Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2020/651
KARAR NO :2022/216

DAVA:Menfi Tespit
DAVA TARİHİ:19/11/2020
KARAR TARİHİ:31/03/2022

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacılar vekili dava dilekçesi ile; davacı … Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi ile davalı arasında 13/04/2017 tarihli genel faktoring sözleşmesi ön ödeme şartları imzalandığını, … Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin, 550.000,00-TL parayı %18 +1 faiz ve komisyon oranı ile kullandığını ve karşılığında davacı … Şirketi’nin keşidecisi olduğu 790.600,00-TL’lik çekten … alacak hakkını ek teminat olarak temlik ettiğini, başlangıçta … çek numaralı … Şirketi çekinin teslim edildiğini, daha sonra çekin iade alınarak, dava konusu … … 10/11/2017 vadeli, 790.600,00-TL bedelli … çek numaralı … Şirketi çekinin davalı şirkete teslim edildiğini, dava konusu çekin temelinde davalı şirkete temlik edilmiş bir fatura olmayıp, sadece ek teminat mahiyetinde teslim edildiğini, kullanılan 550.000,00-TL’nin 550.000,00-TL ana para, 157.400,17-TL faiz ve komisyon tutarı olmak üzere toplamda 707.400,17-TL tutarında davalı şirket tarafından, davacı … Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi şirketine fatura düzenlendiğini ve söz konusu tüm faturaların “… numaralı çeke mahsuben ödeme” notuyla davalı şirkete ödendiğini, ek teminat olarak davalı şirket uhdesindeki çekin konusuz kaldığını ve iadesinin gerekli olduğunu, bu nedenle davalı şirkete ihtarname gönderilerek çekin iadesinin istendiğini ancak davalı şirketin cevabi ihtarnameyle davacı … Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nden 784.251,60- TL tutarında alacağı olduğu iddiası ile çekin iadesi talebini reddettiğini, akabinde dava konusu çekin …. İcra Ceza Mahkemesinin … esas sayılı dosyası ile ödemelerden ve faktoring ilişkisinden hiç bahsedilmeden karşılıksız çek şikayetine konu edilerek mükerrer tahsilat amaçlandığını ve bu nedenle davalı şirket hakkında bedelsiz senedi kullanmak suçundan İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınıa şikayette bulunulduğunu, ayrıca mahkemece … Şirketi şirket yetkilisi … hakkında 788.563,49-TL adli para cezası hükmü oluşturulduğunu, 03/04/2017 tarihli genel faktoring sözleşmesi ön ödeme şartları ile 13/04/2017 tarihli alacak bildirim formu kapsamında ana para tutarı 550.000,00-TL’nin %18 faizi ve +1 komisyon tutarı esasıyla ek teminat olarak davalı şirkete teslim edilen ve davalı tarafından düzenlenen ana para, faiz ve komisyon tutarı toplamı olan 707.400,17-TL’lik faturalar nazara alınarak banka kanalıyla davalıya eksiksiz ödenmiş bulunduğundan, dava konusu … …’a ait, 10/11/2017 vadeli, 790.600,00-TL bedelli ve … numaralı çek için, çekte yazılı bulunan 790.600,00-TL tutar için davacıların, davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini, dava açıldıktan sonra herhangi bir şekilde davalı tarafından icra takibi yapılması halinde takibe konu alacağın %20’sinden az olmamak üzere kötü niyet tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesi ile; davacıların dava dışı … hakkında …. İcra Ceza Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyasında verilen adli para cezası hükmü nedeniyle ceza davasının konusu olan çek nedeniyle huzurdaki dava tarihi itibariyle borçlu bulunmadıklarının tesbitini talep ettiklerini, suç ve cezaların şahsiliği