Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/492 Esas
KARAR NO : 2023/504
DAVA : MALIN İADESİ-ALACAK
DAVA TARİHİ : 30/07/2021
KARAR TARİHİ : 08/06/2023

Mahkememizde görülmekte olan malın iadesi-alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesi ile; müvekkili davacı şirketin, davalı … Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.’den … Noterliği’nin 13/06/ 2017 tarihli 2017/… nolu yevmiyesi ile noter evrakına göre … Plakalı 2017 Model, … Şase nolu, … Motor Nolu … marka aracı satın aldığını, davacı şirketçe, davalı şirketten satın alınan … Plakalı dava konusu aracın hakkında, … Ağır Ceza Mahkemesi’nin 2018/… E. Sayılı dosyasından mağdur sıfatıyla dinlenmek üzere duruşma gününün 09/02/2020 olduğuna dair davetiyenin gelmesinin akabinde duruşma günü beklenmeksizin … Ağır Ceza Mahkemesi’nin 2018/… esas sayılı dosyasına 07/12/2020 tarihi itibarıyla vekalet sunulması sonrasında dosyanın UYAP üzerinden yapılan incelemesi sonucunda, sanığı aracı ithal eden şirket yetkilisi … ( … İth. İhr. Dış Tic. Ltd . ŞTİ) olan ceza dosyasında, sanık hakkında sahte evrak tanzimi ile eksik gümrük vergisi ödenerek aracın ithal edildiği gerekçesi ile 5607 Sayılı Kaçakçılık ile Mücadele Kanununa Muhalefet ve resmi belgede sahtecilik suçlarından dolayı sanığın cezalandırılması ve ayrıca dava konusu … plakalı aracın müsaderesi talepli (benzer şekilde 400 den fazla başkaca şirket ve şahıslara ait araçlar mevcuttur ), 05/02/2020 tarihli, 2020/812 Nolu iddianame ile … Ağır Ceza Mahkemesi’nin 2020/… esas sayılı dosyasında dava açıldığı ve 2020/… esas sayılı dosyanın, aralarındaki bağlantı nedeniyle aynı mahkemenin … Ağır Ceza Mahkemesinin 2018/… esas sayılı dosyası ile birleştirildiğinin tespit edildiğini, dava konusu … plakalı aracın yer aldığı … Ağır Ceza Mahkemesi’nin 2020/36 esas sayılı dosyası aralarındaki bağlantı nedeniyle aynı mahkemenin … Ağır Ceza Mahkemesi’nin 2018/… esas sayılı dosyası ile birleştirilmesinin hemen akabinde, Mahkeme tarafından birleştirilen 2018/… esas sayılı dosyanın 06/10/2020 tarihli duruşmasında, müvekkili şirkete ait dava konusu … Plakalı araç dahil tüm araçların trafik kayıtlarının gelmesinin hemen akabinde CMK 128/4 maddesi uyarınca araçlar üzerine tedbir şerhi konulmasına karar verilmiş olduğunu, müvekkili şirkete ait araç üzerine CMK 128/ 4. maddesi gereğince tedbir konulması üzerine aracın ayıplı hale gelmiş olduğunu, müvekkili şirketin 08/12/2021 tarihinden sonra dava konusu … plakalı aracın satışı konusunda notere gittiğinde Noterlik Paylaşım Sisteminde (NPS) araç üzerindeki tedbir kararı sisteme işlendiğinden devir yapılamayacağının Noterlik tarafından müvekkili davacı şirkete beyan edildiğini, neticeten, müvekkili davacı şirketin 16/10/2020 tarihinden itibaren artık dava konusu … plakalı araç üzerindeki tedbir nedeniyle ortaya çıkan gizli hukuki ayıptan dolayı mülkiyet hakkının en temel özelliği ve hakkın özü olan başkasına devretme hakkını kullanamayacak hale geldiğini, araç üzerindeki tedbir kararının öğrenilmesi üzerine … Noterliği’nin 1l/12/2020 tarih ve 2020/…yevmiye nolu ihtarnamesi ile hukuki ayıba konu tedbir kararının davalı şirkete bildirilerek, ihtarnamede özellikle hukuki ayıp nedeniyle TBK 227. maddesi gereği seçimlik hak olarak “Dava konusu aracın benzeri ile değiştirilmesi bu mümkün olmadığı takdirde İİK 24. maddesi gereği aracın rayiç bedelinin ödenmesinin” tercih edildiğinin bildirildiğini, ihtarnamenin 15/12/2020 tarihinde davalı şirkete tebliğ edildiğini, davalı … Ltd. Şti. tarafından gönderilen … Noterliği’nin 19/01/2021 tarih ve 2021/… yevmiye nolu cevabi ihtarnamesi ile araç üzerinde tedbir kararı olması ve kendilerine iade edilemeyeceği gerekçesi ile aynen misli ile değiştirilmesi taleplerinin kabul edilmeyeceğinin