Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2022/262 Esas
KARAR NO :2023/526

DAVA:6361 Sayılı Finansal Kiralama, Faktöring Ve Finansman Şirketleri Kanunundan Kaynaklanan (Menfi Tespit)
DAVA TARİHİ:18/04/2022
KARAR TARİHİ:13/06/2023

Mahkememizde görülmekte olan 6361 Sayılı Finansal Kiralama, Faktöring Ve Finansman Şirketleri Kanunundan Kaynaklanan (Menfi Tespit) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA/
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Ticari ilişki kapsamında Keşideci … Giyim San. Ve Tic. Ltd. Şti- … … tarafından müvekkili şirkete verilen dava konusu … Bankası … Şubesi … seri nolu 31/03/2022 vade tarihli, 30.000,00 TL bedelli çekin, müvekkili şirket tarafından toplam 21 adet çek ile birlikte 07/07/2021 tarihinde … Kargonun … … şubesine gönderildiğini, müvekkili şirketin … ilinde faaliyet gösterdiğini, merkez ofisteki çeklerin işleme konulmak üzere İstanbul … şubesine gönderildiğini, 21 adet çekin kargo şubesinde çalındığını buna ilişkin …. Asliye ticaret Mahkemesinin …esas sayılı dosyasında zayi nedeniyle çek iptali davası açıldığını, ayrıca … Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunduğunu, müvekkili şirketin davalı ve diğer cirantalar ile hiçbir akdi , ticari ilişkisi bulunmadığını, çekler üzerindeki imzanın müvekkili şirket yetkilerine ait olmadığını ve sahte olduğunu, davalının çekin çalıntı olduğunu bilmesine rağmen çeki kabul etmiş olduğunu, çek nedeniyle müvekkili şirketin karşı tarafa borcunun bulunmadığını, davalının kötü niyetli olduğunu, dava konusu çekin istirdatına karar verilmesi gerektiğini, ihtiyati tedbir talep ettiklerini, davalı aleyhine kötü niyet tazminatına hükmedilmesi gerektiğini, belirterek, dava sonuçlanıncaya kadar çeke dayanılarak …. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasından başlatılan icra takibinin İİK 72/1 maddesi uyarınca durdurulması yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesine, aksi takdirde İİK 72/2 maddesi uyarınca dosyaya yatırılan paranın alacaklıya ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesine, yapılan yargılama sonunda müvekkili şirketin dava konusu çekten dolayı borçlu olmadığının tespiti ile 6102 sayılı TTK 792. Maddesi uyarınca çekin istirdatına, davalı aleyhine %20 kötü niyet tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA/
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Öncelikle arabuluculuk dava şartının yerine getirilmediğinden dava şartı yokluğundan davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, istirdat davasının şartlarının oluşmadığını, borcun borçlu keşidecisi … … tarafından herhangi bir itirazı kayıt sunulmaksızın ödendiği ve dosyanın infazen kapatıldığını, İİK nün 72 maddesinde şartları düzenlenen menfi tespit davasında kanun koyucu” borçlu icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir düzenlenmesinin olduğunu, borçlunun borcu icra dairesine ödedikten sonra menfi tespit davası açtığını, borcu ödedikten sonra menfi tespit davası açılamayacağını, ciro silsilesindeki herkese karşı husumet yöneltilmesi gerektiğini, müvekkili şirketten önceki iki ciranta arasında usulüne uygun ticari ilişki bulunduğunu, müvekkili şirketin yasaya uygun şekilde çeki temlik aldığını, çekin bedelinin bizzat çekin keşidecisi tarafından ödendiği somut olayda herhalde müvekkilinin çek iktisabından ağır kusurlu olduğunun söylenemeyeceğini, zira çekin bizzat keşideciye ait olup yine tevsik edilen faturada cirantalar arasındaki gerçek bir ticari ilişkiye dayandığını, ciro silsilesinde bir kopukluk olmadığını, imzaların bağımsızlığı ilkesi gereği, geçersiz imzanın sahibini bağlamayacağını ancak ciro zincirini de koparmayacağını, davacının, müvekkilinin çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğunu ve iktisapta ağır kusurlu olduğunu ispat etmesi gerektğini, davacının iyi niyetli olmadığını savunarak, öncelikle davanın usulden reddine, aksi takdirde davanın esastan reddine, davacı aleyhine %20’den aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER, DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE/
Dava; … Bankası …/ … Şubesi … çek seri numaralı 31/03/2022 keşide tarihli 30.000,00-TL bedelli çekteki davacı şirkete ait imzanın davacı şirket yetkilisine ait olmadığından bahisle çek nedeniyle menfi tespit, istirdat istemlerine ilişkindir.