prensibi gereğince davacıların …. İcra Ceza Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyasında taraf olmadıklarından …. İcra Ceza Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyası ile ilgili bir talep haklarının da bulunmadığını, nitekim karşılıksız çek keşide etmek eylemlerine engel olmak amacıyla düzenlenen 5941 sayılı yasanın gayesinin ticaret ahlakını geliştirmek, topluma dürüst ve güvenilir bir ticaret ortamı sağlamak olup hüküm sonucu bireysel olarak verilse de asıl gayesinin kamu yararını sağlamak olduğunu, bu nedenle …. İcra Ceza Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyasında verilen hükmün aynı derece başka bir mahkemede ve veya huzurda ticaret mahkemesi eleştirmesinin hakimlik teminatı kapsamında Anayasal koruma altında olduğunu, bu nedenle mahkeme hükmünün eleştirilmesinin ve de davanın tarafı olmayan kişilerce huzurda başkaca bir davaya konu edilerek taşınmasının usul ve yasaya aykırı olduğunu, dava konusu çekin davacı … Film… A.Ş. ile davalı müvekkili şirket arasında munakit 19/01/2015 tarihinde 7.500.000,00-TL lik faktoring sözleşmesi kapsamındaki borçlarını ödenmesi uğruna verilmiş olup davacının sözleşme kapsamında borçlu bulunmadığının tesbitini talep yerine, sözleşme kapsamında ödeme uğruna verdiği çek nedeniyle borçlu bulunmadığının tesbitini talep etmekte hukuki yararının olmadığını, dava konusu çek hakkında herhangi bir yasal takibat olmadığı gibi davalı şirketin sözleşmeden kaynaklanan alacakları nedeniyle de davacı aleyhine açtığı hali hazırda bir alacak davası bulunmadığını, davacıların davalının tüm bu iyiniyetli yaklaşımına karşılık sözleşmeden kaynaklanan vadesi geçmiş 888.224,84-TL borcunu ödemek yerine, kıymetli evraka bağlanmamış alacaklarından kurtulmak gayesiyle, çek nedeniyle borçlu bulunmadığının tesbitini talep etmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, davacıların dava dilekçesinde her ne kadar davaya konu çekin ek teminat olarak verildiğini iddia ettiklerini, ancak bu iddialarını kanıtlar nitelikte bir belge dosyaya ibraz edemediklerini, zira davacıların dava konusu çeke ilişkin ödeme yaptıklarına ilişkin ödeme belgelerini dosyaya sunduklarını, davacının dava konusu çeke ilişkin ödeme yapmış olmasının davacının iddia ettiğinin aksine çekin teminat çeki olmadığını, borçların ödenmesi uğruna verildiğinin kanıtı olduğunu, bu nedenle davacıların müvekkili şirket aleyhine açmış olduğu çek nedeniyle borçlu bulunmadığının tesbitine yönelik davasında hukuki yararın bulunmadığını, çekin bir tediye vasıtası olduğunu, aksine bir sözleşme yoksa hizmetin teslimi ile birlikte keşide edildiğinin kabulü gerektiğini, davacının hizmet almadığı iddiası ile açmış olduğu menfi tespit davasının haksız olduğunu, davacı tarafların davasında, davacıların beyanına göre dava konusu çekin müvekkiline faktoring sözleşmesi kapsamında verildiğini ve davacı tarafından bu çeke ilişkin bir kısım ödemeler yapıldığını, bu halde davalı müvekkilinin çekin kendisine verilmesine iyi niyetli olduğu gibi çek bedeline ilişkin yapılan tahsilatlar hususunda da çek nedeniyle alacaklı konumunda olduğunu belirterek, davanın reddine, davaya konu alacağın %20’sinden aşağı olmamak üzere davacı aleyhine kötü niyet tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava İİK 72. maddesi uyarınca icra takibinden önce açılan menfi tespit talebine ilişkin bulunmaktadır.