taraflarına bildirildiğini, … Ağır Ceza Mahkemesi’nin 2018/… E. Sayılı dosyasına sunulan dilekçe ile araç üzerindeki tedbirin kaldırılması talebinde bulunulduğunu ancak bu taleplerinin reddedildiğini, davalı tarafla arabuluculuk aşamasında da anlaşılamadığını, satım sözleşmesinde satıcının ayıba karşı tekeffül borcunu düzenleyen Borçlar Kanununun 219. maddesinde ” Satıcı, alıcıya karşı herhangi bir surette bildirdiği niteliklerin satılanda bulunmaması sebebiyle sorumlu olduğu gibi, nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan, kullanım amacı bakımından değerini ve alıcının ondan beklediği faydaları ortadan kaldıran veya önemli ölçüde azaltan maddi, hukuki ya da ekonomik ayıpların bulunmasından da sorumlu olur. Satıcı, bu ayıpların varlığını bilmese bile onlardan sorumludur.” hükmünün bulunduğunu, bu aşamada … plakalı araç satışının akabinde aracın üzerine gümrük vergilerinin eksik ödendiği gerekçesi ile araç hakkında tedbir kararı verilmiş olması sebebiyle aracı satın alan araç sahibi müvekkili davacı şirketin, araç üzerindeki temel hakkı olan mülkiyet hakkının özünden kaynaklanan “aracı alanın, dilediği zaman, dilediği kişiye aracını devretme hakkını” ortadan kaldırır şekildeki Türk Borçlar Kanunun 219. maddesi gereği “gizli hukuki ayıp” durumunun ortaya çıkmış olduğunu, Türk Borçlar Kanunun 227/4. maddesi gereği, alıcı müvekkili davacı şirketin, seçimlik haklarından, genel hükümlere göre tazminat haklı saklı kalmak kaydı ile dava açılma tarihi itibariyle hemen derhal satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek derhal satılanın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini isteme hakkını kullanmayı talep etmekte olduğunu, yerleşik içtihatlara göre bu hakkı kullanmasına rağmen satıcının ayıpsız benzeri ile değiştirilmesini gerçekleştirmediği takdirde İcra İflas Kanunu24. maddesi gereği aracın tespit edilecek rayiç değerinin tahsil edileceğini, aracın dava tarihi itibariyle rayiç değerinin 650.000,00-TL olduğunu belirterek, TBK 219. maddesi gereğince, ortaya çıkan hukuki ayıp nedeniyle, seçimlik hakları olan TBK 227/4. Maddesi gereği, genel hükümlere göre tazminat hakları saklı kalmak kaydıyla satılanan ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesine karar verilmesini, bu mümkün olmadığı takdirde, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, İİK 24. maddesi gereğince, aracın rayiç bedeli olarak temin ettikleri uzman bilirkişi raporunda belirtilen 650.000,00-TL’nin ihtarname tebliğ tarihi olan 15/12/2020 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesi ile; talebin zamanaşımına uğramış olduğunu, satılanın ayıbından doğan sorumluluğa ilişkin her türlü davanın, satılandaki ayıp daha sonra ortaya çıksa bile satılanın alıcıya devrinden başlayarak iki yıl geçmekle zamanaşımına uğradığını, davacı tarafından ayıbın zamanında ihbar edilmediğini, … Ağır ceza Mahkemesi’nin 2018/… esas sayılı dosyasında çıkartılan çağrı kağıdının davacıya 02/11/2020 tarihinde tebliğ edildiğini, davacının ise ayıbın bildirimini 11/12/2020 tarihinde yaptığını, hukuki ayıbın varlığından söz edilebilmesi için maldan yararlanmayı sınırlandıracak nitelikte hukuki bir engel olması gerektiğini, iş bu davada bahsi geçen aracın gümrük vergisinin eksik ödenmesi hususunun, alıcı davacının araç üzerindeki tasarruf yetkisini herhangi bir şekilde kısıtlamadığından tek başına hukuki bir ayıp olarak değerlendirilemeyeceğini, ağır ceza mahkemesince ihtiyati tedbir kararının aracın davacı şirkete devredilmesinden sonra alındığını, bu nedenle aracın müvekkili şirketin zilyetliğinde iken ayıplı olmadığının açık olduğunu, davacının basiretli bir tacir gibi davranma yükümlülüğüne aykırı davrandığını, davada uyuşmazlık konusu aracın ithal bir araç olup müvekkili