalı alacağa istinaden kambiyo senedi veya diğer senetlerin alınması halinde alınan kambiyo senedi veya diğer senetteki ciro silsilesinde kuruluşa kambiyo senedi ve diğer senedi ciro edip veren kişinin, devralınan faturada alacaklı olarak gözüken kişi ve bu kişiden bir önceki cirantanın veya keşidecinin de faturadaki borçlu ile aynı kişi olması gerekir. Fatura ile kambiyo senedi veya diğer senetteki tutarın uyumlu olmasına dikkat edilir” düzenlemesine yer verilmiştir.
6361 sayılı Yasa’nın 9/2 maddesi hükmü ve yukarıda sözü edilen yönetmeliğin 8. maddesi, faktoring şirketlerine, kambiyo senetlerine dayalı olsa bile temlike konu alacağın bir mal veya hizmet satışından doğduğunu fatura ile tevsik etme ve kambiyo senedi ile faturanın uyumlu olduğunu araştırma yükümlülüğünü yüklemiş, 6102 sayılı T.T.K.’nun 790. maddesi ise ciro silsilinde dış görünüş itibari ile kopukluk olup olmadığını inceleme yükümlülüğünü yüklemiştir. Faktoring şirketlerine bunların dışında daha fazla yükümlülük yükleyen bir mevzuat hükmü bulunmamaktadır. Faktoring şirketinin temlik aldığı çek ile ilgili banka nezdinde araştırma ve inceleme yükümlülüğünden söz edilemez.
Yargıtay 19.Hukuk Dairesinin 2015/18256 E., 2016/9809 K. Sayılı ilamında “davacı vekili… sahte imza ile doldurmak suretiyle meydana getirdiği bonoları takibe koyduğunu belirterek, müvekkilinin bonolardan dolayı borçlu olmadığının tespitine, takibin iptaline ve davalı aleyhine tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
23.10.2005 tarihli bonodaki imzanın keşideciye ait olup olmadığı tespit edilememesine rağmen, mahkemece yanılgılı değerlendirme ile bu bono bakımından da davanın reddine karar verilmesi doğru değildir. ” gerekçesi ile bonodaki imzanın keşideciye ait olup olmadığının tespit edilememesine rağmen, bu bono yönünden menfi tespit davasının reddine karar verilmemesi gerektiğini belirterek ilk derece mahkemesi kararını bozmuştur.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde davacının davaya konu çeklerin hırsızlık sonrası çalındığını ve çeklerdeki imzanın müvekkiline ait olmadığını belirterek menfi tespit, istirdat ve çeklerin istirdatını talep ettiği, ATK’dan alınan raporda çeklerdeki imzaların davacıya ait olup olmadığının tespit edilemediğinin belirtildiği, çeklerdeki imzanın davacıya ait olduğunun ispat edilemediği, bu nedenle davacının çekler nedeniyle borçlu olduğunun kabul edilemeyeceği gözetilerek davacının menfi tespit ve ödediği bedelin istirdatına ilişkin talebinin kabulüne karar verilmiş, 6102. sayılı T.T.K.’nun 792. maddesi gereğince davalı … şirketinin dava konusu çekleri kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu hususunda davacı tarafça yeterli ve inandırıcı delil sunulamadığından davacının çeklerin istirdatına ilişkin talebinin reddine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
KARAR : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının menfi tespit talebinin kabulü ile İstanbul … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası ile , İstanbul … İcra Müdürlüğünün … Esas , … Esas ve… Esas sayılı takip dosyalarına konu çekler nedeniyle davacının davalılara borçlu olmadığının tespitine, bu icra dosyaları kapsamında davalı …’e ödenen 19.249,27-TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı …’ten alınarak davacıya verilmesine,
2-Davacının icra inkar tazminatı talebinin şartları oluşmadığından reddine,
3-Davacının çeklerin istirdatına ilişkin talebinin reddine,
4-Alınması gereken 1.314,91 TL. harcın, peşin harçtan mahsubu ile bakiye 986,16‬ TL harcın davalılardan tahsili ile hazineye irat kaydına,
5-Davacı tarafından başlangıçta yatırılan 25,20 TL başvurma harcı ve 328,75 TL peşin harç toplamı olan ‭353,95‬ TL’nin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 9.200 TL. vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davacı tarafından yapılan ve ATK fatura bedeli dahil hesaplanan ‭3.789,95‬ TL yargılama giderinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
8-Artan avansın ilgilisine iadesine,
Davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı vekilinin yokluğunda; gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde Mahkememize sunulacak veya gönderilecek dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

23/11/2022
Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır

* Bu evrak 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır.