Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2020/650 Esas
KARAR NO : 2023/25
DAVA : Menfi Tespit, İstirdat (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 18/11/2020
KARAR TARİHİ : 18/01/2023
Mahkememizde görülmekte olan ana ve birleşen davanın yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
ANA DAVADA DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı şirketin … firmasının … ve… ‘de bayiliğini üstlenmiş bir firma olduğunu, davacı şirketin lehtarı olduğu keşidecisi …Tic. Ltd. Şti olan 06/07/2020 tanzim tarihli 30/09/2020 vade tarihli 40.000 TL bedelli … nolu bononun şirket tarafından … verildiğini fakat … nezdinde işbu bononun … kargo tarafından kaybedildiğini ve firmalar tarafından tutanak tutulduğunu, … tarafından senet iptal davası açılarak ödeme yasağı konulduğunu, davacı şirket ile hiçbir ticari ve hususi bağı olmayan …Tic Ltd. Şti tarafından bononun ele geçirilip …’a ciro edildiğini, ödeme yasağı olan işbu senet hakkında yetkisiz icra dairesinde … 27. İcra Dairesinde … esa sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, ödeme emrine karşı davacı şirket tarafından takibe, borca, yetkili hamile ve yetkiye itiraz ettiklerini, yetki itirazlarının kabul edilerek dosyanın … İcra Dairelerine tevzi edilmesi kararı verildiğini, buna rağmen alacaklının yetkisiz olan icra dairesinden haciz talep ettiğini ve davacı şirketin tüm malvarlığına haciz uygulandığını, öncelikle yetkisiz icra dairesinden verilen haciz kararının %15 teminat karşılığında kaldırılmasını, davanın kabulü ile borçlu olmadıklarının tespitini, … 27. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasındaki takibin iptaline, alacağın %20’sinden az olmamak kaydıyla davalıdan kötüniyet tazminatı olarak tahsiline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı taraftan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
ANA DAVADA SAVUNMA: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafından dava şartı olan arabuluculuğa başvurulmadan dava açıldığını, öncelikle davanın dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddinin gerektiğini, kaybolduğu iddia edilen senedin alacağına karşılık … Ltd. Şti.’den alındığını, kayıp olduğu iddiasının bilinmediğni ve bu yönde sorumluluğun olmadığını, davalının çekin iktisabında kötüniyetli ve ağır kusurlu olduğunun ispatının gerektiğini, bu yönde delil sunulmadığını, davacı tarafından 23/11/2020 tarihinde borcun ödenerek takibin infaz edildiğini ve dosyanın kapatıldığını, davanın konusuz kaldığını beyanla, davanın öncelikle usulden reddine, aksi halde icra takibi kapatıldığından konusuz kalan davanın esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına, bu talep de kabul görmez ise davanın esastan reddine, davacı aleyhine %20’den az olmamak üzere tazminata hükmedilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
BİRLEŞEN DAVADA DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı bankanın … Şubesinden … Bölgesi Şubesine gönderilmek üzere … Kargo A.Ş’ne teslim edilen 30/09/2020 vade tarihli 40.000 TL bedelli senedin kargo firması uhdesinde iken kaybedildiğini, buna ilişkin olarak tutanak tutulduğunu ve ilgili personelin karakolda ifade verdiğini, davacı şirketin iradesi hilafına elden çıkan senedin iptali için kıymetli evrak iptali davası açılıp, ödeme yasağı kararı alındığını, ancak senet nedeniyle davalının … 27. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasından takip başlattığının öğrenildiğini, davalının senedin yetkili hamili olmadığını beyanla senedin istirdatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
BİRLEŞEN DAVADA SAVUNMA: Davalı vekili; … 27. İcra Müdürlüğü’nün… Esas sayılı dosyasının asıl dosya davacısı tarafından ödenerek infaz edildiğini, davanın bedel istirdatı istemine dönüşmesi nedeniyle zorunlu arabuluculuğa tabi bir dava haline geldiğini, davacı yanca arabuluculuğa başvurulmadan dava açılmış için davanın usulden reddi gerektiğini, mahkeme aksi kanaatte ise davanın konusuz kaldığını beyanla, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER, DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Ana dava, kambiyo senedi nedeniyle menfi tespit ve ödenen bedelin istirdatı istemine ilişkin olup, birleşen dava ise, iradesi hilafına elden çıkan kambiyo senedinin istirdatı istemine ilişkindir.