davalı tarafından ithal edilmediğini, müvekkili şirketin bu aracı yalnızca ikinci el satın alan firmalardan birisi olduğunu, müvekkili şirketin gümrük vergisi mükellefi olmayıp bu hususta bilgisinin bulunmadığını, Gümrük Vergisi Kanunu m.181/2 gereğince, gümrük vergisi mükelleflerinin, beyanda bulunan ya da dolaylı temsil durumunda hesabına beyanda bulunulan kişiler olduğunu, bu nedenle maddi olaydaki gümrük vergisi yükümlüsünün dava dilekçesinde de bahsi geçen ve …Ağır Ceza Mahkemesinin 2020/… E. sayılı dosyasında (İşbu dosya aralarındaki bağlantı nedeniyle aynı mahkemenin 2018/… E. sayılı dosyası ile birleştirilmiştir.) sanık olarak yargılanan aracı ithal eden şirket yetkilisi … olduğunu, gümrük vergisinin ödenmemesi ve buna istinaden araca ilişkin ihtiyati tedbir kararı alınmasında müvekkil şirketin sorumluluğu bulunmadığını, belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava, dava konusu araçtaki hukuki ayıp nedeniyle aracın aynen iadesi ile ayıpsız misli ile değiştirilmesi, bu mümkün olmadığı takdirde aracın değerinin tazmini talebine ilişkin bulunmaktadır.
Mahkememizce davalı şirketin ticaret sicili kayıtları, …. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 2021/… esas sayılı dosyasınını uyap kayıtları, … Ağır Ceza Mahkemesinin 2018/… esas sayılı dosyasının uyap kayıtları, … Noterliği’nin 13/06/ 2017 tarihli 2017/… yevmiye nolu araç satış sözleşmesi, … Noterliği’nin 1l/12/2020 tarih ve 2020/…yevmiye nolu ihtarnamesi, … Noterliği’nin 19/01/2021 tarih ve 2021/… yevmiye nolu cevabi ihtarnamesi, …. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/… esas sayılı dosyasının uyap kayıtları, dava konusu aracın tescil kayıtları, araca ilişkin poliçe ve hasar dosyası, tramer kayıtları dosyamız arasına alınmış, araç üzerinde inceleme yaptırılmak suretiyle bilirkişi heyetinden rapor temin edilmiştir.
Mahkememizce tüm dosya kapsamı hep birlikte değerlendirilmiştir. Buna göre; dava konusu … plakalı aracın … Noterliği’nin 13/06/2017 tarih ve 2017/… yevmiye numaralı Araç Satış Sözleşmesi ile davalı şirket tarafından davacıya satıldığı, … CBS’ nin 2019/… Soruşturma numaralı iddianamesi ile; dava konusu aracın da aralarında olduğu araçlar hakkında, araçların ithalatçısı hakkında resmi belgede sahtecilik suçundan cezalandırılması talebiyle dava açılmasının talep edildiği, bu minvalde yargılamanın yapıldığı … Ağır Ceza Mahkemesi’nin 2018/… Esas sayılı dosyasında davacı şirketin katılan olarak davaya kabul edildiği, söz konusu dosya kapsamında 06/10/2020 tarihli ara kararı ile dava konusu araç üzerine ihtiyati tedbir konulmasına karar verildiği anlaşılmaktadır. Davacı eldeki dava ile; satın aldığı aracın mahkeme kararıyla heran zapt edilme tehlikesi içinde olduğu iddiası ile zapta karşı tekeffül hükümleri gereğince, TBK 227/1-4. maddesi gereğince öncelikle aracın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesi, bu mümkün olmadığı takdirde aracın rayiç değerinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. Aracın, satış tarihi itibariyle, kaçakçılık suçuna konu olduğu tarafların bilgisi dahilinde bulunmamaktadır. Somut olayda çözülmesi gereken uyuşmazlık tarafların bilmemesine rağmen satım anında aslında var olan bir tehlikeye karşı davalı satıcının sorumlu olup olmayacağı ve bu sorumluluğun zapta karşı tekeffül hükümleri doğrultusunda çözülüp çözülemeyeceğidir. Araç halen davacıda olup, ceza mahkemesince yapılan yargılama sonucunda müsadere kararı verilip verilmeyeceği belli değildir. Öyle olunca, davacının bu aşamada zapta karşı tekeffül hükümlerine dayanarak dava açmakta hukuki yararı yok ise de ihtiyati tedbir konulmakla araç hukuki ayıplı hale gelmiştir. Satıcı ayıpların varlığını bilmese bile onlardan sorumludur. Bu durumda taraflar arasındaki