Taraflarca bildirilen deliller toplanmış, …. İcra Dairesinin … esas sayılı dosyası uyap kayıtları, … CBS’nin 2021/… sayılı soruşturma dosyası uyap kayıtları, …. ATM’nin …Esas sayılı dosyası uyap kayıtları, davacı şirketin yetkilisine ait imza örneklerinin bulunduğu belge asılları, dava konusu çek aslı ve ilgili diğer kayıt ve belgeler celp edilmiş, davacı şirket yetkilisinin imza örnekleri alınmış, dosya kapsamında bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Dava konusu … Bankası A.Ş … Şubesinin keşidecisi … Giyim San. Ve Tic. Ltd. Şti olan … çek nolu, 31.03.2022 keşide tarihli 30.000,00 TL bedelli çekin incelenmesinde; Keşidecisinin … Giyim San. Ve Tic. Ltd. Şti- … … olduğu, lehtarın dosyamız davacısı şirket olduğu, çekin arkasındaki ilk cironun davacı şirkete ait olduğu, sonrasında sırasıyla …A.Ş ve … … İnş. Ltd. Şti ile dosyamız davalısı … AŞ.’nin cirolarının bulunduğu, takasa ibraz edildiği, …. ATM’nin …Esas sayılı dosyasından konulan 13.07.2021 tarihli ödeme yasağına istinaden işlem yapılmadığı anlaşılmıştır.
…. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasının incelenmesinde, Davalı/alacaklı tarafından, davacı/borçlu ve dava dışı … … San. Ve Tic. Ltd. Şti, … …, …A.Ş ve … Asansör İnş. Ltd. Şti hakkında, dava konusu çeke istinaden, çek bedeli ve feriler olmak üzere toplam 34.637.056 TL alacağın tahsili için 15.04.2020 tarihinde ilamsız icra takibi yapıldığı, icra dosyasına 18.04.2022 tarihinde … … tarafından 41.900,00 TL ödeme yapıldığı anlaşılmıştır.
… CBS’nin 2021/… sayılı soruşturma dosyasının incelenmesinde; Dosyamız davacısının müşteki olduğu, dava konusu çekin de aralarında bulunduğu 21 adet çeke ilişkin çalınma iddiasına istinaden soruşturma başlatıldığı, ancak çeklerin çalındığı konusunda herhangi bir delilin bulunmadığından bahisle olay hakkında kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiği anlaşılmıştır.
… ATM’nin …Esas sayılı dosyasının incelenmesinde; Davacı alacaklı tarafından hasımsız olarak açılan dava konusu çekin de aralarında bulunduğu 21 adet çeke ilişkin zayi nedeniyle iptal davası olduğu anlaşılmıştır.
Grafoloji uzmanı bilirkişi …’dan alınan 09/11/2022 tarihli bilirkişi raporunda özetle; … Bankası AŞ ‘ …/… şubesine ait 31/03/2022 keşide tarihli keşidecisi ” … Giyi san. Ve Tic. Ltd. Şti -… … isimli şahıs olan ” … … San. Tic. Ltd. Şti emrine yazılı 30.000,00 TL meblağlı … numaralı çek asıl, arka yüzünde basılı ” … … Tesk. Ürün. İml. Paz. San. Ve Tic. Ltd. Şti ibareleri ile başlayan kaşe basım izi üzerine atılı bulunan 1. Ciranta imzasının -… … isimli şahsın dosya içerisinde mevcut mukayeseye esas imzalarına kıyasla aralarında farklılıkların bulunduğunun tespit edilmesi sebebiyle … … isimli şahsın eli mahsulu olmadığının tespit edilmiş olduğu bildirilmiştir.
İddia, savunma, dosya kapsamında toplanan deliller ve alınan bilirkişi raporu incelenmiştir. Buna göre;
Davacı tarafça, dava dilekçesi ile, dava konusu çekteki ciranta imzasının davacıya ait olmadığından bahisle dava konusu çek nedeniyle borçlu olmadığının tespiti, çekin istirdatı ve davalının kötü niyet tazminatına mahkum edilmesi talep edilmiş, yargılama devam ederken çek bedelinin icra dosyasına ödendiğinden bahisle ödenen bedelin istirdatı talep edilmiştir.