Ana dava menfi tespit talebine ilişkin olarak açılmış ise de davacının takip dosyasına 23/11/2020 tarihinde yaptığı 50.350,00 TL ödeme nedeniyle dava, bedel istirdatına dönüşmüştür.
… 27. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası incelendiğinde, davalı alacaklı tarafından davacı şirketten ve dava dışı borçlular … Şirketi ile … Limited Şirketinden 40.000,00 TL alacağın tahsili talebinde bulunulduğu, takip dayanağının … Şirketi tarafından davacı şirket lehine düzenlenen 06/07/2020 tanzim, 30/09/2020 vade tarihli 40.000 TL bedelli senet olduğu, … A.Ş’nden yapılan tahsilatın reddiyatının da 27/11/2020 tarihinde gerçekleştirildiği görülmüştür.
… 14. İcra Hukuk Mahkemesinin … esas sayılı dosyasının uyap kayıtlarının incelenmesinde; davacı …A.Ş.’nin … 27. İcra Müdürlüğü …esas sayılı dosyasında yetkili icra ve mahkemelerin … olduğu, dosyanın yetkili … İcra Müdürlüğüne gönderilmesi gerektiği, takip dayanağının 2004 sayılı İİK’nın 170/a maddesi uyarınca kambiyo senedi vasfına haiz olmadığı ve alacaklının kambiyo hukuku mucibince meşru hamil olmadığı, bu bağlamda takip hakkına da sahip bulunmadığı gerekçesiyle takibin iptalini talep ettiği, Mahkemece 06/11/2020 tarih 2020/1080 esas 2020/1189 karar sayılı ilam ile davacı borçlu …Şirketi yönünden İstanbul İcra Dairelerinin yetkisizliğine, talep halinde … A.Ş. hakkında icra dosyasının tefriki ile … İcra Dairesine gönderilmesine karar verildiği görülmüştür.
Ana ve birleşen davalardaki iddia ve savunmaya nazaran davaya konu senede ilişkin ticari defterlerdeki kayıt durumunun tespiti noktasında bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiştir.
Davacınn ticari adresinin … olması nedeniyle talimat mahkemesi aracılığıyla görevlendirilen bilirkişi 20/08/2022 tarihli raporunda; “Davacı … şirketi ile dava konusu senet borçlusu … Ltd.Şti arasındaki ticari ilişkinin Otomotiv yedek parça satışına dayalı olarak cari hesap şeklinde devam ettiği, dava konusu senedin de bu ilişkiye bağlı olarak malen düzenlenmiş olduğu, Dava konusu senedi davacı taraf’ tahsil amacıyla ciro ederek bankaya tahsile gönderdiği, … tarafından teslim alınan senedin … Kargo firması aracılığı ile taşımaya verildiği, 18/08/2020 tarihinde … Kargo firmasınca senedin kaybedildiği, Davaya konu senedin davalı …tarafından ele geçirildiği, senet üzerinde …’ın el ürünü ile karalama yaparak resmi belgede sahtecilik yaparak “kamu kurum ve kuruluşlarını araç olarak kullanmak suretiyle dolandırıcılık suçunu işlediği yönünde cezalandırılmasına … 14. Ağır Ceza Mahkemesinin 23/03/2022 tarih ve … E, … K, sayılı kararı ile hüküm altına alındığı, Senet üzerinde ciroları bulunan … Tic. Ltd. Şti. ve … ile davacı …Tarım Ürünleri Sanayi Ticaret Anonim Şirketi arasında herhangi bir ticari ilişki olup olmadığı yönüyle davacı taraf defter kayıtları incelenmiş olup, davacı ile senet üzerinde ciroları bulunan … Tic. Ltd. Şti ile …’dan herhangi bir mal veya hizmet aldığına dair hiçbir kayda rastlanılmadığı, davacının kayıtlarına göre ne davalıya ne de senet arkasında cirosu bulunan… Tic. Ltd. Şti.’ne herhangi borç kaydına rastlanılmadığı, davacı taraf dava konusu senedin tahsil imkanı kalmamasından dolayı 30/09/2022 tarihinde senet borçlusu … Ltd. Şti. firmasını 40.000,00-TL tutarda borçlandırarak senedi kayıtlarından düşürmüş olduğu, senet borçlusu …Ltd. Şti. nin 30/09/2020 tarihinde davacı …Anonim Şirketi hesabına 40.000,00-TL tutarda havale yaparak borç edimini yerine getirdiği şeklinde görüş bildirmiştir.