uyuşmazlık, 6098 Sayılı TBK’nun 219 ve devamı maddelerinde düzenlenen, ayıba karşı tekeffül hükümleri kapsamında çözümlenmelidir. Ayıba karşı tekeffül kapsamında alıcının seçimlik hakları 6098 Sayılı TBK’nun 227. maddesinde düzenlenmiş olup, bu seçimlik haklardan biri de TBK 227/1-4. Maddesinde belirtilen satılanın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini isteme hakkıdır. Eldeki davada da davacı bu seçimlik hakkını kullanarak dava konusu aracın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini talep etmektedir. … Ağır Ceza Mahkemesinin 2018/… Esas sayılı dosyası kapsamında dava konusu araç üzerine konulan ihtiyati tedbirin halen devam ediyor olması nedeniyle dava konusu aracın halen hukuki ayıplı olduğu, aracın ilerde müsadere edilmesi ihtimalinin bulunduğu açıktır. Bu anlamda davacı tarafça açılan davanın haklı olduğu, davacının seçim hakkı doğrultusunda aracın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Davalı tarafça zamanaşımı def’inde bulunulmuşsa da, aracın … Ağır Ceza Mahkemesi’nin 2018/… Esas sayılı dosyası kapsamında 06/10/2020 tarihli ara kararı ile dava konusu araç üzerine ihtiyati tedbir konulması üzerine hukuki ayıplı hale geldiği, davacı tarafça bu durumun öğrenilmesi üzerine durumun hemen davalı satıcıya bildirildiği ve ayrıca TBK 231/2. maddesi hükmü dikkate alınarak, talebin zamanaşımına uğramamış olduğu Mahkememizce kabul edilmiştir.
Tüm bu nedenlerle aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı tarafça açılan davanın KABULÜ ile; davacı … San. ve Tic.Ltd. Şti. adına kayıtlı dava konusu … plakalı, 2017 model … şasi nolu, … motor nolu, … aracın ayıplı olması nedeniyle davalı tarafa İADESİNE ve araç üzerindeki … Ağır Ceza Mahkemesi’nin 2018/… E. Sayılı dosyasındaki 16/10/2020 tarihli, 5271 Sayılı CMK’nun 128/4. Maddesi gereğince konulan tedbirin aynen kalması suretiyle takyidatlı olarak davalı şirket adına TESCİLİNE, iade edilen aracın “0 km” aynı özellikte bir araçla değiştirilmesine ve davalıdan alınarak davacı şirket adına TESLİMİNE ve TESCİLİNE, infaz aşamasında değişim mümkün olmadığı takdirde İcra Müdürlüğünce 2004 Sayılı İİK’nun 24/4. maddesi gereğince belirlenecek güncel bedelinin bilirkişi raporu ile tespit edilerek, rapor tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, yeni aracın davacıya tesliminde dava konusu araçta meydana gelen 35.000,00-TL değer kaybının davacıdan alınarak davalı tarafa verilmesine,
2-Alınması gerekli 44.401,50-TL karar ve ilam harcından davacı tarafça peşin olarak yatırılan 11.100,38-TL harcın mahsubu ile bakiye 33.301,12-TL harcın davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydına, davacı tarafça peşin olarak yatırılan 11.100,38-TL harcın davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
3-Davacı tarafından yapılan ve 59,30-TL başvurma harcı, 8,50-TL vekâlet harcı, 1.500,00-TL bilirkişi ücreti ve 188,00-TL posta gideri olmak üzere toplam 1.755,8‬ TL yargılama giderinin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davalı üzerinde bırakılmasına,
4-Davacı taraf kendini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihi AAÜT gereğince belirlenen 89.500,00-TL vekâlet ücretinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
5-6100 Sayılı HMK’nun 333. maddesi gereğince, davacı ve davalı tarafından yatırılan ve bakiye kalan gider avansının kararın kesinleşmesi sonrası talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süre içerisinde, mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere her hangi bir Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF kanun yolu açık olmak üzere oy birliğiyle verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı. 08/06/2023

Başkan …
e-imzalıdır .
Üye …
e-imzalıdır .
Üye …
e-imzalıdır .
Katip …
e-imzalıdır .