Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/246 Esas
KARAR NO : 2022/738
DAVA : Menfi Tespit, Çek İstirdatı
DAVA TARİHİ : 07/04/2021
KARAR TARİHİ : 16/11/2022
Mahkememizde görülmekte olan menfi tespit ve istirdat davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalı tarafından bankaya ibraz edilen “…A.Ş. Kırıkkale Şubesi, Hesap No;.., Çek No; …, Keşide Miktarı 12.500,00 TL, Keşide Tarihi 31/11/2019, Keşidecisi … A.Ş.” olan çekin şüpheli … ve eşi tarafından çalındığını, işbu kapsamda İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinin …Esas sayılı dosyasında çek iptali davasının açıldığını, 2019 yılı
Mayıs ayı başında şüpheli …’ün davalının işyerine gelerek “60.000 metre litralı bengalin vasıflı kumaş vereceğini, bu kumaşları kendisinin ürettiğini” bildirdiğini, 60.000
metre kumaş vereceğine dair davacıya ait ajandaya …’ün imza attığını, bunun üzerine davacının “… marka… Plakalı’’ aracını, davacı adına …’a 03/05/2019 tarihinde devrettiğini, şahsın bu devri aldıktan sonra telefonlara çıkmamaya başladığını, davacının sonradan öğrendiğine göre alelacele bir şekilde … plakalı aracı başka bir tanıdığına devrettiğini, kendi işyerini başka birinin üzerine devrettiğini ve yurt dışına gittiğini, şüpheli …’ün dolandırıcılık kastı ile hareket ettiğini, davacının bu durumdan şüphelenmesi ile şahıs/şahıslar hakkında…Cumhuriyet Başsavcılığının 2… Hz. ve … Hz. sayılı dosyalarında suç duyurusu yaptığını, bu suç duyurusu sürecinde davacının işyerindeki çek ve benzeri evrakların yerinde olup olmadığı
hususunda araştırma yaparken dört adet çekinin de yerinde olmadığını fark ettiğini, davacının İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinin… Esas ve… Esas
sayılı dosyalarında bahse konu çeklerin zayi olması sebebi ile iptal davası açtığını, bahse konu soruşturma dosyalarından ve çek iptali davasından ilgili muhatap bankaya ibraz için öngörülen sürelerden önce bilgi verildiğini, bununla birlikte ibrazın bilinçli bir şekilde takas sistemi ile başka bankaya yapılarak kanunun hileli yolla dolanılmak istendiğini, davalı tarafın suç
duyurusunda ismi zikredilen … ile birlikte hareket ettiğini, davacının davalı tarafa ve soruşturma dosyası şüphelilerine herhangi bir borcunun olmadığını, davalı tarafın bahse konu çekten dolayı sebepsiz zenginleşmek istediğini, davalı tarafın, bahse konu çeklerde ara hamil olduğunu, dava konusu çekin vasfını kaybettiğini, ciro silsilesinin kopuk olduğunu, çekin keşidecisi de çekteki imzanın kendisine ait olmadığından bahisle ilgili muhatap bankaya yazı yazdığını, sonradan edinilen bilgi kapsamında …Cumhuriyet Başsavcılığının…Hz. ve…Hz. sayılıdosyalarında da şüphelilerin birden fazla kişiyi aynı şekilde dolandırdığının anlaşıldığını, şahsın dolandırıcılık suçlarını işledikten sonra Fransa’ya kaçtığının ifade edilmekte olduğunu, bahse konu çekin, … Cumhuriyet Başsavcılığının … Hz. ve… Hz. sayılı dosyası ile sabit olmak kaydı ile davacının adresinden çalındığını beyan ederek, dava konusu çekin istirdatı ile davacıya iadesini, davacının borçlu olmadığının tespitini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA: Dava dilekçesi ve tensip zaptının usulüne uygun şekilde davalı tarafa tebliğ edildiği ancak yasal süresinde cevap dilekçesi sunulmadığı görülmüştür.
DELİLLER, DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, menfi tespit ve çek istirdatı istemine ilişkindir.
…Cumhuriyet Başsavcılığının … (birleşen …) sayılı soruşturma dosyası, İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinin… ve 2019/472 Esas sayılı dava dosyaları, İstanbul… Asliye Ticaret Mahkemesi’nin… Esas sayılı dava dosyası, Bursa …icra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyası ile muhatap … T.A.Ş’nin çeke ilişkin kayıtları celbedilmiştir.
Taraflarca sunulan dilekçe ve belgeler ile getirtilen kayıtlar incelenmiştir.