… CBS … CBS soruşturma sayılı dosyasının uyap kayıtları celp edilerek dosyanın incelenmesinde; davacı tarafından davalı, dava dışı …Ltd. Şti. Yetkilisi ve bir kısım icra müdür yardımcıları hakkında hırsızlık, resmi belgede sahtecilik, görevi kötüye kullanma gibi suçlardan soruşturma başlatılmasının talep edildiği, tarafların savunmalarının alındığı, yazı tarihi itibariyle dosyanın halen derdest olduğu görülmüştür.
… CBS …CBS soruşturma sayılı dosyasının uyap kayıtları celp edilmiş olup, incelenmesinde; dosyanın yetkisizlik kararı verilerek … CBS ye gönderildiği,.. CBS … sayılı soruşturma dosyasında, eldeki davada uyuşmazlığa konu senedin alınması ve takibe konu edilmesi eylemlerine ilişkin olarak dolandırıcılık ve resmi belgede sahtecilik suçları yönünden iddianame düzenlendiği, kovuşturmanın … 14. Ağır Ceza Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasından yürütüldüğü, adı geçen Mahkemenin 23/03/2022 tarihli 2021/283 esas, 2022/115 karar sayılı kararı ile sanık Ahmet Özbay’ın resmi belgede sahtecilik ve nitelikli dolandırıcılıktan mahkumiyetine karar verildiği ve kararın istinaf edilmeden kesinleştiği görülmüştür.
Davacı şirketin ticari defterlerindeki kayıt durumu ile celbedilen soruşturma ve ceza davasına ilişkin kayıtlar uyuşmazlığın aydınlatılması noktasında yeterli görülmüştür.
Yapılan yargılama neticesinde tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilmiştir. Buna göre; ana ve birleşen davalarda davalının elinde bulundurup icra takibine konu ettiği senedin meşru hamili olmadığı iddia edilmekle 6102 sayılı TTK’nın 790 ve 792. maddelerinin değerlendirilmesi gerekmiştir. Anılan Yasanın 790. maddesine göre; “Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır.” Aynı yasanın 792. maddesine göre; “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790 ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” Davalı yanca davaya konu senedin iktisabında kötüniyetli veya ağır kusurlu olunmadığı savunulmuşsa da, sanık olarak yargılandığı … 14. Ağır Ceza Mahkemesinin 23/03/2022 tarihli … Esas, …Karar sayılı kesinleşen ilamda açıklanan “… Katılanın lehtarı olduğu 06/07/2020 tanzim, 30/09/2020 vade 40.000 TL bedelli bonoyu senedin tahsil cirosuyla …bank AŞ’ye verildiği, bononun …bank’tayken … Kargo firması aracılığıyla taşımaya verildiği, … Kargo tarafından 18/08/2020 tarihinde taşınma esnasında senedin kaybedildiği ve buna ilişkin tutanak düzenlendiği, akabinde bono hakkında ödeme yasağı konulduğu, sonrasında bononun sanık … tarafından ele geçirildiği, arkasında …’a ait tahsil cirosu kısmı karalanarak iptal yazıldığı, tanzim tarihinin altına farklı bir kalemle … yazıldıktan sonra, senedin arka sayfasına basılı barkodun söküldüğü, sanığın üzerine kendi cirosunu yazarak … 27. İcra Müdürlüğü’nün … sayılı dosyasında takibe konu ettiği, bu şekilde katılandan 40.000 TL’lik senedi tahsil ettiği ve somut olayda vakıanın bu şekilde gerçekleştiği kanaatine ulaşılmıştır.
Senet üzerinde yapılan bilirkişi incelemesi neticesinde hazırlanan raporda senedin arka yüzünde sırasıyla … AŞ, … (üzeri karalanmış ve iptal yazısı bulunun) … Şirketi ve … ciranta imza ve kaşelerinin bulunduğu, senet üzerindeki yazı ve imzaların … ve …’a ait yazı ve imza örnekleri ile karşılaştırıldığı, …’a ait imzanın şahsa ait imzalara benzer olduğu görülmekle birlikte farklılıklar bulunduğu ancak sanık …’a ait imzanın bu şahsın eli ürünü olduğunun bildirildiği anlaşılmıştır.
Sanık her ne kadar senetle bir ilgisinin bulunmadığını, senetteki şirketleri bilmediğini, avukatı aracılığıyla adına açılmış birkaç icra dosyasının bulunmadığını beyan etmişse de; senet üzerinde yapılan imza incelemesi neticesinde sanık adına atılmış imzanını sanığın el ürünü olduğu, bu haliyle sanığın senetle ilgisi olmadığı savunmasının itibar edilebilir görülmediği, kendisinin imzası bulunan senedi hangi ticari ilişki neticesinde kimden aldığı noktasında açıklayıcı beyanda bulunamadığı, sanığın katılan şirket ve öncesindeki şirketlerle olan ticari ilişkisini açıklayamaması ile beraber; UYAP’tan yapılan sorgulamada şahsın bu şekilde benzer çok sayıda icra takibi başlattığının görüldüğü, ekonomik ve sosyal durumu itibariyle sanığın kambiyo senetleriyle bu miktarda işlem yapmasının hayatın olağan akışına uygun düşmediği, sanığın bu senede ilişkin fatura ya da ticari ilişkiye dair herhangi bir belge sunamadığı, bu haliyle sanık savunmalarının suçtan kurtulmaya yönelik olduğu kanaati ile sanığın beyanlarına itibar edilmeyerek sanığın kendisi ile ilgisi bulunmayan ve usulsüz şekilde ele geçirdiği senette değişiklik yapmak suretiyle senede kendi imzasını atarak tekrar dolaşıma soktuğu, sanığın bu senet neticesinde herhangi bir hukuki alacağının bulunmamasına rağmen hile ile kendi lehine menfaat temin etme yoluna gittiği, söz konusu senette değişiklik yapmak suretiyle kendi adına imzaladığı senedi icra yoluyla tahsil etmek suretiyle sanığın katılanı dolandırdığı ve kendi lehine olacak şekilde menfaat sağladığı kanaatine varılmıştır. …” şeklindeki maddi kabule, davacı … A.Ş’nin davaya konu senedi birleşen dosyada davacı …bank’a ciro yoluyla devrettiğinin, takip eden ciranta … Ltd. Şti ve davalı …’la senet devrine konu bir ticari ilişkisinin bulunmadığının kendi ticari defter kayıtlarından anlaşılmasına, davalı …’ın senedi geçerli bir hukuki ilişkiye istinaden aldığını ispatlaması gerekirken ceza davasında senetle herhangi bir ilgisinin olmadığını beyan etmesine nazaran davalının davaya konu senette yetkili hamil olmadığı, yetkili hamil olmadığı senede dayanarak takip başlatmakta haksız olduğu, davacı … A.Ş’nin davalıya borçlu olmadığı ve davalının haciz baskısı altında … A.Ş’nden tahsil ettiği 50.350,00 TL’nı 23/11/2020 ödeme tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle iade etmesinin gerektiği, öte yandan icra dosyasında tahsil edilen bedelin davalı alacaklıya reddiyatının 27/11/2020 tarihinde yapılmış olması ve birleşen dava tarihinin 26/11/2020 olması nedeniyle birleşen davanın davalı aleyhine açılmasında birleşen dosya davacısının hukuki yararının bulunduğu, ancak senet bedeli ana davanın davacısı … A.Ş. tarafından ödenmiş olmakla 6102 sayılı TTK’nın 726 ve 727. maddeleri uyarınca senet üzerindeki hak sahipliğinin yapılan reddiyatla davacı … A.Ş’ne geçtiği, davalının hak sahipliğinin sona erdiği, … A.