Mahkememizce, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … soruşturma sayılı dosyası, …. İcra Ceza Mahkemesi’nin… esas sayılı dosyası, 13/04/2017 tarihli genel faktoring sözleşmesi ön ödeme şartları, 19/01/2015 tarihli faktoring sözleşmesi, alacak bildirim formu, 12/04/2017 tarihli ve … makbuz numaralı çek tahsilat makbuzu, çek değiştirme belgesi, 707.400,17-TL bedelli faturalar, dava konusu … numaralı çeke mahsuben ödeme açıklaması içeren ve toplamda 707.400,17-TL olan banka havale dekontları, .. 11. Noterliği’nin 18/06/2019 tarihli ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile … 17. Noterliği’nin 21/06/2019 tarihli ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi, çek sureti, ticari defter kayıtları, mutabakat yazıları, temlik faturaları, cari hesap ekstreleri, ilgili banka havale kayıt ve dekontları dosyamız arasına alınmış, bilirkişi heyetinden rapor temin edilmiştir.
Bilirkişiler Bankacılık-Faktoring Uzmanı ve İktisat-Finans Öğretim Üyesi Prof. Dr. … ve SMMM…’dan oluşan heyet tarafından tanzim edilen 07/03/2022 havale tarihli bilirkişi raporu ile; davaya konu çekin teminat/ek teminat için verildiğini kanıtlayan belgeye, dosya
kapsamında rastlanılmadığı, davacı … Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin … Şirketi’ne vermiş
olduğu hizmet için düzenlenen faturanın davalı faktoring şirketine temlik edildiği, bu
temlik çerçevesinde dava konusu çekin verildiği, işlemin peşin iskonto şeklinde
gerçekleştiği, davalı şirket kayıtlarında yer alan davacı … Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nden alacak tutarının toplamda 1.041.727,07-TL olup 1.017.880,50-TL’si için icra takibi başlatıldığı, bu alacakların 303 ve 306 ek hesap numaralı işlemlerden kalan alacaklar olduğu, dava konusu 13/04/2017 tarihli ve 309 ek numaralı kaynak kullanımı işlemine ilişkin
oluşan anapara, faiz ve komisyon tutarlarının tamamının davalı şirkete ödendiği, 309 ek
numaralı işlemin ardından verilen fatura temliğine istinaden dava konusu olan … Şirketi’ne ait … numaralı çek alındığı, dava konusu 13/04/2017 tarihli ve … ek numaralı kaynak kullanımına işlemine ilişkin oluşan anapara, faiz ve komisyon tutarlarının tamamının davalı şirkete ödendiğinden dolayı dava konusu çekin, davacı … Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’ne iade edilmesi gerektiği tespit edilmiştir.
Mahkememizce tüm dosya kapsamı hep birlikte değerlendirilmiştir. Buna göre; davacı … San ve Tic A.Ş. ile davalı … Faktoring(01/11/2017 tarihinde ismi … olarak değişmiştir) A. Ş. arasında 19/01/2015 tarihli 1 Sıra Nolu Faktoring Sözleşmesi imzalandığı, azami faktoring hacminin 7.500.000,00-TL olduğu, söz konusu sözleşmede …’in müteselsil kefil olarak yer aldığı, 301 ila 309 dosya numaralı işlemler ile davacının toplamda 8.809.400,00-TL kaynak kullanımı olduğu, bu kaynak kullanımları neticesinde 860.459,74-TL ödenmemiş borcun bulunduğu, davaya konu olan … Yay. Hiz. A. Ş. tarafından keşide edilen 790.600,00-TL tutarındaki temlik edilen çekin, 13/04/2017 tarihli ve 309 dosya numaralı 550.000,00-TL’lik kaynak sebebiyle davalı şirkete verildiği, bu kaynak kullandırımıyla ilgili olarak davacı şirket … Film tarafından … Film A. Ş. lehine, B Seri No’lu, … Sıra No’lu, 11/04/2017 tarihli, “İzdivaç Format Lisans Bedeli” konulu, 790.600,00-TL tutarında düzenlenen faturadan … alacağın tamamının …(…) Faktoring A. Ş. ile yapılan sözleşme sonucu adı geçen şirkete temlik edildiği, kaynak kullanımı nedeniyle davacı tarafın davalı şirkete “… çeke istinaden” açıklamalı
olarak … Bankası aracılığıyla 29/08/2017 tarihinde 35.000,00-TL, 10/11/2017 tarihinde 50.000,00-TL, 09/02/2018 tarihinde 140.000,00-TL, 18/06/2018 tarihinde 200.000,00-TL, 12/09/2018 tarihinde 75.000,00-TL, 14/12/2018 tarihinde 100.000,00-TL, 01/04/2019 tarihinde 50.000,00-TL, 10/06/2019 tarihinde 56.400,17-TL, 12/06/2019 tarihinde 1.000,00-TL olmak üzere toplam 707.400,17-TL ödeme yaptığı, davaya konu çekin keşide tarihi faktöring şirketinin de kabulüyle son olarak 15/03/2019 olarak değiştirildiği, davacı şirketin yapmış olduğu ödemelerin son üç tanesinin çek’in keşide tarihi sonrasında gerçekleşmiş olup toplamının 107.400,17-TL olduğu, davacı şirketin, 13/04/2017 tarihli ve 309 dosya numaralı 550.000,00 TL’lik kaynak sebebiyle oluşan faiz ve komisyon dâhil toplam borcunu 12/06/2019 tarihinde kapattığı, bu durumun bilirkişi raporu ile tespit edildiği, davalı … (Eski ünvanı … Faktoring) A. Ş. ile davacı … … Rek. Yayıncılık San. ve Tic. A. Ş. arasındaki 19/01/2015 tarihli faktoring sözleşmesinin 22. maddesi dikkate alındığında, imzalanan faktöring sözleşmesinin Kabil-i Rücu(geri dönülebilir faktoring) faktoring sözleşmesi olduğu, Kabil-i Rücu factoring sözleşmelerinde, faktoring şirketinin temlik aldığı alacağı borçludan tahsil edemediği durumda müşteriye rücu edip kıymetli evrakı teminat olarak alabilmekte olduğu, teminat veya ek teminat alındığı durumlarda mutlaka yazılı olarak teminat niteliğinin belirtilmesi gerektiği, taraflar arasındaki faktoring sözleşmesinin 5. maddesinin; “…. Ödeme vasıtalarından ayırt edilebilmesi için
FAKTOR’a teminat amacıyla usulüne uygun olarak devir, ciro, teslim edilen kıymetli evraka bu hususun açıkça kaydedilmesi zorunludur. MÜŞTERİ teminat kaydını ihtiva etmeyen bir kıymetli evrakın teminat için verildiği iddiasında ise, buna ilişkin FAKTOR’un imzasını içeren sözleşmeyi ibrazla yükümlüdür.” hükmünü içerdiği, davaya konu … Film’in keşidecisi olduğu 10/11/2017 vade tarihli 790.600.-TL tutarındaki çek’in teminat/ek teminat çeki olduğunu belirten bir ibareye dosya kapsamında rastlanmadığı, davacı şirket … Film tarafından … Film A.Ş. lehine, B Seri No’lu, … Sıra No’lu, 11/04/2017 tarihli, ‘İzdivaç Format Lisans Bedeli’ konulu, 790.600,00-TL tutarında düzenlenen faturadan … alacağın tamamının …(eski …) Faktoring A.Ş. ile yapılan sözleşme sonucu adı geçen şirkete temlik edildiği, yapılan işlemin peşin iskonto şeklinde yapıldığı, dolayısıyla, davaya konu çekin teminat/ek teminat için verildiğini kanıtlayan belgeye dosya kapsamında rastlanılmamış olmakla beraber davacı … Film şirketinin … Film şirketine vermiş olduğu hizmet için düzenlenen faturanın temlik edildiği, bu temlik çerçevesinde dava konusu çekin verildiği, bilirkişi tarafından, … A.Ş.’nin ticari kayıtların incelemesinden, davalı şirketin, 01/12/2019 tarihi itibariyle 303 No’lu Dosya ile ilgili 128.197,38.-TL, 306 No’lu dosya ile ilgili işletilen faiz ile birlikte 732.262,36.-TL olmak üzere toplam 860.459,74-TL alacağı bulunduğu, ayrıca güncel hesap ekstrelerinde yer alan faiz, hukuk masrafları gibi giderlerin ilavesiyle bu tutarların güncel bakiyelerinin 303 No’lu dosya ile ilgili 176.845,74-TL, 306