Uyuşmazlık konusu çek incelendiğinde; … Kırıkkale Şubesine ait,… numaralı, 31/11/2019 tariih ve 12.500,00 TL bedelli olduğu, çekin keşidecisinin dava dışı … Sanayi Ve Ticaret Ltd. Şti, lehtar ve ilk cirantasının …, ikinci cirantasının … ve son cirantasının da davalı … olduğu anlaşılmıştır.
Uyuşmazlık konusu çekte davacı taraf olarak görünmediğinden 6102 sayılı TTK’nun 83. Maddesi hükmü de dikkate alınarak uyuşmazlığa konu çekin tarafların ticari defterlerine yansıyış şeklini tespit noktasında bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiştir.
Davalının dosyamıza yansıyan adresi itibari ile ticari defter ve kayıtları üzerinde inceleme yaptırılması bakımından Bursa … Asliye Ticaret Mahkemesine talimat yazılmışsa da, davalı tarafından ticari defterlerin ibraz edilmemesi nedeniyle gerekli incelemenin yapılamadığı görülmüştür.
Mahkememizce davacının ticari defter ve kayıtları ile dosya kapsamında bilirkişi incelemesi yapılması bakımından dosya mali müşavir bilirkişiye tevdii edilmiş, bilirkişi 13/04/2022 tarihli raporunda; dava konusu çekteki ciro silsilesinde yer almayan davacının, ciro silsilesindeki … ile ticari ilişkisi varken diğer cirantalar … ve davalı … ile ticari ilişkisinin olmadığı, ancak dava dosyasına giren soruşturma dosyalarında … ile şüpheli olarak gösterilen…’ün davacı ile ticari ilişkisi bulunduğu, dava konusu çekin, ne ciranta … tarafından davacıya verildiğine
ne de davacı tarafından …’e verildiğine dair herhangi bir kaydın incelemeye sunulan işletme defterlerinde bulunmadığı, davacı tarafın usul ve yasaya uygun olarak tutulmuş ticari defterlerinin sahibi lehine delil kudretine haiz olduğu tespitlerinde bulunmuştur.
Yapılan yargılama neticesinde tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilmiştir. Buna göre; davacı tarafından irdesi dışında elinden çıktığını bildirdiği çekin istirdatı ve menfi tespit istemiyle eldeki dava açılmıştır. Davacının bu davada öncelikle çekin hamili olduğunu ve iradesi dışında elinden çıktığını akabinde de TTK’nun 792. maddesi kapsamında bu hususların davalıya karşı öne sürülebilme koşullarını ispat etmesi gerekmektedir. Uyuşmazlık konusu çek üzerindeki kayıtlardan davacının çeke taraf olmadığı anlaşılmaktadır. Davacının ticari defterleri üzerinde yaptırılan bilirkişi incelemesinde uyuşmazlık konusu çekin davacıya devrine ilişkin kayıt bulunmadığı tespit edilmiştir. Davacının dolandırıcılık ve hırsızlık iddialarına ilişkin yürütülen soruşturma dosyalarında ise davacının hak sahipliği iddiasına yönelik olarak henüz elverişli delillerle tespit yapılamadığı ve yine davacı aleyhine uyuşmazlık konusu çeke dayalı olarak icra takibi de yapılmadığı anlaşılmıştır. Davacı yanca tanık deliline dayanılmışsa da, dosya mevcudundaki kayıt ve belgeler kapsamında dava konusu çekin kendisine devrinin tanıkla ispatı mümkün olmadığından tanık dinletme talebi de yerinde görülmemiştir. Bu itibarla ve benzer bir uyuşmazlığa ilişkin Yargıtay 19. HD. 07/12/2015 T. 2015/3135 E. 2015/16374 K. Sayılı ilamı da dikkate alınarak davacının uyuşmazlık konusu çeke ilişkin olarak hak sahipliğini ispat edemediği sonucuna varılmış, davacının aktif dava ehliyeti olmadığı için davanın usulden reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ;
1-Davanın, HMK’nun 114/1-d ve 115/2. maddeleri uyarınca aktif dava ehliyeti yokluğu nedeniyle usulden REDDİNE,
2-Alınması gereken 80,70 TL karar ve ilam harcının peşin yatırılan 213,47 TL harçtan mahsubu ile fazladan yatırılan 132,77 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya İADESİNE,
3-Davacının yaptığı yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihi Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 9.200,00-TL ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
5-Taraflarca yatırılan gider ve delil avansından sarfedilmeyen kısmın karar kesinleştiğinde ilgilisine İADESİNE,
6-Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 67/1. maddesi gereğince taraflardan birinin talebi üzerine kararın tebliğe ÇIKARTILMASINA,
Dair; taraf vekillerinin yüzüne karşı, HMK’nun 341/1 ve 345. maddeleri gereğince gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. 16/11/2022
Katip … Hakim …
e-imzalıdır . e-imzalıdır .