Ş’nin birleşen dosya davacısı …bank’tan önceki ciranta olması nedeniyle birleşen davanın konusuz kaldığı, ancak davalının haksız olarak ele geçirip üzerinde tahrifat yaparak hak sahibi görünmeye çalıştığı senedin bedeli ödenmeseydi birleşen dosya davacısı … iade etmesi gerektiğinden birleşen dosya davacısının davasında haklı olduğu, davalının HMK’nın 331. maddesi uyarınca birleşen dosya yönünden de yargılama giderleri ve vekalet ücretinden sorumlu olduğu, yine davacının mahkumiyetle sonuçlanan eylemleriyle ele geçirip icra takibine konu ettiği senede dayalı olarak ana dosya davacısına takip başlatması kötüniyetli olduğundan ana dava bakımından İİK’nın 72/5. maddesi kapsamında davacı borçlu lehine tazminat istem koşullarının da oluştuğu sonuç ve vicdani kanaatine varılmış; ana davanın kabulüne, birleşen davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Ana Davada;
1/a-İcra dosyasına yapılan ödeme üzerine istirdat davasına dönüşen davanın KABULÜ ile; davaya konu … 27. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı takip dosyasına davacı tarafından yapılan 50.350,00 TL ödemenin, 23/11/2020 ödeme tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
1/b-Takip konusu olan 40.000,00 TL alacağın %20’si nispetinde hesaplanan 8.000,00 TL tazminatın davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
1/c-Alınması gereken 3.439,40-TL nispi karar ve ilam harcından peşin olarak yatan 587,55-TL harcın mahsubu ile eksik kalan 2.851,85-TL harcın davalıdan tahsili ile HAZİNEYE İRAT KAYDINA,
Davacı tarafından peşin olarak yatırılan 587,55-TL’nin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
1/d-Davacının yaptığı ilk masraf 54,40 TL, bilirkişi ücreti 750,00 TL, posta gideri 245,50 TL olmak üzere toplam 1.049,90 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
1/e-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihi Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 9.200,00-TL ücreti vekaletin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
2-Birleşen … 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …Esas sayılı davasında;
2/a-Konusu kalmayan davanın esası hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
2/b-Alınması gereken 179,90 TL karar ve ilam harcının peşin yatırılan 683,10 TL harçtan mahsubu ile fazladan yatırılan 503,20 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya İADESİNE,
Davacı tarafından peşin olarak yatırılıp karar ve ilam harcına mahsup edilen 179,90-TL’nin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
2/c-Davacının yaptığı ilk masraf 54,40 TL ve posta gideri 169,69 TL olmak üzere toplam 224,09 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
2/d-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihi Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 9.200,00-TL ücreti vekaletin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
3-Taraflarca yatırılan gider ve delil avansından sarfedilmeyen kısmın karar kesinleştiğinde ilgilisine İADESİNE,
4-Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 67/1. maddesi gereğince taraflardan birinin talebi üzerine kararın tebliğe ÇIKARTILMASINA,
Dair; asıl dosyada davacı ve birleşen dosyada davacı vekillerinin yüzüne karşı, davalı taraf yokluğunda, HMK’nun 341/1 ve 345. maddeleri uyarınca gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık yasal süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. 18/01/2023
Katip
e-imzalıdır .
Hakim
e-imzalıdır .