Davalı tarafça, arabuluculuk dava şartının yerine getirilmediği, çekteki tüm cirantalara husumet yöneltilmesi gerektiği, istirdat şartlarının oluşmadığı, dava konusu çekteki kendisinden önceki cirantalar arasındaki ticari ilişki olduğu, çekin faktoring sözleşmesi kapsamında davalı şirkete geçtiği, davalının iyi niyetli olduğu, davalının çeki kötü niyetle ve ağır kusurlu olarak iktisap ettiğinin ispatlanması gerektiği, savunularak davanın usulden ve esastan reddi ile icra inkar tazminatı talep edilmiştir.
Mahkememizin 21/04/2022 tarihli ara kararı ile takibin durdurulmasına yönelik ihtiyati tedbir talebinin reddine, …. İcra müdürlüğünün … esas sayılı icra takip dosyasına yatırılan paranın alacaklıya ödenmemesine ilişkin ihtiyati tedbir talebinin %20 teminat mukabilinde kabulüne karar verilmiştir. Ancak davacı tarafça teminat yatırılmamış, tedbir kararı uygulanmamıştır.
Davalı tarafça, davanın zorunlu arabuluculuğa tabi olduğu, bu şartın davacı tarafça yerine getirilmediği ileri sürülmüş ise de, dava tarihi itibarı ile menfi tespit ve çek istirdatı davaları arabuluculuğa tabi olmadığından bu savunmaya itibar edilmemiştir.
Davalı tarafça, davada çekteki tüm cirantalara husumet yöneltilmesi gerektiği ileri sürülmüş ise de, böyle bir yasal zorunluluk olmadığından bu savunmaya da itibar edilmemiştir.
Dava, dava konusu çekteki davacıya ait ciranta imzasının davacıya ait olmadığından bahisle dava konusu çek nedeniyle menfi tespit ve istirdat istemine ilişkin olup, menfi tespit davalarında ispat külfeti davalı alacaklıdadır. Davalı taraf, alacağının varlığını ve alacağın dayanağı çekin yetkili hamili olduğunu ispatlamak zorundadır. İstirdat isteminde ise ispat külfeti davalı borçluda olup çekin davalı alacaklı tarafından kötü niyetle iktisap edildiğini veya iktisapta ağır kusurlu bulunduğunu ispat etmesi gereklidir.
Dava ve takip konusu çekteki ciro silsilesinde bir kopukluk olmadığı, davalının şeklen dava konusu çekin yetkili hamili olduğu, dava konusu çekin faktoring ilişkisi kapsamında davalıya geçtiği, davalıdan önceki iki ciranta arasında faturaya dayalı ticari bir ilişkinin bulunduğu anlaşılmıştır.
Dava ve takip konusu çekteki ciro silsilesinde bir kopukluk olmadığı, davalının şeklen dava konusu çekin yetkili hamili olduğu anlaşılmış ise de, sahtecilik def’i mutlak def’ilerden olup kambiyo senedinde imza inkarında bulunandan sonra gelen herkese karşı ileri sürülebilir. Bu kapsamda davacının sahtelik iddiasını, davalıya karşı ileri sürebileceği değerlendirilmiştir.
Dava konusu çek üzerindeki davacı ciranta imzasının davacıya ait olup olmadığının tespiti açısından alınan ve karar vermeye uygun bulunan bilirkişi raporuna göre çekteki imzanın davacıya ait olmadığı anlaşıldığından, davacının menfi tespit talebinde haklı olduğu, davacının, davalıya dava konusu çek nedeniyle borcunun bulunmadığı değerlendirilmiştir.