No’lu Dosya ile ilgili 864.881,33-TL olmak üzere toplam 1.041.727,07.-TL alacaklı olduğunun tespit edildiği, bu alacaklar ile ilgili olarak 06/10/2021 tarihinde faktoring şirketi tarafından İstanbul 12. İcra Müdürlüğü dosyası ile ilamsız icra takibi başlatıldığı, bununla birlikte, dava konusu 13/04/2017 tarihli ve 309 dosya numaralı kaynak kullanımına ilişkin oluşan anapara, faiz ve komisyon tutarlarının tamamının davacı tarafça davalı şirkete ödendiğinin faktoring şirketinin ticari kayıtları üzerinde yapılan inceleme sonucu tespit edildiği anlaşılmakla, davacı tarafça açılan davanın kabulüne karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Davalı tarafça, dava konusu çeke istinaden başlatılan herhangi bir icra takibi bulunmaması nedeniyle davacı tarafın kötü niyet tazminatı talebinin reddine karar verilmiştir.
Tüm bu nedenlerle aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacılar tarafından açılan davanın KABULÜNE, … … A. Ş. … Şubesi’ne ait, keşidecisi … Hizmetleri A. Ş. olan, 12/06/2018 keşide tarihli, … seri nolu, 790.600,00-TL çek nedeniyle, davacıların 790.600,00-TL tutarında, davalıya borçlu olmadıklarının TESPİTİNE,
2-Davacı tarafın, kötüniyet tazminatı talebinin REDDİNE,
3-Harçlar kanunu gereğince alınması gerekli 54.005,88-TL karar ve ilam harcından davacılar tarafından peşin olarak yatırılan 13.501,48-TL harcın mahsubu ile bakiye 40.504,40-TL harcın davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydına, davacılar tarafından peşin olarak yatırılan 13.501,48-TL harcın davalıdan alınarak davacı taraflara verilmesine,
4-Arabuluculuk görüşmelerinde arabulucu olarak atanan …(…)’e 1.320,00-TL ödeme yapılmasına karar verildiği, ödemenin suçüstü ödeneğinden karşılandığı anlaşıldığından 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin, 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu madde 18/A-11 ve 18/A-13’e göre davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
5-Davacı tarafından yapılan ve 54,40-TL başvurma harcı, 7,80-TL vekalet harcı, 3.000,00-TL bilirkişi ücreti ve 343,50-TL posta ve tebligat gideri olmak üzere toplam 3.405,70-TL yargılama giderinden davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
6-Davacılar kendilerini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihi AAÜT gereğince belirlenen 56.580,00-TL vekâlet ücretinin davalıdan alınarak davacı taraflara verilmesine,
7-6100 Sayılı HMK’nun 333. maddesi gereğince, davacılar ve davalı tarafından yatırılan ve bakiye kalan gider avansının kararın kesinleşmesi sonrası talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, davacılar vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süre içerisinde, mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere her hangi bir Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF kanun yolu açık olmak üzere oy birliğiyle verilen karar, açıkça okunup usulen anlatıldı.31/03/2022

Başkan …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Katip …
e-imzalıdır