Davacı tarafça, istirdat talebinde de bulunulmuş ise de, dava ve takip konusu çekteki ciro silsilesinde bir kopukluk olmadığı, davalının şeklen dava konusu çekin yetkili hamili olduğu, dava konusu çekin faktoring ilişkisi kapsamında davalıya geçtiği, davalıdan önceki iki ciranta arasında faturaya dayalı ticari bir ilişkinin bulunduğu anlaşılmakla davalının 6102 sayılı TTK’nın 790. Maddesine göre ispat külfetini yerine getirdiği, değerlendirilmiştir. Bu durumda davalının çeki geri vermekle yükümlü olması için aynı yasanın 792. Maddesine göre, davalının çeki iktisap ederken kötü niyetli iktisap ettiğinin veya iktisabında ağır kusurlu olduğunun ispatlanmasının gerektiği, ancak dosya kapsamına göre davacı tarafça bu hususların ispatlanamadığı gibi çeke ilişkin başlatılan takipte icra dosyasına yapılan ödemenin davacı tarafından yapılmadığı anlaşılmakla, hem dava konusu çekin hemde çeke ilişkin icra dosyasına yapılan ödemenin istirdatı koşullarının oluşmadığı, davacının istirdat talebinde haksız olduğu değerlendirilmiştir.
Tüm bu nedenler ile davanın kısmen kabulü ile, davacının, davalıya, dava konusu … … A.Ş … Şubesinin keşidecisi … … San. Ve Tic. Ltd. Şti olan … çek nolu, 31.03.2022 keşide tarihli 30.000,00 TL bedelli çek nedeniyle borçlu olmadığının tespitine, davacının istirdat talebinin reddine karar verilmiştir.
Davacı tarafça, kötü niyet tazminat talebinde bulunulmuş ise de, dosya kapsamında toplanan delillere ve yukarıdaki tespitlere göre takibin davalı tarafından kötü niyetli yapıldığına dair mahkememizde bir kanaat oluşmadığından davacının kötü niyet tazminat talebinin reddine karar verilmiştir.
Davalı tarafça, icra inkar tazminatı talebinde bulunulmuş ise de, icra dosyası kapsamında davalının alacağına kavuşmasını engelleyen veya geç kavuşmasını sağlayan uygulanan bir tedbir olmadığından, davalı tarafça alacağın tahsil edilmiş olması nedeniyle, icra inkar tazminatı talebinin reddine karar verilmiştir.
Bu kapsamda davanın kısmen kabulüne dair aşağıdaki şekilde hüküm kurularak yargılama sonuçlandırılmıştır.
HÜKÜM: yukarıda açıklanan nedenlerle:
1-DAVANIN KISMEN KABULÜ İLE; Davacının, davalıya, dava konusu … … A.Ş … Şubesinin keşidecisi … … San. Ve Tic. Ltd. Şti olan … çek nolu, 31.03.2022 keşide tarihli 30.000,00 TL bedelli çek nedeniyle BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİNE,
Davacının istirdat talebinin REDDİNE,
2-Davacının kötü niyet tazminat talebinin REDDİNE,
3-Davalının icra inkar tazminat talebinin REDDİNE
4-Menfi Tespit talebi nedeniyle alınması gereken 2.049,30 TL nispi karar ve ilam harcından peşin olarak alınan toplam, 339,14 TL harçtan mahsubu ile bakiye 1.710,16 TL harcın davalıdan alınıp, Hazineye GELİR YAZILMASINA,
-Davacı tarafından yatırılan 339,14 TL harcın davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
5-İstirdat talepleri nedeniyle alınması gereken 179,90 TL karar ve ilam harcının davacıdan alınıp, Hazineye GELİR YAZILMASINA,
4-Davacının yaptığı yargılama giderlerinden 80,70 TL başvuru harcı, 102,50TL posta ve 1500,00 bilirkişi ücreti olmak üzere toplam: 1.683,20 TL yargılama giderinin davalıdan alınıp, davacıya VERİLMESİNE,
5-Davacı yan davada kendisini vekille temsil ettirmiş olmakla; karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 9.200TL vekalet ücretinin davalıdan alınıp, davacıya VERİLMESİNE,
6-Davalı yan davada kendisini vekille temsil ettirmiş olmakla; karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine taktir olunan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp, davalıya VERİLMESİNE,
7-HMK 333. maddesi gereğince; taraflarca yatırılan gider avansı ile varsa delil avansının arta kalan kısmının karar kesinleştiğinde yatıran taraflara İADESİNE,
8-Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 67/1. maddesi gereğince taraflardan birinin talebi üzerine kararın tebliğe ÇIKARTILMASINA,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süre içerisinde, mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere her hangi bir Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF kanun yolu açık olmak üzere verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı.13/06/2023

Katip ….
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır